Ο δικηγόρος εξηγεί τις πράξεις και τα παραδείγματα που απαγορεύει ο Νόμος Απαγόρευσης Παράνομης Πρόσβασης

Ο Νόμος Κατά της Παράνομης Πρόσβασης (επίσημη ονομασία “Νόμος περί Απαγόρευσης της Παράνομης Πρόσβασης και Σχετικών Πράξεων”) τέθηκε σε ισχύ τον Φεβρουάριο του 2000 (2000) και η τροποποιημένη εκδοχή του από τον Μάιο του 2012 (2012) είναι αυτή που ισχύει σήμερα. Πρόκειται για έναν νόμο που στοχεύει στην πρόληψη των κυβερνοεγκλημάτων και στη διατήρηση της τάξης στις τηλεπικοινωνίες, αποτελούμενο από συνολικά 14 άρθρα.

「Νόμος περί Απαγόρευσης της Παράνομης Πρόσβασης και Σχετικών Πράξεων」 (Σκοπός)

Άρθρο 1. Ο σκοπός αυτού του νόμου είναι να απαγορεύσει τις παράνομες πράξεις πρόσβασης και να καθορίσει τις ποινικές κυρώσεις γι’ αυτές, καθώς και τα μέτρα υποστήριξης από τις Επιτροπές Δημόσιας Ασφάλειας των Νομαρχιών για την πρόληψη της επανάληψής τους, με στόχο την πρόληψη των εγκλημάτων που σχετίζονται με ηλεκτρονικούς υπολογιστές μέσω τηλεπικοινωνιακών γραμμών και τη διατήρηση της τάξης στις τηλεπικοινωνίες που επιτυγχάνεται μέσω των λειτουργιών ελέγχου πρόσβασης, συμβάλλοντας έτσι στην υγιή ανάπτυξη μιας κοινωνίας πληροφορικής υψηλού επιπέδου.

Ποιες συγκεκριμένες πράξεις απαγορεύει ο Νόμος Κατά της Παράνομης Πρόσβασης; Ποια πραγματικά περιστατικά έχουν συμβεί και ποια μέτρα πρέπει να ληφθούν σε ποινικό και αστικό επίπεδο; Θα αναλύσουμε την επισκόπηση του Νόμου Κατά της Παράνομης Πρόσβασης και τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν σε περίπτωση που κάποιος πέσει θύμα.

Πράξεις που απαγορεύονται από τον Νόμο Πρόληψης Παράνομης Πρόσβασης

Ο Νόμος Πρόληψης Παράνομης Πρόσβασης απαγορεύει και τιμωρεί κυρίως τις ακόλουθες τρεις πράξεις:

• Απαγόρευση παράνομης πρόσβασης (Άρθρο 3)
• Απαγόρευση πράξεων που ενθαρρύνουν την παράνομη πρόσβαση (Άρθρο 5)
• Απαγόρευση παράνομης απόκτησης, κατοχής ή αιτήματος εισαγωγής των κωδικών αναγνώρισης τρίτων (Άρθρα 4, 6, 7)

Εδώ, ο όρος “κωδικός αναγνώρισης” αναφέρεται σε έναν κωδικό που ορίζεται από τον διαχειριστή πρόσβασης για την ειδική χρήση ενός συγκεκριμένου ηλεκτρονικού υπολογιστή και χρησιμοποιείται για να διακρίνει τον εξουσιοδοτημένο χρήστη από άλλους χρήστες με δικαιώματα πρόσβασης (Άρθρο 2, Παράγραφος 2).

Ένα τυπικό παράδειγμα κωδικού αναγνώρισης είναι ο συνδυασμός του ID με τον κωδικό πρόσβασης. Πρόσφατα, συστήματα που αναγνωρίζουν το άτομο μέσω του αποτυπώματος των δακτύλων ή της ίριδας του ματιού γίνονται όλο και πιο διαδεδομένα, και αυτά επίσης θεωρούνται κωδικοί αναγνώρισης. Επιπλέον, όταν η ταυτοποίηση ενός ατόμου γίνεται μέσω του σχήματος ή της πίεσης της υπογραφής του, η ψηφιακή απεικόνιση και κωδικοποίηση αυτής της υπογραφής αποτελεί επίσης κωδικό αναγνώρισης.

Τι είναι η Παράνομη Πρόσβαση

Συγκεκριμένα, ο άρθρο 2 παράγραφος 4 του νόμου ορίζει ότι η παράνομη πρόσβαση περιλαμβάνει την κατάχρηση των κωδικών ταυτοποίησης κάποιου άλλου, γνωστή ως “δράση μίμησης”, και την επίθεση σε “ασφαλιστικά κενά” λογισμικού. Ο Ιαπωνικός Νόμος Πρόληψης Παράνομης Πρόσβασης απαγορεύει την πρόσβαση σε κάποιον άλλου υπολογιστή μέσω αυτών των μεθόδων.

Κατάχρηση των κωδικών ταυτοποίησης κάποιου άλλου

Η λεγόμενη “δράση μίμησης” αναφέρεται στη χρήση των κωδικών ταυτοποίησης κάποιου άλλου για να χρησιμοποιήσεις έναν υπολογιστή στον οποίο δεν έχεις δικαίωμα πρόσβασης.

Απλούστερα, όταν χρησιμοποιείς ένα σύστημα υπολογιστών, πρέπει να εισάγεις ταυτοποιητικά στοιχεία όπως ID ή κωδικό πρόσβασης, αλλά η “δράση μίμησης” συμβαίνει όταν κάποιος εισάγει τα στοιχεία κάποιου άλλου χωρίς την άδειά του.

Μπορεί να φαίνεται λίγο περίπλοκο, αλλά το “κάποιου άλλου” εδώ αναφέρεται σε ID ή κωδικούς που έχουν ήδη δημιουργηθεί και χρησιμοποιούνται από κάποιον άλλο, και η “δράση μίμησης” είναι, απλά, η πράξη της κατάληψης του λογαριασμού κάποιου άλλου, όπως για παράδειγμα σε ένα λογαριασμό Twitter ή άλλης πλατφόρμας κοινωνικών δικτύων.

Επειδή η πράξη της εισαγωγής των ταυτοποιητικών στοιχείων χωρίς άδεια είναι απαραίτητη, για παράδειγμα, αν κάποιος δώσει τον κωδικό του σε έναν συνάδελφο για να ελέγξει τα email του ενώ είναι σε ταξίδι, αυτό δεν θεωρείται παράνομη πρόσβαση εφόσον έχει την έγκριση του ιδιοκτήτη.

Γενικά, η “δράση μίμησης” σημαίνει τη δημιουργία νέου λογαριασμού χρησιμοποιώντας το όνομα ή τη φωτογραφία κάποιου άλλου και προσποιούμενος ότι είσαι αυτό το άτομο σε πλατφόρμες όπως το Twitter, αλλά οι πράξεις που απαγορεύονται από τον Ιαπωνικό Νόμο Πρόληψης Παράνομης Πρόσβασης διαφέρουν από αυτές. Για τη γενική έννοια της “δράσης μίμησης”, ανατρέξτε στο παρακάτω άρθρο για λεπτομερή εξήγηση.

https://monolith.law/reputation/spoofing-dentityright[ja]

Επίθεση σε ασφαλιστικά κενά λογισμικού

Η “επίθεση σε ασφαλιστικά κενά” αναφέρεται στην εκμετάλλευση των ασφαλιστικών κενών (των αδυναμιών στα μέτρα ασφαλείας) ενός υπολογιστή κάποιου άλλου, προκειμένου να τον χρησιμοποιήσεις. Χρησιμοποιώντας προγράμματα επίθεσης και άλλες πληροφορίες ή εντολές που δεν είναι κωδικοί ταυτοποίησης, καταφέρνεις να παρακάμψεις τον έλεγχο πρόσβασης του υπολογιστή κάποιου άλλου και να τον χρησιμοποιήσεις χωρίς άδεια.

Ο όρος “έλεγχος πρόσβασης” αναφέρεται στη λειτουργία που επιτρέπει στον διαχειριστή πρόσβασης να περιορίζει τη χρήση ενός συγκεκριμένου υπολογιστή από άτομα που δεν είναι οι νόμιμοι χρήστες (άρθρο 2 παράγραφος 3).

Για να το κάνουμε πιο κατανοητό, αυτή η λειτουργία απαιτεί από τον χρήστη να εισάγει το ID και τον κωδικό πρόσβασης στο δίκτυο, και μόνο αν τα στοιχεία είναι σωστά, τότε επιτρέπεται η χρήση του συστήματος.

Έτσι, η “επίθεση σε ασφαλιστικά κενά” σημαίνει την ακύρωση αυτού του μηχανισμού, επιτρέποντας τη χρήση του συστήματος υπολογιστών χωρίς την εισαγωγή των σωστών ID και κωδικών πρόσβασης.

Οι δύο τύποι παράνομης πρόσβασης

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, υπάρχουν δύο τύποι παράνομης πρόσβασης.

Σημαντικό είναι να σημειωθεί ότι για να θεωρηθεί μια πράξη ως παράνομη πρόσβαση, πρέπει να γίνεται μέσω ενός υπολογιστικού δικτύου. Επομένως, η παράνομη εισαγωγή κωδικών πρόσβασης σε έναν υπολογιστή που δεν είναι συνδεδεμένος στο δίκτυο, δηλαδή ένας αυτόνομος υπολογιστής, δεν θεωρείται παράνομη πρόσβαση.

Ωστόσο, το υπολογιστικό δίκτυο περιλαμβάνει όχι μόνο το διαδίκτυο και άλλα ανοιχτά δίκτυα, αλλά και κλειστά δίκτυα όπως τα εταιρικά LAN.

Επιπλέον, δεν υπάρχει περιορισμός στο περιεχόμενο της παράνομης χρήσης που γίνεται μέσω παράνομης πρόσβασης, που μπορεί να περιλαμβάνει ανεξουσιοδότητες παραγγελίες, προβολή δεδομένων, μεταφορά αρχείων, αλλά και την τροποποίηση μιας ιστοσελίδας. Όλα αυτά μπορεί να οδηγήσουν σε παραβίαση του Ιαπωνικού Νόμου Πρόληψης Παράνομης Πρόσβασης.

Αν κάποιος διαπράξει αυτές τις δύο μορφές παράνομης πρόσβασης, μπορεί να αντιμετωπίσει ποινή φυλάκισης έως τρία χρόνια ή πρόστιμο έως 1.000.000 γιεν (άρθρο 11).

Τι αποτελεί πράξη που ενθαρρύνει την παράνομη πρόσβαση

Η πράξη που ενθαρρύνει την παράνομη πρόσβαση, η οποία απαγορεύεται από τον Ιαπωνικό Νόμο Κατά της Παράνομης Πρόσβασης, είναι η παροχή του ID ή του κωδικού πρόσβασης κάποιου άλλου χωρίς την άδεια του, σε τρίτους. Ανεξάρτητα από το μέσο – είτε μέσω τηλεφώνου, email ή ιστοσελίδας – η πράξη του να διδάξεις ή να ανακοινώσεις σε κάποιον άλλον το ID κάποιου ως «Το ID του ΧΧ είναι ΥΥ, και ο κωδικός πρόσβασης είναι ΖΖ», επιτρέποντας έτσι σε κάποιον να έχει παράνομη πρόσβαση στα δεδομένα κάποιου άλλου, θεωρείται πράξη που ενθαρρύνει την παράνομη πρόσβαση.

Εάν κάποιος διαπράξει μια τέτοια πράξη, μπορεί να του επιβληθεί «κάθειρξη έως ένα έτος ή πρόστιμο έως 500.000 γιεν» (Άρθρο 12, Παράγραφος 2).

Επιπλέον, ακόμη και αν κάποιος παρέχει έναν κωδικό πρόσβασης χωρίς να γνωρίζει ότι θα χρησιμοποιηθεί για παράνομη πρόσβαση, μπορεί να του επιβληθεί πρόστιμο έως 300.000 γιεν (Άρθρο 13).

Πράξεις που αφορούν την παράνομη απόκτηση, αποθήκευση και αίτηση εισαγωγής των αναγνωριστικών στοιχείων τρίτων

Σύμφωνα με τον Ιάπωνα Νόμο για την Απαγόρευση της Παράνομης Πρόσβασης, είναι απαγορευμένες οι πράξεις που αφορούν την παράνομη απόκτηση, αποθήκευση ή αίτηση εισαγωγής των αναγνωριστικών στοιχείων (ID και κωδικού πρόσβασης) τρίτων.

• Άρθρο 4: Απαγόρευση της παράνομης απόκτησης των αναγνωριστικών στοιχείων τρίτων
• Άρθρο 6: Απαγόρευση της παράνομης αποθήκευσης των αναγνωριστικών στοιχείων τρίτων
• Άρθρο 7: Απαγόρευση της παράνομης αίτησης εισαγωγής των αναγνωριστικών στοιχείων τρίτων

Ένα τυπικό παράδειγμα απαγορευμένης πράξης είναι η «αίτηση εισαγωγής», γνωστή ως φισινγκ. Για παράδειγμα, πρόκειται για την περίπτωση όπου κάποιος παριστάνει μια τράπεζα και προσελκύει τα θύματα σε μια πλαστή ιστοσελίδα που μοιάζει με την αυθεντική, προκειμένου να τους κάνει να εισάγουν τον κωδικό πρόσβασης και το ID τους.

Οι αριθμοί αναγνώρισης που αποκτώνται μέσω φισινγκ μπορεί να χρησιμοποιηθούν για απάτες σε δημοπρασίες ή για να μεταφερθούν καταθέσεις αδικαιολόγητα σε άλλους λογαριασμούς, προκαλώντας έτσι πολλά περιστατικά απάτης.

Όσοι διαπράττουν αυτές τις πράξεις μπορεί να υπόκεινται σε ποινή φυλάκισης έως ένα έτος ή σε πρόστιμο έως 500.000 γιεν (άρθρο 12, παράγραφος 4).

Ποιοι νόμοι διώκουν τα εγκλήματα στον κυβερνοχώρο εκτός από τις παράνομες προσβάσεις

Έτσι, ο Νόμος για την Απαγόρευση της Παράνομης Πρόσβασης αποτελεί νομοθεσία που αντιμετωπίζει ορισμένες κατηγορίες των λεγόμενων κυβερνοεγκλημάτων. Όσον αφορά το σύνολο των “κυβερνοεγκλημάτων”, υπάρχουν περιπτώσεις που εμπλέκονται και άλλοι νόμοι, όπως οι Ιαπωνικοί ~ νόμοι για την Παρεμπόδιση της Επιχειρηματικής Δραστηριότητας μέσω Καταστροφής Ηλεκτρονικών Υπολογιστών, οι Ιαπωνικοί ~ νόμοι για την Παρεμπόδιση της Επιχειρηματικής Δραστηριότητας μέσω Απάτης, οι Ιαπωνικοί ~ νόμοι για τη Συκοφαντική Δυσφήμιση και άλλοι. Για μια πιο λεπτομερή εξέταση του συνόλου των κυβερνοεγκλημάτων, ανατρέξτε στο παρακάτω άρθρο.

https://monolith.law/corporate/categories-of-cyber-crime[ja]

Υποχρεώσεις Διαχειριστή Πρόσβασης

Θα περιγράψουμε τις υποχρεώσεις που ορίζονται από τον Ιαπωνικό Νόμο Πρόληψης Παράνομης Πρόσβασης. Ο διαχειριστής πρόσβασης είναι εκείνος που διαχειρίζεται τη λειτουργία ενός συγκεκριμένου ηλεκτρονικού υπολογιστή που συνδέεται με τηλεπικοινωνιακές γραμμές (Άρθρο 2, Παράγραφος 1).

Η διαχείριση σε αυτό το πλαίσιο σημαίνει την απόφαση για το ποιος θα χρησιμοποιήσει τον συγκεκριμένο ηλεκτρονικό υπολογιστή μέσω δικτύου και το εύρος αυτής της χρήσης. Εκείνος που έχει την εξουσία να καθορίζει τους χρήστες και το εύρος της χρήσης είναι ο διαχειριστής πρόσβασης σύμφωνα με τον Ιαπωνικό Νόμο Πρόληψης Παράνομης Πρόσβασης.

Για παράδειγμα, όταν μια εταιρεία λειτουργεί ένα σύστημα υπολογιστών, επιλέγει έναν υπάλληλο ως υπεύθυνο του συστήματος για να διαχειριστεί το σύστημα, αλλά ο κάθε υπεύθυνος του συστήματος διαχειρίζεται το σύστημα σύμφωνα με τη βούληση της εταιρείας. Επομένως, σε τέτοιες περιπτώσεις, ο διαχειριστής πρόσβασης δεν είναι ο υπεύθυνος του συστήματος, αλλά η εταιρεία που λειτουργεί το σύστημα υπολογιστών.

Ο Ιαπωνικός Νόμος Πρόληψης Παράνομης Πρόσβασης δεν ορίζει μόνο τις παράνομες πράξεις πρόσβασης και τις ποινές, αλλά επιβάλλει επίσης στους διαχειριστές των διακομιστών και άλλων συστημάτων την υποχρέωση να προλαμβάνουν την παράνομη πρόσβαση.

Μέτρα Προστασίας από τον Διαχειριστή Πρόσβασης

Άρθρο 8: Ο διαχειριστής πρόσβασης που έχει προσθέσει λειτουργία ελέγχου πρόσβασης σε έναν συγκεκριμένο ηλεκτρονικό υπολογιστή πρέπει να καταβάλλει προσπάθεια για την κατάλληλη διαχείριση των κωδικών που σχετίζονται με τη λειτουργία ελέγχου πρόσβασης, να επαληθεύει συνεχώς την αποτελεσματικότητα της λειτουργίας ελέγχου πρόσβασης και, όταν κρίνεται απαραίτητο, να λαμβάνει άμεσα μέτρα για την ενίσχυση της λειτουργίας ή άλλα απαραίτητα μέτρα για την προστασία του συγκεκριμένου ηλεκτρονικού υπολογιστή από παράνομες πράξεις πρόσβασης.

Οι υποχρεώσεις που επιβάλλονται είναι «η κατάλληλη διαχείριση των κωδικών», «η συνεχής επαλήθευση της αποτελεσματικότητας της λειτουργίας ελέγχου πρόσβασης» και «η ενίσχυση της λειτουργίας ελέγχου πρόσβασης όταν απαιτείται». Αυτές είναι υποχρεώσεις προσπάθειας, οπότε η παράλειψη αυτών των μέτρων δεν επιφέρει ποινικές κυρώσεις.

Ωστόσο, ο διαχειριστής πρέπει να προβεί άμεσα σε ενέργειες όπως η διαγραφή λογαριασμών ή η αλλαγή κωδικών πρόσβασης, εάν υπάρχουν ίχνη διαρροής των ID ή των κωδικών.

Μέτρα αντιμετώπισης σε περίπτωση παράνομης πρόσβασης

Όταν χρησιμοποιείτε email ή κοινωνικά δίκτυα, μπορεί να πέσετε θύμα παράνομης πρόσβασης από τρίτους. Ποια μέτρα μπορείτε να λάβετε σε αυτή την περίπτωση;

Καταγγελία στις ποινικές αρχές

Πρώτον, είναι δυνατόν να καταγγείλετε ποινικά τον δράστη που πραγματοποίησε την παράνομη πρόσβαση. Η παράνομη πρόσβαση αποτελεί έγκλημα και ο δράστης μπορεί να υποστεί ποινικές κυρώσεις. Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, ο δράστης μπορεί να καταδικαστεί σε φυλάκιση έως τρία (3) χρόνια ή σε πρόστιμο έως εκατό χιλιάδες (100,000) γιεν, ενώ αν υπάρχει πρόσωπο που τον υποκίνησε, αυτό μπορεί να καταδικαστεί σε φυλάκιση έως ένα (1) χρόνο ή σε πρόστιμο έως πενήντα χιλιάδες (50,000) γιεν.

Επιπλέον, η παράβαση του Νόμου Κατά της Παράνομης Πρόσβασης δεν απαιτεί καταγγελία από το θύμα για να αρχίσει η αστυνομία την έρευνα και να συλλάβει τον δράστη. Ακόμη και αν δεν είστε το θύμα, αλλά γνωρίζετε τα γεγονότα, μπορείτε να καταγγείλετε το περιστατικό στην αστυνομία.

Όπως αναφέραμε και στο άρθρο για το έγκλημα της διατάραξης των επαγγελματικών δραστηριοτήτων, τα εγκλήματα που απαιτούν καταγγελία από το θύμα για να γίνει η δίωξη δεν είναι τα μόνα που μπορούν να καταγγελθούν. Ακόμη και σε περιπτώσεις μη καταγγελτικών εγκλημάτων, το θύμα μπορεί να καταγγείλει τον δράστη.

Ακόμη και σε περιπτώσεις μη καταγγελτικών εγκλημάτων, αν το θύμα καταγγείλει τον δράστη, αυτό μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση του υπόπτου και να οδηγήσει σε βαρύτερη ποινή. Αν αντιληφθείτε ότι έχετε πέσει θύμα παράνομης πρόσβασης, είναι σκόπιμο να συμβουλευτείτε έναν δικηγόρο και να υποβάλετε μήνυση ή καταγγελία στην αστυνομία. Μόλις η αστυνομία δεχτεί την καταγγελία, θα προχωρήσει άμεσα στην έρευνα και θα προχωρήσει στη σύλληψη ή την παραπομπή του υπόπτου.

Αξίωση αστικής αποζημίωσης

Σε περίπτωση που υποστείτε ζημιά από παράνομη πρόσβαση, μπορείτε να απαιτήσετε αποζημίωση από τον δράστη βάσει του άρθρου 709 του Αστικού Κώδικα.

Αστικός Κώδικας Άρθρο 709

Όποιος με πρόθεση ή από αμέλεια παραβιάσει τα δικαιώματα κάποιου άλλου ή τα συμφέροντα που προστατεύονται νομικά, είναι υπεύθυνος για την αποζημίωση της προκληθείσας ζημιάς.

Αν ο δράστης πραγματοποιήσει παράνομη πρόσβαση και διαρρεύσει προσωπικά δεδομένα, κλέψει αντικείμενα από κοινωνικά παιχνίδια, ή προσπελάσει δεδομένα πιστωτικών καρτών ή τραπεζικών λογαριασμών προκαλώντας οικονομική ζημιά, μπορείτε να απαιτήσετε αποζημίωση για τη ζημιά και τον ηθικό πόνο. Φυσικά, αν έχετε υποστεί οικονομική ζημιά από πρόσβαση σε δεδομένα πιστωτικών καρτών ή τραπεζικών λογαριασμών, μπορείτε επίσης να απαιτήσετε αποζημίωση για αυτές τις ζημιές.

Ωστόσο, για να απαιτήσετε αποζημίωση από τον δράστη, πρέπει πρώτα να τον εντοπίσετε και να συλλέξετε αποδείξεις ότι πραγματοποίησε παράνομη πρόσβαση, γεγονός που απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις. Αν υποστείτε ζημιά από παράνομη πρόσβαση, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν δικηγόρο με εμπειρία σε θέματα διαδικτύου και να του αναθέσετε τη διαδικασία.

Συνοπτικά

Ο Νόμος Κατά της Παράνομης Πρόσβασης (Japanese Unauthorised Access Prohibition Law) αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία στη σύγχρονη κοινωνία που ψηφιοποιείται με ταχύτατους ρυθμούς. Ωστόσο, ακόμη και όταν κάποιος πέσει θύμα παράνομης πρόσβασης, είναι συχνά τεχνικά δύσκολο για το θύμα να εντοπίσει τον δράστη.

Επιπλέον, επειδή η παραβίαση του Νόμου Κατά της Παράνομης Πρόσβασης είναι αντικείμενο ποινικών κυρώσεων, είναι δυνατόν να υποβληθεί καταγγελία στην αστυνομία, αλλά δεδομένου ότι πρόκειται για έναν νέο τύπο εγκλήματος, δεν είναι πάντα βέβαιο ότι η αστυνομία θα κατανοήσει αμέσως την υπόθεση. Γι’ αυτό, όταν υποβάλλεται μια καταγγελία, είναι απαραίτητο να παρέχεται μια προσεκτική εξήγηση από νομική και τεχνική σκοπιά, ώστε να βοηθηθεί η αστυνομία να κατανοήσει την υπόθεση. Σε αυτό το πλαίσιο, η αντιμετώπιση του Νόμου Κατά της Παράνομης Πρόσβασης απαιτεί υψηλή εξειδίκευση, και γι’ αυτό είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε έναν δικηγόρο που είναι ειδικός τόσο στις τεχνικές πτυχές της πληροφορικής όσο και στο νομικό πεδίο.