Müşteri Tanıtımı Tipi Acente Sözleşmesinin Kontrol Edilmesi Gereken Noktaları Nelerdir?

Kendi ürünlerinizin veya hizmetlerinizin satışını bir acente aracılığıyla yapmak sıkça tercih edilen bir yöntemdir. Bu yöntemi tercih eden şirketler, kendi satış ekibini bünyesinde bulundurma maliyetini azaltabilir ve ayrıca acentenin hemen faaliyete geçebilme avantajından yararlanabilirler. Bu nedenle, özellikle startup şirketler için işlerini hızlandırmada etkili bir seçenek haline gelmiştir.

Acente sözleşmeleri çeşitli türlerde olabilir, ancak bu sefer, satış faaliyetlerini bir acenteye devreden şirketlere yönelik olarak, potansiyel müşterileri tanıtan müşteri referanslı acente sözleşmesinin kontrol noktalarını açıklıyoruz.

Müşteri referanslı olmayan acente sözleşmeleri hakkında ayrıntılı bilgi aşağıdaki makalede bulunabilir.

https://monolith.law/corporate/agency-contract-lawyer[ja]

Bir Acente Sözleşmesi Nedir?

Acente sözleşmesi hukuki olarak ne tür bir sözleşmedir? Aşağıda, acente sözleşmesinin temel yapısı ve türleri hakkında açıklama yapacağız.

Acente Sözleşmesinin Yapısı

Acente sözleşmesi, kendi şirketinizin (veren) ürün veya hizmetlerinin satış faaliyetlerini bir acenteye devrettiğiniz bir sözleşmedir. Acente, satış faaliyetleri karşılığında sözleşmede belirlenen koşullara uygun olarak komisyon alır.

Acente Sözleşmesinin Türleri

Hukuki olarak acente sözleşmesinin aşağıdaki 3 türü vardır:

• Satış Tipi
• Aracılık Tipi
• Müşteri Yönlendirme Tipi

Satış Tipi

Satış tipi acente sözleşmesinde, acente verenden ürünleri satın alır ve bunları son kullanıcılara satar. Dolayısıyla, veren ile acente arasında bir satış sözleşmesi kurulur ve acente ile son kullanıcı arasında da bir satış sözleşmesi kurulur.

Satış tipi, üreticiler gibi ürün satan acente sözleşmelerinde kullanılabilir. Öte yandan, IT şirketlerinin veren olduğu durumlarda, satışın konusu sistem veya hizmet olduğu için, satış tipi acente sözleşmesi genellikle uygun olmayabilir.

Aracılık Tipi

IT şirketlerinin veren olduğu durumlarda sıklıkla kullanılan acente sözleşmesi türü aracılık tipidir. Aracılık tipinde, acente veren adına sözleşme imzalar. Bu durum, emlak aracılarına benzer bir durumdur.

Aracılık tipi, satış tipi acente sözleşmesinden farklı olarak, veren ve son kullanıcının doğrudan sözleşme imzaladığı bir durumdur.

Müşteri Yönlendirme Tipi

Aracılık tipi acente sözleşmesine benzer bir tür olarak, müşteri yönlendirme tipi acente sözleşmesi bulunmaktadır.

Müşteri yönlendirme tipi acente sözleşmesi, acentenin verene potansiyel müşterileri yönlendirdiği ve bu müşterilerle işlem gerçekleştiğinde, yönlendirme ücreti alabileceği bir durumdur.

Aracılık tipinden farklı olarak, müşteri yönlendirme tipinde, müzakereler ve sözleşme imzalama veren tarafından yapılır. Dolayısıyla, acentenin sadece müzakere randevusu alması yeterlidir.

Belli bir dereceye kadar satış personeli ayırabilen şirketlerin veren olduğu durumlarda veya müşteriyle güven ilişkisi kurmak için müzakereden sözleşme imzalamaya kadar her şeyi kendi şirketlerinin yapmasını isteyen şirketlerin durumunda, müşteri yönlendirme tipi uygun olabilir.

Müşteri yönlendirme tipi acente sözleşmesi de IT şirketleri tarafından sıklıkla kullanılmaktadır.

Müşteri Tanıtımı Tipi Acente Sözleşmesinin Kontrol Edilmesi Gereken Noktaları

Acente aracılığıyla müşteri tanıtımı yapmayı planlıyorsanız, mutlaka acente ile bir acente sözleşmesi imzalamanız gerekmektedir. Acente sözleşmesinde önemli olan, vekalet edilen işin kapsamı ve acenteye ödenecek komisyon hakkındaki hükümlerdir.

Aşağıda, müşteri tanıtımı tipi acente sözleşmesinin ana maddeleri hakkında açıklama yapacağız. Not olarak, madde örneklerinde “A” vekalet vereni, “B” ise satış acentesini ifade etmektedir.

Tanıtım İşlemleri İle İlgili Maddeler

1. A Tarafı, B Tarafına, bu ürünün potansiyel müşterilerini tanıtacaktır.
2. A Tarafı, B Tarafına herhangi bir vekâlet hakkı vermez.
3. Bu işlemlerle ilgili tüm masraflar ve diğer tüm maliyetler, B Tarafının sorumluluğundadır.

Müşteri tanıtımı tipi acenta sözleşmelerinde zorunlu olan maddeler, verilen işin içeriğini belirleyen maddelerdir. Önemli olan, işin kapsamında belirsiz noktalar bırakmamaktır.

Bu sözleşme bir müşteri tanıtımı tipi acenta sözleşmesi olduğu için, madde örneğinin 1. maddesinde “potansiyel müşterileri tanıtma” ifadesi yer almaktadır.

Müşteri tanıtımı tipi acenta sözleşmelerinde özellikle önemli olan 2. maddedir. Yukarıda açıkladığımız gibi, müşteri tanıtımı tipi, aracı tipinden farklıdır ve müzakereler veya sözleşme imzalamaları görevlendirilen kişi tarafından yapılır. Bu nedenle, acenteye herhangi bir vekâlet hakkı verilmez.

Ayrıca, acenta sözleşmelerinde dikkat edilmesi gereken bir nokta, acentanın görevlendirilen kişinin temsilcisiymiş gibi davranarak müşteriden para alıp kaçması gibi sorunlardır.

Acentanın müşteriye kendisinin görevlendirilen kişinin temsilcisi olduğunu söylediği veya bu yönde bir kartvizit verdiği durumlarda, görevlendirilen kişinin müşteriden sorumluluk talep edilme riski vardır.

Dolayısıyla, görevlendirilen kişi olarak, acentanın müşteriye yanıltıcı bir gösterim yapmaması için açıkça belirtmek gereklidir. Ayrıca, bu tür bir risk olduğu için, güvenilir bir acenta seçmenin önemli olduğunu söylemeye gerek yoktur.

Madde örneğinin 3. maddesi, acentanın iş faaliyetleri için gereken masrafların acenta tarafından karşılanması gerektiğini dikkatlice belirler. Para yükümlülükleri ile ilgili konular genellikle sorunlara yol açar, bu yüzden detaylar ne olursa olsun, bunları açıkça sözleşmede belirtmek en iyisidir.

Satış Komisyonu İle İlgili Madde

Eğer A ve potansiyel müşteri arasında ilgili ürünün kullanımı veya satışı hakkında bir anlaşma yapılırsa, A, B’ye bir referans ücreti olarak, söz konusu anlaşmada belirlenen ürün fiyatının %●’lik karşılığını (vergi dahil) öder.

Müşteri referansı tipi acente anlaşmalarında, hangi koşulların karşılandığında komisyonun ödeneceği gibi sonuç noktalarını belirlemek önemlidir.

Sonuç noktası olarak aşağıdakiler düşünülebilir:

• Pazarlık yapıldığı zaman
• Müşteri ile anlaşma yapıldığı zaman
• Müşteriden ödeme alındığı zaman

Yukarıdaki madde örneği, potansiyel müşteri ve görevlendirici arasında anlaşma yapıldığı anda komisyonun oluşacağını belirtir ve genellikle görevlendirici lehine olur. Bunun yerine, referans ücreti yüzdesi yüksek olabilir.

Öte yandan, potansiyel müşteri ile gerçekten bir pazarlık yapıldığı anda, referans ücreti oluşacak bir anlaşma da yapılabilir. Ancak bu durumda, acentenin düşük sipariş beklentisi olan müşterilerden de randevu alabileceği riski vardır.

Örneğin, açıkça kendi ürünlerimizi veya hizmetlerimizi kullanmayı planlamayan durumlar veya acentenin tanıdığı biri tarafından sadece pazarlık yapmak için rica edilen durumlar. Bu nedenle, görevlendirici olarak, referans ücretinin oluşma koşullarını pazarlık yapma zamanı yerine, anlaşma yapıldığı zaman olarak belirlemek daha güvenlidir.

Eğer pazarlık yapma zamanını sonuç noktası olarak belirlemek isterseniz, acente anlaşmasında referans istenen potansiyel müşterinin özelliklerini (cinsiyet, yaş, sektör, işletme büyüklüğü vb.) ayrıntılı olarak belirlemek de bir çözüm olabilir.

Ödeme Yöntemine İlişkin Madde

1. Komisyon ücreti, önceki ayın son gününe kadar potansiyel müşterilerle yapılan sözleşmeler için, A’nın B’nin belirttiği banka hesabına sonraki ayın son gününe kadar transfer yaparak öder. Transfer ücreti A’nın sorumluluğundadır.
2. A, her ayın belirli bir gününe kadar, B’ye önceki ayın 1. gününden son gününe kadar potansiyel müşterilerle yapılan sözleşme sayısı ve komisyon ücretini yazılı olarak bildirir.

Bu madde örneği, komisyon ücretinin ödeme zamanını ve yöntemini belirler. Özellikle önemli olan, birinci fıkrada belirtilen ödeme tarihidir.

Yukarıdaki madde örneğinde, önceki ayın 1. gününden son gününe kadar müvekkil ve potansiyel müşteri arasında yapılan (komisyon ücreti oluşum koşullarını karşılayan) komisyon ücretinin, sonraki ayın son gününe kadar ödenmesi öngörülmektedir.

Sözleşme Süresi Hakkında Madde

1. Bu sözleşmenin geçerlilik süresi, sözleşmenin imzalandığı tarihten itibaren ● yıl olacaktır.
2. Sürenin dolmasından 1 ay önce tarafların herhangi birine itiraz bildirilmediği sürece, bu sözleşme otomatik olarak ● yıl uzatılır ve bundan sonra da aynı şekilde devam eder.
3. Bu sözleşmenin sona ermesine rağmen, sözleşmenin geçerlilik süresi boyunca B tarafından A’ya tanıtılan potansiyel müşterilerle olan ilişkilerde, söz konusu potansiyel müşteri ve A arasındaki sözleşme var olduğu sürece bu sözleşme geçerli olmaya devam eder.

İşveren ve acenta arasındaki sözleşme süresi hakkında, işverenin sürekli siparişler almayı istemesi durumunda, yukarıdaki madde örneğinin 2. maddesi gibi otomatik olarak yenilenmesi geneldir.

Buna karşılık, geçici olarak bir acentaya iş vermek ancak gelecekte kendi satış personelini yetiştirmek isteyen durumlar veya acenta sözleşmesinin ilk kez olduğu ve ne kadar başarılı olacağının ölçülemeyeceği durumlar için, madde örneği 2. maddenin otomatik yenileme maddesini eklememek ve ayrıca madde örneği 1. maddenin sözleşme süresini kısa tutmak gibi bir yöntem de vardır.

Ayrıca, madde örneği 3. madde, acenta sözleşmesinin etkinliğinin, sözleşme süresinin dolmasının ardından belirli bir kapsamda devam edeceğini belirtir.

Acenta sözleşmelerinde genellikle gizlilik yükümlülüğü gibi genel maddeler belirlenir. Bu tür yükümlülükler için, sözleşme süresi dolmuş olsa bile doğal olarak korunması gerektiği için, belirli bir kapsamda sözleşmenin etkinliğini sürdürmek gereklidir.

Gizlilik yükümlülüğü hakkında, aşağıdaki makalede ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

https://monolith.law/corporate/checkpoints-nondisclosure-agreement[ja]

Özet

IT şirketleriyle sınırlı olmamakla birlikte, kendi geliştirdiğimiz araçları veya uygulamaları satarken, satış acentelerine başvurmanın sıkça rastlanan bir durum olduğunu söyleyebiliriz.

Acente sözleşmesi oluştururken iş dünyasından gelen kararların da gerekliliği üzerinde durulmalıdır ve sözleşme düzenlemesi önemli bir hale gelir. Bu nedenle, acente sözleşmesi oluştururken bir avukat veya uzmana danışmanızı öneririz.

Büromuz Tarafından Alınan Önlemler

Monolith Hukuk Bürosu, özellikle IT ve hukuk alanlarında yüksek uzmanlığa sahip bir hukuk firmasıdır. Bayilik sözleşmelerinin etkin bir şekilde kullanılabilmesi için sözleşme oluşturulması gereklidir. Büromuz, Tokyo Borsası Prime listesindeki şirketlerden erken aşama girişimlere kadar çeşitli durumlar için sözleşme oluşturma ve inceleme hizmetleri sunmaktadır. Eğer sözleşme ile ilgili bir sorunuz varsa, lütfen aşağıdaki makaleye başvurunuz.

https://monolith.law/contractcreation[ja]