Facebook'ta İftira ve Hakarete Karşı Nasıl Mücadele Edilir? İftira ve Hakaret Örnekleri Üzerinden Açıklama

Facebook, aylık kullanıcı sayısı bakımından dünya genelinde birinci sıradaki sosyal ağ hizmetidir (SNS). Japonya’da da oldukça popülerdir ve şu anda çoğunlukla 30 yaş ve üzeri kişiler tarafından kullanılan bir SNS olarak bilinir. Bu makalede, Facebook’ta karşılaşılan iftira ve hakaret durumları ve bunlarla nasıl başa çıkılacağına dair örnekler sunarak açıklama yapacağız.

Facebook’un Özellikleri

Facebook, Twitter ve Instagram gibi diğer SNS’lere kıyasla üç farklı özelliğe sahiptir.

Gerçek İsimle Hesap Kaydı Temel İlke

Facebook, topluluk kurallarında “Kullanıcıların günlük yaşamda kullandıkları isimleri hesaplarında kullanmaları” ve “Kendileri hakkında doğru bilgileri sağlamaları” gerektiğini belirtir. Gerçek isimle kullanılmadığı tespit edilen hesaplar, gerçek isme düzeltilene kadar askıya alınabilir.

Referans site: Hesap Bütünlüğü ve Gerçek İsim Kullanımı (Facebook Topluluk Kuralları)

İş Amaçlı Kullanımı da Yaygın

Facebook’un gerçek isimle kullanım ilkesi nedeniyle, serbest çalışanlar ve şirket yöneticileri gibi kişilerin Facebook’ta kendi işlerini yürüttükleri örnekler oldukça fazladır.

Diğer SNS’lere Göre İftira ve Hakaret Daha Az

Facebook’ta, profil fotoğrafı kullanan kullanıcıların sayısı fazla olup, ayarlara bağlı olarak doğum yeri, mezun olduğu okul, çalıştığı yer gibi bilgileri de paylaşabilirler. Bu nedenle, aynı isimdeki kişilerden bireyleri belirlemek daha kolaydır. Bu durum, tanıdıkları bulmayı kolaylaştırırken, kendinizin de tanıdıklarınız tarafından bulunma riskini beraberinde getirir.

Dolayısıyla, kötü niyetli yazılar veya eylemler gerçekleştirildiğinde, yakın arkadaşlar, tanıdıklar veya meslektaşlar hemen haberdar olur. Bu anonimliğin düşük olması nedeniyle, Facebook’ta diğer SNS’lere kıyasla iftira ve hakaret vakalarının daha az olduğu söylenmektedir.

Referans site: Yomiuri Shimbun Online: Geçen yılki iftira ve hakaret içerikli gönderilerin kaldırılması, FB 50 bin olay, Insta 100 bin olay… Meta, iç verileri yayınladı[ja]

Referans site: Safer Internet Association: İftira ve Hakaret Hattı Genel Bilgi[ja]

Facebook’ta Karalama ve İftiraya Maruz Kalmanın Etkileri

Facebook’ta temel olarak gerçek isimli hesaplar kullanıldığı için, karalama ve iftira içerikli bir yorumla karşılaştığınızda, bu durumun yakın çevreniz tarafından öğrenilmesi kaçınılmaz olur.

Diğer sosyal medya platformları veya forumlar gibi geniş kitlelere karalama ve iftira içeriklerinin yayılması daha azdır. Ancak, yakın çevreniz olduğu için, “Şu kişi hakkında böyle bir şey söylenmiş”, “Acaba bu kişi gerçekten böyle biri mi?” gibi olumsuz izlenimler oluşturabilir. Yakın çevrenizin karalama ve iftira içeriklerini doğrudan öğrenmesi nedeniyle, gerçek hayatta geniş kitlelere yayılmaktan daha ciddi olumsuz etkilerle karşılaşabilirsiniz.

Ayrıca, Facebook sayfaları arama motorlarına güçlü bir şekilde bağlıdır, bu nedenle Yahoo veya Google aramalarında üst sıralarda görünme olasılığı daha yüksektir. Bu yüzden, karalama ve iftira ile karşılaştığınızda, diğer sitelere kıyasla daha fazla zarar görme olasılığınız da vardır.

Facebook’taki İftira ve Hakaret Örnekleri

Aşağıda, Facebook’taki iftira ve hakaret örneklerini sunarken, aynı zamanda nasıl mücadele edileceği konusunda bilgi vereceğiz.

Kişinin Kendi Yorum Alanında Hakaret ve İftira

Kişilere karşı kötü niyetli olmak doğal olarak kabul edilir, ancak kötü niyet olmaksızın da, başkalarının gönderilerini veya yorumlarını eleştirerek sonuçta hakaret ve iftira etme durumu olabilir. Facebook’taki arkadaşlar genellikle gerçek hayattaki tanıdıklar ve arkadaşlar olduğu için, yakınlık nedeniyle, kişinin başkaları tarafından bilinmesini istemediği itibar ve gizlilikle ilgili bilgiler yazılabilir. Gerçekten de, geçmiş deneyimler, suç geçmişi, aşk hayatı gibi bilgilerin ifşa edilmesi veya açıkça belirtilmeyen adres ve iş yerlerinin yazılması gibi kişisel bilgilerin sızdırılması sorunları yaşanmaktadır.

Karşı Tarafın Hesabındaki Zaman Çizelgesinde Hakaret ve İftira

Hakaret ve iftira mağduru olan kişinin zaman çizelgesi yerine, hakaret ve iftira yapan tarafın zaman çizelgesinde, kişiyi ismen belirterek, kişinin göremeyeceği bir yerde hakaret ve iftira yazıldığı durumlar da olabilir. Bu durumda, tanıdıklarınıza veya arkadaşlarınıza hakaret ve iftira edildiğini saklayamazsınız ve kişisel bilgilerin sızdırılmasını durduramazsınız.

İş Üzerinden Karalama

Birçok kişi Facebook’u iş aracı olarak kullanıyor, bu yüzden iş itibarınızı düşürebilecek yorumlar veya iftiralarla karşılaşabilirsiniz. “İşte sorun çıkardı” “Bu şirket kötü” “Müşteri hizmetleri kötü” gibi yorumlar, satışların düşmesine veya şirketin itibarının zarar görmesine neden olabilir.

Fotoğraf Yükleme ve Etiketleme

Fotoğraflarınızın izniniz olmadan yüklenip etiketlendiği durumlar olabilir. Bu durumda, etiketlendiğiniz kişiye aynı gönderi zaman çizelgesinde görünür. Fotoğrafı gören diğer kişilerin, kasıtlı olmayan bir şekilde iftira ve hakaretleri yaymasına da neden olabilir.

Bu tür sorunları önceden önlemek için, kişisel ayarlar ekranından, ayarları, zaman çizelgesini ve etiketlemeyi seçerek, etiketleme hakkındaki paylaşım ayarlarınızı önceden yapmanız iyi olacaktır. Böylece, etiketlendiğiniz bir fotoğrafın yayınlanmadan önce, yayınlamanın uygun olup olmadığını siz karar verebilirsiniz.

İnternet Takipçisi Zararları

Facebook’ta, kişinin kimliğini belirlemek oldukça kolaydır ve günlük yaşananları rahatça paylaşmak mümkündür. Bu nedenle, bir kişinin o gün ne tür bir aktivite yaptığı veya kiminle olduğu gibi bilgileri sürekli olarak takip etmek mümkün olabilir.

Eski eşler, eski sevgililer veya size karşı tek taraflı aşk besleyen kişiler, Facebook hesabınızı kontrol ederek sizi takip edebilir ve kişisel bilgilerinizi araştırabilir, ısrarla e-posta gönderebilir ve bu durum internet takipçisi olmalarına yol açabilir. Ayrıca, internet takipçileri tarafından kişisel bilgilerin veya sırların ifşa edilmesi, kurbanın toplumsal değerlendirmesini düşürecek yanıltıcı bilgilerin yayılması gibi iftira ve hakaretlere yol açan olaylar yaşanmaktadır.

İlgili Makale: İnternet takipçisinin tanımı nedir? Polisin harekete geçme kriterlerini açıklıyoruz[ja]

İntikam Pornosu Zararı

Eski eşler veya eski sevgililerin, reddedildikten sonra intikam amaçlı olarak karşı tarafın çıplak fotoğraflarını veya cinsel içerikli videolarını yayınlaması eylemi intikam pornosu olarak adlandırılır. Facebook’un resim ve video yükleme özelliğinin kullanıldığı intikam pornosu zararları da meydana gelmektedir.

Sahte Kimlik Kullanma

“Sahte kimlik kullanma”, aynı isim ve soyisimle Facebook hesabı oluşturup profil resmini gerçek kişinin fotoğrafı yaparak, sanki gerçek kişinin hesabıymış gibi göstermeyi içerir. Twitter’da da benzer sahte kimlik kullanma eylemleri sorun olmaktadır.

Sahte kimlik kullanılan bir hesaptan üçüncü kişileri karalayan içerikli gönderiler veya yorumlar yapılırsa, çevredeki insanlar tarafından gerçek kişinin karalama yaptığı şeklinde algılanabilir. Sonuç olarak, gerçek kişinin toplumsal değerlendirmesi düşebilir.

İlgili Makale: Sahte Kimlik Kullanmanın Silinmesi ve IP Adresi Açıklama Talebi[ja]

Hesap Ele Geçirme

Hesap ele geçirme, başkalarının hesabınıza haksız yere erişip kullanmasıdır. Sahte kimlik kullanmadan, gerçek kişinin hesabını kullanarak gönderi yapılması bakımından sahte kimlik kullanmaktan farklıdır.

Facebook’ta çok sayıda kişisel bilgi bulunduğu için hesabınız ele geçirildiğinde, ele geçiren kişi hesap üzerindeki tüm kişisel bilgilerinizi görüntüleyebilir. Ele geçirme yoluyla elde edilen bilgileri kullanarak iftira atma ve hakaret etme gibi eylemler de serbest hale gelir.

Gerçekten de, hesabı ele geçiren kişinin gerçek kişi adına başkalarına iftira atan veya müstehcen yazılar yazan gönderiler yapması nedeniyle, kişinin toplumdaki değerlendirmesi düşüyor. Bu tür sorunlara karıştığınızda, özellikle Facebook’u işinizde kullanıyorsanız, telafisi mümkün olmayan durumlarla karşılaşabilirsiniz.

İlgili Makale: Yasadışı Erişimin Yasaklandığı Eylemler[ja]

Ayrıca, Facebook dışında yapılan iftira ve hakaretler nedeniyle toplumdaki değerlendirmenin düştüğü örnekler hakkında aşağıdaki makalede açıklama yapılmıştır.

İlgili Makale: İftira ve Hakaretin Gerçekleşmesi için Gerekli Toplumsal Değerlendirmenin Düşüşü Nedir? Avukat Açıklıyor[ja]

Facebook’taki İftira ve Hakarete Karşı Temel Yaklaşım

Facebook’ta iftira ve hakarete uğradığınızda, karşı tarafı yasal olarak dava etme olanağınız vardır, ancak gerçekten iftira ve hakarete uğradığınıza dair kanıt olmadan davanın kazanılması zorlaşır. Bu nedenle, iftira ve hakarete karşı mücadelede kanıtlar gereklidir. Ancak, yazılanlar kolayca silinebildiği için, yazılanların varlığını göstermek için kanıt koruması, iftira ve hakarete karşı temel yaklaşım olacaktır.

Kanıt koruması olarak, yazıyı paylaşan hesabın belirlenebilmesi için yazının ekran görüntüsünü almak yeterlidir. Bu sırada, daha sonra hesap kullanıcı adının veya fotoğrafının değiştirilmesi durumunda sorun yaşamamak için sayfanın URL’sinin de görünecek şekilde çekilmesi gerekmektedir.

Ayrıca, tek başına bir yazının iftira ve hakaret olarak kabul edilmesi zor olduğunda, iftira ve hakaret olarak kabul edilebilmesi için önceki ve sonraki gönderilerin de birlikte alınması önemlidir.

Daha önce de belirttiğimiz gibi, Facebook’taki iftira ve hakarete karşı temel yaklaşım kanıt korumasıdır. Ancak, Facebook’taki iftira ve hakarete karşı birden fazla yaklaşım vardır ve kanıt korumasına gerek duymayan yöntemler de bulunmaktadır. Aşağıda, her bir yöntem hakkında ayrıntılı bilgi verilmektedir.

Hesabı Engelleme

İfira ve karalama olayı çok ağır değilse ve kişiyle olan bağlantınızı keserek sorunu çözebileceğinizi düşünüyorsanız, kişinin hesabını engelleyebilirsiniz.

Örneğin, ○○-san’ın gönderisinin sağ üstündeki işareti tıklayın, ardından “Destek İste veya Gönderiyi Bildir” seçeneğini tıklayın. “Devam etmek için bir sorun seçin” ekranında, “○○-san’ı engelle / Bu kişiyle iletişim kuramazsınız ve birbirinizi göremezsiniz” veya “○○-san’ın tüm gönderilerini gizle / Bu kişinin gönderileri haber akışında görünmez olur” seçeneklerinden birini veya her ikisini de seçin ve “Gönder”i tıklayın.

Bu yöntemi kullanırsanız, kanıtı koruma ihtiyacı mutlaka yüksek olmayacaktır.

Kişiye Doğrudan Talepte Bulunmak

İftira ve hakareti gerçekleştiren kişiye, Messenger adlı uygulama aracılığıyla iftira ve hakaretin durdurulması için iletişim kurma yöntemi de mevcuttur. Ancak, eğer zaten her iki taraf da duygusal bir durumdaysa, bu durum iftira ve hakaretin daha da tırmanmasına ve ters etki yaratmasına neden olabilir. Ayrıca, iletişimlerin görüntü olarak kaydedilip kötüye kullanılma ihtimali olduğu için bu yöntemi önermiyoruz.

Bu yöntemle ilgili olarak da, kanıtların korunması gerekliliği konusunda aynı düşüncedeyiz.

Facebook’a Gönderi İçeriğinin Kaldırılması Talebinde Bulunma

Bir gönderinin kendinizi iftira ve hakarete maruz bıraktığını düşünüyorsanız ve kaldırmak istiyorsanız, gönderinin sağ üst köşesindeki [⋯] işaretini tıklayın ve ardından “Destek Talep Et veya Gönderiyi Bildir” seçeneğini kullanarak Facebook’a bildirin. Kaldırmak istediğiniz hedef bir yorum ise, yorumun yanındaki [⋯] işaretini tıklayarak Facebook’a bildirin.

Bir bildirim aldığında, Facebook’un işletmecisi olan Meta şirketi, bildirilen içeriği Facebook’un Topluluk Standartlarına göre kontrol eder. Ve eğer Topluluk Standartlarına aykırı olduğuna karar verilirse, gönderi veya yorum kaldırılır.

Burada önemli olan şey, Topluluk Standartlarına göre kaldırma kararını verenin sonuçta Meta şirketi olduğu ve bu kişinin kendisi olmadığıdır. Dolayısıyla, kendinizin kaldırılmasını istediğini düşünüyor olsanız bile, kaldırılmayabilir.

Bu yöntemle, Facebook’a bildirimde bulunurken bir resim ekleyebilirsiniz, bu nedenle kanıt korumanın etkili olduğunu düşünebilirsiniz. Ayrıca, eğer Meta şirketi tarafından kaldırılmazsa, dava veya geçici tedbirlerle kaldırılmasını talep etmek mümkündür, ancak bu durumda, talebinizin kabul edilmesi için gönderinin varlığını kanıtlamanız gerekmektedir. Dolayısıyla, kanıt korumanın gerekliliği yüksek olduğunu söyleyebiliriz.

Facebook’a Hesap Silme Talebinde Bulunma

Aynı hesap tarafından sürekli olarak iftira ve hakaretlerin yapıldığı durumlarda, ilgili hesabın profilini veya sayfasını Facebook’a bildirebilirsiniz. İlgili hesabın içeriği veya davranışları Facebook Kullanım Şartları’na aykırı olarak değerlendirilirse, hesap askıya alınır.

Bu sadece bir askıya alma işlemidir, hesap silme değildir. Ancak, Facebook Topluluk Standartları’na ciddi şekilde aykırı olan askıya alınan hesaplar, Meta şirketinin incelemesi sonucunda askıdan kaldırılamaz veya hesaplarını geri getiremezler. Dolayısıyla, bu tür bir işlem uygulandığında, ilgili hesabı geri getirme yöntemi kalmaz, bu da fiilen hesap silme işlemi olarak kabul edilir.

Yine de, bir hesabın askıya alınıp alınmayacağı veya kalıcı olarak askıya alınıp alınmayacağına karar verme yetkisi tamamen Meta şirketine aittir, bu nedenle bir şeyi bildirdiğinizde mutlaka işlem yapılacağı anlamına gelmez.

Bu yöntemle, eğer Meta şirketi tarafından işlem yapılmazsa, dava veya geçici tedbirlerle ilgili hesabın gönderilerini silme talebinde bulunabilirsiniz. Bu nedenle, bir gönderinin varlığını kanıtlamak için kanıt korumanın önemli olduğunu söyleyebiliriz.

Facebook’taki İftira ve Hakarete Karşı Yasal İşlemler

İntikam Pornosu Zararları Durumunda

Daha önce belirttiğimiz ‘Facebook’ta Karalama Örnekleri’ içerisindeki ‘İntikam Pornosu Zararları’ durumunda, Facebook’un yanıtını beklemek yerine, hemen polise başvurmalısınız. İntikam pornosu gibi yasadışı bilgilerin bildirilmesi ve silinmesi için bir merkez de, SafeLine tarafından kurulmuştur.

Ceza Sorumluluğunun Takibi

Başkalarını iftira ve hakaret içeren gönderiler veya yorumlarla karalamak, ‘Japon Ceza Kanunu’na göre iftira suçu oluşturabilir.

Herkesin önünde gerçekleri belirtip, bir kişinin itibarını zedeleyen kişi, gerçeğin var olup olmadığına bakılmaksızın, üç yıl veya daha az hapis veya para cezası ile cezalandırılır.

Japon Ceza Kanunu Madde 230, Fıkra 1

Belirsiz birçok kişiye açık bir yerde, belirli bir gerçeği ele alıp, bir kişinin toplumsal değerlendirmesini düşürdüğünüzde, iftira suçu ile suçlanabilirsiniz. Örneğin, “Suçlu XX” gibi bir gerçeğe aykırı bir ifade ile XX’in fotoğrafını paylaşırsanız, iftira suçu oluşur. Ayrıca, bir kişi gibi davranıp müstehcen bir resim veya metin paylaştığınızda da bu duruma girer.

“Öl” veya “Aptal”, “Çirkin” gibi belirli bir gerçeği ele almadan bir kişinin toplumsal değerlendirmesini düşürdüğünüzde, hakaret suçu oluşabilir.

Gerçeği belirtmeden, herkesin önünde bir kişiyi hakaret eden kişi, bir yıl veya daha az hapis veya para cezası ile cezalandırılır.

Japon Ceza Kanunu Madde 231

Unutmayın, iftira ve hakaret suçları, şikayet suçlarıdır ve şikayet veya ihbar olmadan cezai sorumluluk takip edilemez. Bu nedenle, cezalandırılmasını istiyorsanız, şikayet veya ihbar yapmanız gerekmektedir.

İlgili Makale: İfade ve İftira Suçunun Oluşum Koşulları[ja]

İftira ve hakaretin içeriğine bağlı olarak, tehdit suçu oluşturabilir.

1 Hayat, beden, özgürlük, itibar veya mülkiyet üzerinde zarar verme niyetini bildirerek bir kişiyi tehdit eden kişi, iki yıl veya daha az hapis veya para cezası ile cezalandırılır.
2 Akrabaların hayatı, bedeni, özgürlüğü, itibarı veya mülkiyeti üzerinde zarar verme niyetini bildirerek bir kişiyi tehdit eden kişi de, birinci fıkra ile aynı şekilde cezalandırılır.

Japon Ceza Kanunu Madde 222

“Öldürürüm” veya “Evini yakarım” tabii ki, ancak “İş yerinde kötü dedikodular yayacağım” durumu da tehdit suçu oluşturabilir.

İlgili Makale: İnternette İftira ve Tehdit Suçu[ja]

Ayrıca, yanıltıcı bilgiler yazarak karşı tarafın ekonomik itibarını zedelerseniz, itibar zedelemek suçu oluşabilir.

Yanıltıcı bir söylenti yayarak veya hile kullanarak, bir kişinin itibarını zedeler veya işlerini engellerse, üç yıl veya daha az hapis veya para cezası ile cezalandırılır.

Japon Ceza Kanunu Madde 233

Sivil Sorumluluk Takibi

İftira ve hakaret eden suçlulara karşı, sivil sorumlulukları takip etmek de mümkündür. Bu durumda, hangi hesabın yazıldığını ve kişinin kim olduğunu belirlemek gereklidir.

Öncelikle, Meta Platforms, Inc.’ye geçici ifşa emri için başvuruda bulunuruz. Meta Platforms, Inc. Amerika Birleşik Devletleri’nde bir şirkettir. Yabancı siteler ve uluslararası yargı yetkisi sorunları hakkında, lütfen web sitemizdeki ilgili makaleye bakınız.

İlgili Makale: Facebook, Amazon gibi yabancı siteler ve uluslararası yargı yetkisi[ja]

Japon mahkemelerinde başvuruda bulunabilirsiniz, ancak geçici emir kabul edilirse, Meta Platforms, Inc. bilgileri açıklar, bu nedenle, sonraki adımda, belirlenen servis sağlayıcıya karşı ifşa talebi davası açarız ve suçlunun gerçek adını ve adresini belirleriz.

İlgili Makale: Yazan suçluyu belirlemek için “ifşa talebi” nedir?[ja]

Suçluyu belirledikten sonra, hakaret veya aşağılama niteliğindeki gönderiler ve yazılar için tazminat talep edebilirsiniz. Ayrıca, gönderinin neden olduğu duygusal zarar için manevi tazminat talep etmek de mümkündür. Erken aşamada bir uzmana danışmanızı öneririz.

Sonuç: Facebook’ta Hakaret Aldıysanız Bir Avukata Danışın

Facebook’ta hakarete uğradığınızda, geçici tedbirler almak veya tazminat talebinde bulunmak için dava açmak üzere, öncelikle Meta Platforms, Inc.’in yetki belgesini almakla işe başlamanız gerekmektedir. Ayrıca, geçici tedbirlerin kabul edilmesi veya davanın kazanılması için, hukuk ve internet hakkında geniş bilgiye ihtiyaç duyulmaktadır.

Ayrıca, belirli bir ifadenin hakaret olup olmadığını belirlemek, hukuk uzmanı olmayanlar için zor olabilir. Facebook’ta hakarete uğradığınızda, ilk olarak bir avukata danışmanızı öneririz.