Πώς να Επιλύσετε Διαφορές στην Ανάπτυξη Συστημάτων μέσω Διαπραγματεύσεων

Όταν σκεφτόμαστε ένα έργο ανάπτυξης συστημάτων από νομική σκοπιά, είναι σημαντικό να προβλέψουμε την πιθανότητα διαφορών μεταξύ του πελάτη που αναθέτει το έργο και του προμηθευτή, και να λάβουμε μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης τέτοιων κινδύνων. Βέβαια, ακόμη και αν προκύψει κάποια νομική διαφορά μεταξύ του πελάτη και του προμηθευτή, αυτό δεν σημαίνει αναγκαστικά ότι θα καταλήξει σε δικαστική διαμάχη. Η δικαστική διαδικασία θα πρέπει να θεωρείται μάλλον ως το τελευταίο μέσο. Σε αυτό το άρθρο, θα αναλύσουμε τις μεθόδους επίλυσης διαφορών μεταξύ πελάτη και προμηθευτή μέσω διαπραγματεύσεων, καθώς και το πώς ο νόμος μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμος σε πλαίσια εκτός δικαστηρίου.

Τα μέσα επίλυσης διαφορών δεν περιορίζονται μόνο στη δικαστική διαδικασία

Τι είναι η «διαπραγμάτευση» ως μέσο επίλυσης διαφορών

Σε περίπτωση που προκύψει κάποια διαφορά σε ένα έργο ανάπτυξης συστημάτων, όχι όλες οι διαφορές καταλήγουν στα δικαστήρια. Αντίθετα, πολλές φορές οι διαφορές επιλύονται μέσω διαπραγματεύσεων μεταξύ των μερών, χωρίς να φτάσουν στο στάδιο της δίκης. Επομένως, όταν εξετάζουμε λύσεις για την επίλυση διαφορών που αφορούν την ανάπτυξη συστημάτων από νομική σκοπιά, το πώς θα βρούμε ένα σημείο συμβιβασμού που θα ικανοποιεί και τα δύο μέρη μέσω διαπραγματεύσεων είναι ένα ζήτημα με μεγάλη πρακτική σημασία.

Όταν επιδιώκουμε να επιλύσουμε μια διαφορά μέσω διαπραγματεύσεων, είναι σημαντικό να διατηρούμε μια νομική προοπτική χωρίς να είμαστε περιορισμένοι από αυτήν, ενώ ταυτόχρονα εξετάζουμε τα επιχειρηματικά συμφέροντα και τις απώλειες με ψυχραιμία.

Τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της δικαστικής επίλυσης διαφορών

Γενικά, και όχι μόνο στην ανάπτυξη συστημάτων, το πλεονέκτημα της δικαστικής επίλυσης διαφορών είναι η επιβαλλόμενη δύναμή της. Δηλαδή, μπορεί να γίνει εκτέλεση βάσει της απόφασης του δικαστηρίου, επιτυγχάνοντας έτσι την τελική επίλυση της διαφοράς. Ακόμη και αν δεν υπάρχει συμφωνία από τον ενάγοντα ή τον καθ’ ου, το δικαστήριο ως τρίτος ανεξάρτητος φορέας μπορεί να δώσει μια λύση στη διαφορά.

Ωστόσο, είναι αλήθεια ότι η δικαστική διαδικασία για την επίλυση διαφορών έχει πολλά μειονεκτήματα σε σύγκριση με τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των μερών. Για παράδειγμα, μια δίκη συνήθως διαρκεί χρόνια και συνοδεύεται από υψηλό κόστος. Ειδικά στο πλαίσιο της πληροφορικής, είναι προφανές ότι οι δικαστές δεν είναι ειδικοί στην IT, οπότε ο χρόνος και η προσπάθεια που απαιτείται για να εξηγηθούν τα βασικά στοιχεία μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερος. Επιπλέον, υπάρχει η ανησυχία ότι η συνέχιση της διαμάχης στα δικαστήρια μπορεί να καταστήσει δύσκολη τη διατήρηση των σχέσεων και να οδηγήσει στην πλήρη διακοπή των μελλοντικών εμπορικών σχέσεων.

Τα οφέλη της επίλυσης διαφορών μέσω διαπραγματεύσεων

Αν αντιστρέψουμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της επίλυσης διαφορών μέσω δικαστικής διαδικασίας, γίνονται εμφανή τα οφέλη της επίλυσης διαφορών χωρίς την προσφυγή στη δικαιοσύνη. Ας τα εξετάσουμε παρακάτω.

Μπορεί να αναμένεται γρήγορη επίλυση σε σύντομο χρονικό διάστημα

Στην περίπτωση που επιδιώκεται η επίλυση μέσω δικαστηρίου, ανάλογα με την υπόθεση, συνήθως απαιτείται να προετοιμαστεί κανείς για μια διαδικασία που μπορεί να διαρκέσει χρόνια, ενώ με τη διαπραγμάτευση, είναι δυνατόν να επιτευχθεί μια συμφωνία σε μερικές εβδομάδες ή μήνες.

Συχνά το κόστος είναι χαμηλό

Το πλεονέκτημα της «γρήγορης επίλυσης» μέσω διαπραγμάτευσης οδηγεί σε μείωση της προσπάθειας και, κατ’ επέκταση, σε ανακούφιση από το οικονομικό βάρος. Η δικαστική διαδικασία μπορεί να μην έχει υψηλά διοικητικά έξοδα (όπως για παράδειγμα τα έξοδα για τα δικαστικά έγγραφα), αλλά ο χρόνος και η προσπάθεια που απαιτούνται μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση των δικηγορικών αμοιβών και του κόστους του νομικού προσωπικού της εταιρείας. Οι προσπάθειες για την προετοιμασία των αποδείξεων και των εγγράφων για την υποστήριξη των επιχειρημάτων στο δικαστήριο μπορεί να αποτελέσουν κόστος που δεν συνδέεται άμεσα με τα επιχειρηματικά κέρδη. Από την άλλη πλευρά, με τη διαπραγμάτευση, είναι πολύ πιθανό να επιτευχθεί μια συμφωνία ακόμα και σε μερικές εβδομάδες ή μήνες.

Υπάρχει μεγάλη προσδοκία για ανάκτηση της σχέσης χωρίς να υποστεί ζημιά

Επιπλέον, σε σύγκριση με την περίπτωση που η διαφορά κλιμακωθεί σε δικαστική διαμάχη, αν μέσω διαπραγμάτευσης βρεθεί ένα σημείο συμβιβασμού που να ικανοποιεί και τις δύο πλευρές, τότε είναι πιθανό να μην απομείνουν συναισθηματικές πικρίες και να μην επηρεαστούν οι μελλοντικές συναλλαγές.

Υπάρχουν επίσης μειονεκτήματα στην επίλυση μέσω διαπραγμάτευσης

Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν ορισμένα μειονεκτήματα και στην επίλυση διαφορών μέσω διαπραγμάτευσης. Ένα από αυτά είναι ότι το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την «ικανότητα διαπραγμάτευσης» των συμμετεχόντων, κάτι που μπορεί να καταστήσει δύσκολη την εγγύηση της δικαιοσύνης. Ένα άλλο μειονέκτημα είναι ότι, αν οι δύο πλευρές δεν καταφέρουν να βρουν ένα σημείο συμβιβασμού ανεξάρτητα από το πόσο διαπραγματεύονται, τελικά μπορεί να χρειαστεί να προσφύγουν στη δικαιοσύνη.

Η δικαστική διαδικασία και η διαπραγμάτευση δεν αποκλείουν η μία την άλλη

Παραπάνω, για λόγους ευκολίας, συνοψίσαμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της δικαστικής διαδικασίας και της διαπραγμάτευσης ως μέσα επίλυσης διαφορών. Ωστόσο, η σχέση μεταξύ δικαστικής διαδικασίας και διαπραγμάτευσης δεν πρέπει να εκλαμβάνεται ως επιλογή μεταξύ των δύο, αλλά μάλλον ως στενά συνδεδεμένες μεταξύ τους. Δηλαδή, αν κατανοηθούν σωστά τα μειονεκτήματα και το κόστος που συνεπάγεται η δικαστική διαδικασία για τις πλευρές του αγωγού και του εναγομένου, αυτό μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμο και στη διαπραγμάτευση.

Συγκεκριμένες Μέθοδοι Διαπραγμάτευσης για την Επίλυση Διαφορών

Με βάση τα παραπάνω, θα αναλύσουμε τις μεθόδους που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την επίλυση διαφορών μέσω διαπραγμάτευσης, χωρίς την προσφυγή στη δικαιοσύνη. Κρίσιμο σημείο είναι η εξέταση τόσο των νομικών όσο και των επιχειρηματικών συμφερόντων και ζημιών.

Ποιες είναι οι μέθοδοι διαπραγμάτευσης όταν υπάρχει διαφορά στην επιχειρηματική ισχύ;

Ας φανταστούμε την περίπτωση διαπραγμάτευσης μεταξύ δύο μερών, όπως ακολουθεί:

Εταιρεία Α: Μεγάλη εταιρεία με την ευχέρεια να επιλέγει τους εμπορικούς της συνεργάτες. Χρησιμοποιεί αυτή την εξουσία για να ασκήσει άδικες απαιτήσεις στην εταιρεία Β, τον εμπορικό της συνεργάτη.

Εταιρεία Β: Μικρομεσαία επιχείρηση (ή ακόμα και freelancer) που δεν θέλει να χαλάσει τη σχέση της με την εταιρεία Α, έναν σημαντικό πελάτη. Έτσι, αν και δεν θέλει να δημιουργήσει προβλήματα στη σχέση τους, αναζητά τρόπους ανταπόκρισης στις άδικες απαιτήσεις.

Για την εταιρεία Β, η πρώτη σκέψη θα ήταν να κάνει σημαντικές παραχωρήσεις για να διατηρήσει την επιχειρηματική σχέση, επιδιώκοντας μια φιλική διευθέτηση. Ωστόσο, το κύριο σημείο στη διαπραγμάτευση αυτή είναι οι «άδικες» απαιτήσεις. Εδώ είναι που το νομικό πλαίσιο γίνεται σημαντικό.

https://monolith.law/corporate/engineer-joint-enterprise-contract[ja]

Αν η εταιρεία Β κάνει σημαντικές παραχωρήσεις για να διατηρήσει τη σχέση, αυτό θα σήμαινε ότι η εταιρεία Α έχει επιτύχει στη διαπραγματευτική της στρατηγική, καθώς θα έχει εξασφαλίσει σημαντικές παραχωρήσεις από την εταιρεία Β.

Ωστόσο, αν νομικά η εταιρεία Β έχει το δίκιο με το μέρος της, τότε η αποδοχή όλων των «άδικων» απαιτήσεων δεν είναι απαραίτητα η σωστή διαπραγματευτική στρατηγική, ακόμα και αν η διαπραγματευτική της ισχύς είναι μικρότερη. Αυτό συμβαίνει επειδή, αν προχωρήσει σε δικαστική διαμάχη, η εταιρεία Β έχει καλές πιθανότητες νίκης. Αν γίνει δίκη, η εταιρεία Α θα χάσει πολύ χρόνο και χρήμα και, επιπλέον, μπορεί να υποχρεωθεί να πληρώσει αποζημίωση, βιώνοντας διπλή δυσκολία. Με άλλα λόγια, η εταιρεία Α ίσως έχει χάσει την ευκαιρία να επιλύσει τη διαφορά γρήγορα και με χαμηλό κόστος μέσω διαπραγμάτευσης, επειδή στηρίχθηκε υπερβολικά στην επιχειρηματική της ισχύ.

Αν λάβουμε υπόψη τα παραπάνω, τότε γίνεται σαφές ποια θα έπρεπε να είναι η διαπραγματευτική τακτική της εταιρείας Β. Για παράδειγμα, θα μπορούσε να ενημερώσει την εταιρεία Α ότι «από τη νομική πλευρά της εταιρείας μας, έχουμε αυτή την άποψη και, αν η διαπραγμάτευση δεν οδηγήσει σε λύση, είμαστε έτοιμοι να υπερασπιστούμε αυτή τη θέση στο δικαστήριο». Αυτή η προσέγγιση μπορεί να αποδειχθεί αποτελεσματική. Το κλειδί εδώ είναι να επικοινωνήσεις ότι νομικά έχεις το δίκιο με το μέρος σου, προκειμένου να εξασφαλίσεις μια πιο ευέλικτη ανταπόκριση από την αντίπαλη πλευρά και να την φέρεις στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Με άλλα λόγια, προσπαθείς να εξισορροπήσεις τη διαφορά στην επιχειρηματική ισχύ με τη νομική σου θέση, προκειμένου να κάνεις τις πραγματικές διαπραγματεύσεις πιο δίκαιες.

Η γνώση του δικηγόρου μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη ακόμα και σε διαπραγματεύσεις εκτός δικαστηρίου

Όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, οδηγούν στην πεποίθηση ότι η χρήση δικηγόρων και άλλων νομικών ειδικών μπορεί να είναι επωφελής ακόμα και αν δεν έχουμε φτάσει στο σημείο μιας δικαστικής διαμάχης. Στην πράξη, η ανάθεση των διαπραγματεύσεων σε δικηγόρο και η γνώση του σχετικά με το πώς ενδέχεται να κριθεί μια υπόθεση εάν φτάσει στο δικαστήριο, μπορεί να καταστήσει τη διαδικασία πιο λογική και να αυξήσει τις προσδοκίες για ένα επιτυχημένο αποτέλεσμα. Προχωρώντας σε διαπραγματεύσεις με την κοινή κατανόηση του πώς θα μπορούσε να εξελιχθεί μια υπόθεση εάν κατέληγε στο δικαστήριο, μπορούμε να μειώσουμε τον χρόνο, τον κόπο και το κόστος που συνεπάγεται μια δίκη, προσφέροντας ταυτόχρονα παρόμοια οφέλη με αυτά της δίκαιης δικαστικής επίλυσης των διαφορών. Είναι σαφές ότι η γνώση του νόμου μπορεί να αποδειχθεί χρήσιμη, όχι μόνο στο δικαστήριο αλλά και κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων, και αυτό είναι κάτι που θα έπρεπε να αναγνωρίζεται ευρέως.