Fair Use (Adil Kullanım) Nedir? Amerikalı Sanatçılar, AI Şirketlerine Telif Hakkı İhlali Nedeniyle Toplu Dava Açtı
Son yıllarda, üretken AI teknolojisinin gelişimi dikkat çekicidir. Bununla birlikte, AI’nin telif hakkı ihlallerine ilişkin davalarda, AI geliştikçe giderek daha sık karşılaşılabilir. Amerika Birleşik Devletleri’nde, AI tarafından üretilen bir görselin telif hakkı ihlali nedeniyle bir sanatçının açtığı dava olmuştur ve bu dava, AI’nin telif hakkı ihlalleri konusunda önemli bir emsal teşkil edebilir.
Benzer bir dava Japonya’da da gerçekleşebilir mi?
Burada, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki son AI telif hakkı ihlali davalarından birini tanıtacak ve Japonya ile Amerika arasındaki telif hakkı yasalarındaki farklılıkları açıklayacağız.
ABD’deki Yapay Zeka Telif Hakkı İhlali Davası
2023 Ocak ayında, Stability AI, Midjourney ve DeviantArt isimli üç şirket, sanatçılar tarafından, eserlerinin web üzerinden izinsiz bir şekilde kazıma yöntemiyle kopyalanarak makine öğrenimi için kullanılmasının telif haklarını ihlal ettiği iddiasıyla dava edildi.
Aynı yılın Nisan ayında, bu şirketler San Francisco Federal Mahkemesi’ne sanatçıların açtığı davayı reddetmesi için başvuruda bulundu. Şirketler, eserlerin makine öğrenimi için kullanılmasının adil kullanım ilkesi kapsamında olduğunu savunuyor. İlerleyen süreçte, mahkeme her iki tarafın argümanlarını değerlendirdikten sonra, yapay zeka tarafından üretilen görsellerin telif hakkı ihlali davasını reddedip reddetmeyeceğine karar verecek.
Referans: REUTERS｜AI şirketleri ABD mahkemesinden sanatçıların telif hakkı davasını reddetmesini istiyor
Fair Use Nedir?
Fair Use, Amerika Birleşik Devletleri telif hakkı yasasında, telif hakkı ihlali iddiasına karşı bir savunma nedeni olarak kabul edilen bir kavramdır. ABD telif hakkı yasasının 107. maddesine göre, telif hakkı sahibinin izni olmaksızın bir eseri kullanmak, dört belirli kriter temelinde adil kullanım (Fair Use) olarak değerlendirilirse, bu kullanım telif hakkı ihlali olarak kabul edilmez.
Fair Use’ın kabul edilip edilmeyeceği, aşağıdaki dört kriter temelinde belirlenir:
- Kullanımın amacı ve karakteri
- Telif hakkı bulunan eserin doğası
- Kullanılan bölümün, eserin tamamıyla olan ilişkisi ve bu bölümün miktarı ve önemi
- Kullanımın, telif hakkı bulunan eserin potansiyel pazarı veya değeri üzerindeki etkisi
Fair Use, somut olaylara göre değerlendirilmektedir.
Japonya’da AI ve Telif Hakları İlişkisi
AI ve telif haklarına dair yaklaşım konusunda, Kültür Ajansı’nın (Bunkacho) Reiwa 5 (2023) yılında düzenlediği Telif Hakları Semineri’nde, “AI geliştirme ve öğrenme aşaması” ile “üretim ve kullanım aşaması” arasında ilgili Japon Telif Hakkı Yasası maddelerinin farklı olduğu, bu nedenle her iki aşamanın ayrı ayrı ele alınması gerektiği yönünde bir görüş belirtilmiştir.
Yukarıda bahsedilen Amerika Birleşik Devletleri’ndeki dava, bu iki aşamadan “AI geliştirme ve öğrenme aşaması” ile ilgili bir sorunu ele almaktadır. Japon Telif Hakkı Yasası’nda, 30. maddenin 4. fıkrasında, eserlerin makine öğrenimi için kullanılmasının açıkça izin verildiği belirtilmektedir.
Japon Telif Hakkı Yasası’nın 30. Maddesinin 4. Fıkrasında Açıkça Tanınan Kullanım Yöntemleri
Öte yandan, Japonya’da, Japon Telif Hakkı Yasası kapsamında makine öğrenimi için eserlerin kullanımı açıkça izin verilmektedir. Bu, Telif Hakkı Yasası’nın 30. Maddesinin 4. Fıkrasında düzenlenmiş olup, eser kullanıcılarının, telif hakkı sahibinin iznini almadan eserleri makine öğrenimi için kullanabilmelerine olanak tanımaktadır.
Bu düzenleme, AI gelişimini teşvik etmek amacıyla getirilmiştir. AI geliştirmek için büyük miktarda veriye ihtiyaç duyulur, ancak tüm veriler için telif hakkı sahiplerinden izin almak zordur. Bu düzenleme sayesinde, AI geliştiricileri, telif hakkı sahiplerinin iznini almadan eserleri makine öğrenimi için kullanabilir ve böylece AI geliştirmeyi daha kolay hale getirebilirler. Telif Hakkı Yasası’nın 30. Maddesinin 4. Fıkrasında tanınan kullanım yöntemleri hakkında daha fazla bilgiyi aşağıdaki makalede bulabilirsiniz.
İlgili makale: İnternetteki Görsellerin Taraması Telif Hakkı İhlali mi? Makine Öğrenimi ve Hukuki Sorunlar Üzerine Bir İnceleme[ja]
Özet: AI ve Telif Hakkı Konusunda Avukata Danışın
AI’nin telif hakkı ihlali davaları, AI’nin gelecekteki gelişimini büyük ölçüde etkileyebilir. AI gelişimini teşvik ederken, telif hakkı sahiplerinin haklarını korumak için, ülkelerin AI telif hakkı ihlalleri ile ilgili yasalarını acilen düzenlemeleri gerekmektedir.
AI ve telif hakkı ilişkisi hakkındaki hukuki sorunları ele almak için, sadece hukuk bilgisi değil, aynı zamanda AI ve makine öğrenimi mekanizmaları hakkında bilgi de gereklidir. Deneyimli ve başarılı bir avukata danışmanızı tavsiye ederiz.
Hukuk Büromuz Tarafından Sunulan Önlemler
Monolith Hukuk Bürosu, IT ve özellikle internet ile hukukun her iki alanında da zengin deneyime sahip bir hukuk firmasıdır.
AI işletmeleri birçok hukuki riski beraberinde getirir ve AI ile ilgili hukuki meseleler konusunda uzman avukatların desteği şarttır. Büromuz, AI konusunda bilgili avukatlar ve mühendislerden oluşan bir ekip ile ChatGPT dahil olmak üzere AI işletmelerine yönelik sözleşme hazırlama, iş modelinin yasallığının değerlendirilmesi, fikri mülkiyet haklarının korunması, gizlilik konularında uyum gibi alanlarda ileri düzeyde hukuki destek sağlamaktadır. Ayrıntılar aşağıdaki makalede yer almaktadır.
Monolith Hukuk Bürosu’nun Uzmanlık Alanları: AI (ChatGPT vb.) Hukuku[ja]
Category: IT
