Μπορεί ένα Retweet να θεωρηθεί Δυσφήμιση; Προσοχή σε 3 Κρίσιμες Στιγμές Δυσφήμισης στο X (πρώην Twitter)

Το X (πρώην Japanese Twitter) είναι ένα βολικό κοινωνικό δίκτυο που πολλοί χρήστες μπορούν να χρησιμοποιήσουν ανώνυμα, ωστόσο, αν δεν το χρησιμοποιήσουν σωστά, μπορεί να οδηγήσουν σε δυσφήμιση. Ποιες ακριβώς περιστάσεις, όμως, μπορεί να οδηγήσουν σε δυσφήμιση;

Εδώ θα αναλύσουμε τις πιθανότητες δυσφήμισης σε τρεις διαφορετικές περιπτώσεις στο X (πρώην Japanese Twitter): τις «αναρτήσεις», τα «retweets» και τα «DM (Άμεσα Μηνύματα)».

Τι είναι η Δυσφήμιση

Στον Ποινικό Κώδικα, η δυσφήμιση ορίζεται ως εξής:

Άρθρο 230, Παράγραφος 1 του Ποινικού Κώδικα

Όποιος δημοσίως παρουσιάζει γεγονότα και καταστρατηγεί την τιμή κάποιου ατόμου, ανεξάρτητα από το αν τα γεγονότα είναι αληθινά ή όχι, τιμωρείται με φυλάκιση έως τρία έτη ή με πρόστιμο έως πεντακόσιες χιλιάδες γιεν (500,000 JPY).

Δηλαδή, η δυσφήμιση συντελείται όταν κάποιος «δημοσίως», «παρουσιάζει γεγονότα» και «καταστρατηγεί την τιμή» ενός ατόμου.

Το «δημοσίως» σημαίνει «σε απροσδιόριστο και πολυάριθμο κοινό», όπου το «απροσδιόριστο ή πολυάριθμο» σημαίνει ότι αρκεί να ικανοποιηθεί ο ένας από τους δύο όρους. Οι εκφράσεις στο διαδίκτυο, καταρχήν, θεωρούνται «δημοσίως».

Στον νόμο, οι λέξεις «γεγονός» και «αλήθεια» χρησιμοποιούνται με σαφώς διαφορετικές σημασίες. Για να συντελεστεί η δυσφήμιση, το περιεχόμενο της έκφρασης πρέπει να είναι «γεγονός», το οποίο σημαίνει «συγκεκριμένο στοιχείο» και αναφέρεται σε «στοιχεία των οποίων η αλήθεια μπορεί να επιβεβαιωθεί με αποδείξεις».

Η «τιμή» αναφέρεται στην αντικειμενική κοινωνική αξιολόγηση που λαμβάνει κάποιος από την κοινωνία σχετικά με τον χαρακτήρα, την αρετή, τη φήμη, την εμπιστοσύνη και άλλες προσωπικές αξίες, και η πράξη που μειώνει αυτήν την κοινωνική αξιολόγηση αποτελεί δυσφήμιση.

Σχετικό άρθρο: Τι απαιτείται για την συντέλεση της δυσφήμισης μέσω της μείωσης της κοινωνικής αξιολόγησης; Εξηγεί ένας δικηγόρος[ja]

Η «Δημοσίευση» στο X (πρώην Twitter) και η Συκοφαντική Δυσφήμιση

Ας εξετάσουμε ένα παράδειγμα υπόθεσης συκοφαντικής δυσφήμισης στο X (πρώην Twitter), όπου ο ενάγων, ο οποίος είναι διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας a, κατηγόρησε τον κατηγορούμενο, πρώην μερικής απασχόλησης υπάλληλο της εταιρείας a, για παραβίαση του δικαιώματος της τιμής μέσω δημοσιεύσεων στο X (πρώην Twitter) και στο Ameba Blog, και απαίτησε αποζημίωση για τις ζημιές.

Ο κατηγορούμενος στις δημοσιεύσεις του ανέφερε ότι η εταιρεία a, της οποίας ο ενάγων είναι διευθύνων σύμβουλος, είχε συναλλαγές με εταιρείες συνδεδεμένες με τον οργανωμένο εγκληματικό κόσμο, ότι ο ενάγων και η κόρη του είχαν στενές σχέσεις με τον οργανωμένο εγκληματικό κόσμο, ότι ο ενάγων χρησιμοποιούσε τα κεφάλαια της εταιρείας για να αγοράσει ρόλους για την κόρη του που ήταν ταλέντο, και ότι ο ενάγων είχε εμπλακεί σε εγκλήματα όπως ανθρωποκτονία, διακίνηση ανθρώπων και ξέπλυμα χρήματος. Το δικαστήριο αναγνώρισε ότι αυτά τα άρθρα μείωναν την κοινωνική εκτίμηση του ενάγοντος, καθώς οι αναγνώστες θα μπορούσαν να πιστέψουν ότι τα αναφερόμενα γεγονότα ήταν αληθινά.

Στη συνέχεια, το δικαστήριο κατέληξε ότι δεν υπήρχαν επαρκή στοιχεία για να θεωρηθούν αυτά τα γεγονότα αληθινά. Ως βάση για αυτό το συμπέρασμα, το δικαστήριο επεσήμανε ότι τα περισσότερα από τα στοιχεία που παρουσίασε ο κατηγορούμενος προέρχονταν από άλλες δημοσιεύσεις στο διαδίκτυο ή από άρθρα περιοδικών, τα οποία κατά κύριο λόγο αποτελούσαν απλά φημολογίες σχετικά με τον κόσμο της ψυχαγωγίας. Επιπλέον, πολλά από τα άρθρα είχαν αμφίβολη προέλευση ή δεν ήταν σαφές πώς συνδέονταν με τον ενάγοντα, και έτσι δεν ήταν δυνατόν να θεωρηθούν αληθινά. Το δικαστήριο επίσης διαπίστωσε ότι ο κατηγορούμενος δεν είχε αρκετά ισχυρά στοιχεία ή λόγους για να πιστεύει ότι τα γεγονότα ήταν αληθινά και, κατά συνέπεια, αναγνώρισε τη συκοφαντική δυσφήμιση, διατάσσοντας τον κατηγορούμενο να πληρώσει αποζημίωση 1.000.000 γιεν και δικαστικά έξοδα 100.000 γιεν, συνολικά 1.100.000 γιεν. (Απόφαση του Δικαστηρίου Πρωτοδικείου του Τόκιο, 12 Σεπτεμβρίου 2019)

Αυτό αποτελεί ένα τυπικό παράδειγμα υπόθεσης συκοφαντικής δυσφήμισης μέσω δημοσιεύσεων στο X (πρώην Twitter).

Η δυνατότητα «Retweet» στο X (πρώην Twitter) και η συκοφαντική δυσφήμιση

Στο X (πρώην Twitter), οι χρήστες μπορούν να δημοσιεύουν τα δικά τους μηνύματα αλλά και να αναδημοσιεύουν μηνύματα άλλων χρηστών (αρχικά tweets) με τη μορφή παράθεσης (retweet).

Αναφορά: Όροι Χρήσης Υπηρεσίας X[ja]

Κατά τη διαδικασία του retweet, υπάρχουν δύο επιλογές: η απλή αναδημοσίευση χωρίς να προσθέσεις δικό σου σχόλιο, διατηρώντας το αρχικό tweet ως έχει (απλό retweet), και η αναδημοσίευση με την προσθήκη δικού σου σχολίου, μεταφέροντας το μήνυμα υπό το δικό σου όνομα (παραθετικό retweet). Υπάρχουν περιπτώσεις όπου απλά retweets στο X (πρώην Twitter) έχουν θεωρηθεί ως συκοφαντική δυσφήμιση και έχει αναγνωριστεί η ευθύνη στον χρήστη που έκανε το απλό retweet, δηλαδή σε κάποιον που απλώς αναδημοσίευσε το μήνυμα χωρίς να προσθέσει κάτι δικό του.

Απλό Retweet και Δυσφήμιση

Ο κατηγορούμενος είναι ένας δημοσιογράφος με πάνω από 180.000 ακόλουθους, ενώ ο ενάγων έχει υπηρετήσει στο παρελθόν ως Δήμαρχος της Οσάκα και Περιφερειάρχης. Ο κατηγορούμενος βρήκε ένα άρθρο στο X (πρώην Twitter) σχετικά με τον ενάγοντα, το οποίο έλεγε: «Όταν έγινες Περιφερειάρχης της Οσάκα στα 30 σου, δεν ξέχασες πως μιλούσες απερίσκεπτα σε ανώτερους σου που ήταν 20 χρόνια μεγαλύτεροι και τους έφερες στο σημείο της αυτοκτονίας; Ντροπή σου!» και το αναδημοσίευσε απλά στο X (πρώην Twitter).

Ο πρώην Περιφερειάρχης και Δήμαρχος, ως ενάγων, ισχυρίζεται ότι η συγκεκριμένη δημοσίευση δημιουργεί την εντύπωση στους αναγνώστες ότι είναι κάποιος που εκμεταλλεύεται τη θέση του για να ασκήσει παρενόχληση σε βαθμό που οδηγεί τους άλλους στην αυτοκτονία, και επομένως αποτελεί δυσφήμιση εις βάρος του. Κατόπιν αυτού, ζήτησε αποζημίωση για παράνομη πράξη από τον κατηγορούμενο που έκανε το retweet στο X (πρώην Twitter).

Οι ισχυρισμοί και των δύο πλευρών σχετικά με τα απλά Retweet

Σχετικά με τα απλά Retweet, ο ενάγων υποστήριξε ότι, παρόλο που στην παρούσα ανάρτηση υιοθετήθηκε η μορφή του Retweet με παράθεση του αρχικού Tweet, ένα Retweet θα πρέπει να θεωρείται ως δήλωση του χρήστη που το δημοσιεύει στον λογαριασμό του, και επομένως να αντιμετωπίζεται ως πράξη του κατηγορούμενου.

Από την άλλη πλευρά, ο κατηγορούμενος υποστήριξε ότι η λειτουργία του Retweet δεν περιορίζεται μόνο στην εκπομπή προσωπικών απόψεων, αλλά περιλαμβάνει επίσης την παρουσίαση και διάδοση του περιεχομένου τρίτων (του αρχικού Tweet). Οι σκοποί διάδοσης μπορεί να ποικίλουν, από την έκφραση συμφωνίας με το περιεχόμενο μέχρι την παρουσίαση του για κριτική. Ο κατηγορούμενος ισχυρίστηκε ότι απλώς έκανε Retweet το αρχικό Tweet με σκοπό την παροχή πληροφοριών και ότι η συγκεκριμένη ανάρτηση θα πρέπει να θεωρηθεί ως δήλωση του αρχικού δημοσιευτή και όχι ως πράξη του κατηγορούμενου.

Η απόφαση του δικαστηρίου: Το απλό retweet είναι πράξη έκφρασης συμφωνίας

Το δικαστήριο αποφάσισε ότι το απλό retweet αποτελεί μια πράξη έκφρασης που δείχνει τη συμφωνία με το περιεχόμενο του αρχικού tweet. Ως βάση για αυτή την απόφαση, το δικαστήριο επικαλέστηκε το γεγονός ότι είναι απίθανο να αναπαραγάγει κάποιος το περιεχόμενο ενός αρχικού tweet χωρίς κανένα σχόλιο, αν ο σκοπός είναι να κριτικάρει ή να προωθήσει τη συζήτηση για το θέμα. Επιπλέον, συνήθως προστίθεται κάποιο κριτικό ή ουδέτερο σχόλιο για να διακρίνεται η θέση του αναδημοσιευτή από αυτή του αρχικού δημοσιευτή. Το δικαστήριο κατέληξε ότι το απλό retweet πρέπει να εκληφθεί ως μια πράξη έκφρασης που δείχνει τη συμφωνία με το περιεχόμενο του αρχικού tweet και ως εκ τούτου, ο κατηγορούμενος πρέπει να φέρει την ευθύνη για το περιεχόμενο ως δράστης της δημοσίευσης.

Στη συνέχεια, το δικαστήριο διαπίστωσε ότι η φράση «οδήγησε κάποιον στην αυτοκτονία» αποτελούσε το κεντρικό μέρος της ανάρτησης και ότι αυτό αποτελεί μια δήλωση που μπορεί να επιβεβαιωθεί ή να απορριφθεί με βάση τα στοιχεία, αφορώντας συγκεκριμένα θέματα σχετικά με τρίτους. Κατέληξε ότι η ανάρτηση αναφέρεται στο γεγονός ότι ο ενάγων, ο οποίος ήταν περιφερειάρχης του Νομού Οσάκα, φέρεται να έχει προκαλέσει την αυτοκτονία ενός ανώτερου υπαλλήλου με τη συμπεριφορά του. Το δικαστήριο δήλωσε ότι αυτό δημιουργεί την εντύπωση ότι ο ενάγων είναι κάποιος που εφαρμόζει παρενοχλητικές τακτικές εξουσίας που οδηγούν τους υπαλλήλους του στην αυτοκτονία. Το δικαστήριο αποφάσισε ότι δεν υπήρχε τέτοιο γεγονός και ότι η ανάρτηση αποτελούσε συκοφαντική δυσφήμιση, μειώνοντας την κοινωνική εκτίμηση του ενάγοντα. Ως εκ τούτου, το δικαστήριο διέταξε τον κατηγορούμενο να πληρώσει αποζημίωση ύψους 300.000 γιεν για ηθική βλάβη και 30.000 γιεν για δικηγορικά έξοδα, συνολικά 330.000 γιεν (Απόφαση του Περιφερειακού Δικαστηρίου Οσάκα, 12 Σεπτεμβρίου 2019).

Ο κατηγορούμενος άσκησε έφεση, αλλά το Εφετείο Οσάκα απέρριψε την έφεση (Απόφαση του Εφετείου Οσάκα, 23 Ιουνίου 2020).

Τα DM (Άμεσα Μηνύματα) δεν θεωρούνται «δημόσια»

Στο X (πρώην Twitter), υπάρχει η δυνατότητα να στείλετε «DM (Άμεσα Μηνύματα)» σε έναν συγκεκριμένο παραλήπτη. Τα DM λειτουργούν σαν μηνύματα email, τα οποία μπορούν να αποσταλούν μόνο σε συγκεκριμένους παραλήπτες και το περιεχόμενό τους δεν δημοσιεύεται ευρέως, αλλά μπορεί να το διαβάσει μόνο ο παραλήπτης.

Στο X (πρώην Twitter) εμφανίζεται το σύμβολο ενός γράμματος και, ανοίγοντας την οθόνη του παραλήπτη και πατώντας το σύμβολο, μπορείτε να στείλετε DM. Υπάρχει η επιλογή να μην λαμβάνετε DM από άτομα που δεν σας ακολουθούν και να λαμβάνετε όλα τα DM, αλλά συνήθως τα DM από άτομα που σας ακολουθούν θα φτάσουν σε εσάς.

Αν κάποιος συνεχίζει να σας γράφει επίμονα μηνύματα όπως «αηδιαστικός» ή «πέθανε», να σας συκοφαντεί, να σας παρενοχλεί σεξουαλικά ή να σας απειλεί μέσω DM, μπορεί να αισθανθείτε πιεσμένοι και, στις χειρότερες περιπτώσεις, μπορεί κάποιοι να καταλήξουν να υποφέρουν από νευρώσεις. Είναι όμως δυνατόν να αντιμετωπίσετε αυτά τα DM ως παραβίαση των δικαιωμάτων σας;

Δυστυχώς, ακόμη και αν κάποιος σας συκοφαντήσει με αβάσιμες κατηγορίες μέσω DM στο Twitter, δεν μπορείτε να τον κατηγορήσετε για συκοφαντική δυσφήμιση. Όπως εξηγήθηκε προηγουμένως, η συκοφαντική δυσφήμιση προϋποθέτει την «δημόσια» αναφορά «γεγονότων» που «βλάπτουν την τιμή κάποιου», αλλά στην περίπτωση των DM, μόνο ο παραλήπτης μπορεί να τα διαβάσει, οπότε δεν ισχύει το «δημόσιο» στοιχείο.

Φυσικά, υπάρχει η πιθανότητα να καταδικαστεί κάποιος για αδικήματα όπως η απειλή, η εκβίαση, η εκβιαστική ληστεία ή η παραβίαση του νόμου κατά της διακίνησης απειλών, και πράγματι υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι πράξεις μέσω DM έχουν κριθεί σε ποινικές δίκες, αλλά δεν μπορείτε να κατηγορήσετε κάποιον για συκοφαντική δυσφήμιση.

Σχετικό άρθρο: Συκοφαντική δυσφήμιση και απειλή στο διαδίκτυο[ja]

Συνοπτικά: Συμβουλευτείτε δικηγόρο για τη δυσφήμιση στα κοινωνικά δίκτυα

Συμπεριλαμβανομένης της περίπτωσης απλής αναδημοσίευσης (retweet), η δημοσίευση στο X (πρώην Twitter) απαιτεί προσοχή. Εάν οι δημοσιεύσεις στο X (πρώην Twitter) γίνονται με τέτοια προσοχή, τότε οι ιδιαιτερότητες του X (πρώην Twitter) μπορούν να αξιοποιηθούν, δημιουργώντας έναν ελεύθερο και διαδραστικό χώρο για την έκφραση απόψεων. Η δυσφήμιση στα κοινωνικά δίκτυα, αν αφεθεί ανεξέλεγκτη, μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ζημιές. Συμβουλευτείτε οπωσδήποτε έναν ειδικό.

Οδηγίες για τα Μέτρα από το Δικηγορικό μας Γραφείο

Το Δικηγορικό Γραφείο Monolith είναι ένα γραφείο με υψηλή εξειδίκευση στον τομέα της πληροφορικής, και ειδικότερα στο διαδίκτυο και το δίκαιο. Στις μέρες μας, η παράβλεψη πληροφοριών που αφορούν φήμες ή συκοφαντίες που διαδίδονται στο διαδίκτυο μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές ζημιές. Το γραφείο μας προσφέρει λύσεις για την αντιμετώπιση τέτοιων φημών και καταστάσεων δυσφήμισης. Παρακαλούμε διαβάστε το παρακάτω άρθρο για περισσότερες λεπτομέρειες.

Τομείς εξειδίκευσης του Δικηγορικού Γραφείου Monolith: Μέτρα Αντιμετώπισης Φήμης[ja]