Yan İş Eşleştirme Sitesi İşletmecilerinin Anlaması Gereken Yasaları Açıklıyoruz
2019 yılında (Japon dönemi Heisei 31, 1 Nisan 2019) Japon İş Yasası Reformu yürürlüğe girdi ve çalışanların çeşitli çalışma şekillerini seçebilmesi sağlandı, bu da yan iş yapan kişi sayısında artışa yol açtı.
Yan iş yapan kişi sayısındaki bu artış, yan iş eşleştirme sitelerine olan talebi de artırdı.
Bu nedenle, bu makalede, yan iş eşleştirme sitesi işletmecilerine yönelik olarak, bir yan iş eşleştirme sitesini işletirken anlaşılması gereken hukuki konuları açıklıyoruz.
https://monolith.law/corporate/side-business-rules-of-employment[ja]
https://monolith.law/corporate/side-business-labor-regulations[ja]
Yan İş Eşleştirme Sitesi Nedir?
Yan iş eşleştirme sitesi, yan iş yapmak isteyen kişileri ve yan iş yapmak isteyen kişileri işe almak isteyen şirketleri bir araya getiren bir hizmet sunan bir sitedir.
Yan iş eşleştirme siteleri genel olarak iki kategoriye ayrılır: birincisi, yan iş yapmak isteyen kişileri ve şirketleri iş sözleşmesi formatında eşleştiren hizmetler; ikincisi ise iş sözleşmesi yerine hizmet sözleşmesi gibi formatlarda eşleştiren hizmetlerdir.
Bu makalede, yan iş yapmak isteyen kişileri ve şirketleri iş sözleşmesi yerine hizmet sözleşmesi gibi formatlarda eşleştiren hizmetleri sunan yan iş eşleştirme siteleri, yani serbest çalışanları hedefleyen yan iş eşleştirme siteleri hakkında bilgi verilecektir.
Yan İş Eşleştirme Sitesinin Mekanizması Nedir?
Yan iş eşleştirme sitelerinin mekanizması çeşitli şekillerde olabilir. Genellikle, yan iş yapmak isteyen kişilerin taleplerine göre, site operatörü şirketleri tanıtır.
Yan iş eşleştirme sitelerinin gelir mekanizması olarak, site operatörünün şirketlerden kayıt ücreti veya yayın ücreti alması düşünülebilir. Eşleştirme gerçekleştiğinde, şirketin belirlediği ödülün bir yüzdesi şeklinde, şirketten bir komisyon alınabilir.
Aşağıda, hukuki bir bakış açısıyla, yan iş eşleştirme sitesi operatörlerinin dikkat etmesi gereken noktaları açıklıyoruz.
Meslek İstikrar Yasası’nda İşe Yerleştirme İlişkisi
Yan iş eşleştirme sitesi operatörü olarak, öncelikle Meslek İstikrar Yasası’ndaki işe yerleştirme ile olan ilişkiyi düşünmeniz gerekmektedir.
Ücretli İşe Yerleştirme İşini Yürütmek İçin İzin Gerekir
Meslek İstikrar Yasası’nın 30. maddesinin 1. fıkrası aşağıdaki gibi hüküm getirmektedir.
(Ücretli İşe Yerleştirme İşinin İzni)
Madde 30 Ücretli işe yerleştirme işini yürütmek isteyen kişilerin, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı’nın iznini alması gerekmektedir.
Yukarıdaki hükümden, ücretli işe yerleştirme işine dahil olan durumlarda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı’nın izni gerekmekte ve izin alınmadığında, Meslek İstikrar Yasası’nın 30. maddesinin 1. fıkrasına aykırı hareket edilmiş olur.
Meslek İstikrar Yasası’nın 30. maddesinin 1. fıkrasına aykırı hareket edildiğinde, 1 yıla kadar hapis veya 1 milyon yen’e kadar para cezası ile cezalandırılma olasılığı vardır (Meslek İstikrar Yasası’nın 64. maddesinin 1. fıkrası).
Yan İş Eşleştirme Sitesinin İşe Yerleştirmeye Dahil Olup Olmadığının Değerlendirme Kriteri
Peki, “işe yerleştirme” hangi eylemleri kapsar?
“İşe yerleştirme”nin tanımı, Meslek İstikrar Yasası’nın 4. maddesinin 1. fıkrasında aşağıdaki gibi belirtilmiştir.
(Tanım)
Madde 4 Bu yasada “işe yerleştirme”, iş arayan ve iş veren arasında bir istihdam ilişkisi kurulmasını sağlamak için iş başvurusu ve iş arayanın başvurusunu kabul etmek anlamına gelir.
Yukarıdaki hükümde dikkat çeken nokta, “istihdam ilişkisi kurulması” ifadesidir.
Bu ifadeye dayanarak, Meslek İstikrar Yasası’nda, istihdam ilişkisinin kurulması hedeflenmekte ve hizmet sözleşmeleri vb. Meslek İstikrar Yasası’nın düzenlemesinin dışında olduğu anlaşılmaktadır.
Ancak, biçimsel olarak işe yerleştirmeye dahil olmasa bile, gerçekte işe yerleştirmeye dahil olduğu durumlar da düşünülebilir.
Bu nedenle, yan iş eşleştirme sitesinin hizmet içeriğinin işe yerleştirmeye dahil olup olmadığını dikkatlice değerlendirmeniz gerekmektedir.
İşe yerleştirmeye dahil olup olmadığına ilişkin değerlendirme kriterleri hakkında, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, “Özel Şirketlerin İnternet Üzerinden İş İlanı ve İş Arayan Bilgilerinin Sağlanması ve İşe Yerleştirme Arasındaki Ayrım Kriterleri”ni yayınlamış ve içerisinde aşağıdaki gibi içerikler belirlenmiştir.
III İnternet üzerinden iş ilanı ve iş arayan bilgilerinin sağlanması, aşağıdaki 1’den 3’e kadar olan durumlardan herhangi birine dahil olduğunda, işe yerleştirmeye dahil olur.
1 Bilgi sağlayıcının kararına dayanarak, sağlanan bilgilerin içeriği veya sağlanan kişi hakkında, önceden belirlenmiş açık ve objektif arama kriterlerine dayanmayan bir seçim veya işlem yapılır.
2 Bilgi sağlayıcının iş arayanlara yönelik iş ilanı bilgileri veya iş verenlere yönelik iş arayan bilgileri hakkında iletişim kurması.
3 İş arayan ve iş veren arasındaki iletişimin, bilgi sağlayıcının web sitesi aracılığıyla aktarılması durumunda, bu iletişim için iletişim içeriğinde işlem yapılır.
IV III’e ek olarak, bilgi sağlayıcının reklam içeriği, bilgi sağlayıcının iş arayan veya iş veren ile olan sözleşme içeriği vb. dikkate alındığında, bilgi sağlayıcının iş arayan veya iş veren için iş ilanı veya iş arayanı sağladığı ve internet üzerinden iş ilanı ve iş arayan bilgilerinin sağlanmasının bir parçası olarak gerçekleştirildiği durumlarda, genel olarak işe yerleştirmeye dahil olur.
(Alıntı kaynağı: Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı “Özel Şirketlerin İnternet Üzerinden İş İlanı ve İş Arayan Bilgilerinin Sağlanması ve İşe Yerleştirme Arasındaki Ayrım Kriterleri”)
Öncelikle, iş ilanı veya iş arayan bilgilerini sağlamakla sınırlı olup, iş başvurusu veya iş arayanın başvurusunu kabul etmeyen ve bir istihdam ilişkisi kurmayan, yani “bilgi sağlama” işe yerleştirmeye dahil değildir.
Ancak, internetin gelişmesiyle birlikte, yan iş eşleştirme sitesinin hizmet içeriğini net bir şekilde ayırt edemeyen hizmetler de artmaktadır.
Yani, açıkça bir istihdam ilişkisi kurmayı amaçlamayan durumlarda bile, iş ilanı ve iş arayan bilgilerinin sağlandığı durumlarda, yukarıda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yayınladığı kriterlere uygun olduğunda, işe yerleştirme olarak değerlendirilebileceği için dikkatli olunmalıdır.
Meslek İstikrar Yasası’nda İş Koşullarının Açıklanması İlişkisi
Meslek İstikrar Yasası’nın 5. maddesinin 3. fıkrasının 1. fıkrası aşağıdaki gibi hüküm getirmektedir.
(İş Koşullarının Açıklanması)
Madde 5’in 3’ü Kamu İstihdam Ofisleri, belirli yerel kamu kuruluşları ve işe yerleştirme acenteleri, işçi toplayanlar ve toplama taahhüt edenler ile işçi tedarikçileri, işe yerleştirme, işçi toplama veya işçi tedariki sırasında, iş arayanlara, işçi olmak isteyenlere veya tedarik edilen işçilere, işin içeriği ve ücret, çalışma saatleri ve diğer iş koşullarını açıklamalıdır.
Meslek İstikrar Yasası’nın 5. maddesinin 3. fıkrasının 1. fıkrası ile olan ilişkide, yan iş eşleştirme sitesi, işe yerleştirme veya işçi toplama kapsamına girmiyorsa, bir ihlal olmaz.
Ancak, daha önce belirtildiği gibi, yan iş eşleştirme sitesinin hizmet içeriğine bağlı olarak, biçimsel olarak serbest çalışanları hedefleyen hizmetler sunuyor olsa bile, gerçekte işe yerleştirme veya işçi toplama kapsamına girebileceği değerlendirilebilir.
Bu nedenle, yan iş eşleştirme sitesi operatörü olarak, şirketinizin yan iş eşleştirme sitesinin hizmet içeriğini dikkatlice kontrol etmeniz önemlidir.
Yan İş Eşleştirme Sitesi İşletmecilerinin Hazırlaması Gereken Kullanım Şartları İçeriği
Yan iş eşleştirme sitesi işletmecisi olarak, yan iş yapmak isteyen kişiler veya şirketlerden hukuki sorumluluk talep edilmemesi için, kullanım şartlarının içeriğine dikkat etmek gerekmektedir.
Özellikle, kullanım şartları içerisinde, yan iş eşleştirme sitesi işletmecisinin, iş teklif sözleşmesi gibi sözleşmelerin tarafı olmayacağını açıkça belirtmesi gerekmektedir.
Ayrıca, yan iş eşleştirme sitesi işletmecisi olarak, yan iş yapmak isteyenler ile şirketleri bir araya getirebiliriz, ancak yan iş yapmak isteyenlerin işlerini garanti etmek zordur. Bu nedenle, yan iş yapmak isteyenlerin iş kalitesini garanti etmenin zor olduğunu, şirketlere önceden açıklamak uygun olacaktır.
Özet: Yan İş Eşleştirme Sitesi İşletmecilerinin Anlaması Gereken Yasalar
Bu makalede, yan iş eşleştirme sitesi işletmecilerine yönelik olarak, bir yan iş eşleştirme sitesi işletirken anlamaları gereken yasaları açıkladık.
Freelance çalışanlara yönelik yan iş eşleştirme siteleri söz konusu olduğunda, hizmet içeriğini dikkatlice incelemeli ve işe yerleştirme gibi görülmesine dikkat etmelisiniz.
Bu tür bir karar için uzman bilgisi gereklidir, bu nedenle uzman bilgisi olan bir avukata danışmanızı öneririz.
Büromuz Tarafından Alınan Önlemler
Monolit Hukuk Bürosu, özellikle IT ve hukuk alanlarında yüksek uzmanlığa sahip bir hukuk firmasıdır. Yan iş eşleştirme hizmetleri son zamanlarda dikkat çekmekte ve işletme konusunda dikkatli olunması gerekmektedir. Hukuki kontrolün gerekliliği artmakta olduğunu söyleyebiliriz. Büromuz, çeşitli yasal düzenlemeleri göz önünde bulundurarak, mevcut işletmelerin veya başlatmayı düşündüğünüz işletmelerin hukuki risklerini analiz eder ve işletmeyi durdurmadan yasal hale getirmeye çalışır. Ayrıntılar aşağıdaki makalede belirtilmiştir.
