Wat is civiele bemiddeling als middel om geschillen bij systeemontwikkeling op te lossen?

Het is algemeen bekend dat er methoden zoals rechtszaken zijn als oplossing wanneer er een geschil ontstaat. Echter, de middelen voor het oplossen van geschillen in systeemontwikkeling zijn niet beperkt tot rechtszaken. In dit artikel introduceren we de methode van civiele bemiddeling als een alternatief voor rechtszaken bij het oplossen van geschillen, en introduceren we het concept van ADR (Alternatieve Geschillenbeslechting). Daarnaast geven we uitleg over de kenmerken van civiele bemiddeling in geschillen rond systeemontwikkeling en de voordelen van de methode van civiele bemiddeling.

De positie van civiele bemiddeling als ADR

Wat is ADR?

Civiele bemiddeling is een vorm van ADR. Om civiele bemiddeling te begrijpen in de context van het hele veld, moet je eerst weten wat ADR is. ADR is een afkorting van Alternative Dispute Resolution, wat in het Japans wordt vertaald als ‘alternatieve geschillenbeslechting’. Hier betekent ‘alternatief’ ‘een alternatief voor rechtszaken’.

Niet alleen bij systeemontwikkeling, maar ook bij elk soort geschil, moet je bereid zijn om veel tijd en kosten te besteden als je ervoor kiest om het op te lossen door middel van een rechtszaak. Om deze reden worden in de praktijk vaak compromissen gevonden door onderhandelingen tussen de partijen voordat er een rechtszaak wordt aangespannen.

Er is een artikel dat de voor- en nadelen van ‘rechtszaken’ en ‘onderhandelingen’ als middelen voor geschillenbeslechting vergelijkt en organiseert.

https://monolith.law/corporate/disputes-related-to-system-development[ja]

In dit artikel wordt uitgelegd dat geschillenbeslechting door onderhandelingen veel voordelen heeft die rechtszaken niet hebben, zoals lage kosten en snelheid. Het legt ook uit dat juridische kennis nuttig kan zijn, zelfs als je streeft naar een oplossing door onderhandelingen.

In de context van dit hele veld, als we de positie van ADR zouden aangeven, zou het goed zijn om te begrijpen dat ADR zich bevindt tussen ‘rechtszaken’ en ‘onderhandelingen’. Dat wil zeggen, het is niet een rechtszaak op zich, maar het streeft naar een flexibelere oplossing van geschillen door middel van andere middelen die ‘alternatief’ zijn voor rechtszaken.

Typen ADR en de positie van civiele bemiddeling

In het algemeen worden procedures die ADR worden genoemd, geclassificeerd in de volgende twee typen:

• Procedures om de overeenstemming tussen de partijen in een geschil te bevorderen → Bemiddeling valt hieronder.
• Procedures waarbij een derde partij een oordeel velt over het geschil en beide partijen overeenkomen gebonden te zijn aan dat oordeel → Arbitrage valt hieronder.

ADR zelf is een zeer breed concept, en er zijn procedures die worden uitgevoerd door rechtbanken, en er zijn procedures die worden uitgevoerd door particuliere organisaties die gespecialiseerd zijn in ADR. Civiele bemiddeling is een van de procedures die worden uitgevoerd door rechtbanken (het zou gemakkelijker te begrijpen zijn dat beide onder de jurisdictie van de rechtbank vallen als je begrijpt dat civiele zaken worden behandeld als ‘gesprekken’ in plaats van als ‘civiele rechtszaken’).

Wat is civiele bemiddeling?

Civiele bemiddeling is een poging om een geschil op te lossen door de rechtbank de partijen aan te moedigen om met elkaar te praten, zonder een rechtszaak. Het feit dat er een oplossing kan worden gevonden die rekening houdt met de specifieke omstandigheden van de partijen, zonder noodzakelijkerwijs gebonden te zijn aan de wet, is een voordeel dat rechtszaken niet hebben. Andere voordelen zijn dat de tijd die nodig is om tot een oplossing te komen korter kan zijn dan bij een rechtszaak, en dat de procedure privé kan worden gehouden.

De positie van civiele bemiddeling wordt duidelijk gemaakt in artikel 1 van de Japanse Wet op Civiele Bemiddeling (Minji Choutei Hou) dat hieronder wordt geciteerd.

Artikel 1: Deze wet heeft tot doel een oplossing te zoeken die in overeenstemming is met de redelijkheid en de werkelijke situatie door middel van wederzijdse concessies van de partijen in civiele geschillen.

Wat zijn de kenmerken en voordelen van civiele bemiddeling bij systeemontwikkelingsgeschillen?

In het geval van geschillen over systeemontwikkeling, worden deze meestal behandeld als civiele zaken tussen bedrijven (of individuen) van gebruikers en leveranciers. Echter, in het geval van systeemontwikkelingsgerelateerde zaken, zijn er enkele kenmerken die verschillen van de algemene civiele bemiddeling.

Het feit dat er soms een IT-expert wordt gekozen als bemiddelaar

Of het nu gaat om het betwisten van een geschil over systeemontwikkeling in een civiele ‘zaak’, of om het oplossen van het geschil door middel van civiele ‘bemiddeling’, de vraag is vaak hoe de gespecialiseerde kennis die specifiek is voor het veld van systeemontwikkeling kan worden geïntegreerd.

Met dit in gedachten, is het bij de Tokyo Summary Court bijvoorbeeld de regel dat in civiele bemiddeling met betrekking tot systeemontwikkeling, een expert met relevante IT-kennis en een juridisch expert worden aangewezen als bemiddelaars. In de eerste plaats bestaat de bemiddelingscommissie in civiele bemiddeling uit een totaal van drie leden: een bemiddelaar die een rechter of een advocaat is, en twee bemiddelaars. De bemiddelingscommissie helpt bij het vormen van een overeenkomst tussen de partijen. Dat wil zeggen, het is een kenmerk van systeemontwikkelingsbemiddeling dat het de regel is dat een van deze twee bemiddelaars wordt gekozen uit IT-experts.

Echter, in gevallen waar de omvang van de zaak groot is, of waar meerdere gespecialiseerde perspectieven nodig zijn, kunnen er gevallen zijn waarin drie of meer expertbemiddelaars worden gekozen.

De rol van de IT-expert is groter in vergelijking met het betwisten van een zaak in de rechtbank

Daarnaast, hoewel het de regel is dat een IT-expert wordt gekozen als een van de twee bemiddelaars, is de rol van de IT-expert in bemiddeling vaak groter dan die van de juridische expert. In gerechtelijke procedures is het uiteindelijk de rechter die het vonnis velt, en zelfs als een persoon met IT-expertise betrokken is in de vorm van een deskundige, gaat dit niet verder dan een ondersteunende rol.

Echter, in het geval van bemiddeling, wordt er van de IT- en systeemgerelateerde expert verwacht dat hij direct tussen de partijen in staat en hen aanmoedigt om concessies te doen. Afhankelijk van het geval kan het ook gebeuren dat de computer daadwerkelijk wordt bediend in de bemiddelingskamer om de status van de software te controleren. Dergelijke inspanningen worden vooral actief uitgevoerd in grote rechtbanken zoals de Tokyo District Court, en de rechtbanken zelf nemen het initiatief om oplossingen voor geschillen te bieden die niet gebonden zijn aan formele gerechtelijke procedures.

Let op: bemiddeling en rechtszaken zijn geen kwestie van of-of

Het is belangrijk om op te merken dat ‘bemiddeling’ en ‘rechtszaken’ niet van aard zijn dat als je eenmaal voor de ene optie kiest, je de andere optie opgeeft. Dit is niet beperkt tot systeemontwikkeling, maar zelfs als je in eerste instantie streeft naar een oplossing door bemiddeling, als je uiteindelijk geen overeenstemming bereikt tussen beide partijen, zul je uiteindelijk een civiele zaak moeten beslechten in de rechtbank.

Daarnaast komt het in de praktijk ook voor dat een zaak die eenmaal als rechtszaak is begonnen, door de rechter wordt doorverwezen naar bemiddeling. Dit wordt ‘aangehechte bemiddeling’ genoemd.

Artikel 20 van de Japanse Wet op Civiele Bemiddeling: Wanneer de rechtbank die de zaak heeft ontvangen het passend acht, kan zij ambtshalve de zaak naar bemiddeling verwijzen en deze laten behandelen door de bevoegde rechtbank of zelf behandelen. Dit geldt echter niet als er na de voltooiing van de ordening van de geschilpunten en het bewijs geen overeenstemming is tussen de partijen.

Dit wordt gedaan in gevallen waarin de rechter, afhankelijk van de aard van de zaak, het uiterst moeilijk vindt om zelf een oordeel te vellen, of in gevallen waarin het passend wordt geacht dat beide partijen concessies doen.

Samenvatting

In dit artikel hebben we civiele bemiddeling behandeld als een middel om geschillen op te lossen die verband houden met systeemontwikkeling. Het streven naar een juridische oplossing, rekening houdend met gespecialiseerde IT-kennis, gaat gepaard met veel uitdagingen. Daarom wordt aangenomen dat het belangrijk is om voor een alomvattende oplossing van geschillen in dit gebied niet vast te houden aan één methode, maar om een oplossing te kiezen die past bij de situatie.