Patent Hakları İhlali Değerlendirme Kriterleri Nelerdir? Örnek Kararları Açıklıyoruz

Patent sistemi, endüstrinin gelişmesine katkıda bulunan icatları yapan kişilere, icatlarının içeriğini açıklama karşılığında, bu icatları tekel olarak uygulama hakkı veren bir sistemdir.

Patent icadı, haklı bir hak veya haklı bir neden olmaksızın uygulandığında, bu patent hakkının ihlali olur.

Burada, patent hakkı ihlalinin somut olarak ne tür bir eylemi ifade ettiğini ve mahkemede hangi eylemlerin patent hakkı ihlali olarak değerlendirildiğini açıklıyoruz.

https://monolith.law/corporate/patent-infringement-law[ja]

3 Tür Patent İhlali Nedir?

Patent ihlali, doğrudan ve dolaylı ihlal olmak üzere iki ana kategoriye ayrılır ve doğrudan ihlal, ifade ihlali ve eşit ihlal olmak üzere ikiye ayrılır.

• Patent İhlali
• Doğrudan İhlal (İfade İhlali ve Eşit İhlal)
• Dolaylı İhlal

Bu 3 tür patent ihlali hakkında ayrı ayrı açıklama yapacağız.

İfade İhlali

Bir patent icadının korunan teknik kapsamı, patent başvurusu sırasında Patent Ofisi Başkanı’na sunulan dilekçeye eklenen patent talep kapsamı (‘claim’ olarak adlandırılır) ifadesine dayanarak belirlenir. Bir patent icadı, icadı belirlemek için gerekli olan bileşenler (yapısal öğeler) tarafından bir bütün olarak oluşturulduğu için, bir patent hakkı ihlalinin gerçekleşmesi için, hedef ürün veya yöntemin tüm yapısal öğeleri karşılaması gerekmektedir.

Ve eğer ihlal durumu, patent icadının yapısal öğelerinden herhangi birini eksik bırakırsa, patent hakkı ihlali gerçekleşmez.

Buna, doğrudan ihlal olarak ifade ihlali denir.

Ancak, bir patent icadı, patent talep kapsamının ifadesine dayalı somutlaşmış teknik bir düşünce (Japon Patent Kanunu’nun 2. maddesi 1. fıkrası) olduğu için, teknik kapsamı tamamen ifade etmek metin açıklamasıyla zordur.

Ayrıca, talep ifadesi çok sıkı bir şekilde yorumlanırsa, patent hakkı ihlali kolayca kaçınılabilir ve patent icadının korunması yetersiz kalabilir.

Bu nedenle, patent talep kapsamında belirtilen metnin yorumlanması yoluyla teknik kapsamı belirlenir.

Not: Patent talep kapsamında belirtilen terimlerin anlamını yorumlarken, dilekçeye eklenen açıklama ve çizimler dikkate alınabilir. Ayrıca, hak kapsamının yorumlanması sırasında, başvuru süreci ve bilinen teknoloji de dikkate alınabilir.

Eşit İhlal

Patent sahibinin, patent başvurusu sırasında gelecekte oluşabilecek tüm ihlal durumlarını öngörerek patent talebinin kapsamını belirtmesi son derece zordur.

Ayrıca, karşı taraf, patent talebinin kapsamında belirtilen yapıyı, patent başvurusu sonrasında ortaya çıkan madde veya teknolojilerle değiştirerek, patent sahibinin tazminat hakkı gibi haklarından kolayca kaçınabilir. Bu durum, toplumun genel olarak icat etme isteğini azaltabilir.

Bu durum, sadece patent hukukunun amacına, yani icatların korunması ve teşvik edilmesi yoluyla endüstrinin gelişmesine katkıda bulunma amacına aykırı olmakla kalmaz, aynı zamanda toplum adaletine ve denge ilkesine de aykırı olabilir.

Bu nedenle, patent talebinin kapsamı olarak belirtilen içerik ve sorunlu teknolojinin içeriği biraz farklı olsa bile, aynı teknolojik kapsamda olduğu sürece, patent talebinin kapsamının belirtilen ifadesinden bir dereceye kadar genişletilmiş bir yorum yaparak, patent icadının uygun korunmasını sağlamaya çalışan bir hukuk ilkesi vardır.

Buna eşitlik teorisi denir.

Eşitlik teorisi, teknolojik kapsamın sınırsız genişletilmiş yorumunu kabul etmez.

“Patent talebinin kapsamında belirtilen yapı ile ihlal edildiği düşünülen hedef ürün arasında farklı bir bölüm olsa bile, aşağıdaki 5 gerekliliği karşıladığı takdirde, bu hedef ürün, patent talebinin kapsamında belirtilen yapı ile eşit olarak kabul edilir ve istisnai olarak, patent icadının teknolojik kapsamına dahil edilir.”

Yargıtay Kararı, 24 Şubat 1998 (Heisei 10)

Bu, eşitlik teorisini benimseyerek hak ihlalini kabul eden durumları genellikle eşit ihlal olarak adlandırırız.

• Farklı bölümün patent icadının temel kısmı olmaması.
• Farklı bölümü hedef üründe değiştirerek patent icadının amacını gerçekleştirebilme

ve aynı etkiyi elde etme yeteneği.

• Hedef ürünün üretimi sırasında, yukarıdaki farklı bölümün değiştirilmesini, sektördeki bir kişinin kolayca düşünebilmesi

gerekmektedir.

• Hedef ürünün, patent icadının patent başvurusu sırasındaki bilinen teknoloji ile aynı veya sektördeki bir kişinin bilinen teknolojiden başvuru sırasında kolayca çıkarabileceği bir şey olmaması

gerekmektedir.

• Hedef ürünün, patent icadının başvuru sürecinde, patent talebinin kapsamından bilinçli olarak hariç tutulan bir şey olmaması veya benzeri özel durumların olmaması gerekmektedir.

Yukarıdaki 5 gerekliliği tamamen karşıladığında, bileşenlerin tamamen uyuşmadığı kısımlar olsa bile, istisnai olarak patent hakkı ihlalinin gerçekleşme olasılığı vardır.

Dolaylı İhlal

Patent talebinin kapsamında belirtilen icat özelliklerinin tamamını karşılamayan, dolayısıyla doğrudan bir ihlal olarak kabul edilemeyen eylemler bile, örneğin, sadece patent hakkı ihlali oluşturan ürünlerde kullanılan özel parçaların tedariki gibi, doğrudan ihlali tetikleme olasılığı son derece yüksektir.

Eğer bu tür eylemler üzerinde hiçbir düzenleme yoksa, patent sahipleri patent haklarının ihlal edilme ihtimaline karşı hiçbir şey yapamaz hale gelir.

Patent Kanunu’nda (Japon Patent Kanunu Madde 101), bu tür ihlal öncesi veya yardımcı eylemler arasında, doğrudan ihlali tetikleme olasılığı son derece yüksek olan belirli eylemler, patent hakkını veya özel uygulama hakkını ihlal eder olarak kabul edilir. Bu, dolaylı ihlal olarak adlandırılan durumdur ve patent icadının korunmasının etkinliğini artırmaktadır.

Bu konuda, Patent Kanunu şöyle der:

Patent Kanunu Madde 101 (İhlal olarak kabul edilen eylemler)

Aşağıda belirtilen eylemler, ilgili patent hakkını veya özel uygulama hakkını ihlal eder olarak kabul edilir.

1. Patent, bir ürün icadı ile ilgili olduğunda, sadece bu ürünün üretiminde kullanılan bir ürünün üretimi, devri veya ithalatı veya devir teklifi gibi eylemler

(2, 3 atlanmıştır)

4. Patent, bir yöntem icadı ile ilgili olduğunda, sadece bu yöntemin kullanımında kullanılan bir ürünün üretimi, devri veya ithalatı veya devir teklifi gibi eylemler

olarak belirtilmiştir.

1. ve 4. maddeler esasen aynı hükümler olarak kabul edilebilir, ancak burada bahsedilen “sadece” ifadesi, belirli bir ürünün sadece patent icadının doğrudan ihlal ürünü veya ihlal eylemi ile ilgili ürün üretiminde kullanılması ve “pratik başka bir kullanımının olmaması” anlamına gelir.

Patent Hakları İhlali Örnekleri

Açıkladığımız üç tür patent hakları ihlaline ilişkin gerçek örnekleri inceleyeceğiz.

Konut Haritası Olayı

İcadın adı “Konut Haritası” olan bir patent hakkı hakkında, patent sahibinden özel uygulama hakkı alan davacı, Yahoo! tarafından üretilen ve internet üzerinden kullanıcılara sunulan elektronik haritanın, patent hakkının teknik kapsamına dahil olduğunu iddia ederek, davalıdan tazminat talep etmiştir.

Mahkemede, patent talebinin kapsamı ve ayrıntı belgesinin açıklamalarından bu icadı;

1. Konut haritasında,
2. Genel konutlar ve binalar için, arama kılavuzu olarak hizmet eden kamu tesisleri ve ünlü binalar hariç, sakinlerin isimlerini ve bina isimlerini çıkararak sadece konut ve bina poligonlarını ve adres numaralarını belirtir,
3. Ölçeği küçülterek geniş bir kuş bakışı perspektifi sağlayan bir harita oluşturur,
4. Haritayı belirtilen her sayfayı uygun şekilde böler ve bölgelere ayırır,
5. Ek olarak bir indeks bölümü sağlar,
6. İndeks bölümünde, haritada belirtilen tüm konut binalarının adres numaralarını, haritadaki konut binalarının belirtilen sayfa ve bölge numaralarıyla birlikte listeler,
7. Bu özelliklere sahip bir konut haritasıdır

olarak ayrıntılı bir şekilde açıkladı ve her bir bileşenin dil ihlali olup olmadığını değerlendirdi. Ancak, “4. Haritayı belirtilen her sayfayı uygun şekilde böler ve bölgelere ayırır,” maddesi hakkında;

Kullanıcılar, ekranda görünen haritayı incelerler ve çizgiler veya diğer yöntemler ve sembol numaraları ile, sayfadaki birden fazla bölgeden, arama hedefi olan binanın bulunduğu adres numarasına karşılık gelen bölgeyi tanıyamazlar. (…) Bu nedenle, davalının haritasında, çizgiler veya diğer yöntemler ve sembol numaraları ile, sayfadaki birden fazla bölgeden, arama hedefi olan binanın bulunduğu adres numarasına karşılık gelen bölgeyi tanıyamazlar. Bu durumda, davalının haritasında, “her sayfanın”, “uygun şekilde bölünerek bölgeye ayrıldığı” söylenemez.

Tokyo Bölge Mahkemesi 31 Ocak 2019 (Gregorian Takvimine göre 2019) Kararı

olarak, dil ihlalini kabul etmedi ve davacının talebini reddetti. Diğer bileşenler yerine getirildi, ancak sadece 4. bileşen yerine getirilmedi.

Top Spline Olayı

Davacının patent hakkına sahip olduğu “sonsuz sürtünmeli top spline rulmanı”nın davalı tarafından üretildiği ve satıldığı bir durumda, patent hakkı ihlali nedeniyle tazminat talep edildi. Bu, eşit ihlal kavramıyla ilgili bir örnektir.

Bu dava en yüksek mahkemeye kadar taşındı, ancak Yüksek Mahkeme, eşitlik teorisini onayladı ve bunun kabul edilmesi için beş kriter belirledi. Ayrıca, Yüksek Mahkeme,

“Bu tür bir durumu göz önünde bulundurduğumuzda, bir patentin gerçek değeri, üçüncü bir tarafın patent talebinin kapsamında belirtilen yapıdan esasen aynı olan bir teknolojiyi kolayca düşünebilmesi ve üçüncü bir tarafın bunu öngörmesi gerektiği şeklinde anlaşılması uygun olacaktır.”

Yüksek Mahkeme, 24 Şubat 1998 Kararı

olarak belirtmiştir. Japon Patent Ofisi’nin web sitesindeki “Patent İncelemesi” bölümünde, eşitlik teorisi hakkında, “Patent hakkının kapsamını daha geniş bir şekilde kabul etmeye çalışan bir yaklaşım olduğunu” belirtmiştir.

Yabancı Madde Ayırma ve Çıkarma Cihazı Olayı

“Canlı Yosma Yabancı Madde Ayırma ve Çıkarma Cihazında Canlı Yosma Ortak Dönüş Önleme Cihazı” adlı icat için patent hakkına sahip olan davacı, davalının üretip sattığı “Ham Yosma Yabancı Madde Çıkarma ve Temizleme Makinesi” ve benzeri (davalı cihazı) cihazların bu icatın teknik kapsamına dahil olduğunu ve ayrıca davalı cihazının parçaları olan döner plaka ve levha plakanın, Japon Patent Kanunu’nun 101. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen “yalnızca üretim için kullanılan şeyler”e dahil olduğunu belirterek, aynı kanunun 100. maddesi uyarınca davalı cihazının üretim ve satışının durdurulması ve imhası ile haksız fiil nedeniyle tazminat talep etmiştir.

Mahkeme, bu icatla ilgili olarak, döner plakanın “Ortak Dönüş Önleme Cihazı”nın zorunlu bir bileşeni olduğunu kabul etmiştir, ancak davalı cihazında da, tıkanıklığı önlemek ve ortak dönüşü engellemek için, bu döner plakanın levha plaka ile birlikte zorunlu bir bileşen olduğunu kabul etmiştir ve

Bu döner plakada, icadın uygulanmayan işlevini yalnızca kullanmaya devam ederken, bu icadın uygulanması işlevini hiç kullanmamak gibi bir kullanım şeklinin, bu ürünün ekonomik, ticari veya pratik kullanım şekli olarak kabul edilemez. Bu durumda, bu döner plaka ve levha plaka her ikisi de, bu icadın 3. teknik kapsamına dahil olan davalı cihazının yalnızca üretimi için kullanılan şeyler olarak kabul edilmesi uygun olacaktır.

Fikri Mülkiyet Yüksek Mahkemesi, 23 Haziran 2011 tarihli kararı

olarak, davalının döner plaka ve levha plakayı üretme ve satma eylemlerinin, davacının patent haklarını ihlal ettiğine karar vermiştir.

Bir patent icadının bir parçasını oluşturan bileşenler, patent hakkını ihlal eden bir ürün için “yalnızca” kullanılan bileşenler ise, bu bileşenleri üretmek patent hakkını ihlal olarak kabul edilir.

Özet

Doğrudan bir ihlal olmasa bile, eşit ihlal veya dolaylı ihlal gibi durumlar, istisnai olarak patent hakkı ihlali olarak kabul edilebilir.

Bir patent icadının tüm bileşenlerine uymuyor olması, kesinlikle patent hakkı ihlaline yol açmayacağı anlamına gelmez.

Bu da dahil olmak üzere, patent hakkı ihlali konusunda karar vermek çok zordur, bu yüzden lütfen deneyimli bir avukata danışın.

https://monolith.law/corporate/patent-merit-lawyer-invention[ja]