Wat is 'Dienstverband Auteursrecht'? Uitleg over de 4 vereisten en hoe bedrijven auteursrechten kunnen verkrijgen

Volgens de Japanse Auteurswet is de persoon die een werk daadwerkelijk heeft gecreëerd in principe de auteur. En deze auteur bezit het auteursrecht op het werk.

Echter, als bijvoorbeeld het auteursrecht op een nieuwsartikel geschreven door een journalist, volgens dit principe toebehoort aan de journalist die het heeft geschreven, zou het bedrijf niet in staat zijn om het artikel online te publiceren of te wijzigen zonder de toestemming van de journalist. Om dergelijke ongemakkelijke situaties te voorkomen, heeft de Japanse Auteurswet een systeem genaamd ‘werk gemaakt in de uitoefening van een dienstbetrekking’ ingesteld om dit principe te wijzigen.

In dit artikel zullen we de inhoud van het systeem van ‘werk gemaakt in de uitoefening van een dienstbetrekking’, de voorwaarden waaronder het wordt erkend, en hoe te handelen als de voorwaarden voor ‘werk gemaakt in de uitoefening van een dienstbetrekking’ niet worden erkend, uitleggen.

Wat is auteursrecht

“Auteursrecht” is het recht om exclusief gebruik te maken van “werken” die je hebt gecreëerd, zoals romans, schilderijen, films en programma’s. Auteursrechten ontstaan op het moment van creatie van het werk, en er is geen aanvraagprocedure nodig, zoals bij patentrechten.

Werken en auteurs

De definitie van “werken” is vastgelegd in artikel 2, paragraaf 1, sub 1 van de Japanse Auteurswet (Copyright Law) als volgt:

Artikel 2, paragraaf 1, sub 1: Het betreft een creatieve expressie van gedachten of gevoelens die behoren tot het domein van literatuur, wetenschap, kunst of muziek.

Voorbeelden van werken zijn:

• Artikelen, romans, scripts, gedichten, haiku’s, toespraken
• Muziek en songteksten
• Choreografie voor Japanse dans, ballet, dans en pantomime
• Schilderijen, prenten, beeldhouwwerken, strips, kalligrafie, toneeldecors
• Artistieke gebouwen
• Kaarten en wetenschappelijke tekeningen, diagrammen, modellen
• Films voor theater, televisiedrama’s, online streaming video’s
• Foto’s, gravures
• Computerprogramma’s

De “auteur” is in principe de persoon die het werk daadwerkelijk heeft gecreëerd. En het auteursrecht behoort toe aan de auteur die het werk heeft gecreëerd. Daarom wordt de persoon die een roman schrijft of een schilderij maakt de auteur en de houder van het auteursrecht.

Echter, als een bedrijf elke keer toestemming moet krijgen van een werknemer die een werk heeft gecreëerd via zijn werk, zou dit tijdrovend en omslachtig zijn, en zou het de soepele uitvoering van het werk belemmeren. Bovendien bestaat het risico dat het auteursrecht na het vertrek van de werknemer wordt overgedragen aan een concurrerend bedrijf.

Om deze problemen te verhelpen, heeft de Japanse Auteurswet (Copyright Law) een systeem ingesteld waarbij, onder bepaalde voorwaarden, niet de werknemer die het werk daadwerkelijk heeft gecreëerd, maar het bedrijf dat de werknemer in dienst heeft, wordt beschouwd als de auteur. Dit wordt “werk voor huur” genoemd. En aangezien het bedrijf wordt beschouwd als de auteur, heeft het alle auteursrechten (en morele rechten van de auteur) met betrekking tot het werk.

Vereisten voor werk in opdracht

Artikel 15, lid 1, van de Japanse Auteurswet (Copyright Law) bepaalt het volgende over werk in opdracht:

Artikel 15, lid 1: Tenzij anders bepaald in een contract, arbeidsreglement of anderszins, wordt de auteur van een werk dat is gemaakt in de uitoefening van zijn taken voor een rechtspersoon of andere werkgever (hierna “rechtspersoon, etc.” genoemd) op basis van het initiatief van die rechtspersoon, etc., en dat wordt gepubliceerd onder de naam van die rechtspersoon, etc., als zijn eigen werk, beschouwd als die rechtspersoon, etc. (met uitzondering van werken die softwareprogramma’s zijn).

Samengevat, een werk in opdracht wordt gecreëerd wanneer aan de volgende voorwaarden is voldaan:

1. Het creëren van het werk is gebaseerd op het initiatief van de rechtspersoon, etc.
2. Het werk wordt gemaakt door iemand die in dienst is van de rechtspersoon, etc., in de uitoefening van zijn taken.
3. Het werk wordt gepubliceerd onder de naam van de rechtspersoon, etc., als zijn eigen werk.
4. Er is geen specifieke bepaling in een contract, arbeidsreglement of anderszins.

We zullen elk van deze vereisten in detail uitleggen in het volgende.

https://monolith.law/corporate/work-for-hire-copyright-disputes[ja]

1. Wat betekent “gebaseerd op de intentie van een rechtspersoon of dergelijke”

Ten eerste moet een werk worden gecreëerd “op basis van de intentie van een rechtspersoon of dergelijke”.

“Gebaseerd op de intentie van een rechtspersoon of dergelijke” wordt geïnterpreteerd als dat de intentie om een werk te creëren direct of indirect afhangt van de beslissing van de gebruiker. Typisch wordt gedacht dat de gebruiker het werk plant en beheert, en de werknemers laat werken aan de creatie ervan.

Echter, zelfs als er geen specifieke instructies of goedkeuring van de gebruiker zijn, als het vanuit de afdeling of bedrijfsactiviteiten waar de werknemer toe behoort, wordt verwacht dat de werknemer dat werk zal creëren, wordt geoordeeld dat aan deze vereiste is voldaan.

Of de “intentie” wordt bevestigd of niet, varieert in rechtszaken. Daarom is het in belangrijke gevallen noodzakelijk om bewijsmateriaal en documenten te creëren en te bewaren die de “intentie” van de rechtspersoon of dergelijke ondersteunen.

2. Wat betekent “Iemand die werkzaam is voor een bedrijf of soortgelijke entiteit en iets creëert als onderdeel van zijn/haar taken”

Ten tweede, een “persoon die werkzaam is voor een bedrijf of soortgelijke entiteit” moet werken aan het creëren van auteursrechtelijk beschermd materiaal “als onderdeel van zijn/haar taken”.

Het typische voorbeeld van een “persoon die werkzaam is voor een bedrijf of soortgelijke entiteit” is een werknemer die een arbeidsovereenkomst heeft gesloten met zijn/haar werkgever.

Zelfs als er geen arbeidsovereenkomst is, als het in wezen kan worden beoordeeld dat er een arbeidsrelatie bestaat tussen de werkgever en de werknemer, dan wordt ook in dit geval aan de vereisten van een “persoon die werkzaam is voor een bedrijf of soortgelijke entiteit” voldaan. Bijvoorbeeld, als een freelance schrijver betrokken is bij het schrijven van tijdschriftartikelen onder het bevel van een uitgever, op dezelfde manier als andere werknemers, kan de schrijver worden beschouwd als een “persoon die werkzaam is voor een bedrijf of soortgelijke entiteit”.

Aan de andere kant, als iemand die geen arbeidsrelatie heeft, alleen maar is ingehuurd om auteursrechtelijk beschermd materiaal te creëren, dan wordt die persoon niet beschouwd als een “persoon die werkzaam is voor een bedrijf of soortgelijke entiteit”. Daarom is het noodzakelijk om vooraf in het contract te vermelden dat het auteursrecht wordt overgedragen wanneer u een derde partij vraagt om auteursrechtelijk beschermd materiaal te creëren onder een contract zoals een contract voor werk.

“Gecreëerd als onderdeel van zijn/haar taken” betekent dat een werknemer iets creëert als onderdeel van zijn/haar taken, ongeacht of dit binnen of buiten de werktijd gebeurt.

Daarom, als een werknemer in zijn/haar vrije tijd een auteursrechtelijk beschermd werk creëert dat niets te maken heeft met zijn/haar taken, of als hij/zij zelfs tijdens de werktijd een auteursrechtelijk beschermd werk creëert dat volledig los staat van zijn/haar taken, dan wordt het bedrijf niet de auteur van dergelijke werken.

3. Wat betekent “publiceren onder de auteursnaam van die entiteit”

Verder moet het gecreëerde werk een “werk zijn dat door die entiteit wordt gepubliceerd onder de naam van zijn eigen auteursrecht”.

“Onder de naam van zijn eigen auteursrecht” betekent niet alleen dat de naam van de entiteit op het werk wordt vermeld, maar ook dat het noodzakelijk is om het te tonen als de naam van de auteur van dat werk.

“Wat te publiceren” omvat niet alleen werken die daadwerkelijk zijn gepubliceerd onder de auteursnaam van de entiteit, maar ook werken die gepland zijn om te publiceren, en werken die niet worden gepubliceerd maar die natuurlijk zouden worden gepubliceerd onder de naam van de entiteit als ze zouden worden gepubliceerd.

Let op, voor werken van programma’s is er geen vereiste om “te publiceren onder de auteursnaam van die entiteit” (Artikel 15, lid 2). Dit komt omdat er rekening wordt gehouden met het feit dat veel programma’s niet bedoeld zijn om te publiceren.

https://monolith.law/corporate/copyright-infringement-relatedtothe-program[ja]

4. Wat betekent “Tenzij anders bepaald in het contract, arbeidsreglement of anderszins”

Zelfs als aan de bovengenoemde vereisten is voldaan, als er specifiek is bepaald in het ‘contract, arbeidsreglement of anderszins’ ten tijde van de creatie van het werk dat de werknemer de auteur is, wordt de totstandkoming van het werk als onderdeel van de werkzaamheden belemmerd. Daarom, als een dergelijke bepaling is vastgesteld, wordt de werknemer de auteur.

Let op, deze speciale bepaling moet bestaan op het moment van de creatie van het werk. Dit is gebaseerd op de overweging dat veranderingen in de status van de auteur na de creatie van het werk de juridische relatie kunnen verwarren.

Hoe een bedrijf auteursrechten verwerft zonder aan de vereisten voor werknemersauteursrecht te voldoen

Als de vereisten voor werknemersauteursrecht niet worden vervuld, wordt de werknemer in principe de auteur. Daarom kan het bedrijf niet de auteur worden.

Echter, het is mogelijk voor het bedrijf om de auteursrechten die de werknemer als auteur bezit, over te nemen. Hieronder introduceren we twee manieren waarop een bedrijf auteursrechten kan verkrijgen van zijn werknemers.

Vaststellen in arbeidsreglement

Een ‘arbeidsreglement’ is een set regels die het bedrijf heeft vastgesteld voor zijn werknemers.

Een methode is om vooraf in het arbeidsreglement vast te leggen dat het bedrijf de overdracht van auteursrechten van zijn werknemers zal ontvangen. Concreet kan de volgende bepaling worden overwogen:

• De rechten met betrekking tot werken die door werknemers zijn gecreëerd in de uitoefening van hun taken (inclusief de rechten onder artikel 27 en 28 van de Japanse Auteurswet) zullen aan het bedrijf toebehoren.

Door deze bepaling vast te stellen, kan het bedrijf auteursrechten verkrijgen van werknemers aan wie het arbeidsreglement van toepassing is.

Een individueel contract opstellen

Een andere methode is om een individueel auteursrechtsoverdrachtscontract af te sluiten tussen het bedrijf en de werknemer die de auteursrechten bezit. Aangezien het arbeidsreglement niet van toepassing is op mensen die geen arbeidsrelatie hebben, is deze methode noodzakelijk.

Met deze methode moet er een contract worden afgesloten met elke werknemer. Hierbij kunnen individuele voorwaarden voor elke werknemer worden vastgesteld. Daarom, zelfs als er een arbeidsrelatie bestaat en u individuele voorwaarden wilt instellen, is het beter om een auteursrechtsoverdrachtscontract af te sluiten.

Let op de morele rechten van de auteur!

Hoewel ‘auteursrechten’ kunnen worden overgedragen, kunnen de ‘morele rechten van de auteur’, die exclusief worden erkend aan de auteur, niet worden overgedragen.

Als de werknemer nog steeds de morele rechten van de auteur bezit, kan het zijn dat het bedrijf niet vrijelijk wijzigingen in het werk kan aanbrengen. Daarom, naast het verkrijgen van auteursrechten, is het raadzaam om een overeenkomst te sluiten met de werknemer dat hij zijn morele rechten van de auteur niet zal uitoefenen tegen het bedrijf.

Samenvatting: Raadpleeg een advocaat als u problemen ondervindt met werknemersauteursrecht

We hebben het systeem van werknemersauteursrecht uitgelegd, waarbij een rechtspersoon die niet de maker van een werk is, uitzonderlijk de auteur wordt.

Een bedrijf moet controleren of de werken die door zijn werknemers zijn gemaakt, voldoen aan de vereisten van het werknemersauteursrecht.

Zelfs als een rechtspersoon denkt dat aan de vereisten van het werknemersauteursrecht is voldaan, denkt een werknemer die het bedrijf verlaat misschien niet hetzelfde, en dit kan later tot problemen leiden. Een correct begrip van de vereisten van het werknemersauteursrecht en of een werk daadwerkelijk onder het werknemersauteursrecht valt, kan helpen dergelijke problemen te voorkomen.

Als het moeilijk is om te beoordelen of het werknemersauteursrecht van toepassing is, raden we u aan een advocaat te raadplegen.