İddiasızlık/iadesizlik beyanının iade edilmesi kesinlikle imkansız mıdır? Hukuki sonuç açıklaması

Sıklıkla, ikinci el pazar uygulamalarında veya internet üzerinden açık artırma sitelerinde “No claim, no return” (İtirazsız, iadesiz) gibi ifadelerle karşılaşırız. Ürünün genel bilgiler bölümünde bu tür bir ifade yer aldığında, acaba alıcı, ürünle ilgili bir itirazda bulunamaz veya iade edemez mi?

Burada, “No claim, no return” (İtirazsız, iadesiz) ifadesinin hukuki etkisini açıklıyoruz.

Özel Anlaşmanın Etkisine Dikkat

No Claim, No Return Durumunda Geçerli Olanlar

Satıcı, satışa sunduğu ürün için “No Claim, No Return” (İtirazsız, İadesiz) ifadesini kullanıyorsa, genellikle bu, sadece “ürünle ilgili herhangi bir itirazı kabul etmeyeceğim ve iadeyi de kabul etmeyeceğim” anlamına gelen bir anlaşmayı kabul eden kişilerin başvurularını kabul edeceğim anlamına gelir. Bu, satıcının “garanti sorumluluğunu üstlenmeme” anlamına gelen özel bir anlaşma olarak kabul edilebilir (Japon Medeni Kanunu Madde 572).

Garanti sorumluluğunu üstlenmemek, söz konusu ürünün tür, kalite, miktar gibi konularda sözleşme hükümlerine uymaması durumunda satıcının (satışa sunan kişi) sorumluluğunun kaldırılması anlamına gelir. Örneğin, “Bu bir hurda ürün olduğu için lütfen no claim, no return uygulamasını kabul edin” veya “Bu ürün ikinci el ve biraz eski olduğu için lütfen no claim, no return uygulamasını kabul edin” gibi ifadeler olabilir veya sadece “Lütfen no claim, no return uygulamasını kabul edin” şeklinde belirtilmiş olabilir. Bu tür bir özel anlaşmayı belirlemek, prensipte geçerlidir. “Bu bir hurda ürün olduğu için lütfen no claim, no return uygulamasını kabul edin” ifadesi varsa, satıcı, ürünün düzgün çalışmaması nedeniyle sorumluluktan kaçınabilir.

No Claim, No Return ve Sözleşme Uyumsuzluğu

Ancak, no claim, no return ifadesi kullanılmış olsa bile, bu özel anlaşmanın her zaman geçerli olduğunu söylemek mümkün değildir ve etkinliği belirli durumlara bağlı olarak değerlendirilir.

1 Nisan 2020’de (Gregorian takvimine göre) yürürlüğe giren yeniden düzenlenmiş Japon Medeni Kanunu’nda “kusur” ifadesi kaldırıldı ve bunun yerine “sözleşme uyumsuzluğu” ifadesi kullanılmaya başlandı. “Kusur” ifadesi, “normalde sahip olması gereken kalite veya performansa sahip olmama veya sözleşmede belirtilen kalite veya performansa sahip olmama” olarak tanımlanmıştı, ancak “sözleşme uyumsuzluğu”, “tür, kalite veya miktar açısından sözleşme hükümlerine uymayan” olarak tanımlanmıştır. Dolayısıyla, esas içerik neredeyse aynıdır.

Japon Medeni Kanunu (Alıcının İsteme Hakkı)

Madde 562: Teslim edilen malın tür, kalite veya miktar açısından sözleşme hükümlerine uymaması durumunda, alıcı, satıcıdan malın onarımı, yerine geçen malın teslimi veya eksik kısmın teslimi yoluyla ifa tamamlamasını isteyebilir. Ancak, satıcı, alıcının talep ettiği yöntemden farklı bir yöntemle ifa tamamlamasını yapabilir, eğer bu, alıcıya aşırı bir yük getirmezse.

Bu şekilde, hukuki olarak, normal bir ürün satış sözleşmesi yapıldığında, satıcı “sözleşme uyumsuzluğu” konusunda sorumluluk taşır. Özellikle, satılan ürünün kalitesi (satıcı tarafından bilinen çizikler, lekeler vb.) hakkında yeterli açıklama yapılmamışsa veya satıcı, satışa sunulan ürünün miktarının yetersiz olduğunu bilmesine rağmen, bunu alıcıya bildirmeden işlem yapmışsa, muafiyet kabul edilmez.

Yukarıdaki gibi bir durum varsa, no claim, no return ifadesi kullanılmış olsa bile, satıcı sorumluluktan kaçınamaz. Alıcı, borcun ifa edilmemesi sorumluluğuna dayanarak sözleşmenin feshini veya tazminat talep edebilir (Japon Medeni Kanunu Madde 564), malın onarımı, yerine geçen malın teslimi veya eksik kısmın teslimi yoluyla ifa tamamlamasını veya ödeme miktarının azaltılmasını talep edebilir (Japon Medeni Kanunu Madde 562, Madde 563). Ayrıca, duruma bağlı olarak, hata veya dolandırıcılık nedeniyle iptal (Japon Medeni Kanunu Madde 95, Paragraf 1 ve 2, Madde 96, Paragraf 1) kabul edilebilir.

https://monolith.law/corporate/defect-warranty-liability[ja]

Satıcı ve Alıcının Dikkat Etmesi Gereken Noktalar

No Claim, No Return ve Satıcı

Bir bireysel tüketici, bir işletmeden bir ürün satın aldığında, yani satıcı birey değil de bir işletme olduğunda, No Claim, No Return (Şikayet Yok, İade Yok) özel hükümü nasıl ele alınır?

Tüketici Sözleşmesi Yasası (Japon Tüketici Sözleşmesi Yasası) (İşletmenin tazminat sorumluluğunu ortadan kaldıran hükümler vb. geçersizdir)

Madde 8: Aşağıda belirtilen tüketici sözleşmesi hükümleri geçersizdir.

1 İşletmenin borçlarını yerine getirmemesi sonucu tüketicinin uğradığı zararı tazmin etme sorumluluğunu tamamen ortadan kaldıran veya bu sorumluluğun varlığını belirleme yetkisini işletmeye veren hükümler

2 İşletmenin borçlarını yerine getirmemesi (sadece işletmenin, temsilcisinin veya çalışanının kasıtlı veya ağır ihmaline bağlı olanlar) sonucu tüketicinin uğradığı zararı tazmin etme sorumluluğunun bir kısmını ortadan kaldıran veya bu sorumluluğun sınırlarını belirleme yetkisini işletmeye veren hükümler

Satıcının bir işletme olduğu durumlarda, ürünü listelediğinizde, Belirli Ticaret İşlemleri Yasası (Japon Belirli Ticaret İşlemleri Yasası) gereği, yasal iade hakkı ve özel hükümlerle ilgili sorumluluklar hakkında bilgi vermek zorundasınız. Ayrıca, iade hakkı ile ilgili bilgilerin, yasal iade hakkının özel hüküm gösterimi mi, sorumluluk özel hüküm gösterimi mi, yoksa her ikisinin gösterimi mi olduğunu belirtmek gerekmektedir. No Claim, No Return ifadesinin hem yasal iade hakkı hem de sorumluluk hakkında özel hükümler anlamına geldiğini belirtmiş olsanız bile, satıcı bir işletme ve tüketici alıcı olduğunda, No Claim, No Return, tazminat sorumluluğunu tamamen ortadan kaldıran ve fesih hakkını dışlayan bir özel hüküm olarak kabul edilir ve Tüketici Sözleşmesi Yasası Madde 8 uyarınca genellikle geçersiz sayılır.

No Claim, No Return Hakkında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Çevrimiçi pazar yerlerinde ve internet açık artırmalarında, gerçek ürünü görmeden veya dokunmadan satın almak durumunda kalırsınız, bu nedenle satıcılar “üründe daha sonra çizikler bulundu” veya “düşündüğümden farklıydı” gibi şikayetlerle karşılaşabilir veya iade talepleriyle karşılaşabilirler.

Bu nedenle, satıcılar, No Claim, No Return ifadesini belirterek, şikayet ve iade riskini azaltmayı hedefler. Bu, kullanışlı bir strateji olabilir, ancak satıcı ve alıcı arasında sık sık sorunlara yol açabilir.

Satıcılar, ürünün çiziklerini veya arızalarını önceden belirtmezlerse, No Claim, No Return geçersiz olabilir, bu nedenle alıcıya açıkça belirtmeleri gerekmektedir. Satıcı için önemsiz görünen bir detay, alıcı için önemli olabilir. Şikayet edilebilecek herhangi bir konu hakkında tüm bilgileri saklamadan belirtmek daha güvenli olacaktır.

Alıcılar, No Claim, No Return özel hükmünün olup olmadığını mutlaka kontrol etmelidir. Özel hüküm varsa, daha sonra sorumluluk talep etmek genellikle mümkün olmayacaktır. Mümkün olduğunca ürünün çizikleri veya arızaları hakkında sorular sormak ve ürünün durumunu anladıktan sonra satın almak önemlidir.

Özet

Kullanıcılar arası işlem pazarının büyüklüğü, her yıl, sürekli olarak genişlemektedir.

Satıcı ve alıcının her ikisi de memnun olacak şekilde, rahat bir işlem gerçekleştirme amacıyla, No Claim, No Return (İtirazsız, İadesiz) adı verilen özel bir anlaşma düşünüldü. Bu sayede, her iki tarafın da memnun kalacağı işlemler gerçekleştirilebilir ve kullanıcılar arası işlemlerin sağlıklı bir şekilde gelişmesi umulmaktadır.

https://monolith.law/corporate/c2c-platform-business-responsibility[ja]

Hizmetlerimiz Hakkında Bilgi

Monolith Hukuk Bürosu, özellikle IT ve hukuk alanlarında yüksek uzmanlığa sahip bir hukuk firmasıdır. Son yıllarda, internet üzerinden yapılan açık artırmalar ve serbest pazar uygulamaları etrafında hukuki kontrolün gerekliliği giderek artmaktadır. Büromuz, çeşitli ‘Japon hukukları’ düzenlemelerini göz önünde bulundurarak, mevcut veya başlatmayı planladığınız işletmelerle ilgili hukuki riskleri analiz eder ve işletmeyi durdurmadan yasalara uygun hale getirmeye çalışır. Ayrıntılar aşağıdaki makalede belirtilmiştir.

https://monolith.law/practices/corporate[ja]