Czy filmy z karaoke są nielegalne? Co to są prawa pokrewne, na które należy zwrócić uwagę przy publikowaniu filmów?

Wystąpił przypadek, w którym mężczyzna, który tworzył filmy z wykorzystaniem niewłaściwie użytych źródeł karaoke i wrzucał je na YouTube, został przekazany do prokuratury we wrześniu 2018 roku.

Zarzutem przekazania do prokuratury było to, że mężczyzna nielegalnie pobrał płatne źródła dźwięku karaoke, które firma dystrybucyjna muzyki dystrybuowała w Internecie pięć razy, a następnie opublikował filmy karaoke z tekstem piosenki na YouTube, zarabiając około 8 milionów jenów z reklam. Prawo, które zostało naruszone, było “prawem pokrewnym do praw autorskich”.

Prawo pokrewne do praw autorskich jest prawem, które nie jest zbyt świadome w ogóle, ale jest to ważne prawo, które nie może być ignorowane przy tworzeniu i korzystaniu z muzyki, a brak wiedzy może prowadzić do naruszenia bez zauważenia.

W tym miejscu rozważymy prawo pokrewne do praw autorskich jako prawo dotyczące muzyki.

Czym są prawa pokrewne do praw autorskich

W szerszym znaczeniu, “prawa autorskie” dzielą się na “prawa autora (prawa autorskie)” i “prawa pokrewne do praw autorskich”. Podczas gdy “prawa autora (prawa autorskie)” są przyznawane osobie, która “stworzyła” dzieło, “prawa pokrewne do praw autorskich” są prawami przyznanymi osobom, które “przekazują” dzieła innym.

Takie “przekazywanie” odbywa się w różnych formach, ale w prawie autorskim prawa powstają w celu ochrony czterech podmiotów: “wykonawców”, “producentów nagrań”, “nadawców” i “operatorów kablowych”, a prawa te powstają automatycznie, bez konieczności rejestracji czy składania wniosków, zgodnie z międzynarodowymi zasadami, podobnie jak w przypadku praw autorskich.

https://monolith.law/corporate/intellectual-property-infringement-risk[ja]

Kim jest wykonawca

“Wykonanie” jest zdefiniowane jako “wykonywanie dzieła poprzez grę, taniec, grę, śpiew, recytację, recytację lub inne metody (włączając w to działania podobne do tych, które nie wykonują dzieła, ale mają artystyczny charakter).” (Japońska ustawa o prawie autorskim, artykuł 2, ustęp 1, punkt 3). “Działania o charakterze artystycznym, które nie wykonują dzieła” to na przykład sztuczki magiczne, akrobacje, sztuczki, naśladowanie, a także pokazy takie jak pokazy na lodzie czy cyrk, które są wykonywane jako “pokazy dla publiczności”.

“Wykonawca” jest zdefiniowany jako “aktor, tancerz, muzyk, śpiewak lub inna osoba wykonująca wykonanie, a także osoba kierująca lub reżyserująca wykonanie” (Japońska ustawa o prawie autorskim, artykuł 2, ustęp 1, punkt 4). Osoba, która śpiewa, tańczy, recytuje itp. staje się wykonawcą, ale nie tylko dzieła, ale także sztuczki magiczne, naśladowanie itp. które nie są dziełami, są również objęte.

Wykonania, które są chronione, to te, które są wykonane w Japonii, są utrwalone na chronionych nagraniach, są transmitowane w chronionych transmisjach, są transmitowane w chronionych transmisjach kablowych, oraz te, które Japonia ma obowiązek chronić na mocy “Konwencji o ochronie wykonawców, producentów nagrań fonograficznych i nadawców”, “Konwencji Światowej Organizacji Własności Intelektualnej dotyczącej wykonawców i nagrań”, “Porozumienia TRIPS” i “Konwencji Pekińskiej dotyczącej audiowizualnych wykonawców”.

Kim jest producent nagrań

“Nagranie” to coś, na czym dźwięk (nie ograniczony do dzieł) jest utrwalony (nagrany) po raz pierwszy (tzw. “matryca”), a medium nie ma znaczenia, więc nawet jeśli dźwięk jest nagrany na CD, taśmie, twardym dysku komputera itp., jest to nagranie (Japońska ustawa o prawie autorskim, artykuł 2, ustęp 1, punkt 5). Nagrania (matryce) kopiowane i sprzedawane na CD itp. są nazywane “nagraniami komercyjnymi” (Japońska ustawa o prawie autorskim, artykuł 2, ustęp 1, punkt 7).

“Producent nagrań” to osoba, która po raz pierwszy utrwaliła (nagrała) dźwięk i stworzyła matrycę (nagranie) (Japońska ustawa o prawie autorskim, artykuł 2, ustęp 1, punkt 6).

Warto zauważyć, że “dźwięk” nie jest ograniczony do dzieł, więc obejmuje również dźwięki naturalne. Ponadto, “utrwalanie dźwięku” nie ogranicza się do nagrywania, więc producentami nagrań mogą być również operatorzy karaoke tworzący źródła dźwięku do karaoke, operatorzy tworzący dane MIDI itp.

Nagrania, które są chronione, to te, które zostały stworzone przez obywateli Japonii, które zostały stworzone (dźwięk został utrwalony po raz pierwszy) w Japonii, oraz te, które Japonia ma obowiązek chronić na mocy “Konwencji o ochronie wykonawców, producentów nagrań fonograficznych i nadawców”, “Konwencji Światowej Organizacji Własności Intelektualnej dotyczącej wykonawców i nagrań”, “Porozumienia TRIPS” i “Konwencji o ochronie nagrań”.

Kim jest nadawca

“Nadawanie” to forma “publicznego przekazu”, w której ten sam treść (nie ograniczony do dzieł) jest odbierany jednocześnie przez publiczność ( “nieokreślone osoby” lub “wielu określonych osób”) za pomocą transmisji radiowej, tak jak w przypadku telewizji, program jest “zawsze dostarczany do odbiorcy” (Japońska ustawa o prawie autorskim, artykuł 2, ustęp 1, punkt 8).

W przypadku korzystania z automatycznego urządzenia do publicznego przekazu, takiego jak serwer, “nadawanie internetowe”, “webcasting” itp., nawet jeśli transmisja odbywa się bez “gromadzenia” w urządzeniu, nie jest to “nadawanie, które jest zawsze dostarczane do odbiorcy”, więc nie jest to nadawanie.

“Nadawca” jest zdefiniowany jako osoba, która prowadzi nadawanie jako działalność gospodarczą (Japońska ustawa o prawie autorskim, artykuł 2, ustęp 1, punkt 9), a osoba, która transmituje (nadaje) program, na przykład na kampusie FM, jest również objęta.

Nadawanie, które jest chronione, to nadawanie prowadzone jako działalność gospodarcza przez obywateli Japonii, nadawanie prowadzone z urządzeń nadawczych znajdujących się w Japonii, oraz nadawanie, które Japonia ma obowiązek chronić na mocy “Konwencji o ochronie wykonawców, producentów nagrań fonograficznych i nadawców” i “Porozumienia TRIPS”.

Kim jest operator kablowy

“Transmisja kablowa” to forma “publicznego przekazu”, w której ten sam treść (nie ograniczony do dzieł) jest odbierany jednocześnie przez publiczność za pomocą transmisji kablowej, tak jak w przypadku kablowej transmisji telewizyjnej, program jest “zawsze dostarczany do odbiorcy” (Japońska ustawa o prawie autorskim, artykuł 2, ustęp 1, punkt 9-2).

W przypadku korzystania z automatycznego urządzenia do publicznego przekazu, takiego jak serwer, “nadawanie internetowe”, “webcasting” itp., nawet jeśli transmisja odbywa się bez “gromadzenia” w urządzeniu, nie jest to “nadawanie, które jest zawsze dostarczane do odbiorcy”, więc nie jest to nadawanie kablowe.

“Operator kablowy” jest zdefiniowany jako osoba, która prowadzi nadawanie kablowe jako działalność gospodarczą (Japońska ustawa o prawie autorskim, artykuł 2, ustęp 1, punkt 9-3), a nadawanie kablowe, które jest chronione, to nadawanie kablowe prowadzone jako działalność gospodarcza przez obywateli Japonii (z wyjątkiem nadawania odbieranego) i nadawanie kablowe prowadzone z urządzeń do nadawania kablowego znajdujących się w Japonii (z wyjątkiem nadawania odbieranego).

Prawa pokrewne do praw autorskich i prawa własności

Prawa autorskie dzielą się na dwa typy: “prawa autorskie jako prawa własności” i “prawa osobiste twórcy”. Prawa pokrewne do praw autorskich są zasadniczo jednym typem, a mianowicie “prawami własności”.

Jednakże, tylko wykonawcom przyznaje się prawa osobiste podobne do praw osobistych twórcy, zwane “prawami osobistymi wykonawcy”. Dlatego tylko wykonawcy otrzymują dwa typy praw: “prawa osobiste wykonawcy” i “prawa własności”.

https://monolith.law/reputation/protection-author-moral-rights[ja]

Prawa własności, które posiada twórca, są zasadniczo wszystkimi “prawami do udzielania licencji”, które pozwalają mu zatrzymać nieautoryzowane korzystanie przez innych. Jednakże, prawa własności wynikające z praw pokrewnych do praw autorskich obejmują nie tylko prawo do udzielania licencji, ale także “prawo do żądania wynagrodzenia”, które pozwala na korzystanie przez innych pod pewnymi warunkami, takimi jak opłaty licencyjne. Prawo do żądania wynagrodzenia nie pozwala na zatrzymanie korzystania przez innych, ale pozwala na żądanie zapłaty.

Jeśli chodzi o prawa własności, warto rozważyć je oddzielnie dla “na żywo”, “nagrań na płytach” i “nagrań filmów, programów telewizyjnych, wideo itp.”. Na przykład, w przypadku “nagrań filmów”, gdy ktoś chce skorzystać z nagrania wykonania, które zostało nagrane za zgodą aktora lub innego wykonawcy, zasadniczo nie ma potrzeby uzyskiwać ponownej zgody wykonawcy. (Japońska ustawa o prawie autorskim, artykuł 91, ustęp 2, artykuł 92, ustęp 2, artykuł 92-2, ustęp 2)

Jednakże, w przypadku kopiowania muzyki na CD, konieczne jest uzyskanie zgody nie tylko od twórcy tekstu i kompozytora, producenta płyty, ale także od piosenkarza lub muzyka, czyli “wykonawcy”.

Z drugiej strony, w przypadku kopiowania filmów na video lub DVD, konieczne jest uzyskanie zgody od producenta filmu, scenarzysty itp., ale nie ma potrzeby uzyskiwać zgody od aktorów lub innych “wykonawców” występujących w filmie.

Publikacja filmów i prawa pokrewne do praw autorskich

W marcu 2008 roku (rok 2008 według kalendarza gregoriańskiego), YouTube zawarł pierwszą w kraju umowę o globalnej licencji z Japan Rights Clearance (JRC), a w maju tego samego roku z e-License, a w październiku z JASRAC.

Ponadto, Nico Nico Douga zawarł umowę o globalnej licencji z JASRAC, JRC i e-License w latach 2008-2009, a USTREAM w lipcu 2010 roku.

Dzięki tej umowie globalnej, użytkownicy mogą publikować na YouTube i innych platformach filmy, w których wykonują utwory muzyczne zarządzane przez JASRAC.

Jednakże, należy zwrócić uwagę, że nie można publikować bez zmian źródeł dźwiękowych z CD czy filmów promocyjnych, ani używać ich jako tła muzycznego.

Dlaczego? Ponieważ prawa, które są regulowane w tych umowach globalnych, dotyczą wyłącznie “praw autorskich”, a nie obejmują “praw pokrewnych do praw autorskich”, które JASRAC i inne organizacje nie są w stanie zarządzać.

A prawa pokrewne do praw autorskich, które są ważne w kontekście publikacji muzycznych, to prawa producentów nagrań, zwane prawami do oryginalnych nagrań.

Tak zwane prawa do oryginalnych nagrań

W umowach zawieranych z wykonawcami, takimi jak piosenkarze i muzycy, na potrzeby nagrywania, prawa wykonawców są zazwyczaj przenoszone na producentów nagrań (produkcje, wytwórnie płytowe, wydawców muzycznych itp.). Dlatego prawa do oryginalnych nagrań zazwyczaj obejmują również prawa tych wykonawców.

Prawo wykonawców do żądania wynagrodzenia (prawo do żądania opłat za korzystanie z utworów w ramach transmisji lub wypożyczenia) nie jest przenoszone, a te prawa są wykonywane za pośrednictwem organizacji wyznaczonej przez Agencję ds. Kultury (Geidanren CPRA).

Prawa do oryginalnych nagrań obejmują prawa producentów nagrań do “prawa do kopiowania”, “prawa do udostępniania”, “prawa do przenoszenia” i “prawa do wypożyczania”, a także prawa wykonawców do “prawa do nagrywania”, “prawa do transmisji i transmisji kablowej”, “prawa do udostępniania”, “prawa do przenoszenia” i “prawa do wypożyczania”.

Prawo do udzielania licencji oznacza zezwolenie na korzystanie przez innych, a z drugiej strony, oznacza, że inni nie mogą korzystać bez zgody. Dlatego korzystanie z kopii (tj. kopiowanie) komercyjnych CD, które są kopiami oryginalnych nagrań, stanowi naruszenie praw, jeśli nie ma zgody osoby posiadającej prawa do oryginalnych nagrań.

To samo dotyczy korzystania z możliwości udostępniania, takiej jak publikowanie na YouTube lub na własnej stronie internetowej lub w mediach społecznościowych.

Osoba, o której mowa na początku, została oskarżona o naruszenie praw pokrewnych do praw autorskich i o naruszenie prawa autorskiego, ponieważ korzystała z kopiowania i możliwości udostępniania, mimo braku zgody osoby posiadającej prawa do oryginalnych nagrań.

Prawa pokrewne do praw autorskich i prawa autorskie

Prawa pokrewne do praw autorskich są również prawami określonymi w prawie autorskim, więc w szerszym sensie są to prawa autorskie. Jednakże, należy zrozumieć, że są one różne od wąsko pojętych praw autorskich jako praw majątkowych, które są przyznawane twórcom, którzy tworzą dzieła autorskie.

Kiedy mówimy o prawach do muzyki, najbardziej znaną organizacją jest JASRAC (Japanese Society for Rights of Authors, Composers and Publishers), ale JASRAC zarządza tylko częścią (wąsko pojętych) praw autorskich, a nie ma nic wspólnego z prawami pokrewnymi do praw autorskich.

Innymi słowy, korzystanie z muzyki nie jest całkowicie OK, jeśli tylko złożysz wniosek do JASRAC. W zależności od sposobu korzystania, może być konieczne uzyskanie zgody od innych posiadaczy praw, takich jak posiadacze praw pokrewnych do praw autorskich, oprócz JASRAC.

YouTube i Nico Nico Douga mają umowy globalne z JASRAC dotyczące korzystania, więc osoby publikujące filmy mogą publikować utwory muzyczne zarządzane przez JASRAC bez składania wniosków do JASRAC. Jednakże, to jest tylko z góry udzielona zgoda na korzystanie z praw, które JASRAC zarządza, to jest praw majątkowych jako praw autorskich.

Nawiasem mówiąc, JASRAC nie zarządza prawami do adaptacji, więc jeśli chcesz zaaranżować utwór zarządzany przez JASRAC, musisz uzyskać zgodę od oryginalnego posiadacza praw (kompozytora lub wydawcy muzycznego).

Innymi słowy, jeśli tworzysz lub publikujesz filmy, korzystając z takich samych źródeł dźwiękowych jak komercyjne CD lub pliki do pobrania, musisz uzyskać zgodę od posiadacza praw do oryginalnych nagrań na “kopiowanie” i “udostępnianie”.

W przypadku Nico Nico Douga i Nico Nico Live Broadcasting, niektóre utwory muzyczne są zatwierdzone przez posiadaczy praw do oryginalnych nagrań, więc można z nich korzystać bez konieczności uzyskiwania indywidualnej zgody.

Korzystanie z muzyki i prawa pokrewne do praw autorskich

W 2016 roku (rok 2016 według kalendarza gregoriańskiego), w dramacie “Ucieczka jest wstydliwa, ale przydatna”, emitowanym w sieci TBS, Gen Hoshino wykonywał lekki taniec z Yui Aragaki i innymi do swojej piosenki “Koi”, co zdobyło popularność jako “taniec miłości”. Na stronach z filmami, takich jak YouTube i Nico Nico Douga, różne osoby publikowały filmy, w których tańczą “taniec miłości”, a film, w którym tańczyła Caroline Kennedy, ambasador USA w Japonii (wówczas), przekroczył 8 milionów wyświetleń, stając się wielkim hitem.

To było możliwe, ponieważ posiadacze praw do oryginalnych nagrań z góry udzielili zgody na korzystanie, pod warunkiem, że “tworzenie i publikowanie filmów “taniec miłości” jest robione dla celów osobistych i niekomercyjnych”, “źródło dźwięku używane jest zakupione na CD lub za pośrednictwem dystrybucji” i “długość źródła dźwięku używanego w filmie wynosi około 90 sekund, tak jak w zakończeniu dramatu”, więc mogli publikować bez składania wniosków (jednak obecnie okres warunków zakończył się, więc nie można publikować bez zgody).

Jeśli korzystanie z źródła dźwięku bez zgody jest niedozwolone, możliwe jest stworzenie czegoś identycznego z oryginałem. Możesz skopiować źródło dźwięku, które chcesz użyć, grać na instrumencie lub wprowadzać dane, a następnie używać go jako swojego własnego źródła dźwięku.

To może być kłopotliwe, ale skoro ty jesteś producentem oryginalnego nagrania, możesz swobodnie korzystać z tego nagrania i publikować filmy.

Jednakże, jeśli jest to strona z filmami, która ma umowę z JASRAC, ta metoda jest w porządku, ale jeśli chcesz ją umieścić na swoim blogu, musisz uzyskać osobną zgodę od JASRAC.

Podsumowanie

Na stronach z filmami, wiele osób publikuje filmy, na których śpiewają z karaoke w tle lub tańczą do muzyki z CD. Jednak prawdopodobnie większość z nich nie uzyskała zgody od właścicieli praw do oryginalnych nagrań.

Twórcy muzyki na CD, a także twórcy muzyki dostarczanej do karaoków, posiadają prawa producentów nagrań. Jeżeli nie uzyskano zgody od takich właścicieli praw, istnieje duże prawdopodobieństwo naruszenia praw pokrewnych do praw autorskich.

Ocena, czy doszło do naruszenia praw pokrewnych do praw autorskich, może być trudna, dlatego warto skonsultować się z doświadczonym prawnikiem.

Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o prawach autorskich do muzyki w tle na filmach, zapraszamy do obejrzenia filmów na naszym kanale YouTube.