Apakah Garis Panduan untuk Kontrak Penggunaan AI? Penjelasan Terperinci tentang Klausa untuk Mencegah Masalah

Dalam bidang AI yang mengalami inovasi teknologi pesat, keadaan semasa menunjukkan bahawa undang-undang masih belum dapat mengikuti perkembangan tersebut. Walaupun pengembangan pesat perniagaan AI dijangka berlaku pada masa akan datang, kekurangan penyusunan undang-undang yang mencukupi boleh menyebabkan berlakunya masalah. Berdasarkan latar belakang ini, Kementerian Ekonomi, Perdagangan dan Industri Jepun telah mengemukakan “Garis Panduan Kontrak Berkaitan Penggunaan AI dan Data” sebagai panduan untuk pihak yang terlibat dalam perniagaan AI.

Artikel ini akan menerangkan ringkasan garis panduan yang perlu diketahui oleh pihak yang terlibat dalam kontrak perniagaan AI, serta poin-poin penting dalam perjanjian penggunaan yang dimeterai pada peringkat akhir pembangunan AI.

Garis Panduan Kontrak Mengenai Penggunaan AI dan Data

Garis Panduan Kontrak Mengenai Penggunaan AI dan Data adalah panduan yang diumumkan oleh Kementerian Ekonomi, Perdagangan dan Industri Jepun sebagai panduan untuk penyediaan kontrak dalam perniagaan dan penyelidikan AI domestik. Berdasarkan garis panduan ini, Kementerian Ekonomi, Perdagangan dan Industri Jepun bersama dengan Pejabat Paten Jepun telah mengumumkan kontrak model yang disesuaikan dengan setiap peringkat pembangunan AI.

Latar Belakang Penyediaan Garis Panduan

Dengan kemajuan pesat teknologi sistem AI, keperluan untuk penyusunan undang-undang pada tahap praktikal menjadi mendesak. Namun, penyediaan kontrak untuk pembangunan dan penggunaan AI menghadapi cabaran seperti berikut:

• Terdapat jurang dalam pengiktirafan dan pemahaman antara jurutera AI dan pengguna perkhidmatan

• Pengumpulan pengalaman dalam amalan kontrak masih kurang

Oleh itu, Kementerian Ekonomi, Perdagangan dan Industri Jepun telah menyediakan “Garis Panduan Kontrak Mengenai Penggunaan AI dan Data” pada bulan Jun 2018 (Heisei 30) sebagai panduan untuk kontrak pembangunan AI. Selepas itu, mereka menubuhkan jawatankuasa kajian dan pada bulan Disember 2018 (Heisei 30), mereka mengumumkan versi kemas kini Garis Panduan Kontrak Mengenai Penggunaan AI dan Data Versi 1.1. Garis panduan ini menunjukkan arah penyediaan kontrak dan pemeriksaan undang-undang dalam perniagaan yang menggunakan AI.

Ciri-ciri Pembangunan Teknologi AI

Pembangunan sistem AI mempunyai ciri-ciri yang berbeza daripada pembangunan perisian konvensional seperti berikut:

• Kandungan dan prestasi model yang telah dilatih tidak jelas semasa kontrak
• Kandungan dan prestasi model yang telah dilatih bergantung pada kualiti set data latihan
• Kepentingan pengetahuan teknikal yang tinggi
• Permintaan untuk penggunaan semula hasil yang dihasilkan

Hasil daripada latihan AI, walaupun pihak vendor tidak dapat mengetahui jenis sistem yang akan dihasilkan dan tidak dapat menjamin prestasi terlebih dahulu. Ketepatan latihan AI bergantung pada kualiti data yang diberikan oleh pengguna (syarikat perniagaan).

Selain itu, bukan sekadar menyediakan sistem yang telah siap, tetapi juga perlu untuk membangunkan sistem AI yang lebih canggih melalui latihan tambahan. Dalam garis panduan Kementerian Ekonomi, Perdagangan dan Industri Jepun, juga dinyatakan bahawa kontrak yang dibuat berdasarkan definisi keperluan seperti model air terjun konvensional tidak sesuai untuk pembangunan AI.

Oleh itu, pembangunan perisian AI dianggap sesuai untuk “pembangunan berperingkat eksplorasi” yang dibahagikan kepada peringkat pembangunan seperti berikut, dan disarankan untuk membuat kontrak secara berperingkat:

1. Peringkat Penilaian → Perjanjian Kerahsiaan (NDA)
2. Peringkat PoC → Kontrak Pengesahan Pengenalan
3. Peringkat Pembangunan → Kontrak Pembangunan Perisian
4. Peringkat Latihan Tambahan → Kontrak Penggunaan

Kami telah menjelaskan poin-poin penting mengenai kontrak pembangunan perisian AI dalam artikel berikut.

Artikel Berkaitan: Adakah Kontrak Pembangunan Perisian AI adalah Kontrak Perkhidmatan atau Kontrak Amanah? Penjelasan Poin Penting Kontrak[ja]

Perkara Penting dalam Penyediaan Kontrak Penggunaan AI

Dalam “Kontrak Penggunaan” yang perlu dimeterai pada peringkat akhir pembangunan AI, kita mesti merundingkan dan menyediakan klausa dengan mengambil kira ciri-ciri sistem AI supaya pengguna dan vendor dapat memaksimumkan manfaat bersama.

Oleh itu, mari kita teruskan rundingan dengan memberi perhatian kepada perkara-perkara berikut.

Skop Penggunaan Data yang Disediakan oleh Syarikat Perniagaan

Dalam perniagaan pembangunan AI, mungkin terdapat perbezaan pendapat antara pihak pengguna (syarikat perniagaan) dan pihak vendor (startup) mengenai skop penggunaan set data latihan dan model yang telah dilatih.

Ini kerana pihak pengguna ingin menggunakan data yang mereka sediakan dan hasilnya secara eksklusif, manakala pihak vendor ingin menggunakan data tersebut untuk meningkatkan sistem AI. Skop penggunaan dan cara pengendalian data perlu fleksibel dengan mengambil kira sumbangan pihak pengguna sambil memaksimumkan manfaat bersama.

Jaminan Ketepatan Output Perkhidmatan

Salah satu ciri pembangunan sistem AI adalah kesukaran untuk menjamin ketepatan output melalui pembelajaran, seperti yang dinyatakan dalam perenggan sebelumnya. Dengan kata lain, sukar bagi pihak vendor untuk menjamin penyediaan perkhidmatan yang diingini terlebih dahulu kerana hasilnya hanya dapat diketahui setelah mencubanya.

Kedua-dua pihak dalam kontrak harus memahami ciri-ciri pembangunan sistem AI melalui komunikasi yang baik sebelum memeterai kontrak.

Selain itu, perlu juga menetapkan tanggungjawab jika berlaku pelanggaran hak pihak ketiga akibat penggunaan perkhidmatan AI.

Peraturan Perkhidmatan yang Menguntungkan Kedua-dua Pihak

Apabila menetapkan syarat penggunaan sistem AI, pihak-pihak yang terlibat harus mempertimbangkan kandungan tersebut dengan memahami model perniagaan masing-masing dengan baik.

Pihak pengguna boleh meningkatkan kecekapan operasi dan memaksimumkan keuntungan melalui penggunaan perkhidmatan AI. Sebaliknya, pihak vendor boleh meningkatkan ketepatan sistem AI melalui penyediaan data daripada pengguna.

Untuk meningkatkan ketepatan sistem AI, adalah wajar untuk menerima penyediaan data dan model yang telah dilatih secara tidak eksklusif, dan untuk itu, perlu memasukkan klausa yang memberi manfaat kepada pihak pengguna dalam kontrak. Mengaplikasikan klausa layanan terbaik dalam yuran penggunaan perkhidmatan juga merupakan satu cadangan. Kontrak penggunaan sistem AI perlu menyediakan klausa yang menguntungkan kedua-dua pihak.

Titik Penting dalam Penyediaan Kontrak Penggunaan AI

Kementerian Ekonomi, Perdagangan dan Industri Jepun, berdasarkan garis panduan yang ditetapkan, bersama dengan Pejabat Paten Jepun, telah menyusun “Kontrak Model ver.1.0” pada tahun 2021 (Reiwa 3). Pada bulan Mac 2022 (Reiwa 4), mereka mengumumkan versi yang telah diperbaharui, “Kontrak Model ver.2.0”.

Di bawah ini, kami akan menjelaskan isu-isu yang sering menjadi masalah antara pihak-pihak yang terlibat, berdasarkan “Kontrak Penggunaan (Edisi AI)” yang diumumkan pada bulan Mac 2022 (Reiwa 4).

Penyediaan Perkhidmatan Tidak Eksklusif (Perkara 3)

Syarikat perniagaan yang merupakan pengguna mungkin menyediakan data input kepada vendor yang mengandungi rahsia perniagaan dan pengetahuan khusus. Sebagai pengguna, mereka mungkin berharap untuk menggunakan model pembelajaran yang telah dilatih secara eksklusif.

Di pihak vendor, terdapat kemungkinan untuk membangunkan model pembelajaran yang lebih canggih dengan menggunakan model pembelajaran yang telah dilatih untuk pembelajaran tambahan. Oleh kerana model pembelajaran yang telah dilatih ini dihasilkan daripada data yang disediakan oleh pengguna, sumbangan pengguna adalah tinggi. Oleh itu, adalah munasabah bagi pengguna untuk menginginkan penggunaan eksklusif.

Namun, jika model pembelajaran yang lebih berprestasi tinggi dapat dihasilkan, pengguna juga akan mendapat manfaat dengan peningkatan potensi pengembangan perniagaan.

Oleh itu, dalam kontrak model yang disediakan oleh Pejabat Paten Jepun, adalah munasabah untuk menyediakan model pembelajaran yang telah dilatih secara tidak eksklusif, dengan memberikan keistimewaan dan syarat berdasarkan sumbangan pengguna.

Perkara 3 (Tidak Eksklusif)

甲 (Pihak Pertama) boleh menyediakan perkhidmatan yang menggunakan model pembelajaran yang telah dilatih dan model pembelajaran tambahan kepada pihak ketiga selain 乙 (Pihak Kedua), tanpa mengira sama ada salinan model pembelajaran yang telah dilatih dan model pembelajaran tambahan tersebut disediakan kepada pihak ketiga tersebut atau tidak.

2. 乙 (Pihak Kedua) boleh menggunakan perkhidmatan analisis data di bawah syarat-syarat yang ditetapkan dalam kontrak ini untuk dirinya sendiri dan pihak ketiga.

Petikan: Kontrak Penggunaan Pejabat Paten Jepun 2021 ver2.0 (AI)[ja]

Kandungan Perkhidmatan Pembelajaran Tambahan (Perkara 4)

Selain penggunaan tidak eksklusif data dan model yang telah dipelajari, kandungan pembelajaran tambahan juga perlu dibincangkan. Semasa menyediakan kontrak penggunaan, pastikan untuk menetapkan perkara berikut:

• Skop data yang digunakan untuk pembelajaran tambahan
• Pengendalian set data yang disediakan untuk pembelajaran tambahan
• Hak milik dan syarat penggunaan model yang telah dipelajari hasil daripada pembelajaran tambahan

Perniagaan pembangunan sistem AI bukan sekadar menyerahkan model yang telah dipelajari, tetapi juga bertujuan untuk terus melakukan pembelajaran tambahan bagi meningkatkan ketepatan sistem.

Melakukan pembelajaran tambahan pada model yang telah dipelajari menggunakan data pengguna akan meningkatkan ketepatan output sistem AI, dan ini akan memberi manfaat kepada kedua-dua pihak dalam kontrak.

Perkara 4 (Kandungan Perkhidmatan Pembelajaran Tambahan)

Pihak Pertama akan menyediakan perkhidmatan pembelajaran tambahan dengan kandungan berikut kepada Pihak Kedua.

Butiran

1. Model yang telah dipelajari yang menjadi subjek pembelajaran tambahan

Model yang telah dipelajari dan model yang telah dipelajari tambahan

2. Data yang digunakan untuk pembelajaran tambahan

Data yang menjadi subjek dan data yang disediakan oleh pihak ketiga selain Pihak Kedua kepada Pihak Pertama

3. Tempoh penggunaan perkhidmatan

Sama dengan tempoh sah kontrak ini.

… (dilanjutkan)

7. Hak cipta model pembelajaran tambahan dan lain-lain

8. Hak paten model pembelajaran tambahan dan lain-lain

9. Syarat penggunaan model yang telah dipelajari tambahan

Syarat penggunaan model yang telah dipelajari tambahan adalah sama dengan syarat penggunaan model yang telah dipelajari yang ditetapkan dalam kontrak ini.

… (dilanjutkan)

Dikutip daripada Kontrak Penggunaan 2021 versi 2.0 (AI) oleh Pejabat Paten Jepun[ja]

Yuran Penggunaan Perkhidmatan (Perkara 8)

Jika vendor menggunakan data atau model yang telah dipelajari yang disediakan oleh pengguna untuk pembangunan AI, sumbangan pengguna perlu dicerminkan dalam kontrak dalam beberapa bentuk. Cara yang paling bermanfaat adalah dengan menyediakan klausa layanan terbaik, seperti memberikan diskaun yuran penggunaan perkhidmatan kepada pengguna yang menyediakan data untuk tempoh tertentu.

Walau bagaimanapun, disebabkan oleh ciri industri AI yang berubah dengan cepat, tahap sumbangan data yang disediakan oleh pengguna awal kepada peningkatan ketepatan model yang disesuaikan dijangka akan berkurangan secara beransur-ansur. Oleh itu, kadar diskaun juga perlu dikurangkan mengikutnya.

Perkara 8 (Yuran Penggunaan Perkhidmatan)

乙 hendaklah membayar kepada 甲 jumlah yang dikira mengikut formula di bawah sebagai balasan untuk perkhidmatan yang ditetapkan dalam kontrak ini.

記

【Formula Pengiraan】

Harga seunit bagi setiap permintaan API melalui sistem integrasi ini adalah ● yen (tidak termasuk cukai, selepas ini dirujuk sebagai “Harga API”) × Bilangan Penggunaan

　中略

5. Cukai penggunaan bagi setiap balasan yang ditetapkan dalam perkara ini adalah tidak termasuk cukai.

6. Kadar faedah bagi kelewatan pembayaran setiap balasan dalam perkara ini adalah 14.6% setahun.

Dikutip daripada Kontrak Penggunaan 2021 (Versi 2.0) oleh Pejabat Paten Jepun (AI)[ja]

Ketetapan Mengenai Tanpa Jaminan dan Ganti Rugi (Artikel 12, 17)

Perkhidmatan yang menggunakan model pembelajaran mempunyai ciri di mana sukar bagi pihak vendor untuk menjamin ketepatan perkhidmatan yang dihasilkan oleh pembelajaran terlebih dahulu.

Pihak yang terlibat dalam kontrak perlu mengambil kira perkara ini dan bersetuju bahawa pihak vendor tidak menjamin sama ada perkhidmatan yang disediakan oleh model pembelajaran tersebut sesuai dengan tujuan pengguna atau selamat untuk digunakan.

Selain itu, jika pengguna atau pihak ketiga mengalami sebarang kerugian akibat perkhidmatan yang disediakan oleh AI, pihak yang terlibat perlu bersetuju untuk mengehadkan tanggungjawab ganti rugi pihak vendor atau menetapkan had jumlah ganti rugi.

Artikel 12 (Tanpa Jaminan dan Pengecualian)

1. Pihak Pertama tidak menjamin kepada Pihak Kedua mengenai kesesuaian, ketersediaan, kesempurnaan, keselamatan, dan pematuhan undang-undang perkhidmatan ini untuk tujuan tertentu.

2. Pihak Pertama tidak menjamin kepada Pihak Kedua bahawa penggunaan perkhidmatan ini tidak akan melanggar hak paten, hak model utiliti, hak reka bentuk, hak cipta, dan hak harta intelek pihak ketiga.

Artikel 17 (Ganti Rugi)

Pihak Kedua boleh menuntut ganti rugi daripada Pihak Pertama jika mengalami kerugian akibat sebab yang boleh dikaitkan dengan Pihak Pertama semasa menggunakan perkhidmatan ini. Walau bagaimanapun, tanggungjawab ganti rugi Pihak Pertama kepada Pihak Kedua berkaitan dengan kontrak ini hanya terhad kepada kerugian langsung dan biasa yang dialami oleh Pihak Kedua, tanpa mengira sebab tuntutan undang-undang seperti tanggungjawab pelanggaran kontrak, pelanggaran hak harta intelek, keuntungan tidak sah, tanggungjawab tort, dan lain-lain. Pihak Pertama tidak bertanggungjawab atas kerugian khas termasuk keuntungan yang hilang, tanpa mengira sama ada Pihak Pertama dapat meramalkan atau tidak.

Dari Kontrak Penggunaan 2021 (Revisi AI) oleh Pejabat Paten Jepun[ja]

Kesimpulan: Penyediaan Kontrak Penggunaan AI Memerlukan Pengetahuan Pakar yang Tinggi

Pembangunan sistem AI sukar untuk menjamin ketepatan terlebih dahulu, dan terdapat permintaan untuk menggunakan semula model yang telah dilatih. Oleh itu, adalah perlu untuk menyediakan kontrak mengikut peringkat pembangunan. Kementerian Ekonomi, Perdagangan dan Industri Jepun telah menyediakan “Garis Panduan Kontrak Penggunaan Data AI” dan, bersama dengan Pejabat Paten Jepun, telah menerbitkan kontrak model untuk setiap peringkat pembangunan.

Dalam kontrak penggunaan yang dimeterai pada peringkat akhir pembangunan, adalah perlu untuk berbincang mengenai perkara berikut dan menyusun klausa supaya kedua-dua pihak mendapat manfaat:

• Penggunaan model yang telah dilatih adalah tidak eksklusif
• Tiada had untuk skop pembelajaran tambahan
• Pihak vendor tidak menjamin ketepatan output
• Mempertimbangkan perkara di atas, memudahkan pengguna

Seperti yang dinyatakan, kontrak pembangunan sistem AI mempunyai banyak perbezaan berbanding kontrak sistem biasa. Kami mengesyorkan agar anda berunding dengan peguam yang mempunyai pengetahuan pakar yang tinggi dalam undang-undang dan teknologi AI semasa menyediakan kontrak.

Panduan Langkah-langkah oleh Firma Kami

Monolith Law Office adalah sebuah firma guaman yang mempunyai pengalaman luas dalam kedua-dua bidang IT, khususnya internet, dan undang-undang.

Perniagaan AI melibatkan banyak risiko undang-undang, dan sokongan daripada peguam yang mahir dalam isu undang-undang berkaitan AI adalah sangat penting. Firma kami menyediakan sokongan undang-undang yang canggih untuk perniagaan AI, termasuk ChatGPT, melalui pasukan yang terdiri daripada peguam dan jurutera yang mahir dalam AI. Kami menawarkan perkhidmatan seperti penyediaan kontrak, kajian kesahihan model perniagaan, perlindungan hak harta intelek, dan pematuhan privasi. Maklumat lanjut boleh didapati dalam artikel di bawah.

Bidang Kepakaran Monolith Law Office: Undang-undang AI (termasuk ChatGPT)[ja]