Μπορεί να ισχύσει η δυσφήμιση μέσω μηνυμάτων στο LINE, Twitter DM, email κ.λπ.; Η δυνατότητα αίτησης για ταυτοποίηση του αποστολέα

Ένα τυπικό παράδειγμα ζημίας από δυσφήμιση και κακή φήμη στο διαδίκτυο είναι η περίπτωση όπου «γίνονται αναρτήσεις που παραβιάζουν το δικαίωμα στην τιμή (συκοφαντικές δηλώσεις) σε ανώνυμα φόρουμ». Σε τέτοιες αναρτήσεις, είναι δυνατό να ζητήσετε την αφαίρεσή τους ή να επιδιώξετε την ταυτοποίηση του αναρτητή.

Τι συμβαίνει, όμως, όταν οι συκοφαντικές ενέργειες δεν λαμβάνουν χώρα σε ιστοσελίδες όπως ανώνυμα φόρουμ, αλλά μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (στο εξής e-mail), LINE, Twitter DM και άλλων παρόμοιων μέσων; Είναι δυνατόν να ταυτοποιήσετε τον αποστολέα εάν σας στείλει μηνύματα με κακόβουλο περιεχόμενο, ισχυριζόμενος ότι πρόκειται για συκοφαντική δήλωση;

Για να απαντήσουμε κατευθείαν, αυτό είναι γενικά δύσκολο. Οι λόγοι είναι κυρίως δύο:

• Καταρχάς, η αποστολή αυτού του e-mail (LINE, Twitter DM κλπ.) δεν αποτελεί καταρχήν πράξη «συκοφαντικής δήλωσης»
• Ακόμη και αν εξαιρετικά θεωρηθεί ως συκοφαντική δήλωση, υπάρχει το δικαίωμα να ζητήσετε την αποκάλυψη του αποστολέα των μηνυμάτων LINE ή Twitter DM

Πέρα από αυτά τα ζητήματα, θα εξηγήσουμε σε ποιες περιπτώσεις είναι δυνατή η ταυτοποίηση του δράστη.

Είναι η αποστολή e-mail κ.λπ. «παράνομη»;

Για την παραβίαση του δικαιώματος της τιμής απαιτείται «δημοσιότητα»

Για να συντρέχει παραβίαση του δικαιώματος της τιμής (συκοφαντική δυσφήμιση), απαιτείται η «δημόσια» αναφορά γεγονότων.

Και εδώ το ζήτημα είναι η «δημοσιότητα». Η «δημοσιότητα» σημαίνει «προς αόριστο πλήθος ατόμων», και αυτό το «αόριστο πλήθος» σημαίνει «αόριστο ή πλήθος». Είτε το «αόριστο» είτε το «πλήθος», τουλάχιστον ένα από τα δύο πρέπει να ικανοποιείται. Το «αόριστο» σημαίνει, για παράδειγμα, ότι οι συμμαθητές σε μια τάξη είναι «ορισμένοι», ενώ οι περαστικοί σε μια εμπορική οδό είναι «αόριστοι». Το «πλήθος» δεν έχει σαφή όρια, αλλά θεωρείται ότι αρκούν μερικές δεκάδες ατόμων για να θεωρηθεί «πλήθος». Έτσι, «όλοι οι συμμαθητές μιας τάξης» είναι «ορισμένο πλήθος» και επειδή ικανοποιείται το ένα από τα δύο, θεωρείται «αόριστο πλήθος».

Ωστόσο, όταν «στέλνετε ένα e-mail (ή μήνυμα στο LINE, DM στο Twitter κ.λπ.) σε κάποιον», αυτό αποτελεί απλώς αναφορά γεγονότων σε «ορισμένο λίγο αριθμό ατόμων» και μπορεί να μην ικανοποιεί την προϋπόθεση του «αόριστου πλήθους».

https://monolith.law/reputation/defamation[ja]

Τι είναι η θεωρία της διάδοσης;

Ωστόσο, υπάρχει μια εξαίρεση στα παραπάνω. Ακόμη και αν η αναφορά γίνει μόνο σε ένα άτομο, αν υπάρχει πιθανότητα αυτό το άτομο να «διαδώσει» την πληροφορία σε αόριστο πλήθος ατόμων, τότε μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει γίνει αναφορά σε αόριστο πλήθος, όπως ακριβώς αν είχε γίνει δημόσια. Φανταστείτε, για παράδειγμα, ότι λέτε μια φήμη σε έναν δημοσιογράφο. Είναι φυσικό να προβλέπεται ότι ο δημοσιογράφος θα γράψει ένα άρθρο γι’ αυτό και, αν δημοσιευτεί το άρθρο, τότε ένα αόριστο πλήθος ατόμων θα διαβάσει την «φήμη». Να μην υπάρχει καμία κύρωση είναι κάπως προβληματικό. Για να αντιμετωπιστούν τέτοιες περιπτώσεις, αναγνωρίζεται μια «εξαίρεση» που ονομάζεται «θεωρία της διάδοσης».

Παρ’ όλα αυτά, στις περισσότερες περιπτώσεις, οι άνθρωποι που λαμβάνουν e-mail ή μηνύματα στο LINE ή DM στο Twitter δεν τα διαδίδουν απαραίτητα σε άλλους. Η «θεωρία της διάδοσης» εφαρμόζεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις.

Ενδέχεται να συντρέχει παραβίαση δικαιωμάτων εκτός του δικαιώματος της τιμής

Σε περιπτώσεις εκτός του δικαιώματος της τιμής, η συζήτηση εξαρτάται από τα ειδικά χαρακτηριστικά κάθε δικαιώματος, αλλά τουλάχιστον σε περιπτώσεις όπου θα έπρεπε να επικαλεστεί κανείς το δικαίωμα της τιμής, προκύπτουν τα παραπάνω ζητήματα. Και από πρακτική άποψη, το δικαίωμα που συνήθως επικαλούνται στη διαχείριση της φήμης στο διαδίκτυο είναι το δικαίωμα της τιμής στην πλειοψηφία των περιπτώσεων. Αν δεν μπορεί κανείς να επικαλεστεί το δικαίωμα της τιμής, τότε η διεκδίκηση παραβίασης δικαιωμάτων γίνεται πολύ δύσκολη.

Τα όρια του δικαιώματος αίτησης αποκάλυψης πληροφοριών αποστολέα

Και ακόμη κι αν αναγνωριστεί η παραβίαση του δικαιώματος στην τιμή ή άλλων δικαιωμάτων, υπάρχει ένα ακόμη πρόβλημα.

Η αίτηση αποκάλυψης πληροφοριών αποστολέα από δικηγόρο, δηλαδή η αίτηση για αποκάλυψη της διεύθυνσης IP και άλλων πληροφοριών του ατόμου που έκανε δυσφημιστικά σχόλια, βασίζεται στις διατάξεις του Ιαπωνικού Νόμου για τον Περιορισμό της Ευθύνης των Παρόχων. Μπορεί να είναι λίγο δύσκολο να κατανοηθεί, αλλά το δικαίωμα να απαιτήσει κανείς την ταυτοποίηση του δράστη σε περίπτωση που προκύψει ζημία από κακή φήμη, δεν είναι «δικαίωμα που αναγνωρίζεται αυτομάτως από τους βασικούς νόμους όπως τον Αστικό Κώδικα». Είναι δικαίωμα που «δημιουργήθηκε» για πρώτη φορά από τον Νόμο για τον Περιορισμό της Ευθύνης των Παρόχων.

Και το δικαίωμα αίτησης αποκάλυψης πληροφοριών αποστολέα σύμφωνα με τον Νόμο για τον Περιορισμό της Ευθύνης των Παρόχων, γενικά περιλαμβάνει τα ακόλουθα:

«Οι πάροχοι συγκεκριμένων υπηρεσιών τηλεπικοινωνιών» πρέπει, σε περίπτωση παραβίασης δικαιωμάτων, να αποκαλύψουν τις πληροφορίες που διατηρούν για τον αποστολέα

Το πρόβλημα είναι οι «πάροχοι συγκεκριμένων υπηρεσιών τηλεπικοινωνιών». Αυτός είναι ο νομικός όρος για τον «πάροχο» όταν μιλάμε για τον Νόμο για τον Περιορισμό της Ευθύνης των Παρόχων. Και αυτό σημαίνει αυστηρά «τον μεσολαβητή σε επικοινωνία προς αόριστο πλήθος ατόμων».

https://monolith.law/reputation/provider-liability-limitation-law[ja]

Είναι οι διακομιστές email «πάροχοι συγκεκριμένων υπηρεσιών τηλεπικοινωνιών»;

Δηλαδή, στην περίπτωση μιας ιστοσελίδας, ένας ιστότοπος είναι διαθέσιμος σε «αόριστο πλήθος» ατόμων, οπότε ο διαχειριστής του διακομιστή είναι «μεσολαβητής σε επικοινωνία προς αόριστο πλήθος ατόμων» και ανήκει στους «πάροχοι συγκεκριμένων υπηρεσιών τηλεπικοινωνιών». Ωστόσο, στην περίπτωση του email, η επικοινωνία αφορά «συγκεκριμένο άτομο». Επομένως, ο διακομιστής email είναι «μεσολαβητής σε επικοινωνία προς συγκεκριμένο αριθμό ατόμων» και δεν ανήκει στους «πάροχοι συγκεκριμένων υπηρεσιών τηλεπικοινωνιών».

Έτσι, ακόμη κι αν σταλεί ένα email που αντιστοιχεί σε συκοφαντική δυσφήμιση, δεν είναι δυνατόν να γίνει αίτηση αποκάλυψης πληροφοριών αποστολέα στον διακομιστή email.

Η ταυτοποίηση του δράστη σε αστικές υποθέσεις είναι δύσκολη

Αυτό είναι ουσιαστικά ένα ζήτημα «των ορίων του σημερινού νομικού συστήματος». Πρόκειται για την κατάσταση όπου «παρά το γεγονός ότι υπάρχει παραβίαση δικαιωμάτων και πραγματοποιείται παράνομη πράξη σε αστικό επίπεδο, δεν υπάρχουν μέσα για να αναγκάσουμε τον γνώστη του δράστη (όπως ο διαχειριστής του διακομιστή email) να αποκαλύψει ποιος είναι ο δράστης». Ενώ υπάρχει πιθανότητα το πρόβλημα να επιλυθεί με μελλοντικές τροποποιήσεις του νόμου και υπάρχει σίγουρα ανάγκη για κάτι τέτοιο, σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο, το ζήτημα αυτό δεν έχει επιλυθεί.

Είναι δυνατός ο εντοπισμός του δράστη σε περίπτωση ποινικού αδικήματος

Παρ’ όλα αυτά, όσα αναφέρθηκαν παραπάνω αφορούν αποκλειστικά το επίπεδο του αστικού δικαίου, και η κατάσταση διαφέρει όταν η αστυνομία ενεργεί σε περίπτωση ποινικού αδικήματος. Η αστυνομία δεν εξαρτάται από το δικαίωμα αίτησης αποκάλυψης πληροφοριών του αποστολέα βάσει του “Νόμου για τον Περιορισμό της Ευθύνης των Παρόχων” αλλά μπορεί να ζητήσει από τους παρόχους την αποκάλυψη πληροφοριών βάσει των εξουσιών της για έρευνα ποινικών υποθέσεων. Επομένως, μπορεί να αποκτήσει πληροφορίες όπως διευθύνσεις IP ανεξάρτητα από το αν οι “διακομιστές email ανήκουν σε συγκεκριμένους παρόχους ειδικών τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών”.

Η αποστολή email κλπ. πρέπει να αντιστοιχεί σε “έγκλημα”

Ωστόσο, η αστυνομία δεν θα προβεί σε ενέργειες εκτός αν πρόκειται για “ποινικό αδίκημα”. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, η αποστολή email δεν αποτελεί κατ’ αρχήν “συκοφαντική δυσφήμιση”. Επιπλέον, στη διαχείριση της φήμης στο διαδίκτυο, μετά το δικαίωμα στην τιμή, το πιο συχνά επικαλούμενο είναι η παραβίαση της ιδιωτικότητας, η οποία όμως δεν αποτελεί έγκλημα. Δεν υπάρχει έγκλημα που να ονομάζεται “παραβίαση της ιδιωτικότητας”.

Έτσι, τελικά,

• Παραβίαση της τιμής: Συνήθως δεν συντρέχει, καθώς αφορά μόνο ένα άτομο ή έναν περιορισμένο αριθμό ατόμων
• Παραβίαση της ιδιωτικότητας: Δεν αποτελεί καθόλου έγκλημα

Καταλήγουμε στην ανάγκη εξέτασης της ύπαρξης άλλων “εγκλημάτων” όπως είναι η διατάραξη της επιχειρηματικής λειτουργίας ή η απειλή.

Υποβολή μηνύσεων και καταγγελιών στην αστυνομία

Σε περιπτώσεις όπου ένα έγκλημα έχει διαπραχθεί, όπως διατάραξη της επιχειρηματικής λειτουργίας ή απειλή, μπορεί κανείς να προχωρήσει στην αστυνομία με:

• Καταγγελία, σε περίπτωση μη αυτόφωρων εγκλημάτων
• Μήνυση, σε περίπτωση αυτόφωρων εγκλημάτων

Ακολουθώντας αυτή τη διαδικασία, υπάρχει πιθανότητα η αστυνομία να διεξάγει έρευνα και να εντοπίσει τον δράστη, όπως προαναφέρθηκε.

Παρόλο που είναι κοινός τόπος, η αστυνομία δεν προβαίνει πάντα σε ενεργητική έρευνα ακόμα και αν καταγγελθεί ένα έγκλημα. Οι λόγοι για αυτό μπορεί να είναι πολλοί, για παράδειγμα, οι παθόντες μπορεί να μην εξηγούν επαρκώς στην αστυνομία τη φύση του συμβάντος και τις απαιτούμενες έρευνες για τον εντοπισμό του δράστη, ενώ η αστυνομία μπορεί να μην έχει την απαραίτητη τεχνική γνώση. Σε τέτοιες περιπτώσεις, μπορεί να είναι χρήσιμο να απευθυνθεί κανείς σε δικηγόρο με ειδίκευση στην πληροφορική και μαζί να υποβάλουν μήνυση ή καταγγελία, προκειμένου να προτρέψουν την αστυνομία σε έρευνα.

Μικρή Σύνοψη: Παράνομα Ηλεκτρονικά Μηνύματα και Μέθοδοι Εντοπισμού Δραστών

Από τα παραπάνω, η αναγνώριση των δραστών και η επικοινωνία μέσω παράνομων και κακόβουλων ηλεκτρονικών μηνυμάτων, όπως emails, μηνύματα στο LINE ή στα DM του Twitter, μπορεί να περιγραφεί ως εξής:

Περιεχόμενο που θα μπορούσε να θεωρηθεί συκοφαντικό εάν απευθύνεται σε αόριστο αριθμό ατόμων

Η “συκοφαντία (παραβίαση της τιμής)” απαιτεί τη δημοσιότητα, επομένως, αν δεν είναι από τη φύση της παράνομη ούτε στο αστικό ούτε στο ποινικό δίκαιο, δεν είναι δυνατόν να εντοπιστεί ο δράστης με κανέναν τρόπο.

Παραβίαση Ιδιωτικότητας κλπ.

Είναι παράνομο στο αστικό δίκαιο και, αν γνωρίζουμε ποιος είναι ο δράστης, μπορεί να οδηγήσει σε αξιώσεις για αποζημίωση ζημιών. Ωστόσο, εφόσον πρόκειται για επικοινωνία μεταξύ δύο ατόμων, δεν υπάρχει μέθοδος στο αστικό δίκαιο για τον εντοπισμό του δράστη. Αυτό οφείλεται κυρίως στην ανεπάρκεια του νομικού συστήματος.

Η παραβίαση της ιδιωτικότητας δεν θεωρείται “έγκλημα”, και δεν υπάρχει προσδοκία ότι η αστυνομία θα εντοπίσει τον δράστη.

Παρεμπόδιση Επαγγελματικής Δραστηριότητας, Απειλές κλπ.

Πρόκειται για εγκληματικές πράξεις και, αν η αστυνομία διεξάγει έρευνα, υπάρχει πιθανότητα να εντοπιστεί ο δράστης.

Είναι παράνομο και στο αστικό δίκαιο, αλλά, όπως και προηγουμένως, εφόσον πρόκειται για επικοινωνία μεταξύ δύο ατόμων, δεν υπάρχει μέθοδος στο αστικό δίκαιο για τον εντοπισμό του δράστη.

Υπάρχει επίσης η δυνατότητα ταυτοποίησης του αποστολέα μέσω ερωτήματος στο Δικηγορικό Σύλλογο

Ωστόσο, ως εξαίρεση στην παραπάνω “σύνοψη” και ουσιαστικά ως “τελευταίο μέσο”, σε πολιτικό επίπεδο, υπάρχει η δυνατότητα, αντί για την αίτηση αποκάλυψης πληροφοριών του αποστολέα, να χρησιμοποιηθεί η λεγόμενη “ερώτηση στο Δικηγορικό Σύλλογο (άρθρο 23)” για την αποκάλυψη της διεύθυνσης IP και την ταυτοποίηση του δράστη.

https://monolith.law/reputation/references-of-the-barassociations[ja]

Η ερώτηση στο Δικηγορικό Σύλλογο μπορεί λογικά να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις όπου:

• Είναι δυνατή η αξίωση αποζημίωσης εφόσον ταυτοποιηθεί ο δράστης
• Δεν είναι γνωστό ποιος είναι ο δράστης

Για παράδειγμα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις όπου:

• Κάποιος έχει υποστεί απειλές μέσω e-mail και θέλει να ασκήσει αξίωση αποζημίωσης
• Δεν είναι γνωστό ποιος έστειλε το συγκεκριμένο e-mail

Ωστόσο, είναι άλλο ζήτημα εάν οι διακομιστές των e-mail και άλλων υπηρεσιών θα συναινέσουν στην αποκάλυψη των πληροφοριών αποκρινόμενοι στο ερώτημα.

Συνοπτικά

Η δυσφήμιση μέσω αποστολής μηνυμάτων στο LINE, στα DM του Twitter ή μέσω e-mail δεν αναγνωρίζεται καταρχήν. Επιπλέον, η αποκάλυψη των στοιχείων του αποστολέα είναι δύσκολο να επιτραπεί στην τρέχουσα κατάσταση.

Ωστόσο, σε περιοχές όπως τα σχόλια στο Twitter ή οι λίστες αλληλογραφίας, όπου είναι πιθανό να τα δει ένας “απροσδιόριστος μεγάλος αριθμός” ατόμων, υπάρχει σημαντικό περιθώριο για την καταστρατήγηση της δυσφήμισης.

Το δικηγορικό μας γραφείο διαθέτει εκτεταμένη εξειδικευμένη γνώση σε δικαστικές διαμάχες σχετικά με την συκοφαντία στον τομέα της πληροφορικής. Επιπλέον, η συκοφαντία στον τομέα της πληροφορικής, αν αφεθεί ανεξέλεγκτη, μπορεί συχνά να επεκταθεί σε βαθμό που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Είναι απαραίτητο να λάβετε δράση έγκαιρα. Μη διστάσετε να μας συμβουλευτείτε για οποιοδήποτε πρόβλημα μπορεί να έχετε.