Luật liên quan đến xung đột và rắc rối trong giai đoạn vận hành hệ thống là gì

Như chúng ta đã biết, trong các dự án phát triển hệ thống IT, có thể xảy ra nhiều xung đột và rắc rối. Tuy nhiên, không phải khi hoàn thành toàn bộ quy trình phát triển mà mọi việc đều an toàn. Hệ thống IT được sử dụng trong doanh nghiệp thường phải xử lý một lượng lớn thông tin bí mật và thông tin cá nhân, do đó có thể gặp phải nhiều vấn đề ngay cả trong giai đoạn vận hành. Do đó, trong giai đoạn vận hành, việc sử dụng kiến thức pháp lý để xem xét và phòng ngừa những tình huống như vậy trở nên rất quan trọng.

Pháp lý liên quan đến hệ thống sẽ thay đổi như thế nào trong quá trình phát triển và vận hành?

Vấn đề pháp lý tiêu biểu liên quan đến hệ thống IT mà doanh nghiệp sử dụng chính là vấn đề “cháy” dự án trong giai đoạn “phát triển”. Dự án phát triển hệ thống thường đòi hỏi nhiều nguồn lực, vốn và thời gian, trở thành một dự án lớn và thường xuyên phải đối mặt với các rủi ro và rắc rối khác nhau, lớn nhỏ.

https://monolith.law/corporate/collapse-of-the-system-development-project[ja]

Bài viết trên đã tổng hợp các loại tranh chấp thường xảy ra trong dự án phát triển hệ thống, dựa trên khung pháp lý. Đặc điểm của vấn đề pháp lý liên quan đến hệ thống IT là “nghĩa vụ quản lý dự án”, mà nhà cung cấp chuyên môn trong phát triển hệ thống thường phải chịu trách nhiệm toàn diện.

Tuy nhiên, sau khi “phát triển”, hệ thống IT sẽ chuyển sang giai đoạn “vận hành”. Vận hành hệ thống IT, nói một cách đơn giản, là việc sử dụng và điều khiển hệ thống đã phát triển để thực hiện công việc thực tế. Do cần hiểu rõ thông số kỹ thuật của hệ thống để sử dụng, nhiều trường hợp cần sự hỗ trợ của kỹ sư IT. Điều này có nghĩa là, cả hai giai đoạn phát triển và vận hành hệ thống IT đều đòi hỏi kiến thức kỹ thuật, và phân loại giữa hai giai đoạn này có thể mơ hồ trong thực tế. Một ví dụ minh họa cho điều này là sự tồn tại của “nghĩa vụ hỗ trợ”.

Bài viết trên giới thiệu về một ví dụ phán quyết công nhận “nghĩa vụ hỗ trợ” như một nghĩa vụ thực hiện hỗ trợ cho việc vận hành và triển khai sau phát triển, phân biệt với “nghĩa vụ quản lý dự án” mà nhà cung cấp phải chịu trong dự án phát triển hệ thống. Nói cách khác, có những trường hợp nghĩa vụ pháp lý của nhà cung cấp nhận công việc phát triển được xác định dựa trên tình hình của giai đoạn vận hành sau này. Ngoài ra, khi phát triển hệ thống mới tiến hành đồng thời với việc loại bỏ hệ thống cũ, việc “chuyển dữ liệu” từ hệ thống cũ có thể trở thành một vấn đề. Trong trường hợp này, việc vận hành hệ thống cũ và phát triển hệ thống mới sẽ có mối liên hệ chặt chẽ với nhau.

Làm thế nào để sắp xếp các vấn đề pháp lý liên quan đến việc vận hành hệ thống

Chúng ta đã biết rằng, công việc liên quan đến hệ thống IT có mối liên hệ chặt chẽ giữa “phát triển” và “vận hành”. Tuy nhiên, trong giai đoạn vận hành, dự án phát triển đã kết thúc, do đó, cần phải xem xét các vấn đề liên quan đến “nghĩa vụ quản lý dự án” một cách độc lập. Để thảo luận về các vấn đề pháp lý của “phát triển” và “vận hành” một cách thống nhất, cần phải sắp xếp chúng trong một khung có độ trừu tượng cao, hơi nghiêng về pháp lý từ thực tế. Ví dụ, việc sắp xếp từ góc độ “trách nhiệm” pháp lý liên quan đến hệ thống IT được giải thích trong bài viết dưới đây là một ví dụ.

Bài viết trên giải thích về trách nhiệm vi phạm nghĩa vụ dân sự, trách nhiệm bảo đảm khiếm khuyết, trách nhiệm hành vi phạm pháp, v.v., trong bối cảnh của hệ thống IT. Tuy nhiên, các vụ việc mà trách nhiệm bảo đảm khiếm khuyết trở thành vấn đề trong quá trình vận hành không nhiều, ngoại trừ trường hợp phát hiện lỗi sau khi kiểm tra. Do đó, trước hết, bạn nên sắp xếp với hai điểm chính là trách nhiệm vi phạm nghĩa vụ dựa trên nội dung hợp đồng và trách nhiệm hành vi phạm pháp không dựa trên mối quan hệ hợp đồng.

Đầu tiên, xem xét xem có vi phạm nghĩa vụ của bên bán hàng hay không

Nếu là trách nhiệm vi phạm nghĩa vụ, thì việc vi phạm nghĩa vụ theo hợp đồng, nếu là trách nhiệm hành vi phạm pháp, thì việc có “xâm phạm quyền của người khác” hay không sẽ trở thành vấn đề tranh chấp. Nếu là trách nhiệm vi phạm nghĩa vụ, thì các điều khoản trong Thỏa thuận Mức độ Dịch vụ (SLA) sẽ trở thành vấn đề. Hãy chú ý rằng cả trách nhiệm vi phạm nghĩa vụ và trách nhiệm hành vi phạm pháp đều yêu cầu có ý định hoặc sự bất cẩn.

Tiếp theo, xác nhận tình hình phát sinh thiệt hại của bên người dùng

Trách nhiệm bồi thường thiệt hại là trách nhiệm phải chịu đối với sự thật về thiệt hại xảy ra đối với bên người dùng. Do đó, dù là trường hợp vi phạm nghĩa vụ hay hành vi phạm pháp, nếu không có thiệt hại xảy ra đối với bên người dùng, thì không phải chịu trách nhiệm bồi thường.

Ngoài ra, cũng cần xem xét việc áp dụng các điều khoản giới hạn trách nhiệm, v.v.

Ngoài ra, ngay cả khi bên bán hàng phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại, nếu bên người dùng cũng có lỗi nào đó, có thể xem xét việc xử lý bằng cách giảm bớt lỗi. Ngoài ra, nếu đã thiết lập giới hạn về số tiền bồi thường trong hợp đồng đã ký kết trước đó, số tiền bồi thường có thể thay đổi do điều đó. Ví dụ, trong mẫu hợp đồng được gọi là Hợp đồng mẫu của Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản, có quy định về trách nhiệm giới hạn như sau (phần gạch chân là phần do tác giả thêm vào).

(Bồi thường thiệt hại)
Điều 53 A và B có thể yêu cầu bên kia bồi thường thiệt hại nếu họ bị thiệt hại do lý do nằm trong trách nhiệm của bên kia trong việc thực hiện hợp đồng này và hợp đồng cụ thể. Tuy nhiên, yêu cầu này không thể được thực hiện sau khi đã trôi qua một số tháng kể từ ngày hoàn tất kiểm tra sản phẩm được quy định trong hợp đồng cụ thể gây ra nguyên nhân yêu cầu bồi thường thiệt hại hoặc ngày xác nhận kết thúc công việc.

2. Tổng số tiền bồi thường thiệt hại theo điều trên, bất kể vi phạm nghĩa vụ, trách nhiệm bảo đảm khiếm khuyết theo pháp luật, lợi ích bất hợp pháp, hành vi phạm pháp hay nguyên nhân yêu cầu khác, được giới hạn bởi số tiền quy định trong hợp đồng cụ thể gây ra nguyên nhân chịu trách nhiệm.

3. Điều trên không áp dụng trong trường hợp dựa trên ý định hoặc sự bất cẩn nghiêm trọng của người chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại.

Ví dụ về rắc rối và tranh chấp thường gặp trong việc vận hành hệ thống

Ngoài ra, trong thực tế, các ví dụ đại diện cho rắc rối và tranh chấp dự kiến trong việc vận hành hệ thống bao gồm những điều sau đây.

Sự cố mất dữ liệu do lỗi của người phụ trách vận hành

Công việc liên quan đến vận hành hệ thống thường liên quan đến việc xử lý thông tin bí mật của công ty và thông tin cá nhân quan trọng, và có thể xảy ra tai nạn do sự bất cẩn. Một ví dụ về điều này là “mất dữ liệu”. Chúng tôi đã giải thích chi tiết về những vấn đề như vậy trong bài viết dưới đây.

https://monolith.law/corporate/dataloss-risk-and-measures[ja]

Đối với những sự cố như mất dữ liệu, việc quan trọng là phải chuẩn bị trước, như việc sao lưu dữ liệu trước. Nếu bạn đã bỏ qua những biện pháp như vậy, việc truy cứu trách nhiệm từ phía nhà cung cấp đã được giao nhiệm vụ vận hành có thể trở nên rất khó khăn, vì vậy bạn cần phải cẩn thận.

Tấn công bảo mật bao gồm virus

Ngoài ra, trong trường hợp của hệ thống IT như trang web EC mà một số lượng lớn người dùng không xác định sử dụng trên web, có thể trở thành một sự kiện lớn hoặc tai nạn do tấn công bảo mật bao gồm virus. Việc phát hiện những cuộc tấn công bảo mật như vậy và việc thực hiện các biện pháp phòng ngừa cũng có thể được coi là một phần của công việc vận hành.

Lỗi và sự cố được phát hiện sau khi chấp nhận kiểm tra

Ngoài ra, cũng có thể phát hiện ra lỗi và sự cố mới sau khi chấp nhận kiểm tra. Không thể giả định rằng tất cả các khả năng lỗi và sự cố sẽ được xem xét một cách toàn diện trong quá trình kiểm tra trước, và có thể được phát hiện sau đó. Trong trường hợp như vậy, vì việc giao hàng đã hoàn tất, việc thực hiện nghĩa vụ thường được đánh giá là đã hoàn tất, và bạn sẽ được miễn trách nhiệm vì không thực hiện nghĩa vụ. Tuy nhiên, có thể có trường hợp được chấp nhận yêu cầu bồi thường thiệt hại dựa trên trách nhiệm bảo đảm khuyết tật. Chúng tôi đã giải thích chi tiết về những trường hợp như vậy trong bài viết dưới đây.

Tóm tắt

Ở giai đoạn “vận hành” hệ thống, có rất nhiều rắc rối và tranh chấp khác biệt với dự án phát triển. Tuy nhiên, bằng cách dựa trên các lý thuyết pháp lý như trách nhiệm vi phạm nghĩa vụ, trách nhiệm hành vi phạm pháp, trách nhiệm bảo đảm khuyết điểm, chúng ta có thể sắp xếp một cách thống nhất các lĩnh vực mà không bị gò bó bởi sự khác biệt đó.