Czym jest odpowiedzialność użytkownika w zarządzaniu ryzykiem szkód wizerunkowych?

Kiedy pracownik firmy powoduje problemy podczas wykonywania swoich obowiązków, firma, do której należy, może być wezwana do zapłaty odszkodowania jako odpowiedzialność pracodawcy. Nawet jeśli przyczyną wypadku drogowego jest nieuwaga profesjonalnego kierowcy, możliwe jest, że złe warunki pracy i system pracy kierowcy mogły przyczynić się do wypadku. W takim przypadku, naturalne jest, że można kwestionować odpowiedzialność pracodawcy firmy, do której należy kierowca, oprócz samego kierowcy.

Podobnie jest w przypadku zniesławienia. Oczywiście, osoba, która powtarza problematyczne zachowanie, powinna być krytykowana, ale jeśli jest to pracownik firmy, firma, która ignorowała takie działania, może również ponosić odpowiedzialność. W takim przypadku, można kwestionować odpowiedzialność pracodawcy firmy, do której należy osoba. Innymi słowy, jeśli jesteś ofiarą zniesławienia w Internecie i udało ci się zidentyfikować sprawcę, na przykład poprzez identyfikację autora posta, i okazuje się, że sprawca jest pracownikiem firmy, nie tylko sprawca, ale także firma, do której należy, może być wezwana do zapłaty odszkodowania jako odpowiedzialność pracodawcy. Szczegółowe informacje na temat sposobu identyfikacji autora posta można znaleźć w poniższym artykule.

https://monolith.law/reputation/disclosure-of-the-senders-information[ja]

Chciałbym teraz wyjaśnić, jakie warunki muszą być spełnione, aby można było kwestionować odpowiedzialność pracodawcy firmy, do której należy pracownik, który powtarza zniesławienie, gdy stanowi to naruszenie prywatności lub zniesławienie.

https://monolith.law/reputation/scope-of-privacyinfringement[ja]

Co to jest odpowiedzialność pracodawcy?

Podstawą prawną, na której firma może ponieść odpowiedzialność za działania swoich pracowników, mogą być różne przepisy, takie jak naruszenie obowiązku zapewnienia bezpieczeństwa, ale podstawowym przepisem jest artykuł 715 Kodeksu cywilnego (japońskiego Kodeksu cywilnego).

Artykuł 715 Kodeksu cywilnego (japońskiego Kodeksu cywilnego)

1. Osoba, która zatrudnia inną osobę do prowadzenia działalności, ponosi odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez pracownika w trakcie wykonywania tej działalności. Jednakże, nie dotyczy to sytuacji, gdy pracodawca wykazał należytą staranność przy wyborze pracownika i nadzorowaniu jego działalności, lub gdy szkoda powstałaby mimo wykazania należytej staranności.
2. Osoba, która zastępuje pracodawcę w nadzorowaniu działalności, ponosi również odpowiedzialność określoną w poprzednim punkcie.

Dlaczego firma, która sama nie popełniła żadnego czynu niezgodnego z prawem, może ponieść odpowiedzialność odszkodowawczą?

Podstawą tego jest tzw. “zasada odpowiedzialności odszkodowawczej”, która mówi, że “osoba, która czerpie korzyści, powinna zrekompensować straty wyrządzone innym osobom z tych korzyści, aby zachować równowagę”. Innymi słowy, jeżeli pracodawca korzysta z usług pracowników dla swojej działalności i zyskuje z tego korzyści, powinien ponosić ryzyko związane z działalnością pracowników i straty wyrządzone innym osobom. Ale jakie są konkretne warunki, na podstawie których firma może ponieść odpowiedzialność odszkodowawczą?

Wymagania dotyczące odpowiedzialności pracodawcy

Aby firma mogła ponieść odpowiedzialność jako pracodawca i zostać obciążona odpowiedzialnością za odszkodowanie, musi spełniać kilka wymagań.

Działanie pracownika jest czynem niedozwolonym

Odpowiedzialność pracodawcy dotyczy odpowiedzialności za czyny niedozwolone pracownika, więc działanie pracownika, które jest problematyczne, musi spełniać wymagania czynu niedozwolonego. Jeśli nie jest to czyn niedozwolony, oczywiście, odpowiedzialność pracodawcy nie jest kwestionowana.

Istnieje związek zatrudnienia

Oczywiście, wymagane jest istnienie związku zatrudnienia, ale związek zatrudnienia zwykle opiera się na umowach o pracę, zlecenie i innych umowach, ale obejmuje również sytuacje, w których po prostu pozwala się na wykonywanie pracy. Innymi słowy, uważa się, że wystarczy, jeśli istnieje rzeczywisty związek nadzoru i kierownictwa między pracodawcą a pracownikiem. Na przykład, w przypadku czynów niedozwolonych podwykonawcy, jeśli istnieje rzeczywisty związek nadzoru i kierownictwa między podwykonawcą a zleceniodawcą, zleceniodawca powinien również ponieść odpowiedzialność jako pracodawca.

Co więcej, uważa się, że związek zatrudnienia może istnieć nawet tymczasowo, nawet jeśli jest niekomercyjny, nawet jeśli jest nielegalny. Na przykład, istnieje precedens, który stwierdza, że “istnieje związek między pracodawcą a pracownikiem w działaniach związanych z pozyskiwaniem funduszy za pomocą zastraszania przez organizację przestępczą, która jest hierarchicznie zorganizowana, między najwyższym szefem a członkami organizacji podrzędnej” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 listopada 2004 roku).

Działania “w związku z wykonywaniem swojej działalności”

“W związku z wykonywaniem swojej działalności” oznacza, że “nie ogranicza się do tych, które wynikają bezpośrednio z wykonywania działalności przez pracownika, ale obejmuje również te, które, choć nie należą do samego działania wykonawczego pracownika, mogą być uznane za należące do zakresu obowiązków pracownika, patrząc na zewnętrzną formę tego działania” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 1965 roku).

Co oznacza “wykonywanie danej działalności”

Kwestia, czy dana sytuacja wpisuje się w “wykonywanie danej działalności”, jest często sporna w kontekście wymogów odpowiedzialności pracodawcy. Decyzje są podejmowane na podstawie konkretnych przypadków.

Przypadek molestowania seksualnego pracownicy przez przełożonego podczas spotkania po pracy poza miejscem pracy

Mimo że spotkanie odbywało się poza miejscem pracy i nie było obowiązkowe, istnieje precedens, który uznał, że przełożony, który wielokrotnie molestował seksualnie pracownicę, mieszając to z rozmowami o pracy, wykorzystał swoją pozycję i działania te były związane z “wykonywaniem danej działalności” (wyrok Sądu Najwyższego z 12 kwietnia 1968 roku (1968)).

Przypadek spowodowania wypadku drogowego podczas nieautoryzowanego użytkowania samochodu firmowego do celów prywatnych

Użytkowanie samochodu firmowego do celów prywatnych bez zgody firmy przez pracownika nie jest częścią prawidłowego wykonywania obowiązków służbowych. Jednak samochód firmowy jest zazwyczaj prowadzony w obszarze kontrolowanym przez firmę, a nawet jeśli firma zabrania nieautoryzowanego użytkowania do celów prywatnych, jest to tylko wewnętrzny problem firmy. Istnieje precedens, który uznał, że zewnętrznie było to związane z “wykonywaniem danej działalności” (wyrok Sądu Najwyższego z 21 grudnia 1971 roku (1971)).

Przypadek spowodowania obrażeń u osoby trzeciej poprzez napaść podczas pracy

W przypadku firmy zajmującej się ogólnym przetwarzaniem produktów rybnych w Tsukiji, oskarżony, który pracował jako tzw. “mały dźwig”, wszedł w bójkę z dostawcą podczas dyskusji o tym, czy pomóc w dostawie, powodując obrażenia u dostawcy. Istnieje precedens, który stwierdził, że “należy uznać, że napaść oskarżonego miała miejsce podczas wykonywania obowiązków firmy oskarżonego, polegających na dostarczaniu ryb do pośredników. W takim przypadku, napaść oskarżonego powinna być uznana za wykonaną w ramach wykonywania obowiązków służbowych jako pracownik firmy oskarżonego” (wyrok Sądu Okręgowego w Tokio z 27 stycznia 1994 roku (1994)).

Odpowiedzialność pracodawcy firmy opiekuńczej zatrudniającej opiekunów

Przyjrzyjmy się dokładnie przypadkom, kiedy można domagać się odszkodowania od firmy zatrudniającej oskarżonego, nie tylko od samego oskarżonego, w przypadku zniesławienia, zarówno kiedy jest to uznane, jak i kiedy nie. Zwróć uwagę na to, na co zwraca się uwagę, gdy odpowiedzialność pracodawcy jest uznawana. Na naszej stronie znajduje się artykuł “Informacje o chorobach i naruszenie prywatności”, w którym przedstawiamy przykład “Starszego człowieka kultury z demencją”.

Rodzina i mężczyzna w wieku 90 lat, reżyser filmowy, złożyli pozew przeciwko opiekunce i firmie opiekuńczej, twierdząc, że opiekunka drwiła z jego stanu opieki na blogu, domagając się odszkodowania za naruszenie prywatności i zniesławienie.

Sąd uznał, że artykuł na blogu oskarżonej “ujawnił prywatność powoda i obniżył jego społeczną ocenę, co spowodowało, że powód doznał cierpienia psychicznego”, i nakazał opiekunce zapłatę 1,5 miliona jenów odszkodowania za naruszenie prywatności i zniesławienie.

Co więcej, wobec firmy opiekuńczej, która zatrudniała kobietę, sąd stwierdził, że pierwszy artykuł został opublikowany dwa dni po wizycie oskarżonej w domu powoda jako pracownika opieki domowej firmy oskarżonej, a “treść była faktem, który oskarżona dowiedziała się podczas swojej działalności jako opieka domowa”, a działania oskarżonej były “ściśle związane z działaniami wykonanymi w ramach działalności firmy oskarżonej”, więc firma powinna nadal mieć podobne zobowiązania wobec powoda, nawet po rozwiązaniu umowy z powodu tajemnicy zawodowej, i stwierdził, że:

• ponosi odpowiedzialność za czyn niedozwolony (odpowiedzialność pracodawcy) za naruszenie prywatności i zniesławienie wynikające z artykułów opublikowanych podczas trwania umowy
• ponosi odpowiedzialność za niewykonanie zobowiązań wynikających z ujawnienia tajemnicy po zwolnieniu

i nakazał zapłatę 1 miliona jenów (odpowiedzialność pracodawcy) + 300 000 jenów (odpowiedzialność za niewykonanie zobowiązań), łącznie 1,3 miliona jenów.

Sąd stwierdził:

Biorąc pod uwagę, że w dzisiejszych czasach łatwo jest dla jednostki publikować informacje w Internecie, jako operator usług opieki domowej, powinien odpowiednio kierować i nadzorować swoich pracowników, aby nie naruszali prywatności i godności użytkowników, ale w firmie oskarżonej, nie zwrócono uwagi na ten aspekt w odniesieniu do oskarżonej. Dlatego nie można uznać, że firma oskarżona odpowiednio zwróciła uwagę na wybór i nadzór nad oskarżonym.

Wyrok Sądu Okręgowego w Tokio z dnia 4 września 2015 roku

jak pokazano powyżej.

https://monolith.law/reputation/disease-information-and-privacy-infringement[ja]

Odpowiedzialność pracodawcy zatrudniającego pracowników

W innym artykule na naszej stronie, zatytułowanym “Standardowe kwoty i metody obliczania odszkodowań za zniesławienie”, omówiliśmy szczegółowo pewien przypadek. Powód był indywidualnym przedsiębiorcą, inżynierem systemowym, który zawarł z pozwaną firmą kompleksową umowę o świadczenie usług i pracował jako osoba odpowiedzialna za system. Pozwana firma zajmowała się sprzedażą, instalacją i konserwacją urządzeń telekomunikacyjnych, a pozwany był jej pracownikiem.

Pozwany, korzystając z telefonu komórkowego, na który podpisał umowę, napisał na forum internetowym “2channeru” posty takie jak “krótki facet z włosami zaczesanymi do tyłu wszedł do damskiej toalety z papierową torbą” i “czy to w porządku, że na internecie krążą nagrania z ukrytej kamery z damskiej toalety w naszej firmie? To, co zrobiłeś, to przestępstwo”, wskazując wyraźnie na powoda, który mierzy 164 cm wzrostu i nosi włosy zaczesane do tyłu, oskarżając go o działania podsłuchowe.

Powód, po tym jak zarząd firmy zwrócił mu uwagę na te posty i powiedział mu, że może nie mieć umowy na następny okres, twierdził, że jest na skraju utraty pracy. W związku z tym złożył wniosek o odszkodowanie za czyn niedozwolony, twierdząc jednocześnie, że pozwany popełnił ten czyn niedozwolony podczas godzin pracy w firmie pozwanej, i domagał się od firmy pozwanej odpowiedzialności pracodawcy.

Sąd najpierw stwierdził, że “posty sugerują, że powód popełnił przestępstwo podsłuchu, co oczywiście obniżyło jego społeczną reputację”, i uznał, że pozwany naruszył reputację powoda. Nakazał mu zapłatę 1 miliona jenów odszkodowania, 100 tysięcy jenów kosztów adwokackich, 630 tysięcy jenów kosztów śledztwa w celu zidentyfikowania pozwanego, łącznie 1,73 miliona jenów.

https://monolith.law/reputation/defamation-and-decline-in-social-reputation[ja]

https://monolith.law/reputation/provider-liability-limitation-law[ja]

Z drugiej strony, w odniesieniu do odpowiedzialności firmy, powód twierdził, że “pozwany napisał te posty podczas godzin pracy w firmie pozwanej, a firma pozwana ma obowiązek zwracać uwagę lub nadzorować swoich pracowników, aby nie naruszali praw i interesów osób trzecich. Dlatego firma pozwana ponosi odpowiedzialność pracodawcy. Posty pozwanego zostały napisane podczas godzin pracy w firmie pozwanej, a firma pozwana ma obowiązek zarządzać telefonami komórkowymi używanymi do pracy”, ale

Z postów napisanych przez pozwanego ○○ podczas godzin pracy, tylko te oznaczone numerami 499 i 507 nie stanowią czynu niedozwolonego wobec powoda. Posty oznaczone numerami 503 i 504, w których wskazano na działania przestępcze, zostały napisane podczas urlopu pozwanego ○○, nie podczas wykonywania obowiązków służbowych w firmie pozwanej, a także nie zostały napisane z telefonu komórkowego udostępnionego przez firmę pozwaną, ale z telefonu komórkowego należącego do pozwanego ○○. Dlatego firma pozwana nie ponosi odpowiedzialności pracodawcy.

Wyrok Sądu Okręgowego w Tokio z dnia 31 stycznia 2012 roku (2012)

Podsumowując,

1. Posty napisane podczas godzin pracy nie stanowią same w sobie czynu niedozwolonego.
2. Posty wskazujące na działania podsłuchowe zostały napisane podczas urlopu.
3. Posty zostały napisane nie z telefonu komórkowego udostępnionego przez firmę pozwaną, ale z telefonu komórkowego należącego do pozwanego.

W takim przypadku, odpowiedzialność pracodawcy nie jest uznawana, a firma nie ponosi odpowiedzialności za odszkodowanie.

https://monolith.law/reputation/compensation-for-defamation-damages[ja]

Podsumowanie

Pracodawca może ponosić szeroką odpowiedzialność za działania osób, które zatrudnia. Aby uniknąć odpowiedzialności pracodawcy, konieczne jest, aby osoby zatrudnione nie powodowały szkód dla osób trzecich. Należy zawsze zwracać uwagę i nadzorować, a także podjąć środki zapobiegawcze.