Alan Adının Transfer Talebi ile İlgili Mahkeme Süreci Nedir?

İnternetin yaygınlaşmasıyla birlikte, işletmeler için internet üzerinden satış, halkla ilişkiler vb. iş aktivitelerinin önemi artmış ve bu durumla birlikte alan adlarının değeri yükselmiştir.

Alan adınızın başka bir şirket tarafından alınması durumunda, “Alan Adı Transfer Talebi” adı verilen bir yöntemle karşı koymak mümkündür. Ancak bu makalede, “Alan Adı Transfer Talebi”nin, dava yoluyla çözüm yöntemleri hakkında bilgi verilecektir.

Şirket Adınızın veya Ürün Adınızın Alan Adını Başkaları Tarafından Alınma Tehlikesi

Şirket adınızın veya ürün adınızın alan adının başka şirketler tarafından alınması, önlenmesi gereken bir durumdur. Tabii ki, bu durumda kendi sitenizi bu alan adıyla işletme yeteneğinizi kaybedersiniz, ancak aynı zamanda Siber Kırpma (Cybersquatting) olarak bilinen, yani alan adının haksız yere alınması gibi sorunlara da karışma olasılığınız vardır.

Siber Kırpma, büyüme potansiyeli olan şirketlerin veya ürünlerin adlarını, daha sonra yüksek bir fiyata satılabilecek alan adlarını önceden kaydetme veya ünlü bir ismi alan adında kullanma ve bu ünlülüğü kullanarak kullanıcıları kasten yanıltma ve kafa karışıklığına neden olma ve kendi web sitenize kullanıcıları çekme eylemi anlamına gelir. Japonya’da, Matsuzakaya adlı bir mağazadan önce ‘matsuzakaya.co.jp’ alan adını alan ve bu alan adıyla yetişkin bir site işleten ve Matsuzakaya’ya yüksek bir fiyata satmaya çalışan bir kişi tarafından gerçekleştirilen olaylar ünlüdür.

Alan Adı Transfer Talebi

Bu tür siber işgalcilere karşı, “Alan Adı Transfer Talebi” adı verilen bir yöntemle karşı koymak mümkün olmuştur.

Alan adı transfer talebinde iki yol bulunmaktadır.

1. Anlaşmazlık Çözümü
   • JP alan adları için, JPNIC (Japon Ağ Bilgi Merkezi Genel Derneği) tarafından belirlenen “JP Alan Adı Anlaşmazlık Çözüm Politikası”na dayanarak, JPNIC tarafından onaylanmış anlaşmazlık çözüm kuruluşlarına başvurabilirsiniz. Başvuru sahibi, kayıtlı kullanıcının alan adı kaydının iptal talebini veya ilgili alan adı kaydının başvuru sahibine transfer talebini yapabilir.
   • Genel alan adları için, ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers) tarafından belirlenen “Birleşik Alan Adı Anlaşmazlık Çözüm Politikası”na dayanarak, ICANN tarafından onaylanmış anlaşmazlık çözüm kuruluşlarına başvurabilirsiniz. Başvuru sahibi, kayıtlı kullanıcının alan adı kaydının iptal talebini veya ilgili alan adı kaydının başvuru sahibine transfer talebini yapabilir.
2. Dava
   • Mahkemeye başvurabilir ve Haksız Rekabetin Önlenmesi Yasası’na dayanarak işlem yapılmasını sağlayabilirsiniz.

Mahkemeye başvurabilir ve Haksız Rekabetin Önlenmesi Yasası’na dayanarak işlem yapılmasını sağlayabilirsiniz.

Anlaşmazlık çözümü basit ve zaman alıcı değildir (en fazla 57 gün), ancak yasal bağlayıcılığı yoktur. Ayrıca, anlaşmazlık çözümünde karar sonucuna itirazı olan taraflar, yetkili mahkemeye dava açabilir ve bu nihai bir karar değildir. Bu anlaşmazlık çözümü hakkında, web sitemizdeki başka bir makale olan “Alan Adının İptali veya Transferi Hakkında Avukatın Açıklaması”nda daha ayrıntılı bilgi bulabilirsiniz.

Alan Adı Haksız Edinme Eylemleri ve Haksız Rekabet

Alan adı haksız edinme ve benzeri eylemler, Japon Haksız Rekabet Önleme Yasası’nda (Japanese Unfair Competition Prevention Act) haksız rekabetin bir türü olarak kabul edilir.

Madde 2 – Bu yasada “haksız rekabet”, aşağıdakileri ifade eder:
19 – Haksız bir kazanç elde etmek veya başkalarına zarar vermek amacıyla, başkalarının belirli ürün vb. gösterimleriyle (kişinin işiyle ilgili adı, ticaret adı, ticari marka, amblem veya diğer ürün veya hizmetleri gösteren şeyleri ifade eder.) aynı veya benzer bir alan adını kullanma hakkını elde etmek, sahip olmak veya bu alan adını kullanmak.

Haksız Rekabet Önleme Yasası Madde 2

Yani, ① haksız bir kazanç elde etmek veya başkalarına zarar vermek amacıyla, ② başkalarının belirli ürün vb. gösterimleriyle aynı veya benzer bir ③ alan adını kullanma hakkını elde etmek, sahip olmak veya bu alan adını kullanmak eylemi “haksız rekabet” olarak kabul edilir.

Ayrıca, sonu “.jp” ile biten Japon ulusal kodlu alan adları yanı sıra, diğer ülkelerin ulusal kodlu alan adları (örneğin “.uk”, “.kr”, “.de” vb.) ve sonu ulusal kodla bitmeyen genel alan adları (örneğin “.com”, “.net”, “.org”, “.info” vb.) da Haksız Rekabet Önleme Yasası’nın kapsamına girer.

Alan adı haksız edinme ve benzeri eylemler, bu Haksız Rekabet Önleme Yasası’na dayanarak, mahkemeye başvurularak çözülebilir ve bu, yukarıda belirtilen “dava” yolunu oluşturur.

Japon Haksız Rekabet Önleme Yasası’nın Etkisi

Haksız rekabet sonucunda işletme karı veya itibarı zarar gören kişiler (şirketler), ①Alan adının kullanımının durdurulması (Japon Haksız Rekabet Önleme Yasası’nın 3. maddesi), ②Zararın tazmini (aynı yasanın 4. ve 5. maddeleri), ③İtibarın geri kazanılması için önlemler (aynı yasanın 7. maddesi) talep edebilirler.

Japonya Ekonomi, Ticaret ve Sanayi Bakanlığı’nın “Alan Adının Haksız Edinilmesi vb.: Elektronik Ticaret ve Bilgi Varlıkları İşlemleri ile İlgili Yönergeler”ine göre, bugüne kadar olan yargı kararları ve özel uyuşmazlık çözüm örneklerinde, ①Alan adının edinilmesi veya kullanılmasının haksız bir amaç olarak kabul edildiği durumlar ve ②Alan adının başkalarının ürünleri veya ticari markaları ile aynı veya benzer olduğunun kabul edildiği durumlar bulunmaktadır.

Alan Adının Edinilmesi ve Kullanımının Haksız Amaçlar İçin Kabul Edildiği Durumlar

Şimdiye kadar, “Alan adının edinilmesi ve kullanımının haksız amaçlar için kabul edildiği durumlar” olarak, aşağıdaki örnekler verilmiştir:

• Ünlü bir işletmenin ticari markası veya benzeri ile aynı veya benzer bir alan adı edinerek, işletmenin itibarını ve müşteri çekme gücünü kullanarak ürün satışı yapılması durumu
• Ünlü bir işletmenin ticari markası veya benzeri ile aynı veya benzer bir alan adı edinerek ve kullanarak, ilgili web sitesinde işletmeyi karalayan veya iftira atan içeriklerin gösterilmesi ve itibarını zedelemeyi amaçlayan durumlar
• Ünlü bir işletmenin ticari markası veya benzeri ile aynı veya benzer bir alan adı kullanarak pornografik bir web sitesi açılması durumu
• Ünlü bir işletmenin ticari markası veya benzeri ile aynı veya benzer bir alan adı kullanarak, ilgili alan adını kendi web sitesine yönlendirmek amacıyla kullanılması durumu
• Ünlü bir işletmenin ticari markası veya benzeri ile aynı veya benzer bir alan adı edinerek, işletmenin web sitesi açıp iş yapmasını engellemek amacıyla, ilgili alan adını elinde tutmaya devam etme durumu
• Ünlü bir işletmenin ticari markası veya benzeri ile aynı veya benzer bir alan adını kaydederek, ilgili alan adının transferi için haksız bir bedel talep etme veya alan adının yeniden satışını amaçladığı düşünülen durumlar

Bu tür durumlar, Japon Haksız Rekabet Önleme Yasası’na göre, haksız rekabete yol açma olasılığı yüksek olan durumlar olarak kabul edilebilir.

Başkalarının ürünleri veya ticari markalarıyla aynı veya benzer olduğu kabul edilen durumlar

Şimdiye kadar, “Alan adının başkalarının ürünleri veya ticari markalarıyla aynı veya benzer olduğu kabul edilen durumlar” olarak aşağıdaki örnekler verilmiştir:

• “jaccs.co.jp” ve JACCS
• “j-phone.co.jp” ve J-PHONE
• “sunkist.co.jp” ve SUNKIST, Sunkist
• “sonybank.co.jp” ve SONY
• “itoyokado.co.jp” ve Ito Yokado
• “goo.co.jp” ve goo

Tabii ki, bu tür durumlar, Japon Haksız Rekabet Önleme Yasası’na göre, haksız rekabete yol açma olasılığı yüksektir.

Alan Adınının Transfer Talebinin Kabul Edilebilir Koşulları

Hangi yol kullanılırsa kullanılsın, “işlemde kullanılan kurallar” hemen hemen aynıdır ve genellikle,

• Şirketin o alan adını kullanmak için meşru bir çıkarı vb. vardır
• Karşı tarafın o alan adını kullanmak için meşru bir çıkarı vb. yoktur

Yukarıdaki iki koşul karşılandığında, alan adının transfer talebi kabul edilir.

Ancak, yukarıdaki “meşru çıkarlar vb.” iddiasında bulunmak için genellikle marka hakkına ihtiyaç vardır. Yani örneğin, sadece “Şirketim ‘Monolith Beer’ adlı bir bira çıkarıyor, bu yüzden ‘Monolith.com’ alan adını kullanmak için meşru bir çıkarımız var” demek yeterli olmayabilir ve “Şirketim ‘Monolith Beer’ marka hakkına sahip” demek daha kesin olacaktır.

Karşı tarafın aynı isimli ticari marka hakkına sahip olması durumu

Şimdi, örneğin, şirketinizin “Monolith Beer” adlı bir ticari marka hakkına sahip olduğunu varsayalım. “Monolith.com” alan adına sahip olan kişiye “meşru bir çıkar” olmadığını söyleyebilir miyiz? İşte burası, önemli bir noktadır.

Ticari marka hakkı,

• Japonya’daki diğer tüm şirketlere karşı
• Kendiyle aynı veya benzer alanlarda (bölümler)
• Kendiyle aynı veya benzer isimlerin (sembollerin) kullanımını

yasaklama hakkıdır. Yani, şirketiniz ticari marka hakkını elde etmiş olsa bile, başka bir alanda (bölümde) sizinle aynı isimli ticari marka hakkına sahip bir şirket olabilir.

Ve alan adı, “alan (bölüm)” ile ilgisi olmaksızın, dünyada tek bir tane vardır (dahası, bir şirketin “.com”, “.net”, “.jp” gibi tüm alanları elde etmesi de mümkündür). Aynı isimli ticari markaya sahip olan şirketler arasında, tamamen “ilk gelen alır” durumu oluşur.

Özet

İnternet çağında, hem ticari marka hakları hem de alan adları, iş dünyası için son derece önemlidir.

Şirket adı veya ürün adı belirlemek için, ticari marka ve alan adlarının temellerini ve bunların arasındaki ilişkiyi anlamak gereklidir.