Интернет дээрх доромжлол, харласан үйлдлүүдтэй тэмцэхэд, хуульч нар хүлээн авч чадахгүй тохиолдлууд ба хоёр талыг төлөөлөх

Манай сайтын өөр нийтлэлд “Хуульч нь хүлээн авахаас татгалзах тохиолдлууд ба түүний шалтгаанууд” гэсэн сэдвээр,

• Үйл ажиллагааны хүрээнд багтахгүй байх
• Зардал ихтэй байх
• Ялалт байх магадлал бага байх
• Ашиг сонирхлын зөрчилтэй байх
• Үйлчлүүлэгчтэй итгэлцлийн харилцаа

гэсэн үндсэн шалтгаануудыг танилцуулсан билээ.

Энд бид “Ашиг сонирхлын зөрчил” талаар дэлгэрэнгүй тайлбарлах бөгөөд “Хоёр талыг төлөөлөх” тухай ойлголтыг тайлбарлахыг хүсч байна.

Ашиг сонирхлын зөрчил ба өөрийн гэрээ болон хоёр талын төлөөлөгч

“Ашиг сонирхлын зөрчил” гэдэг нь талуудын хоорондын ашиг сонирхлууд мөргөлдөж буй байдлыг хэлнэ. Өөрөөр хэлбэл, нэг тал ашиг хүртэхэд нөгөө тал хохирол учрах байдаг.

“Өөрийн гэрээ” ба “Хоёр талын төлөөлөгч” нь өргөн утгаараа ашиг сонирхлын зөрчлийн үйлдэл юм. Эдгээрт холбогдуулан Японы Иргэний хуулийн 108-р зүйл (Japanese Civil Code Article 108) нь дараах байдлаар зааж өгдөг:

(Өөрийн гэрээ болон хоёр талын төлөөлөгч гэх мэт)
Иргэний хуулийн 108-р зүйл
1. Ижил хууль ёсны үйлдэлд холбогдож, тухайн талын төлөөлөгч болон талуудын хоёр төлөөлөгчийн үйлдлийг, төлөөлөгчийн эрхгүй хүн гүйцэтгэсэн үйлдэлтэй адилтгана. Гэхдээ, өр төлбөрийг гүйцэтгэх болон эзэн нь урьдчилан зөвшөөрсөн үйлдэлд энэ хязгаарлалт хамаарахгүй.
2. Эхний хэсэгт заасан зүйлсээс гадна, төлөөлөгч ба эзэн хоорондын ашиг сонирхол зөрчигдсөн үйлдлийг, төлөөлөгчийн эрхгүй хүн гүйцэтгэсэн үйлдэлтэй адилтгана. Гэхдээ, эзэн нь урьдчилан зөвшөөрсөн үйлдэлд энэ хязгаарлалт хамаарахгүй.

Өөрийн гэрээ байгуулах тухай

Япон Улсын Иргэний хуулийн 108-р зүйлийн заалтад “талын төлөөлөгч хэмээн” гэсэн үг нь “өөрийн гэрээ байгуулах” (Japanese 自己契約) явдалыг зааж байгаа бөгөөд энэ нь “нэг хүн нь тухайн хууль ёсны үйлдэл (жишээ нь гэрээ гэх мэт) дээр талын төлөөлөгчийн эрх болон түүнтэй эсрэг талын төлөөлөгчийн эрхийг ашиглан, өөрөө ганцаараа гэрээ байгуулах” явдлыг хэлнэ. Жишээлбэл, би болон A гишүүн A гишүүний эзэмшлийн хуучин автомашины худалдааны гэрээ байгуулах гэж байна гэж төсөөлье. Энэ үед, худалдан авагч болох би A гишүүний төлөөлөгч болон, A гишүүний оронд тэр автомашиныг би рүү зарах санал илэрхийлэх нь “өөрийн гэрээ байгуулах” явдал юм. Хэрэв би 200 сая төгрөгийн үнэтэй автомашиныг 100 сая төгрөгөөр худалдаж авбал, би ашиг хүртэх боловч A гишүүний ашиг нь буруу замаар хохирох болно. Ийм шалтгаанаар, ерөнхийдөө эсрэг талын төлөөлөгчийн үүргийг гүйцэтгэхийг зөвшөөрдөггүй. Ийм үйлдлүүд нь “төлөөлөгчийн эрхгүй хүн гүйцэтгэсэн үйлдэл гэж үзэгдэх” бөгөөд иймд төлөөлөгчийн гэрээ хэлбэрээр зөвшөөрөгдөхгүй болно.

Гэсэн хэдий ч, ① зөвхөн өр төлбөрийг гүйцэтгэх тохиолдол болон ② эзэн нь урьдчилан зөвшөөрсөн тохиолдолд эсрэг талын төлөөлөгч болох боломжтой. ①-д дурдсан “өр” гэдэг нь хугацаа нь ирсэн, талуудын хооронд маргаангүй өр юм, гэхдээ өр төлбөрийг гүйцэтгэх нь аль хэдийн тогтоогдсон өр төлбөрийн харилцааны тооцоог зөвхөн тогтоох явдал болохоос, хэлэлцээр хийх шаардлагагүй бөгөөд шинээр эзний ашигт хохирол учруулах нөхцөл байдал үүсэхгүй гэж үздэг учиртай.

Хоёр талын төлөөлөгч гэж юу вэ?

Японы Иргэний хуулийн 108-р зүйлийн дагуу “талуудын аль алинд нь төлөөлөгч болох” гэж заасан байдаг бөгөөд энэ нь “хоёр талын төлөөлөгч” гэж нэрлэгддэг. Жишээ нь, А гэгч ба Б гэгч нар А гэгчийн эзэмшлийн ашигласан автомашины худалдааны гэрээ хийх гэж байгаа гэе. Энэ үед, А гэгч болон Б гэгч хоёулаа С гэгчид үүрэг өгөхийг хүссэн бөгөөд зарах талын төлөөлөгч болон худалдан авах талын төлөөлөгч хоёуланг нь С гэгч хийх болжээ. Дараа нь, С гэгч хэд хэдэн удаа хэлэлцээр хийх нь түвэгтэй байсан тул, зүгээр л сэтгэл зүйн сайн А гэгчид тохиромжтой юм хэлж өгч, маш хямд үнээр хэлэлцээрийг төгсгөж, ирээдүйд хамтран ажиллах магадлалтай Б гэгчээс талархал хүлээжээ.

Иймд, “хоёр талын төлөөлөгч” гэдгийг хязгааргүй зөвшөөрч болохгүй бөгөөд энэ нь талуудын аль нэгийн эрх ашгийг буруу замаар хохироох магадлалтай. Тиймээс, ерөнхийдөө ийм төрлийн хоёр талын төлөөлөгчийг зөвшөөрдөггүй. Энэ төрлийн үйлдлийг “төлөөлөгчийн эрхгүй хүн гүйцэтгэсэн үйлдэл” гэж үздэг бөгөөд ийм учраас төлөөлөгчийн гэрээ хэлбэрээр зөвшөөрөгдөхгүй.

Гэхдээ, “өөрийн гэрээ”тэй адил, ① өр төлбөрийг гүйцэтгэх зөвхөн тохиолдолд болон ② талуудын хоёулангийн зөвшөөрөл байгаа тохиолдолд, хоёр талын төлөөлөгч болох нь зөвшөөрөгдөх боломжтой.

Японы Иргэний хуулийн 108-р зүйлийн 2-р хэсэг нь “өөрийн гэрээ” болон “хоёр талын төлөөлөгч”тэй холбоотой бус “ашгийн зөрчилтэй үйлдэл”д тухайн дүрмийг өргөтгөсөн байдаг. Зүйлийн текстэнд зааснаар, “өөрийн гэрээ” болон “хоёр талын төлөөлөгч” нь “нэгэн адилхан эрх зүйн үйлдэл”д хамааралтай байдаг бол “ашгийн зөрчилтэй үйлдэл” нь өөр өөр эрх зүйн үйлдэлд хамааралтай байдаг учиртай.

Жишээлбэл, хэрвээ С гэгч А гэгчийн хэргийг шүүхэд өргөн барьсан эсвэл өмнө нь барьсан бол, Б гэгчийн А гэгчид эсрэг хэргийг авч үзэх боломжгүй. Хэрвээ А гэгчийн нууцыг мэддэг байж, энэ нууцыг ашиглан шүүхэд хэргийг өргөн барьсан бол, А гэгч хүндрэлтэй байдалд орно.

Хуульч ба талуудын төлөөлөгч

Иргэний хуулийн 108-р зүйл нь татварын бүртгэлтэй нягтлан бодогч, хөрөнгө оруулалтын бизнес гэх мэт олон төрлийн хүмүүсийг хамарсан боловч, Хуульчийн хууль болон Хуульчийн ажлын үндсэн журмын дагуу, хуульчийн ‘талуудын төлөөлөгч’ байхыг хориглодог.

Хуульчийн хууль 25-р зүйл (Ажлыг гүйцэтгэх боломжгүй хэргүүд)
Хуульч нь дараах бичигдсэн хэргүүдэд ажлыг гүйцэтгэж болохгүй. Гэхдээ, гуравдугаар ба есдүгээр зүйлд бичигдсэн хэргүүдэд хэрэглүүлэгчийн зөвшөөрөлтэй бол энэ хязгаарлалт нь хамаарахгүй.
1. Эсрэг талын зөвлөгөөг авч, дэмжиж, эсвэл түүний хүсэлтийг хүлээн авсан хэргүүд
Хуульчийн ажлын үндсэн журмын 27-р зүйл (Ажлыг гүйцэтгэх боломжгүй хэргүүд)
Хуульч нь дараах аль нэг зүйлд тохирох хэргүүдэд ажлыг гүйцэтгэж болохгүй. Гэхдээ, гуравдугаар зүйлд бичигдсэн хэргүүдэд хэрэглүүлэгчийн зөвшөөрөлтэй бол энэ хязгаарлалт нь хамаарахгүй.
1. Эсрэг талын зөвлөгөөг авч, дэмжиж, эсвэл түүний хүсэлтийг хүлээн авсан хэргүүд

Хуулийн заалтууд нь ижил утгатайгаар хориг тавьдаг боловч, ‘эсрэг талын зөвлөгөөг авч, дэмжих’ гэдэг нь хууль зүйн зөвлөгөөнд тодорхой хариу өгөх явдал юм. Ийм тохиолдолд эсвэл эсрэг талын хэргийг аль хэдийн хүлээн авсан бол, хуульч нь хэргийг хүлээн авч болохгүй.

Японы Дээд Шүүх нь энэ талаархи шийдвэрээ,

Хуульч нь хэрэглүүлэгчээс хууль зүйн хэргийн зөвлөгөөг авсан тохиолдолд, ямар нэг шалтгаанаар зөвлөгөөг таслан зогсоосон, эсвэл зөвлөгөөг эцсийн хүртэл авсан ч түүнд ямар ч санал хэлээгүй бол, энэ хуулийн заалтад ‘эсрэг талын зөвлөгөөг авч, дэмжих’ нь хамаарахгүй гэж үзэх ёстой. Гэвч дээрх (2) дугаар заалтад дурдсан шиг хууль зүйн зөвлөгөөнд тодорхой хууль зүйн арга хэмжээг зааж өгөх шатанд хүрсэн бол, ерөнхийдөө ‘дэмжих’ гэж үзэх нь зүйтэй гэж үзэх болно. Учир нь, хуульч нь хэрэглүүлэгчийн зөвлөгөөнд тодорхой хууль зүйн арга хэмжээг зааж өгөх нь, тухайн хэргийг тухайн арга хэмжээг ашиглан ашигтайгаар шийдвэрлэх ёстой гэсэн саналыг илэрхийлэх биш болно.

Японы Дээд Шүүх 1958 оны 6-р сарын 14-ний шийдвэр (1958)

гэж тогтоосон байдаг.

Мөн энэхүү талуудын төлөөлөгчийг хориглох нь, “Хуульч нь ямар шалтгаанаар хүлээн авахаас татгалзах вэ” гэсэн нийтлэлд дурдсан шиг, нэг адвокатын газарт харьяалагдаж буй хуульч нарт ч мөн адил хамаатай бөгөөд (Хуульчийн ажлын үндсэн журмын 57-р зүйл). Жишээлбэл, Монолит Хуульчийн Газрын хуульч нь А-гийн зөвлөгөөг аль хэдийн авсан бол, газрын захирал хуульч Кавасе нь А-тай маргаантай Б-гийн зөвлөгөөг авах нь хууль ёсны хувьд ашиг сонирхлын зөрчилд орох бөгөөд хууль зүйн зөвлөгөөг авах үйлдэл өөрөө хориглогдох болно.

https://monolith.law/corporate/refused-request-by-lawyer[ja]

Монолис Хууль Зүйн Газар ба Хоёр Талын Төлөөлөгч

Хуульчид болон хууль зүйн газруудад тус бүр өөрсдийн мэргэжлийн хууль эрх зүйн салбар байдаг. Бүх төрлийн хууль эрх зүйн асуудалд хариу өгч чадах хуульчид эсвэл хууль зүйн газрууд гэж бараг байдаггүй. Тиймээс, хуульчид болон хууль зүйн газрууд өөрсдийн туршлага багатай салбарын хүсэлтүүдийг татгалзах тохиолдол байдаг. Учир нь, илүү тохиромжтой шийдэл байж болох учраас. Жишээ нь, Монолис Хууль Зүйн Газар нь IT болон интернет бизнесэд тусгайлсан хууль зүйн газар учраас, гэр бүлийн зөрчил эсвэл зам тээврийн осолтой холбоотой зөвлөгөө хүссэн тохиолдолд, ерөнхий зөвлөгөө өгөхөөс илүүг хийж чадахгүй байх магадлал өндөр. Гэр бүлийн зөрчил эсвэл зам тээврийн осолтой холбоотой асуудлуудад мэргэжилтэй хуульчид эсвэл хууль зүйн газруудад хандсан нь хүсэлт гаргагчид илүү сайн үр дүнд хүрэх магадлалтай.

Лавлах: https://monolith.law/practices[ja]

Иймд хуульчид болон хууль зүйн газрууд тус бүр өөрсдийн мэргэжлийн салбартай байдаг учраас, хүсэлтүүд давхцаж, хоёр талын төлөөлөгч болохгүйн тулд, салбартаа тохирсон байдлаар анхааралтай хариу өгдөг.

Жишээлбэл, гэр бүлийн зөрчил болон эрэгтэй эмэгтэй харилцааны зөвлөгөө авах хүсэлтүүдийг их авдаг хуульчид эсвэл хууль зүйн газруудын хувьд, эхлээд “гэр бүлийн зөрчилд орсон тал (хань) эсвэл маргааны талын нэр” -ийг шалгах байх. Гэр бүлийн зөрчлийн хувьд, нөхөртэй маргаантай эхнэрийн зөвлөгөө авах эсвэл эхнэрийн төлөөлөгч байхад, зэрэгцээд нөхрийн гэр бүлийн зөрчлийн зөвлөгөө авч болохгүй. Мөн, нөхөр нь гэр бүлийн зөрчилд орсон эмэгтэйн төлөөлөгч байхад, түүнээс урамшуулал авах хүсэлт гаргасан эхнэрийн төлөөлөгч болох эсвэл хууль зүйн зөвлөгөө авч болохгүй.

Хараал идэвхтний хамгаалал ба талуудын төлөөлөл

Манай хууль зүйн фирм нь интернет дээрх сөрөг дүгнэлтэд өртсөн хохирогчдын эсрэг хүчтэй хамгаалалт үзүүлэхээр олон компани болон хувь хүмүүсээс хүсэлт авч, хараал идэвхтний нийтлэл устгах, нийтлэгчийг тодорхойлох ажлыг гүйцэтгэдэг. Тиймээс, хараал идэвхтний хэргийн хамгаалагч талын төлөөлөлд ч бид хариу өгөх боломжтой боловч, хамгаалагч талын хувьд, жишээ нь, мэйл хэлбэрээр холбогдох үед, манай фирм нь аль хэдийн хохирогч талын өмнөөс хүсэлт авсан байх магадлалтай бөгөөд энэ тохиолдолд талуудын төлөөлөл болох учраас, хүлээн авах боломжгүй тохиолдол гарч болзошгүй.

Иймд, хамгаалагч талын хувьд, мэйл эсвэл утасны замаар холбогдох үед, өөрийн бодит нэрийг дурдахгүйгээр, “хохирогчийн компани эсвэл хувь хүний нэр” мэдээлэхийг хүсч байна. Хэрэв хохирогч нь манай фирмээс аль хэдийн хүсэлт авсан компани эсвэл хувь хүн биш бол, анх удаа “хууль зүйн зөвлөгөө” авахыг хүлээн зөвшөөрөх боломжтой болно.

Мөн, одоогийн байдлаар хүсэлт аваагүй хэргийн тухайд ч, ирээдүйд хохирогч талын өмнөөс манай фирмд хүсэлт ирүүлэх магадлалтай. Манай фирмд хамгаалагч талын хууль зүйн зөвлөгөө авах нь, тухайн хэргийн хохирогч талын өмнөөс хүсэлт авах боломжийг ирээдүйд бүрмөсөн алдагдуулахад хүргэх болно. Тиймээс, уучлаарай, хараал идэвхтний хамгаалагч талын хууль зүйн зөвлөгөө авах нь бидэнд боломжгүй.

Энэ талаарх мэдээллийг манай фирмийн “Бусад мэдээлэл” хэсгийн “Хараал идэвхтний хамгаалал” дээр дарж, “Хамгаалагч талын тусгай онцлог ба хуульчдын хязгаарлалт” болон “Хамгаалагч талын хууль зүйн зөвлөгөөнд холбогдох хоёр анхааруулга” уншина уу.

https://monolith.law/reputation-perpetrator[ja]