Tema Parkı (Lunapark) 'nda Video Çekimi Yaparken Nelere Dikkat Edilmeli?

SNS’nin yaygınlaşmasıyla birlikte, tema parklarına veya lunaparklara gittiğinde video çekip SNS’ye gönderen kişi sayısı artmaktadır. Ancak, duruma bağlı olarak, tema parkı veya lunaparkın yasaklarına aykırı hareket etmiş olabilir veya telif hakkı ihlali gibi durumlarla karşılaşabilirsiniz.

Bu makalede, beklenmedik sorunlardan kaçınmak için, tema parklarında veya lunaparklarda video çekerken dikkat etmeniz gereken noktaları açıklıyoruz.

Tema Parkları ve Eğlence Parklarının Tesis Yönetim Hakları ve Kuralları

Tema parkları ve eğlence parklarının yöneticileri, tesis yönetim haklarına sahiptir ve kullanıcıların eylemleri ve söylemleri kısıtlanabilir.

Tesis Yönetim Hakkı Nedir?

Tesisin asıl amacına uygun olarak kullanılabilmesi için gereken önlemleri alabilme hakkını ifade eder ve bu hak tesis yöneticilerine aittir. Bu tesis yönetim hakkı çerçevesinde, tesis yöneticileri video çekimleri gibi belirli eylemlere kısıtlamalar getirebilirler. Örneğin, Tokyo Disneyland (TDL) ve Universal Studios Japan (USJ) gibi yerlerde aşağıdaki eylemler yasaklanmıştır.

Disneyland’ın Yasakları

“Tokyo Disneyland’dan Rica” başlıklı belgede aşağıdaki eylemler yasaklanmıştır:

・Ticari amaçlı çekimler

・Diğer müşterileri rahatsız eden çekimler ve halka açık yayınlar

(…)

・Kâr amaçlı faaliyetler (Şirketimizin izin verdiği durumlar hariç.)

“Tokyo Disneyland’dan Rica”[ja]

Video çekip YouTube gibi platformlarda para kazanmak, diğer müşterileri rahatsız edecek şekilde fotoğraf veya video çekmek veya bunları internete yüklemek yasaktır. “Halka açık yayınlar” kapsamında, SNS veya bloglara fotoğraf veya video yüklemek de dahildir.

29 Mayıs 2013 tarihli J-CAST News’e göre, TDL yetkilisi fotoğraf kullanımı hakkında “Kişisel eğlence amaçlı olduğu sürece sorun yok” demiştir, ancak “kişisel eğlence amaçlı”nın ne anlama geldiği konusunda net bir kriter yoktur. Bu nedenle, TDL’de çekilen bir videoyu internete yüklerseniz, bu yasakların ihlali olabilir.

USJ’nin Yasakları

・Toplantılar, konuşmalar, izinsiz ticari faaliyetler veya reklamlar (çekimler dahil) ve diğer misafirleri rahatsız edecek çekimler veya halka açık yayınlar
(…)

・Özel alanların (inşaat veya yenileme alanları vb.) çekilip SNS dahil olmak üzere halka açıklanması

“USJ Diğer Yasaklar”[ja]

TDL ile aynı şekilde, çekilen videoların ticari amaçlarla kullanılması, diğer müşterileri rahatsız edecek şekilde çekim yapılması veya bu fotoğrafların veya videoların internet üzerinde yayınlanması yasaktır. Ayrıca, özel alanların çekilip SNS’ye gönderilmesi de yasaktır.

Telif Hakları İle İlgili Sorunlar

Ayrıca, tema parkları veya eğlence parklarında çektiğiniz videoları SNS gibi platformlarda paylaşırken, telif hakkı ihlali olmamasına dikkat etmeniz gerekmektedir.

Karakterlerin Telif Hakları

Eğlence parkı veya tema parkında bulunan karakterlerle fotoğraf veya video çektiğinizde, karakterlerin telif hakları sorun olabilir. Karakterin kendisine telif hakkı doğmaz, ancak karakterin kostümü “karakteri temsil eden bir şey” olarak telif hakkı doğurur.

Peki, karakterin kostümünün videosunu izinsiz çekmek, telif haklarının bir parçası olan “çoğaltma hakkı”nı ihlal eder mi? Eğer bu videoyu sadece kendiniz veya ailenizle izlemek için çektiyseniz, bu özel kullanım kapsamında kabul edilir ve bu nedenle telif hakkı sahibinin izni olmadan video çekmek, çoğaltma hakkını ihlal etmez (Japon Telif Hakkı Yasası Madde 30, Fıkra 1).

Ancak, bu videoyu izinsiz olarak internete yüklerseniz, telif haklarının “genel yayın hakkı”nı ihlal eder ve bu da telif hakkı ihlali olabilir. Ayrıca, telif hakkı olan bir eseri izinsiz olarak ticari amaçla kullanmak yasaktır, bu nedenle videoyu çoğaltıp satmak veya YouTube gibi platformlarda paylaşıp para kazanmak telif hakkı ihlali olacaktır.

Karakterlerin telif hakları ile ilgili sorunlar hakkında daha ayrıntılı bilgi için aşağıdaki makaleye göz atabilirsiniz.

https://monolith.law/corporate/character-copyright-law[ja]

Geçit Törenlerinin Telif Hakları

2007 yılında (Gregorian takvimine göre), Tokyo Disney Resort’taki bir geçit töreninin videosunu çekip, DVD’ye kopyalayıp izinsiz olarak satan bir erkek ve kadın telif hakkı ihlali şüphesiyle tutuklandı. Bu olayda, geçit töreni bir telif hakkı eseri olarak kabul edilmiştir. Dolayısıyla, geçit töreninin videosunu SNS gibi platformlarda izinsiz olarak paylaşırsanız, telif haklarının bir parçası olan “genel yayın hakkı”nı ihlal eder ve bu da telif hakkı ihlali olabilir. Ayrıca, geçit töreninin videosunu izinsiz olarak çoğaltıp satmak veya video paylaşım sitelerine yüklemek gibi ticari amaçlarla kullanmak telif hakkı ihlali olacaktır.

Ancak, karakter kostümünün videosu gibi, sadece kendiniz veya ailenizle izlemek için çektiğiniz sürece bir sorun olmayacağı düşünülmektedir.

Geçit törenleri ile ilgili olarak, dans koreografisinin telif hakkı eseri olup olmadığı konusunda aşağıdaki makalede daha ayrıntılı bilgi bulabilirsiniz.

https://monolith.law/corporate/dance-choreographer-copyright[ja]

Yansıma ve Portre Haklarının İhlali

Çektiğiniz bir videoda başkaları görünüyorsa, portre haklarının ihlaline dikkat etmeniz gerekmektedir. Portre hakkı, izinsiz olarak görüntünüzün çekilmesi veya fotoğrafınızın izinsiz olarak yayınlanmaması hakkını ifade eder. Başkalarının göründüğü fotoğrafların veya videoların yayınlanmasının portre haklarını ihlal edip etmediği konusunda çeşitli kriterler bulunmaktadır.

Tema parkları veya eğlence parkları, çekim yapılacağı tahmin edilebilecek yerler olduğu için, portre haklarının ihlali durumları az olabilir. Ancak, bireylerin yüzlerinin belirlenebileceği veya başkalarının ana odakta olduğu videolar, portre haklarının ihlaline neden olabilir. Ayrıca, videolarınızı belirsiz birçok kişinin görebileceği SNS gibi platformlara yüklediğinizde, portre haklarının ihlali olasılığı artar.

Video çekerken, başkalarının görünmemesine dikkat etmeli ve eğer yüzler net bir şekilde görülebilecek şekilde görünüyorsa, videolarınızı SNS gibi platformlarda yayınlarken mozaik uygulama gibi önlemler almanız gerekmektedir.

Portre haklarının ihlali hakkında daha fazla bilgi için aşağıdaki makaleye bakınız.

https://monolith.law/reputation/portraitrights-onthe-internet[ja]

Ayrıca, yansıma ile ilgili telif hakkı yasasının değişikliği hakkında aşağıdaki makalede açıklama yapılmıştır.

https://monolith.law/corporate/copyright-law-2020-amendment-reflection[ja]

Özet

Lunaparklar ve tema parklarda, anı oluşturmak için birçok fotoğraf ve video çektiğinizi düşünüyorum. Ancak, bu fotoğrafların ve videoların çekim yöntemleri ve kullanım şekilleri, tema parkının kurallarına aykırı olabilir veya telif hakkı ihlali olabilir. Hangi eylemlerin telif hakkı ihlali vb. olduğunu belirlemek bazen zor olabilir. Eğer bir sorunla karşılaşırsanız, en kısa sürede bir avukata danışmanızı öneririz.

Büromuz Tarafından Alınan Önlemler

Monolith Hukuk Bürosu, özellikle IT ve hukuk alanlarında yüksek uzmanlığa sahip bir hukuk bürosudur. Son yıllarda, telif haklarına ilişkin fikri mülkiyet hakları giderek daha fazla dikkat çekmekte ve hukuki kontrolün gerekliliği artmaktadır. Büromuz, fikri mülkiyet haklarına ilişkin çözümler sunmaktadır. Ayrıntılar aşağıdaki makalede belirtilmiştir.

https://monolith.law/practices/corporate[ja]