Το Cash-Out στο Εταιρικό Δίκαιο της Ιαπωνίας: Νομικές Στρατηγικές για την Επίτευξη Πλήρους Ελέγχου

Η στρατηγική πράξη του “Cash-Out” στον Ιαπωνικό Εταιρικό Νόμο (Japanese Corporate Law) έχει μια συγκεκριμένη νομική σημασία που διαφέρει από τη ροή των μετρητών στο πλαίσιο της λογιστικής και των οικονομικών. Στο πλαίσιο του εταιρικού νόμου, το Cash-Out ή “Squeeze-Out” αναφέρεται στη διαδικασία όπου ο κυρίαρχος μέτοχος αποκτά αναγκαστικά τις μετοχές των μειοψηφικών μετόχων, προσφέροντας ως αντάλλαγμα μετρητά. Ο σκοπός αυτής της ενέργειας είναι να τεθεί η εταιρεία υπό τον 100% έλεγχο του κυρίαρχου μετόχου, εδραιώνοντας πλήρη διοικητική εξουσία. Με την εφαρμογή αυτής της τακτικής, οι επιχειρήσεις μπορούν να απολαύσουν πολλαπλά στρατηγικά οφέλη, όπως την ταχεία λήψη αποφάσεων, τη μείωση των διοικητικών κόστων και την εκτέλεση μακροπρόθεσμων επιχειρηματικών στρατηγικών χωρίς την επιρροή των μειοψηφικών μετόχων. Ωστόσο, επειδή αυτές οι τακτικές επηρεάζουν άμεσα τα περιουσιακά δικαιώματα των μειοψηφικών μετόχων, ο Ιαπωνικός Εταιρικός Νόμος επιβάλλει λεπτομερείς κανονισμούς για να διατηρηθεί ένα αυστηρό ισοζύγιο μεταξύ των συμφερόντων του κυρίαρχου μετόχου και της προστασίας των δικαιωμάτων των μειοψηφικών. Σε αυτό το άρθρο, θα αναλύσουμε τις τέσσερις κύριες μεθόδους του Cash-Out που αναγνωρίζονται από τον Ιαπωνικό Εταιρικό Νόμο, δηλαδή την “Αίτηση Πώλησης Μετοχών από Ειδικό Κυρίαρχο Μέτοχο”, την “Συγχώνευση Μετοχών”, την “Εφαρμογή Μετοχών Κατηγορίας με Πλήρη Απόκτηση” και την “Εφαρμογή Ανταλλαγής Μετοχών”, καθώς και τις νομικές απαιτήσεις, τις διαδικασίες και τα πρακτικά ζητήματα που αφορούν στην πράξη τους.

Στρατηγικοί Σκοποί του Cash-Out στην Ιαπωνία

Οι κίνητρα για την εφαρμογή ενός cash-out υπερβαίνουν τον επιφανειακό σκοπό της αύξησης του ποσοστού κατοχής μετοχών και εστιάζουν στη ριζική μεταμόρφωση της δομής διακυβέρνησης της εταιρείας και τη μεγιστοποίηση της διοικητικής αποδοτικότητας. Η απομάκρυνση των μειοψηφικών μετόχων αποτελεί μέσο για την επίτευξη μεγαλύτερων στρατηγικών στόχων.

Πρώτον, αναφέρεται η επιτάχυνση της λήψης αποφάσεων. Όταν οι μετοχές συγκεντρώνονται σε έναν μόνο ιδιοκτήτη ή μια ομάδα, δεν απαιτείται πλέον η σύγκληση της γενικής συνέλευσης των μετόχων για σημαντικές διοικητικές αποφάσεις. Τα άρθρα 319 και 320 του Ιαπωνικού Εταιρικού Νόμου (Japanese Corporate Law) ορίζουν ότι οι αποφάσεις μπορούν να ληφθούν με γραπτή συναίνεση όλων των μετόχων, αλλά αυτή η διαδικασία γίνεται πρακτική επιλογή μόνο όταν υπάρχει 100% ελεγκτικό δικαίωμα. Αυτό επιτρέπει την ευέλικτη ανταπόκριση στις αλλαγές της αγοράς και τις επιχειρηματικές ευκαιρίες.

Δεύτερον, υπάρχει σημαντική μείωση του διοικητικού κόστους και του φόρτου εργασίας. Όταν υπάρχουν μειοψηφικοί μέτοχοι, η εταιρεία πρέπει να συνεχίσει να επωμίζεται το κόστος διαχείρισης, όπως η αποστολή ειδοποιήσεων για τη γενική συνέλευση, η αποστολή εκθέσεων δραστηριότητας, η πληρωμή των μερισμάτων και η διαχείριση του μητρώου μετόχων. Με το cash-out, αυτά τα κόστη και οι συναφείς ανθρώπινοι πόροι μπορούν να εξαλειφθούν πλήρως.

Τρίτον, γίνεται δυνατή η διαχείριση με βάση μια μακροπρόθεσμη προοπτική. Στις εισηγμένες εταιρείες ή σε εταιρείες με πολλούς μετόχους, οι προσδοκίες για βραχυπρόθεσμη αύξηση της μετοχικής αξίας ή των μερισμάτων μπορεί να καταστήσουν δύσκολη την εφαρμογή στρατηγικών που δεν οδηγούν άμεσα σε κέρδη, όπως οι μακροπρόθεσμες επενδύσεις σε έρευνα και ανάπτυξη ή σε μεγάλες κλίμακες επενδύσεις σε εξοπλισμό. Με το cash-out, η διοίκηση απελευθερώνεται από τις βραχυπρόθεσμες πιέσεις της αγοράς και μπορεί να επικεντρωθεί σε αποφάσεις που στοχεύουν στην διαρκή ανάπτυξη.

Τέταρτον, οι συγχωνεύσεις και οι εταιρικές αναδιαρθρώσεις γίνονται πιο ομαλές. Μια πλήρως θυγατρική εταιρεία μπορεί να προχωρήσει ευέλικτα σε συγχωνεύσεις, διασπάσεις εταιρειών ή μεταβιβάσεις επιχειρήσεων με βάση μόνο τις αποφάσεις της μητρικής εταιρείας. Εξαλείφεται ο κίνδυνος να σταματήσει η αναδιάρθρωση λόγω αντίθεσης των μειοψηφικών μετόχων.

Πέμπτον, ο κίνδυνος των αγωγών αντιπροσώπων των μετόχων εξαλείφεται πλήρως. Οι αγωγές αντιπροσώπων των μετόχων είναι το δικαίωμα των μετόχων να ασκήσουν δικαστική δίωξη κατά των διευθυντών της εταιρείας για τη διαχείριση της εταιρείας, αλλά αυτό το δικαίωμα μπορεί να ασκηθεί μόνο από τους μετόχους. Με την εξάλειψη των μειοψηφικών μετόχων, οι διευθυντές απελευθερώνονται από τον κίνδυνο τέτοιων αγωγών και μπορούν να λάβουν πιο τολμηρές διοικητικές αποφάσεις.

Τέλος, υπάρχει και το πλεονέκτημα της πρόληψης της διασποράς των μετοχών. Ειδικά στις μη δημόσιες εταιρείες, η διαδοχή λόγω θανάτου ενός μετόχου μπορεί να οδηγήσει στη διασπορά των μετοχών σε πολλούς κληρονόμους, καθιστώντας δύσκολη τη λήψη αποφάσεων για την εταιρεία. Το cash-out αποτελεί ένα αποτελεσματικό μέσο για την πρόληψη της διασποράς των μετοχών και τη διατήρηση μιας σταθερής διοικητικής βάσης.

Μέθοδος 1: Αίτηση Μεταβίβασης Μετοχών από Ειδικούς Ελεγκτικούς Μετόχους Σύμφωνα με τον Ιαπωνικό Νόμο Εταιρειών

Η “Αίτηση Μεταβίβασης Μετοχών από Ειδικούς Ελεγκτικούς Μετόχους”, που εισήχθη με την αναθεώρηση του Ιαπωνικού Νόμου Εταιρειών το 2014 (Heisei 26), αποτελεί μία από τις πιο αποτελεσματικές μεθόδους για την επίτευξη της πλήρους εξαγοράς μετρητών. Αυτό το σύστημα παρέχει μια διαδρομή για τους μετόχους που ήδη κατέχουν τον κυρίαρχο έλεγχο μιας εταιρείας, προκειμένου να επιτύχουν γρήγορα τη μετατροπή της σε πλήρη θυγατρική.

Η νομική βάση αυτής της μεθόδου βρίσκεται στα άρθρα 179 και επόμενα του Ιαπωνικού Νόμου Εταιρειών. Η χρήση της είναι περιορισμένη στους “Ειδικούς Ελεγκτικούς Μετόχους”, δηλαδή σε εκείνους που κατέχουν πάνω από το 90% των δικαιωμάτων ψήφου των μετόχων της στοχευόμενης εταιρείας. Η εκπλήρωση αυτής της υψηλής απαίτησης για δικαιώματα ψήφου απλοποιεί σημαντικά τη διαδικασία.

Η διαδικασία ακολουθεί τα εξής βήματα: Αρχικά, ο Ειδικός Ελεγκτικός Μέτοχος κοινοποιεί στην εταιρεία τις προϋποθέσεις, όπως την τιμή αγοράς και την ημερομηνία απόκτησης (άρθρα 179-2 και 179-3 του Ιαπωνικού Νόμου Εταιρειών). Στη συνέχεια, το Διοικητικό Συμβούλιο της στοχευόμενης εταιρείας εγκρίνει αυτή την αίτηση. Ένα σημαντικό χαρακτηριστικό αυτού του συστήματος είναι ότι δεν απαιτείται ψήφισμα της Γενικής Συνέλευσης των Μετόχων (άρθρο 179-3 του Ιαπωνικού Νόμου Εταιρειών). Μετά την έγκριση από το Διοικητικό Συμβούλιο, η εταιρεία ενημερώνει τους υπόλοιπους μειοψηφούντες μετόχους (μετόχους που πρόκειται να πωλήσουν) τουλάχιστον 20 ημέρες πριν από την ημερομηνία απόκτησης (άρθρο 179-4 του Ιαπωνικού Νόμου Εταιρειών). Με αυτή την ειδοποίηση, η αίτηση μεταβίβασης θεωρείται νομικά υποβληθείσα. Στη συνέχεια, στην καθορισμένη ημερομηνία απόκτησης, ο Ειδικός Ελεγκτικός Μέτοχος αποκτά αυτόματα όλες τις μετοχές που πρόκειται να πωληθούν, ανεξάρτητα από το αν έχει ολοκληρωθεί η πληρωμή της αντιστοιχίας ή όχι (άρθρο 179-9 του Ιαπωνικού Νόμου Εταιρειών). Αυτή η διαδικασία περιλαμβάνει όχι μόνο μετοχές αλλά και δικαιώματα προαίρεσης νέων μετοχών, επιτρέποντας μια πιο βέβαιη εξαγορά μετρητών.

Από την άλλη πλευρά, έχουν θεσπιστεί μέτρα για την προστασία των δικαιωμάτων των μειοψηφούντων μετόχων. Το πιο σημαντικό μέτρο προστασίας είναι το δικαίωμα να απευθυνθούν στο δικαστήριο για τον καθορισμό μιας “δίκαιης τιμής” (αίτηση καθορισμού τιμής, άρθρο 179-8 του Ιαπωνικού Νόμου Εταιρειών). Επιπλέον, σε περίπτωση που η διαδικασία παραβιάζει τη νομοθεσία ή η τιμή είναι σημαντικά άδικη, επιτρέπεται η αίτηση για αποτροπή της απόκτησης (άρθρο 179-7 του Ιαπωνικού Νόμου Εταιρειών) καθώς και η δικαστική προσφυγή για την ακύρωση της απόκτησης μετά την πραγματοποίησή της (άρθρο 846-2 του Ιαπωνικού Νόμου Εταιρειών).

Ένα σημαντικό προηγούμενο που παρείχε κατευθυντήριες γραμμές για τη λειτουργία αυτού του συστήματος ήταν η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου στις 30 Αυγούστου 2017 (Heisei 29) στην υπόθεση καθορισμού τιμής πώλησης μετοχών της Matsuya. Αυτή η απόφαση περιόρισε τον κύκλο των μετόχων που μπορούν να υποβάλουν αίτηση καθορισμού τιμής σε εκείνους που κατείχαν μετοχές την στιγμή που έγινε η επίσημη ειδοποίηση ή δημοσίευση της αίτησης μεταβίβασης μετοχών. Αυτό αποτρέπει την απόκτηση μετοχών για κερδοσκοπικούς σκοπούς μετά τη δημοσίευση της εξαγοράς και την προσφυγή σε δικαστήριο, ενισχύοντας έτσι τη σταθερότητα και την προβλεψιμότητα της διαδικασίας.

Μέθοδος 2: Συγχώνευση Μετοχών

Η συγχώνευση μετοχών είναι μια διαδικασία του εταιρικού δικαίου στην Ιαπωνία, η οποία ενοποιεί πολλαπλές μετοχές σε μία και έχει χρησιμοποιηθεί από παλιά ως μέθοδος για την εξαργύρωση μετοχών. Το πλεονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι ότι απαιτεί χαμηλότερες απαιτήσεις σε ψήφους σε σύγκριση με την αίτηση πώλησης μετοχών από ειδικούς ελεγκτές, δηλαδή μπορεί να εκτελεστεί με μια ειδική απόφαση της γενικής συνέλευσης των μετόχων.

Η νομική βάση αυτής της μεθόδου βρίσκεται στο άρθρο 180 του Ιαπωνικού Εταιρικού Νόμου . Για την εκτέλεση απαιτείται μια ειδική απόφαση στη γενική συνέλευση των μετόχων με την έγκριση πάνω από τα δύο τρίτα των ψήφων των παρευρισκόμενων μετόχων (άρθρο 309, παράγραφος 2, εδάφιο 4 του Ιαπωνικού Εταιρικού Νόμου) . Η ουσία της διαδικασίας είναι η οριστικοποίηση μιας εξαιρετικά υψηλής αναλογίας συγχώνευσης (π.χ. 10,000 μετοχές σε 1 μετοχή), έτσι ώστε ο αριθμός των μετοχών που κατέχουν οι μειοψηφούντες μέτοχοι να είναι λιγότερος από μία μετοχή, δηλαδή να αποτελούν κλάσματα μετοχών .

Ως συγκεκριμένη διαδικασία, αρχικά το διοικητικό συμβούλιο καθορίζει τους λόγους για τη συγχώνευση μετοχών, την αναλογία συγχώνευσης και την ημερομηνία έναρξης ισχύος και στη συνέχεια προτείνει αυτά στη γενική συνέλευση των μετόχων (άρθρο 180, παράγραφος 4 του Ιαπωνικού Εταιρικού Νόμου) . Με την έγκριση της ειδικής απόφασης στη γενική συνέλευση, η συγχώνευση μετοχών εκτελείται στην ημερομηνία έναρξης ισχύος. Ως αποτέλεσμα, οι μειοψηφούντες μέτοχοι καταλήγουν να κατέχουν μόνο κλάσματα μετοχών, χωρίς δικαιώματα ως μέτοχοι . Στη συνέχεια, η εταιρεία προχωρά στην πώληση των συγκεντρωτικών κλασμάτων των μετοχών σύμφωνα με τη διαδικασία που ορίζει ο Ιαπωνικός Εταιρικός Νόμος (συνήθως οι ελεγκτές μέτοχοι ή η ίδια η εταιρεία τα αγοράζουν) και δίνει τα χρήματα στους αρχικούς κατόχους των κλασμάτων, ολοκληρώνοντας έτσι την πραγματική εξαργύρωση .

Η προστασία των μειοψηφούντων μετόχων είναι επίσης καλά κατοχυρωμένη. Οι μέτοχοι που αντιτίθενται στη συγχώνευση μετοχών έχουν το δικαίωμα, μετά την ψήφιση κατά στη γενική συνέλευση, να απαιτήσουν από την εταιρεία την αγορά των μετοχών τους σε «δίκαιη τιμή» (δικαίωμα αίτησης αγοράς μετοχών σύμφωνα με το άρθρο 182-4 του Ιαπωνικού Εταιρικού Νόμου). Αυτό αποτελεί ένα δικαίωμα που μπορεί να ασκηθεί πριν από την επεξεργασία των κλασμάτων. Επιπλέον, οι μέτοχοι που διαφωνούν με την τιμή πώλησης των κλασμάτων μπορούν να καταθέσουν αίτηση στο δικαστήριο για τον καθορισμό της τιμής (άρθρο 182-5 του Ιαπωνικού Εταιρικού Νόμου) . Επιπρόσθετα, σε περίπτωση που υπάρχουν ελαττώματα στη διαδικασία της απόφασης ή η απόφαση είναι εξαιρετικά άδικη, είναι δυνατόν να κινηθεί δικαστική διαδικασία για την ακύρωση της απόφασης .

Μια σημαντική απόφαση που έδειξε τη νομιμότητα αυτής της μεθόδου ήταν η απόφαση του Δικαστηρίου της Σαππόρο στις 11 Ιουνίου 2021 . Σε αυτή την υπόθεση, συζητήθηκε εάν η συγχώνευση μετοχών με σκοπό την εξαργύρωση παραβιάζει την αρχή της ισότητας των μετόχων. Το δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, εφόσον η αναλογία συγχώνευσης εφαρμόζεται ομοιόμορφα σε όλους τους μετόχους, η διαδικασία είναι σύμφωνη με τον Ιαπωνικό Εταιρικό Νόμο και δεν παραβιάζει την αρχή της ισότητας των μετόχων. Αυτή η απόφαση έχει σημαντική σημασία καθώς επιβεβαιώνει τη νομιμότητα μιας ευρέως χρησιμοποιούμενης μεθόδου στην πρακτική.

Τεχνική 3: Χρήση Μετοχών Κατηγορίας με Πρόβλεψη Πλήρους Απόκτησης

Η χρήση μετοχών κατηγορίας με πρόβλεψη πλήρους απόκτησης αποτελεί την πιο περίπλοκη διαδικασία από τις τέσσερις τεχνικές, αλλά είναι μια ισχυρή μέθοδος cash-out που εκμεταλλεύεται την ευελιξία του συστήματος των μετοχών κατηγορίας του Ιαπωνικού Εταιρικού Δικαίου. Αυτή η τεχνική μπορεί να επιτύχει την πλήρη θυγατρικοποίηση ακόμα και σε αμφισβητούμενες καταστάσεις, εφόσον ο ελεγκτικός μέτοχος μπορεί να εξασφαλίσει δύο ειδικές αποφάσεις της γενικής συνέλευσης των μετόχων.

Η τεχνική βασίζεται στις διατάξεις του άρθρου 108, παράγραφος 1, εδάφιο 7, και του άρθρου 171 του Ιαπωνικού Εταιρικού Δικαίου. Το κύριο χαρακτηριστικό της είναι ότι απαιτεί δύο ειδικές αποφάσεις (με την έγκριση τουλάχιστον δύο τρίτων σε κάθε περίπτωση).

Η διαδικασία προχωρά σε δύο στάδια. Στο πρώτο στάδιο, η εταιρεία μετατρέπει όλες τις υφιστάμενες κοινές μετοχές σε μια νέα κατηγορία μετοχών με πρόβλεψη πλήρους απόκτησης, μέσω μιας ειδικής απόφασης της γενικής συνέλευσης που τροποποιεί το καταστατικό. Στο δεύτερο στάδιο, η εταιρεία προβαίνει σε μια νέα ειδική απόφαση της γενικής συνέλευσης για την απόκτηση όλων αυτών των μετοχών κατηγορίας με πρόβλεψη πλήρους απόκτησης (σύμφωνα με το άρθρο 171 του Ιαπωνικού Εταιρικού Δικαίου). Η απόφαση αυτή καθορίζει την ανταλλαγή αξίας, η οποία σχεδιάζεται έτσι ώστε ο ελεγκτικός μέτοχος να λαμβάνει νέες κοινές μετοχές, ενώ οι μειοψηφικοί μέτοχοι να λαμβάνουν είτε μετρητά είτε άλλες μετοχές που αντιστοιχούν σε μια αξία μικρότερη από μία πλήρη μετοχή. Έτσι, οι μειοψηφικοί μέτοχοι τελικά λαμβάνουν μετρητά και αποχωρούν από την εταιρεία.

Η προστασία των μειοψηφικών μετόχων παρέχεται σε δύο στάδια. Οι μέτοχοι που αντιτίθενται στην απόφαση τροποποίησης του καταστατικού στο πρώτο στάδιο μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμα αίτησης αγοράς των μετοχών τους. Μετά την απόφαση απόκτησης των μετοχών στο δεύτερο στάδιο, οι μέτοχοι που διαφωνούν με την ανταλλαγή αξίας μπορούν να ζητήσουν από το δικαστήριο να καθορίσει μια δίκαιη τιμή απόκτησης (σύμφωνα με το άρθρο 172 του Ιαπωνικού Εταιρικού Δικαίου).

Ένα παράδειγμα που δείχνει τον τρόπο καθορισμού της τιμής σε αυτή την τεχνική είναι η απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του Τόκιο στις 6 Οκτωβρίου 2020 (υπόθεση MAG Net Holdings). Αυτή η νομολογία παρουσίασε μια λεπτομερή δικαστική προσέγγιση στην αξιολόγηση της αξίας, λαμβάνοντας υπόψη την επιχειρηματική αξία υπό την υπόθεση ότι η διαδικασία cash-out δεν είχε πραγματοποιηθεί (τιμή “νακαρίσεμπα”), και ανέδειξε τον ρόλο της δικαιοσύνης στην προστασία των οικονομικών συμφερόντων των μειοψηφικών μετόχων.

Τεχνική 4: Η Εφαρμογή της Ανταλλαγής Μετοχών

Η ανταλλαγή μετοχών είναι ένα σύστημα που αρχικά στοχεύει στην αναδιάρθρωση οργανισμών εντός ενός εταιρικού ομίλου, αλλά μπορεί να εφαρμοστεί για την εξαργύρωση μετρητών λόγω της ευελιξίας της ανταμοιβής. Χρησιμοποιείται ιδιαίτερα όταν μια μητρική εταιρεία επιθυμεί να μετατρέψει μια θυγατρική που είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο σε πλήρως θυγατρική.

Αυτή η τεχνική βασίζεται στις διατάξεις για την ανταλλαγή μετοχών του άρθρου 767 και επόμενα του Ιαπωνικού Εταιρικού Νόμου (Japanese Corporate Law). Σε μια συνηθισμένη ανταλλαγή μετοχών, οι μέτοχοι της θυγατρικής λαμβάνουν μετοχές της μητρικής εταιρείας ως ανταμοιβή, αλλά όταν ο σκοπός είναι η εξαργύρωση μετρητών, η ανταμοιβή μπορεί να είναι μετρητά (ανταλλαγή μετοχών με αντίτιμο σε μετρητά) ή άλλη περιουσία. Αυτό επιτρέπει την αναγκαστική αγορά των μετοχών των μειοψηφικών μετόχων της θυγατρικής. Για την εκτέλεση της διαδικασίας απαιτείται η ειδική απόφαση της γενικής συνέλευσης των μετόχων και στις δύο εταιρείες, με πλειοψηφία των δύο τρίτων των ψήφων, και η διαδικαστική επιβάρυνση δεν είναι αμελητέα.

Το πιο σημαντικό ζήτημα που πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά την επιλογή αυτής της τεχνικής είναι η φορολογική της μεταχείριση. Σε μια κατάλληλη ανταλλαγή μετοχών όπου η ανταμοιβή είναι μετοχές της μητρικής εταιρείας, είναι δυνατή η αναβολή της φορολόγησης των κεφαλαιακών κερδών των μετόχων. Ωστόσο, όταν η ανταμοιβή είναι σε μετρητά, αυτό θεωρείται ως πώληση των μετοχών και προκύπτει άμεση φορολόγηση των κεφαλαιακών κερδών. Αυτό αποτελεί πολύ σημαντική πληροφορία για τους μειοψηφικούς μετόχους που εξαργυρώνονται και μπορεί να αποτελέσει σημαντικό στοιχείο στις διαπραγματεύσεις των όρων της συναλλαγής.

Ως μέτρο προστασίας των μειοψηφικών μετόχων, οι μέτοχοι της μητρικής και της θυγατρικής που αντιτίθενται στην ανταλλαγή μετοχών μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμα αίτησης αγοράς μετοχών εναντίον της εταιρείας τους και να απαιτήσουν την αγορά των μετοχών τους σε δίκαιη τιμή.

Σύγκριση Μεθόδων και Στρατηγική Επιλογή

Η επιλογή μεθόδου για το cash-out πρέπει να αποτελεί μια στρατηγική διοικητική απόφαση που λαμβάνει υπόψη το ποσοστό των δικαιωμάτων ψήφου που κατέχει ο ελεγκτικός μέτοχος, την επιθυμητή ταχύτητα της διαδικασίας, καθώς και το ανεκτό κόστος και πολυπλοκότητα. Δεν υπάρχει μια μέθοδος που να είναι απόλυτα ανώτερη, αλλά αντίθετα, απαιτείται η βέλτιστη επιλογή ανάλογα με την κατάσταση.

Για τον ελεγκτικό μέτοχο που κατέχει πάνω από το 90% των δικαιωμάτων ψήφου, η «Αίτηση Μεταβίβασης Μετοχών από Ειδικό Ελεγκτικό Μέτοχο» αποτελεί την πιο ισχυρή επιλογή, καθώς δεν απαιτείται γενική συνέλευση μετόχων και η διαδικασία μπορεί να προχωρήσει γρήγορα μόνο με απόφαση του διοικητικού συμβουλίου. Από την άλλη πλευρά, όταν τα δικαιώματα ψήφου είναι πάνω από τα 2/3 αλλά κάτω από το 90%, η προαναφερθείσα μέθοδος δεν είναι διαθέσιμη και πρέπει να εξεταστούν η «Συγχώνευση Μετοχών» ή η χρήση «Μετοχών Ειδικής Κατηγορίας με Πρόβλεψη Πλήρους Εξαγοράς». Συγκρίνοντας αυτές τις δύο, γενικά η συγχώνευση μετοχών, που απαιτεί μόνο μία ειδική απόφαση, είναι πιο απλή και γρήγορη σε σχέση με τις μετοχές ειδικής κατηγορίας που απαιτούν δύο ειδικές αποφάσεις. Η «Εφαρμογή Ανταλλαγής Μετοχών» χρησιμοποιείται κυρίως για την πλήρη θυγατρικοποίηση μεταξύ μητρικής και θυγατρικής εταιρείας, αποκλείοντας τους μειοψηφικούς μετόχους με την πληρωμή σε μετρητά, αλλά απαιτεί ειδικές αποφάσεις από και τις δύο εταιρείες.

Πρακτικές και Κίνδυνοι Δικαστικών Διαφορών γύρω από την «Δίκαιη Τιμή» στο Ιαπωνικό Δίκαιο

Ανεξάρτητα από τη μέθοδο εξαγοράς μετρητών που επιλέγεται, το κρίσιμο στοιχείο που καθορίζει την επιτυχία της είναι ο υπολογισμός της «δίκαιης τιμής». Η απλή τυπική συμμόρφωση με τις διαδικασίες που ορίζει ο Ιαπωνικός Νόμος Εταιρειών δεν είναι αρκετή, καθώς η ουσιαστική δικαιοσύνη της αποζημίωσης που καταβάλλεται στους μειοψηφούντες μετόχους αποτελεί το σημείο που πιο συχνά οδηγεί σε διαφορές και αποτελεί τον μεγαλύτερο κίνδυνο δικαστικών διαφορών για την εταιρεία.

Ακόμη και ανατρέχοντας σε προηγούμενες δικαστικές αποφάσεις, τα δικαστήρια δεν αποδέχονται ανεπιφύλακτα την τιμή που προτείνει η εταιρεία. Χρησιμοποιούν διάφορες μεθόδους αξιολόγησης της εταιρικής αξίας, όπως τη μέθοδο DCF, τη μέθοδο βάσει της αγοραίας τιμής των μετοχών και τη μέθοδο καθαρών περιουσιακών στοιχείων, λαμβάνοντας υπόψη πολύπλοκες έννοιες όπως η αξία της εταιρείας εάν δεν είχε πραγματοποιηθεί η συναλλαγή (Νακαρισέμπα τιμή) ή η δίκαιη κατανομή των συνεργειών που προκύπτουν από τη συναλλαγή, και καταλήγουν σε ανεξάρτητη κρίση.

Επομένως, για τις εταιρείες που σχεδιάζουν μια εξαγορά μετρητών, είναι απαραίτητο να προετοιμαστούν για αυτή τη δικαστική εξέταση, παρέχοντας αντικειμενική απόδειξη της δικαιοσύνης της τιμής. Στην πράξη, το πιο σημαντικό μέτρο διαχείρισης κινδύνου είναι η απόκτηση μιας γνωμοδότησης για τη δίκαιη τιμή (Fairness Opinion) από ανεξάρτητο τρίτο αξιολογητή. Αυτή η γνωμοδότηση αποτελεί ισχυρή απόδειξη ότι το Διοικητικό Συμβούλιο έχει εκπληρώσει το καθήκον της επιμελούς διαχείρισης κατά τον καθορισμό της τιμής και αποτελεί βάση για την υποστήριξη της εγκυρότητας της απόφασης των διευθυντών σε περίπτωση δικαστικής διαμάχης. Η παράλειψη του υπολογισμού μιας δίκαιης τιμής μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές συνέπειες, όπως την επιβολή υψηλών δικαστικών εξόδων, τη σπατάλη χρόνου της διοίκησης, την εντολή του δικαστηρίου για αναθεώρηση της τιμής προς τα πάνω και την υποβάθμιση της φήμης της εταιρείας.

Συνοπτικά

Όπως είδαμε σε αυτό το άρθρο, το Cash-Out είναι ένα απαραίτητο στρατηγικό εργαλείο που επιτρέπεται από τον Ιαπωνικό Νόμο των Εταιρειών (Japanese Companies Act) για την εδραίωση του 100% του ελέγχου και την αύξηση της ευελιξίας και της αποδοτικότητας της διοίκησης. Κατά την εφαρμογή του, είναι απαραίτητο να επιλέξετε την καλύτερη μέθοδο από τις τέσσερις κύριες τεχνικές, ανάλογα με το ποσοστό των δικαιωμάτων ψήφου που κατέχει ο ελεγκτικός μέτοχος και την κατάσταση. Ωστόσο, ανεξάρτητα από την επιλεγμένη μέθοδο, το κρίσιμο στοιχείο για την επιτυχή και νομικά άψογη ολοκλήρωση του Cash-Out είναι η ειλικρινής υπολογισμός και προσφορά μιας “δίκαιης τιμής” στους μειοψηφικούς μετόχους. Η εξασφάλιση αυτής της ουσιαστικής δικαιοσύνης είναι η πιο σημαντική διαχείριση κινδύνου και το κλειδί για την ομαλή διεκπεραίωση των συναλλαγών.

Το νομικό γραφείο Monolith παρέχει εκτεταμένη εμπειρία σε πολλούς πελάτες εντός της Ιαπωνίας σχετικά με το θέμα του Cash-Out. Το γραφείο μας προσφέρει ολοκληρωμένη υποστήριξη, από την κατάρτιση στρατηγικών σχεδίων για αυτές τις περίπλοκες συναλλαγές, μέχρι την τήρηση των αυστηρών διαδικασιών που ορίζει ο Ιαπωνικός Νόμος των Εταιρειών και τη διαχείριση του κινδύνου των δικαστικών διαφορών. Στο γραφείο μας εργάζονται επίσης πολλοί δικηγόροι με ξένα προσόντα που μιλούν άπταιστα τα Αγγλικά, ικανοί να διασφαλίσουν ομαλή επικοινωνία και ακριβείς νομικές συμβουλές ακόμα και στο πλαίσιο διεθνών συγχωνεύσεων και εξαγορών (M&A) ή αναδιαρθρώσεων οργανισμών. Στην επίτευξη του πλήρους ελέγχου, που αποτελεί μια σημαντική διοικητική απόφαση, εμείς αποτελούμε τον αξιόπιστο συνεργάτη της εταιρείας σας. Οι πηγές που χρησιμοποιήθηκαν στην έκθεση