Kan het online publiceren van ziekte-informatie worden beschouwd als een inbreuk op de privacy?

In het vonnis van de “After the Banquet” zaak heeft de Tokyo District Court (28 september 1964) het recht op privacy erkend als een “juridische bescherming of recht om niet willekeurig in het privéleven te worden blootgesteld”. Dit is het eerste rechtsgeval waarin het recht op privacy werd erkend. In dit vonnis heeft de Tokyo District Court vier vereisten gesteld om inbreuk op het recht op privacy te voldoen:

1. Het moet een feit uit het privéleven zijn of iets dat als zodanig kan worden opgevat
2. Het moet iets zijn dat, vanuit het standpunt van de betreffende persoon en gebaseerd op de gevoeligheid van het algemene publiek, waarschijnlijk niet openbaar gemaakt zou willen worden
3. Het moet iets zijn dat nog niet bekend is bij het algemene publiek
4. De betreffende persoon heeft daadwerkelijk ongemak of angst gevoeld door de openbaarmaking

https://monolith.law/reputatie/privacy-inbreuk[ja]

Informatie over iemands ziekte is privacygevoelige informatie en is uiterst gevoelig. Het voldoet aan alle bovenstaande vereisten, en in het bijzonder aan de vierde vereiste “de betreffende persoon heeft daadwerkelijk ongemak of angst gevoeld door de openbaarmaking”. Daarom is het zeer waarschijnlijk dat er juridische problemen ontstaan als je zonder toestemming van de persoon informatie over iemands ziekte openbaar maakt of gebruikt.

In het geval van een blog over de strijd tegen kanker

Zoals we in een ander artikel op onze site hebben besproken, was er een geval waarin een vrouw die anoniem een blog bijhield over haar strijd tegen jonge borstkanker, werd geïdentificeerd door de naam, leeftijd, en werkplek van de aangeklaagde. Het feit dat ze leed aan jonge borstkanker werd bekend bij het publiek, en ze klaagde aan dat haar privacy was geschonden.

https://monolith.law/reputation/scope-of-privacyinfringement[ja]

De rechtbank van Tokyo oordeelde in juni 2014 (Heisei 26) dat “de post van de aangeklaagde onzorgvuldig en kwaadaardig was” en dat “gezien het feit dat het bijna onmogelijk is om alle privacy-informatie die eenmaal op het internet is gelekt volledig te verwijderen, de gevolgen van de acties van de aangeklaagde ernstig zijn”. De rechtbank erkende dat er inbreuk was gemaakt op het recht op privacy en beval de aangeklaagde om een schadevergoeding van 1,2 miljoen yen en advocaatkosten van 120.000 yen, in totaal 1,32 miljoen yen, te betalen.

Ontslag als gevolg van HIV-infectie

Er zijn gevallen waarin het onthullen van medische informatie over een HIV-infectie zonder de toestemming van de betrokkene, is erkend als een inbreuk op de privacy.

A sloot een arbeidsovereenkomst met X Corporation, waarin werd overeengekomen dat A zou worden uitgezonden naar Y Corporation, een lokale dochteronderneming van X in Thailand. Direct na aankomst in Thailand, onderging A op instructie van Y een medisch onderzoek in een lokaal ziekenhuis om een werkvisum te verkrijgen. De arts voerde zonder toestemming van A een HIV-antilichaamtest uit en informeerde B, de CEO van Y, dat de test positief was. B rapporteerde dit aan X Corporation, die A beval terug te keren naar Japan. Bij terugkeer in Japan informeerde de CEO van X A dat hij HIV-positief was en ontsloeg A op grond van de infectie. In reactie hierop spande A een rechtszaak aan tegen X Corporation, bewerend dat het ontslag ongeldig was, en eiste bevestiging van zijn positie. A beweerde ook dat zijn privacy was geschonden door Y Corporation en B.

De rechtbank van Tokyo oordeelde dat “zelfs een werkgever het recht niet heeft om in te breken op zaken die tot de privacy van een werknemer behoren. Evenzo, wanneer een werkgever informatie verkrijgt die tot de privacy van een werknemer behoort, heeft hij de plicht deze te bewaren en het is onwettig om deze zonder reden aan derden te lekken als een inbreuk op het recht op privacy.”

Informatie over de gezondheidstoestand van een individu behoort tot de privacy, en in het bijzonder moet informatie over een HIV-infectie, die het onderwerp van geschil is in deze zaak, gezien de bestaande sociale vooroordelen en discriminatie tegen mensen met HIV, als zeer vertrouwelijk worden beschouwd. Het is niet toegestaan voor iemand die deze informatie heeft verkregen om deze zonder reden aan derden te lekken, en als deze informatie zonder reden aan derden wordt gelekt, moet dit worden beschouwd als een inbreuk op het recht op privacy.

Rechtbank van Tokyo, vonnis van 30 maart 1995 (1995)

Op basis hiervan beval de rechtbank de bevestiging van de positie van A, compensatie voor verloren werktijd, en betaling van 3 miljoen yen aan schadevergoeding aan X Corporation, en 3 miljoen yen aan Y Corporation en B.

Niet aangenomen vanwege hepatitis B

Er zijn gevallen waarin het zonder toestemming verkrijgen en gebruiken van een hepatitis B-virustest als inbreuk op de privacy is erkend.

De aanstaande afgestudeerde A slaagde voor het sollicitatie-examen van een financiële instelling en onderging een medisch onderzoek. Op instructie van het bedrijf onderging hij een bloedtest en een hepatitis B-virustest, waaruit bleek dat hij positief was. Echter, A onderging verder gedetailleerd onderzoek zonder op de hoogte te zijn van dit resultaat, en het bleek dat hij chronische actieve hepatitis had, en uiteindelijk werd hij niet aangenomen. A klaagde de financiële instelling aan, omdat zijn recht op privacy was geschonden doordat de virustest en het gedetailleerde onderzoek werden uitgevoerd zonder zijn toestemming en zonder uitleg aan hem.

De rechtbank van Tokyo oordeelde,

“Op het moment dat het probleem zich voordeed in 1997 (Heisei 9), waren er maatschappelijke misverstanden en vooroordelen over de transmissieroutes van het hepatitis B-virus en de relatie met arbeidscapaciteit, en vooral werden er soms onjuiste reacties gegeven op geïnfecteerde personen bij sollicitaties en werkgelegenheid. In dergelijke omstandigheden, aangezien het hepatitis B-virus een drager is die constant in het bloed aanwezig is, zou het informatie moeten zijn die men niet willekeurig aan anderen wil bekendmaken, dus het recht om die informatie niet zonder toestemming te verkrijgen, moet worden beschermd als een recht op privacy.”

Rechtbank van Tokyo, uitspraak van 20 juni 2003

Erkennend dat het uitvoeren van de virustest en het gedetailleerde onderzoek zonder uitleg aan A en zonder zijn toestemming een inbreuk op het recht op privacy was, werd een schadevergoeding van 1,5 miljoen yen toegekend.

Het is aangetoond dat een infectie met het hepatitis B-virus een kwestie van privacy is, en dat het uitvoeren van bloedtests en gedetailleerde onderzoeken tijdens de sollicitatieprocedure illegaal is, tenzij er een noodzaak is, en de kandidaat wordt uitgelegd over het doel en de noodzaak en toestemming wordt verkregen.

Beperkingen op werk door HIV-infectie

Een verpleegkundige die in een ziekenhuis werkt, werd gediagnosticeerd als HIV-positief na een bloedtest in een universitair ziekenhuis. De arts en het personeel van het ziekenhuis waar ze werkte, die dit van de arts van het universitair ziekenhuis te horen kregen, deelden deze informatie met andere medewerkers zonder haar toestemming. Dit werd beschouwd als een inbreuk op de privacy en een onrechtmatige daad. Bovendien werd het feit dat het ziekenhuis haar werkbeperkingen oplegde vanwege haar HIV-infectie beschouwd als een inbreuk op haar recht om te werken, en er was een geval waarin ze schadevergoeding eiste.

De rechtbank van Fukuoka oordeelde dat,

“Deze informatie, in een context waarin er nog steeds vooroordelen en discriminatie tegen mensen met HIV bestaan, is bijzonder ernstig vanuit het oogpunt van bescherming van de privacy. De mensen aan wie deze informatie werd doorgegeven voor andere doeleinden, waaronder de superieuren van de eiser, waren degenen die in een verantwoordelijke positie waren op de werkplek en degenen die de eiser in het bijzonder geheim wilde houden voor de voortzetting van haar werk. Het is erkend dat de eiser psychische pijn heeft gevoeld door het feit dat deze informatie aan deze mensen is doorgegeven en door de werkbeperkingen die tijdens het gesprek zijn opgelegd.”

Rechtbank van Fukuoka, uitspraak van 8 augustus 2014 (2014)

De rechtbank erkende de inbreuk op de privacy en kende een schadevergoeding van 2 miljoen yen toe.

Er waren slechts enkele gevallen wereldwijd waarin een medische professional met HIV een patiënt had geïnfecteerd, en slechts één geval onder verpleegkundigen. Het was niet erkend dat er een bepaald risico was om andere patiënten te infecteren, en het was al aangegeven dat het mogelijk was om het risico van infectie in de meeste medische procedures te elimineren door passende preventieve maatregelen te nemen. Wat betreft de werkbeperkingen, de rechtbank gaf aan dat “het werken op basis van een arbeidsovereenkomst zowel een plicht als een recht is” en dat “het moet gebaseerd zijn op de vrije wil van de werknemer om vrij te nemen, en het is een onrechtmatige daad voor de werkgever om dit te belemmeren en de werknemer te dwingen vrij te nemen door bijvoorbeeld te bevelen dat de werknemer vrij neemt”.

Geval van een hoogbejaarde cultuurpersoonlijkheid met dementie

Er was een geval waarin een mannelijke filmregisseur in zijn jaren ’90 en zijn familie een rechtszaak aanspanden voor schadevergoeding wegens inbreuk op de privacy en laster tegen een vrouwelijke thuiszorgmedewerker en een thuiszorgbedrijf. De thuiszorgmedewerker had op haar blog details gedeeld over de zorg voor de man, inclusief het feit dat hij in zijn huis rondzwierf, en had hem belachelijk gemaakt.

Het thuiszorgbedrijf had de thuiszorgmedewerker van mei tot juni 2013 (Heisei 25) naar het huis van de filmregisseur gestuurd. In juni van dat jaar plaatste de thuiszorgmedewerker de echte naam van de man op haar blog en beschreef in detail hoe ze voor hem zorgde, zoals het feit dat hij zijn tanden niet zelf kon poetsen en in zijn huis rondzwierf. Ze bespotte hem door te schrijven: “De eens zo levendige en gerespecteerde persoon is nu een schim van zijn vroegere zelf door de voortgang van zijn dementie.” De vrouw werd na slechts drie keer te zijn ingezet ontslagen omdat de familie zei: “We kunnen haar niet vertrouwen.” Echter, nadat een algemene lezer van de blog de thuiszorgorganisatie had gemeld aan de lokale overheid waar het bedrijf gevestigd was, vroeg de overheid het bedrijf om actie te ondernemen. Het bedrijf had de vrouw al ontslagen omdat ze “niet volgde instructies” en wist niets van het bestaan van de blog, dus ze gaven haar haastig de opdracht om de berichten te verwijderen. Een week later update de vrouw haar blog en bleef ze scheldwoorden gebruiken.

De filmregisseur en zijn familie eisten schadevergoeding van de vrouw, omdat ze “informatie over zijn medische toestand en de situatie in zijn huis, die ze alleen kon weten door haar beroep als thuiszorgmedewerker, had verzonnen en aan het publiek had bekendgemaakt, en zijn privacy had geschonden en zijn reputatie had beschadigd voor zelfpromotie.” Ze eisten ook schadevergoeding van het thuiszorgbedrijf dat de vrouw in dienst had, omdat het “de plicht had geschonden om te voorkomen dat haar werknemers vertrouwelijke informatie zouden lekken.”

De rechtbank van Tokyo oordeelde dat,

“Het artikel van juni openbaarde de dagelijkse situatie in het huis van de eiser, die aan dementie lijdt, zoals het feit dat hij aan dementie lijdt, dat hij niet in staat is om dagelijkse activiteiten zoals tandenpoetsen en zich omkleden zelf uit te voeren, dat hij de reden voor het innemen van medicijnen niet begrijpt, en dat hij rondloopt in zijn kamer. De inhoud van het artikel kan worden beschouwd als feiten over het privéleven van de eiser of als iets dat kan worden opgevat als feiten over zijn privéleven, en het kan worden gezegd dat deze zaken, op basis van de gevoeligheid van de gemiddelde persoon, geheim zouden moeten worden gehouden en niet openbaar gemaakt zouden moeten worden.”

Rechtbank van Tokyo, vonnis van 4 september 2015

De rechtbank erkende de inbreuk op de privacy en oordeelde verder dat “het plaatsen van de artikelen van juni en september een daad was die de privacy van de eiser openbaarde en zijn sociale reputatie verminderde, en dat de eiser psychische pijn heeft geleden als gevolg hiervan (dit wordt niet ontkend, zelfs als de eiser een volwassen curator is).” De rechtbank beval de vrouw om 1,5 miljoen yen te betalen voor laster.

https://monolith.law/reputation/defamation-and-decline-in-social-reputation[ja]

Wat betreft het thuiszorgbedrijf, de rechtbank oordeelde dat het bedrijf zijn plicht niet had vervuld om zijn werknemers voldoende te begeleiden en te controleren om te voorkomen dat ze de privacy en reputatie van de gebruikers zouden schenden. Het bedrijf had geen enkele aandacht besteed aan deze kwestie met betrekking tot deze vrouw en was daarom aansprakelijk voor contractbreuk. De rechtbank beval het bedrijf om 1 miljoen yen te betalen voor het artikel van juni tijdens de tewerkstelling en 300.000 yen voor het artikel van september na de beëindiging van het contract, in totaal 1,3 miljoen yen.

https://monolith.law/reputation/defamation[ja]

Samenvatting

Informatie over ziekten heeft een hoge mate van vertrouwelijkheid en kan vaak schade veroorzaken die verder gaat dan alleen mentaal leed, zoals afwijzing van werkgelegenheid of beperkingen op het werk. Daarom kan de schade ernstiger zijn en is er een neiging dat de schadevergoeding hoger is. Als informatie over uw ziekte wordt vrijgegeven of gebruikt, neem dan zo snel mogelijk contact met ons op.