De Verwerving en Annulering van Eigen Aandelen in het Japanse Vennootschapsrecht

Het concept van eigen aandelen onder het Japanse vennootschapsrecht speelt een uiterst belangrijke rol in de financiële strategie van bedrijven en het verhogen van de aandeelhouderswaarde. Eigen aandelen verwijzen naar de aandelen die een naamloze vennootschap zelf heeft uitgegeven en die door het bedrijf zelf worden verworven en gehouden. Onder het oude Japanse Handelsrecht was de verwerving van eigen aandelen in principe verboden, omdat dit de financiële basis van het bedrijf in gevaar kon brengen. Dit was gebaseerd op het principe van ‘kapitaalversterking en -behoud’, dat sterk verankerd was in een conservatief wettelijk systeemontwerp, bedoeld om te voorkomen dat het bij de oprichting van het bedrijf gestorte kapitaal gemakkelijk zou wegvloeien en om de financiële basis van het bedrijf te behouden.

Echter, met de herziening van het Handelsrecht in 2001 en de invoering van het huidige Vennootschapsrecht (Heisei 17 (2005) Wet Nr. 86), werd de verwerving en het bezit van eigen aandelen in principe vrijgegeven, waardoor het een belangrijk instrument werd om flexibel kapitaalbeleid in het moderne bedrijfsbeheer mogelijk te maken. Deze wetswijziging was niet slechts een technische aanpassing, maar suggereert ook dat de noodzaak voor Japanse bedrijven om flexibelere financiële strategieën na te streven in een steeds competitievere globale omgeving is toegenomen, en dat het maximaliseren van aandeelhouderswaarde een belangrijk modern managementdoel is geworden. In westerse landen was de verwerving van eigen aandelen al lang een gebruikelijke manier om aandeelhouders terug te betalen, en werd het ook veel gebruikt voor M&A (fusies en overnames) en als werknemersincentive. De Japanse wetswijziging kan worden geïnterpreteerd als een belangrijke stap om de internationale bedrijfspraktijken bij te benen en de concurrentiekracht van Japanse bedrijven te verhogen. Met andere woorden, deze wetswijziging kan worden gezien als onderdeel van een diepere trend die de corporate governance van de gehele Japanse economie en de rijping van de kapitaalmarkten bevordert. In dit artikel zullen we de verwerving en annulering van eigen aandelen zoals bepaald door het Japanse vennootschapsrecht in detail bespreken, met inbegrip van het doel, de juridische vereisten en de procedures.

Het Doel van het Verwerven van Eigen Aandelen Onder Japans Recht

Het verwerven van eigen aandelen wordt door hedendaagse Japanse bedrijven gebruikt voor een breed scala aan strategische doeleinden. Het is zelden een actie met een enkelvoudig doel; vaak is het een beslissing waarbij meerdere bedrijfsstrategieën complex met elkaar verweven zijn.

Ten eerste wordt het verwerven van eigen aandelen breed ingezet als onderdeel van winstuitkering aan aandeelhouders. Door eigen aandelen terug te kopen van de markt, vermindert het totale aantal uitgegeven aandelen, wat de winst per aandeel (EPS) en het rendement op eigen vermogen (ROE) kan verhogen, en uiteindelijk kan leiden tot een stijging van de aandelenkoers. Dit wordt beschouwd als een terugvloeiing van economisch voordeel naar de aandeelhouders, vergelijkbaar met dividendbetalingen. Gezien de Tokyo Stock Exchange bedrijven aanmoedigt om management te voeren met bewustzijn van kapitaalkosten en aandelenkoersen, wordt het verwerven van eigen aandelen gepositioneerd als een proactieve methode om de waardering van de markt te verbeteren, zoals het verbeteren van de PBR (Price to Book Ratio).

Ten tweede functioneert het ook als een verdedigingsmechanisme tegen vijandige overnames. Door eigen aandelen in bezit te hebben, vermindert een bedrijf het aantal aandelen dat in de markt circuleert, wat het risico op vijandige overnames kan verlagen. Door het percentage eigen aandelen te verhogen, worden de benodigde fondsen voor een overnemer om een meerderheid van de aandelen te verkrijgen groter, waardoor de drempel voor overname hoger wordt.

Ten derde wordt het gebruikt voor bedrijfsoverdracht en aanpassing van de aandeelhoudersstructuur. In het midden- en kleinbedrijf kan het verwerven van eigen aandelen worden ingezet als een maatregel voor bedrijfsoverdracht. Bijvoorbeeld, door aandelen te kopen van erfgenamen die geen opvolgers zijn en deze te annuleren, kan het aandelenbezit van de opvolger worden verhoogd en kan de controle over het management worden geconcentreerd. Ook kan in niet-beursgenoteerde bedrijven, waar aandeelhouders hun aandelen willen liquideren maar er geen markt voor is, het bedrijf de aandelen kopen om aan de verkoopbehoeften van de aandeelhouders te voldoen. Dit kan ook helpen om verspreiding van aandelen te voorkomen en de stabiliteit van het management te bevorderen.

Ten vierde kan het worden toegepast in werknemersincentives en M&A-strategieën. Verworven eigen aandelen kunnen worden toegekend aan bestuurders en werknemers als stockopties of aandelenbeloningen, wat hun motivatie kan verhogen en kan bijdragen aan de verhoging van de bedrijfswaarde. Bovendien kan het gebruiken van eigen aandelen als betaling in een aandelenruil bij M&A’s het mogelijk maken om organisatorische herstructureringen door te voeren terwijl kapitaal wordt behouden.

Zoals u ziet, wordt het verwerven van eigen aandelen vaak bepaald door een combinatie van meerdere bedrijfsstrategieën, zoals aandeelhoudersrendement, verdediging tegen overnames, bedrijfsoverdracht, M&A en werknemersincentives. Bijvoorbeeld, door eigen aandelen te kopen tijdens een periode van lage aandelenkoersen, kan een bedrijf de aandelenkoers ondersteunen, tegelijkertijd de winst per aandeel verhogen om aandeelhoudersrendement te versterken, en het risico op overname verminderen door het aantal aandelen in omloop te verlagen. Deze multifunctionaliteit toont aan dat het verwerven van eigen aandelen niet slechts een kwestie van boekhouding of kapitaalbeheer is, maar een belangrijke beslissing in het management die diep geïntegreerd is in de langetermijngroeistrategie, kapitaalbeleid, corporate governance en zelfs bedrijfsoverdrachtsplannen van een bedrijf. Vooral voor beursgenoteerde bedrijven, waar de Tokyo Stock Exchange management aanmoedigt om bewust te zijn van kapitaalkosten en aandelenkoersen, wordt het verwerven van eigen aandelen gezien als een proactieve methode om de waardering van de markt te verbeteren, zoals het verbeteren van de PBR. Voor niet-beursgenoteerde bedrijven draagt het bij aan de oplossing van meer praktische en urgente problemen, zoals het liquideren van illiquide aandelen en het vergemakkelijken van een soepele bedrijfsoverdracht, wat de strategische waarde in een andere context laat zien. Dit suggereert dat het verwerven van eigen aandelen een zeer flexibele tool is, waarvan de toepassingsmethoden sterk kunnen variëren afhankelijk van de situatie en de richting waarin een bedrijf zich wil ontwikkelen.

Juridische Vereisten en Procedures voor de Verwerving van Eigen Aandelen onder Japans Recht

De verwerving van eigen aandelen heeft invloed op het vermogen van een bedrijf en is daarom onderworpen aan strikte vereisten en procedures zoals vastgesteld door de Japanse vennootschapswet.

Het principe van financieringsbronregulering en het beschikbare distributiebedrag onder Japans recht

Wanneer een naamloze vennootschap eigen aandelen tegen vergoeding verwerft met instemming van de aandeelhouders, mag het totale bedrag van de tegenprestatie de ‘beschikbare distributiebedrag’ niet overschrijden op de dag dat de handeling van kracht wordt (Artikel 461, lid 1 van de Japanse Vennootschapswet). Deze ‘financieringsbronregulering’ is een belangrijke bepaling om te voorkomen dat bedrijfsvermogen onrechtmatig wegvloeit en schuldeisers schaadt. De verwerving van eigen aandelen houdt in dat een bedrijf aandelen terugkoopt van aandeelhouders, wat neerkomt op het terugbetalen van kapitaal aan de aandeelhouders, oftewel het uitstromen van bedrijfsvermogen. Zonder beperkingen op deze kapitaaluitstroom zou een bedrijf overmatig eigen aandelen kunnen verwerven, wat uiteindelijk de financiële basis van het bedrijf zou kunnen verzwakken en het risico zou kunnen vergroten dat schuldeisers hun vorderingen niet kunnen innen.

De ‘financieringsbronregulering’ zoals vastgelegd in Artikel 461 van de Vennootschapswet is een uiterst belangrijke juridische vereiste om dit risico te vermijden. Het introduceert het concept van het ‘beschikbare distributiebedrag’ en stelt een limiet aan het bedrag dat een bedrijf aan aandeelhouders kan terugbetalen, waarmee het de belangen van schuldeisers beschermt en de financiële gezondheid van het bedrijf waarborgt. Het beschikbare distributiebedrag wordt berekend op basis van het bedrag van de overschotten en varieert afhankelijk van de financiële situatie van het bedrijf. Dit suggereert dat de geest van het ‘principe van kapitaalbehoud’, dat dateert uit de tijd van het oude handelsrecht, in aangepaste vorm behouden blijft in het moderne tijdperk waarin de verwerving van eigen aandelen is geliberaliseerd. Bedrijven hebben de plicht om dit beschikbare distributiebedrag nauwkeurig te berekenen en na te leven bij het plannen van de verwerving van eigen aandelen. Bij overtreding kunnen zij te maken krijgen met ernstige juridische risico’s, zoals de verantwoordelijkheid van bestuurders en de ongeldigheid van de verwervingshandeling. Deze regulering vormt de juridische en praktische basis voor bedrijven om een balans te vinden tussen aandeelhoudersrendement en schuldeisersbescherming.

Verwerving van eigen aandelen door overeenstemming met aandeelhouders (inclusief markttransacties)

De principiële procedure voor de verwerving van eigen aandelen tegen vergoeding is als volgt.

Besluit van de algemene vergadering van aandeelhouders (Artikel 156 van de Japanse Vennootschapswet)

Wanneer een bedrijf eigen aandelen tegen vergoeding wil verwerven door overeenstemming met aandeelhouders, moet vooraf een gewone resolutie van de algemene vergadering van aandeelhouders worden aangenomen die de volgende zaken vaststelt (Artikel 156, lid 1 van de Japanse Vennootschapswet):

• Het aantal te verwerven aandelen (in het geval van een bedrijf dat verschillende soorten aandelen uitgeeft, de soort en het aantal per soort)
• De inhoud en het totale bedrag van geld of andere tegenprestaties die worden uitgekeerd in ruil voor de verwerving van de aandelen
• De periode waarbinnen de aandelen kunnen worden verworven (dit mag niet langer zijn dan 1 jaar)

Deze beslissing stelt een kader vast voor ‘hoeveel aandelen, tegen welke prijs en binnen welke termijn’ het bedrijf eigen aandelen kan terugkopen en wordt gepositioneerd als een onderdeel van de winstuitkering aan aandeelhouders, naast dividenduitkeringen.

Besluit van de raad van bestuur (Artikel 157 van de Japanse Vennootschapswet)

Binnen het door de algemene vergadering van aandeelhouders vastgestelde kader, moet bij de daadwerkelijke verwerving van eigen aandelen telkens een besluit van de raad van bestuur (in het geval van een bedrijf met een raad van bestuur) worden genomen dat de volgende zaken vaststelt (Artikel 157, lid 1 en 2 van de Japanse Vennootschapswet):

• Het aantal te verwerven aandelen
• De inhoud en het aantal of bedrag van geld of andere tegenprestaties die worden uitgekeerd in ruil voor de verwerving van één aandeel, of de methode voor het berekenen hiervan
• Het totale bedrag van geld of andere tegenprestaties die worden uitgekeerd in ruil voor de verwerving van de aandelen
• De uiterste datum voor het indienen van aanvragen voor overdracht van aandelen

Door dit besluit van de raad van bestuur worden de specifieke voorwaarden voor de verwerving vastgesteld en wordt de verwerving uitgevoerd.

Kennisgeving aan aandeelhouders en aanvragen voor overdracht (Artikel 158 en 159 van de Japanse Vennootschapswet)

Nadat de raad van bestuur de zaken met betrekking tot de verwerving heeft vastgesteld, zal het bedrijf deze zaken aan de aandeelhouders meedelen of bekendmaken (Artikel 158 van de Japanse Vennootschapswet). Aandeelhouders die de kennisgeving hebben ontvangen, dienen voor de door het bedrijf vastgestelde deadline een aanvraag voor overdracht van aandelen in te dienen (Artikel 159, lid 1 van de Japanse Vennootschapswet). Als het totaal aantal aanvragen het totaal aantal te verwerven aandelen overschrijdt, worden de aandelen proportioneel aangekocht.

Markttransacties en openbare overnamebiedingen

Wanneer een beursgenoteerd bedrijf eigen aandelen wil verwerven, zijn er methoden zoals marktaankopen op de Tokyo Stock Exchange, aankopen via off-market transactiesystemen zoals ToSTNeT-2 en ToSTNeT-3, of openbare overnamebiedingen (TOB) waarbij aandelen worden aangekocht van een onbepaald aantal aandeelhouders. Openbare overnamebiedingen hebben een grote impact op de markt, dus er worden eisen gesteld aan informatieverschaffing onder de Wet op de Financiële Instrumenten en Beurzen en aan het waarborgen van gelijke verkoopkansen.

Verwerving van Aandelen van Bepaalde Aandeelhouders

Wanneer een bedrijf uitsluitend eigen aandelen terugkoopt van bepaalde aandeelhouders, zijn er striktere procedures vereist om de eerlijkheid tussen aandeelhouders te waarborgen.

Speciale Resolutie van de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (Artikel 160 van het Japanse Vennootschapsrecht)

Om eigen aandelen van bepaalde aandeelhouders te verwerven, moet een speciale resolutie van de algemene vergadering van aandeelhouders de volgende zaken vaststellen (Artikel 160, lid 1 van het Japanse Vennootschapsrecht):

• Het aantal te verwerven aandelen
• De inhoud en het totale bedrag van geld of andere vergoedingen in ruil voor de verwerving van de aandelen
• De periode waarin de aandelen kunnen worden verworven (dit mag niet langer zijn dan één jaar)
• De intentie om eigen aandelen te verwerven van een specifieke aandeelhouder en de naam of benaming van die specifieke aandeelhouder

Voor deze speciale resolutie is de aanwezigheid van meer dan de helft van de stemgerechtigde aandeelhouders vereist, en meer dan twee derde van de stemmen van de aanwezige aandeelhouders moet voor zijn. De betreffende aandeelhouder mag geen stemrecht uitoefenen bij deze beslissing (Artikel 160, lid 4 van het Japanse Vennootschapsrecht).

Recht op Aanvullende Verzoeken van Verkopers

Bij de verwerving van aandelen van bepaalde aandeelhouders wordt het ‘recht op aanvullende verzoeken van verkopers’ erkend om te voorkomen dat andere aandeelhouders benadeeld worden (Artikel 160, lid 2 en 3 van het Japanse Vennootschapsrecht). Dit recht stelt andere aandeelhouders in staat om binnen een bepaalde periode te verzoeken ‘ook als verkoper te worden toegevoegd’ wanneer de onderneming aankondigt eigen aandelen van een specifieke aandeelhouder te verwerven. Als er een dergelijk verzoek wordt gedaan, moet het bedrijf het voorstel dienovereenkomstig aanpassen.

Echter, in bepaalde situaties, zoals de verwerving van aandelen met een marktprijs voor een bedrag dat de marktprijs niet overschrijdt, is de bepaling van het recht op aanvullende verzoeken van verkopers niet van toepassing (Artikel 161 van het Japanse Vennootschapsrecht). Dit komt omdat er een mogelijkheid is om de aandelen op de markt te verkopen, waardoor het nadeel voor andere aandeelhouders als klein wordt beschouwd.

De reden dat het Vennootschapsrecht strengere eisen stelt aan de ‘verwerving van aandelen van bepaalde aandeelhouders’ door middel van een ‘speciale resolutie van de algemene vergadering van aandeelhouders’, is om het door het Japanse Vennootschapsrecht hoog in het vaandel gehouden ‘principe van gelijkheid van aandeelhouders’ te beschermen. Als het voor een bedrijf gemakkelijk zou zijn om alleen aandelen terug te kopen van bepaalde aandeelhouders, zou het management de eigen controle kunnen versterken door aandelen tegen een hoge prijs terug te kopen van aandeelhouders die tegen zijn, wat kan leiden tot oneerlijke transacties ten nadele van andere aandeelhouders. Om deze zorg aan te pakken, vereist Artikel 160 van het Vennootschapsrecht een speciale resolutie voor de verwerving van aandelen van bepaalde aandeelhouders en stelt het bovendien het systeem van ‘recht op aanvullende verzoeken van verkopers’ in. Dit is bedoeld om te voorkomen dat bepaalde aandeelhouders worden bevoordeeld en om andere aandeelhouders op een eerlijke manier de kans te geven hun aandelen te verkopen. De bepaling dat bepaalde aandeelhouders geen stemrecht mogen uitoefenen (Artikel 160, lid 4 van het Japanse Vennootschapsrecht) is ook een belangrijke maatregel om eerlijkheid te waarborgen. Deze strikte procedures zijn niet slechts formele vereisten, maar hebben een diepe betekenis in de bescherming van aandeelhouders die het Vennootschapsrecht ondersteunt, en in het waarborgen van transparantie en eerlijkheid in corporate governance. Voor buitenlandse investeerders is het bijzonder belangrijk om te begrijpen hoezeer het Japanse Vennootschapsrecht de eerlijkheid tussen aandeelhouders in bepaalde transacties waardeert.

Het doel van het annuleren van eigen aandelen onder Japans recht

Het annuleren van eigen aandelen is een handeling waarbij een bedrijf de door haar gehouden eigen aandelen laat vervallen, waardoor het totale aantal uitgegeven aandelen afneemt. Het verwerven van eigen aandelen is hierbij een voorwaarde.

Het annuleren van eigen aandelen wordt om de volgende redenen uitgevoerd:

Ten eerste, de optimalisatie van het totale aantal uitgegeven aandelen en de impact op de aandelenkoers. Door annulering neemt het aantal uitgegeven aandelen af, waardoor de waarde per aandeel stijgt en de aandelenkoers makkelijker kan stijgen. Dit komt doordat het verminderen van het aantal aandelen dat op de markt beschikbaar is, het effect heeft van het verhogen van de schaarste van de aandelen. Het doel is ook om een overmatig aantal uitgegeven aandelen aan te passen naar een passend niveau en het beheer van aandeelhouders te stroomlijnen.

Ten tweede, de verbetering van de aandeelhouderswaarde en de verdediging tegen vijandige overnames. Het annuleren van eigen aandelen verhoogt de winst per aandeel (EPS) en versterkt de winstuitkering aan aandeelhouders. Bovendien verhoogt het verminderen van het aantal aandelen dat op de markt circuleert de drempel voor vijandige overnemers om aandelen te verwerven, waardoor het ook functioneert als een verdedigingsmechanisme tegen overnames.

Ten derde, de concentratie van managementrechten in het kader van bedrijfsopvolging. Net als bij de verwerving van eigen aandelen, is het mogelijk om door het annuleren van aandelen die van andere erfgenamen dan de opvolger zijn verkregen, het aandelenbezit van de opvolger te verhogen en de managementrechten te concentreren.

Het verwerven en annuleren van eigen aandelen zijn op zichzelf staande handelingen, maar zijn strategisch nauw met elkaar verbonden. Eigen aandelen kunnen na verwerving door het bedrijf als ‘schatkist-aandelen’ worden aangehouden, maar of deze geannuleerd worden of niet, hangt af van de specifieke doelen van het bedrijf. Als schatkist-aandelen aangehouden worden, bieden ze flexibiliteit voor hergebruik als tegenprestatie voor toekomstige M&A of als aandelencompensatie voor werknemers. Aan de andere kant, als voor annulering wordt gekozen, verdwijnen die aandelen volledig van de markt en zullen ze nooit meer verhandeld worden. Dit zorgt voor een permanente vermindering van het totale aantal uitgegeven aandelen en verzekert een verhoging van de waarde per aandeel, terwijl het ook een sterkere verdediging biedt tegen vijandige overnames. De keuze tussen ‘behouden’ en ‘annuleren’ is gebaseerd op een breed scala aan managementbeslissingen, waaronder de korte-termijn kapitaalbehoeften, het beleid voor aandeelhoudersrendement, lange-termijn kapitaalstrategieën, en M&A strategieën of bedrijfsopvolgingsplannen. Bijvoorbeeld, als de mogelijkheid van toekomstige M&A hoog is, kan ervoor gekozen worden om schatkist-aandelen te behouden, terwijl als prioriteit wordt gegeven aan het opkrikken van de aandelenkoers of het stabiliseren van managementrechten, annulering de voorkeur kan krijgen. Deze samenwerking toont de diepte van de strategische flexibiliteit die het systeem van eigen aandelen aan bedrijven biedt.

Juridische Vereisten en Procedures voor de Annulering van Eigen Aandelen Onder Japans Recht

De annulering van eigen aandelen is vereenvoudigd in vergelijking met de procedures voor de verwerving ervan.

Annulering door Besluit van de Raad van Bestuur (Artikel 178 van de Japanse Vennootschapswet)

Een naamloze vennootschap kan haar eigen aandelen annuleren. In dit geval moet het aantal te annuleren eigen aandelen worden vastgesteld (in het geval van een vennootschap die verschillende soorten aandelen uitgeeft, de soort en het aantal per soort) (Artikel 178, lid 1 van de Japanse Vennootschapswet). Voor vennootschappen met een raad van bestuur moet dit besluit tot annulering worden genomen door een besluit van de raad van bestuur (Artikel 178, lid 2 van de Japanse Vennootschapswet).

Terwijl de ‘verwerving’ van eigen aandelen een besluit van de algemene vergadering van aandeelhouders vereist (en in sommige gevallen een speciale resolutie), kan de ‘annulering’ enkel door een besluit van de raad van bestuur worden uitgevoerd. Dit verschil in juridische beoordeling van eigen aandelen onder de Japanse Vennootschapswet is de reden hiervoor. De verwerving van eigen aandelen is een handeling waarbij bedrijfsactiva worden terugbetaald aan de aandeelhouders, wat, zoals de regels voor financieringsbronnen aantonen, directe invloed kan hebben op de belangen van schuldeisers en andere aandeelhouders. Daarom is goedkeuring door de strengere algemene vergadering van aandeelhouders vereist. Aan de andere kant is de annulering van eigen aandelen een handeling waarbij het bedrijf reeds in bezit zijnde eigen aandelen laat vervallen, wat resulteert in een vermindering van het totale aantal uitgegeven aandelen, maar niet in een vermindering van het nettovermogen van het bedrijf (hoewel er boekhoudkundige verwerkingen zijn, verschilt dit van kapitaalvermindering waarbij kapitaal of kapitaalreserves worden aangesproken). Integendeel, het kan vaak voordelig zijn voor de bestaande aandeelhouders, zoals een toename in de waarde per aandeel, daarom beoordeelt de Japanse Vennootschapswet dit als een handeling die ‘geen groot nadeel’ oplevert voor de bestaande aandeelhouders en vereenvoudigt de procedure door deze over te laten aan een besluit van de raad van bestuur. Deze vereenvoudiging is het resultaat van de wet die flexibiliteit biedt, zodat bedrijven hun kapitaalbeleid dynamischer kunnen uitvoeren, wat de strategische betekenis van eigen aandelen in het moderne bedrijfsbeheer ondersteunt.

Registratieprocedures na Annulering

Wanneer de annulering van eigen aandelen resulteert in een vermindering van het totale aantal uitgegeven aandelen van het bedrijf, moet dit worden geregistreerd. Deze wijzigingsregistratie moet binnen twee weken na de ingangsdatum van de effectiviteit worden uitgevoerd. Voor vennootschappen die aandelenbewijzen uitgeven, is de datum waarop de aandelenbewijzen worden vernietigd en de inschrijvingen en registraties in het aandeelhoudersregister worden gewist, de ingangsdatum van de effectiviteit.

Praktische aandachtspunten voor buitenlandse investeerders onder Japans recht

Wanneer buitenlandse investeerders betrokken raken bij transacties gerelateerd aan de verwerving of annulering van eigen aandelen onder het Japanse vennootschapsrecht, zijn er specifieke aandachtspunten uniek aan het Japanse rechtssysteem.

Toepassing van de Japanse Wet op de Buitenlandse Wissel en Buitenlandse Handel (FEFTA)

Bij directe investeringen van buitenlandse investeerders in Japanse bedrijven kan de investering vallen onder ‘inward direct investment’ en daarmee onderhevig zijn aan de regelgeving van de Japanse Wet op de Buitenlandse Wissel en Buitenlandse Handel (FEFTA). Vooral bij investeringen in Japanse bedrijven die actief zijn in ‘aangewezen sectoren’ gerelateerd aan nationale veiligheid, zoals defensie, communicatie en energie, of bij het verwerven van een bepaald aandelenpercentage (bijvoorbeeld meer dan 10% van de stemrechten), is een ‘voorafgaande kennisgeving’ aan relevante ministeries zoals het Ministerie van Economie, Handel en Industrie of het Ministerie van Financiën verplicht, en is een beoordelingsperiode (normaal gesproken 30 dagen) vereist. Het uitvoeren van investeringen zonder voorafgaande kennisgeving of het indienen van valse kennisgevingen kan leiden tot sancties, dus voorzichtigheid is geboden. Er bestaat ook een systeem waarbij de voorafgaande kennisgeving niet vereist is als aan bepaalde criteria, zoals niet-deelnemen aan het management, wordt voldaan, maar naleving van deze criteria wordt gemonitord.

Fiscale gevolgen

De verwerving van eigen aandelen heeft fiscale gevolgen voor de verkopende aandeelhouder. Wanneer een bedrijf eigen aandelen verwerft en een vergoeding aan de aandeelhouder betaalt, kan een deel van deze betaling worden beschouwd als ‘veronderstelde dividend’ en dus belastbaar zijn. Dit komt omdat de betaalde vergoeding wordt beschouwd als een terugbetaling van zowel het kapitaal als de winst van de aandelen. Vooral voor buitenlandse aandeelhouders of buitenlandse rechtspersonen die niet in Japan wonen, wordt in principe een bronbelasting van 20,42% geheven. Echter, als er een belastingverdrag is tussen Japan en het land van de aandeelhouder, kan de bronbelasting worden vrijgesteld of verminderd volgens de bepalingen van dat verdrag. Bovendien, als een Amerikaans beursgenoteerd bedrijf eigen aandelen terugkoopt, wordt vanaf 1 januari 2023 een extra belasting van 1% (excise tax) geheven op bepaalde eigen aandelen terugkopen, en dit kan ook van toepassing zijn op Japanse beursgenoteerde bedrijven die een Amerikaanse dochteronderneming bezitten, dus overleg met internationale belastingexperts wordt aanbevolen.

Het belang van ondersteuning door experts in het Japanse recht

Het Japanse vennootschapsrecht stelt gedetailleerde en strikte procedures vast voor de verwerving en annulering van eigen aandelen. Hoewel de procedures voor Japanse bedrijven om eigen aandelen te verwerven duidelijk zijn vastgelegd in het Japanse vennootschapsrecht, wanneer buitenlandse investeerders betrokken zijn bij deze transacties, worden regelgevingen die meerdere rechtsgebieden bestrijken, zoals de FEFTA en internationale belastingen, gelaagd toegepast. Bijvoorbeeld, wanneer buitenlandse investeerders aandelen verwerven in Japanse bedrijven in aangewezen sectoren, ontstaat er naast de procedure voor de verwerving van eigen aandelen onder het Japanse vennootschapsrecht ook een verplichting voor voorafgaande kennisgeving onder de FEFTA, wat invloed kan hebben op de tijdlijn van de transactie. Bovendien kan de fiscale behandeling van een vergoeding die als ‘verondersteld dividend’ wordt beschouwd, complex veranderen afhankelijk van het woonland van de verkopende aandeelhouder en de aanwezigheid van een belastingverdrag.

Dergelijke gelaagde juridische en fiscale risico’s kunnen voor buitenlandse investeerders leiden tot onvoorziene juridische verplichtingen, extra kosten en zelfs de annulering van transacties. Daarom is gespecialiseerde kennis van het Japanse recht en belastingen essentieel om te navigeren door investeringsreguleringen onder de FEFTA, sectorspecifieke vergunningstelsels en complexe fiscale procedures.

Samenvatting

De verwerving en annulering van eigen aandelen onder het Japanse vennootschapsrecht zijn essentiële elementen in het kapitaalbeleid van een onderneming en vormen belangrijke instrumenten ter ondersteuning van diverse managementstrategieën zoals aandeelhoudersrendement, verdediging tegen vijandige overnames, bedrijfsoverdracht en fusies en overnames (M&A). De overgang van het verbod onder het oude Handelsrecht naar de principiële vrijheid onder het moderne Japanse vennootschapsrecht toont aan dat het juridische systeem is geëvolueerd om Japanse bedrijven in staat te stellen hun kapitaalstrategieën flexibeler en dynamischer te ontwikkelen. De verwerving van eigen aandelen gaat gepaard met strikte financieringsregels, aandeelhoudersvergaderingsbesluiten en, in het geval van verwerving van bepaalde aandeelhouders, speciale besluiten en aanvullende eisen van verkopers om het principe van gelijkheid van aandeelhouders te beschermen. Aan de andere kant kan de annulering van eigen aandelen enkel door een besluit van de raad van bestuur worden uitgevoerd, waardoor de procedure vereenvoudigd is.

Wanneer buitenlandse investeerders betrokken zijn bij deze transacties, is bijzondere aandacht vereist, aangezien niet alleen het Japanse vennootschapsrecht, maar ook investeringsreguleringen onder de Wet op de Buitenlandse Valuta en Buitenlandse Handel (Foreign Exchange and Foreign Trade Act) en complexe fiscale gevolgen van toepassing zijn, die meerdere rechtsgebieden bestrijken. Om deze complexe juridische en fiscale uitdagingen soepel te overwinnen, is ondersteuning door experts die goed thuis zijn in het Japanse rechtssysteem, commerciële gebruiken en internationale belastingen essentieel.

Monolith Law Office heeft een rijke ervaring in juridische zaken met betrekking tot aandelen en heeft een breed scala aan binnenlandse en buitenlandse bedrijven en investeerders ondersteund. Ons kantoor heeft meerdere advocaten die gekwalificeerd zijn in buitenlandse jurisdicties en Engels spreken, waardoor we hoogwaardige juridische diensten kunnen bieden in zowel het Japans als het Engels, gebaseerd op diepgaande gespecialiseerde kennis en praktijkervaring met betrekking tot het Japanse vennootschapsrecht.