Είναι η δημοσίευση φωτογραφιών και βίντεο παραβίαση του δικαιώματος στην εικόνα; Αποκωδικοποίηση των κριτηρίων για παραβίαση του δικαιώματος στην εικόνα μέσα από δύο παραδείγματα αποφάσεων

Το “δικαίωμα στην εικόνα” αναφέρεται στο δικαίωμα να μην φωτογραφίζεται κανείς αυθαίρετα και να μην δημοσιεύεται η εικόνα του χωρίς τη συγκατάθεσή του.

Σε αντίθεση με τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, το δικαίωμα στην εικόνα δεν έχει κωδικοποιηθεί ρητά, αλλά έχει καθιερωθεί μέσω της νομολογίας. Ωστόσο, εάν κάποιος αναρτήσει αυθαίρετα στα κοινωνικά δίκτυα ή σε ιστότοπους βίντεο φωτογραφίες ή βίντεο στα οποία εμφανίζεστε, μπορεί να υπάρξει παραβίαση του δικαιώματος στην εικόνα.

Για παράδειγμα, υπάρχει περίπτωση όπου ένας ενάγων που περπατούσε στο Γκίνζα του Τόκιο φωτογραφήθηκε χωρίς την άδειά του για να παρουσιαστεί η street fashion της περιοχής, και η πράξη αυτή του κατηγορούμενου, που δημοσίευσε τη φωτογραφία στον ιστότοπο που διαχειριζόταν, θεωρήθηκε παραβίαση του δικαιώματος στην εικόνα και εγκρίθηκε αίτημα για αποζημίωση (Απόφαση του Δικαστηρίου Πρωτοδικείου του Τόκιο, 27 Σεπτεμβρίου 2005).

Ωστόσο, δεν είναι πάντα βέβαιο ότι η χρήση φωτογραφίας ή βίντεο στο οποίο εμφανίζεστε θα οδηγήσει σε παραβίαση του δικαιώματος στην εικόνα.

Είναι σημαντικό να γνωρίζετε με ποια κριτήρια κρίνεται η παραβίαση του δικαιώματος στην εικόνα, ειδικά στη σημερινή κοινωνία του διαδικτύου.

Σε αυτό το άρθρο, θα εξηγήσουμε πότε η δημοσίευση φωτογραφιών ή βίντεο δεν οδηγεί σε παραβίαση του δικαιώματος στην εικόνα.

https://monolith.law/reputation/portraitrights-onthe-internet[ja]

Το παράδειγμα που έθεσε τα σημερινά κριτήρια για την παραβίαση του δικαιώματος στην εικόνα

Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας αποκάλυψης των λόγων κράτησης στην υπόθεση της “Δηλητηρίασης με τοξικές ουσίες στο κάρυ της Wakayama”, ένας φωτογράφος περιοδικού κατάφερε να εισάγει κρυφά μια κάμερα στο δικαστήριο και φωτογράφισε τον κατηγορούμενο χωρίς την άδεια του δικαστηρίου και χωρίς τη συγκατάθεση του κατηγορουμένου.

Επειδή η φωτογραφία δημοσιεύτηκε σε περιοδικό, ο κατηγορούμενος κατέθεσε αγωγή αποζημίωσης για παραβίαση του δικαιώματος στην εικόνα του.

Η δίκη για την παραβίαση του δικαιώματος στην εικόνα κατέληξε σε νίκη του ενάγοντα στο πρωτοδικείο, αλλά σε ήττα στο εφετείο και τελικά προσέφυγε στο ανώτατο δικαστήριο. Το ανώτατο δικαστήριο, στην απόφασή του, ανέφερε:

Ο άνθρωπος έχει το νομικά προστατευόμενο προσωπικό συμφέρον να μην φωτογραφίζεται αυθαίρετα. (…) Η απόφαση για το αν η φωτογράφιση χωρίς συγκατάθεση αποτελεί παράνομη πράξη πρέπει να ληφθεί μετά από συνολική εξέταση της κοινωνικής θέσης του φωτογραφιζόμενου, των δραστηριοτήτων του, του τόπου της φωτογράφισης, του σκοπού, του τρόπου και της αναγκαιότητας της φωτογράφισης, και αν η παραβίαση του προσωπικού συμφέροντος υπερβαίνει τα όρια της ανοχής στην κοινωνική ζωή.

Επιπλέον, ο άνθρωπος έχει το προσωπικό συμφέρον να μην δημοσιεύεται αυθαίρετα μια φωτογραφία του. Όταν η φωτογράφιση κρίνεται παράνομη, η δημοσίευση της φωτογραφίας που τον απεικονίζει αποτελεί παράνομη πράξη, καθώς παραβιάζει το προσωπικό συμφέρον του φωτογραφιζόμενου.

Απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου της 10ης Νοεμβρίου 2005 (2005)

Με αυτό τον τρόπο, το ανώτατο δικαστήριο παρουσίασε για πρώτη φορά την απόφασή του σχετικά με το δικαίωμα στην εικόνα σε σχέση με τη φωτογράφιση και τη δημοσίευση. Αυτή η απόφαση αποτελεί ακόμα το κριτήριο για την παραβίαση του δικαιώματος στην εικόνα.

Περιπτώσεις που δεν αναγνωρίστηκε παραβίαση του δικαιώματος πορτραίτου λόγω φωτογραφίας

Υπήρξε μια περίπτωση όπου ένας ανώτερος υπάλληλος του NHK, ο ενάγων, απαίτησε αποζημίωση για ζημιές από την εταιρεία Shinchosha, ισχυριζόμενος ότι ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε στο εβδομαδιαίο περιοδικό “FOCUS” που εκδίδει η εν λόγω εταιρεία, αποτελούσε συκοφαντική δυσφήμιση και παραβίαση του δικαιώματος πορτραίτου, μεταξύ άλλων, και ζήτησε αποζημίωση βάσει παράνομης πράξης.

Το Περιφερειακό Δικαστήριο του Τόκιο αναγνώρισε τη συκοφαντική δυσφήμιση, αλλά δεν αναγνώρισε την παραβίαση του δικαιώματος πορτραίτου.

Το εν λόγω άρθρο αναφερόταν στον ενάγοντα, ο οποίος αγόρασε και διαμένει σε ένα διαμέρισμα, με τίτλους όπως “Μέχρι εκεί φτάνει ο «Διευθυντής Κοινωνικών Υποθέσεων του NHK» με την παράξενη συμπεριφορά του”, “Κατάχρηση εξουσίας που έφτασε μέχρι την κινητοποίηση ανώτερων υπαλλήλων του Υπουργείου Κατασκευών λόγω θορύβου από διαμέρισμα!”,

και περιγράφει τον ενάγοντα ως έναν ασυνήθιστο χαρακτήρα που, παρά το γεγονός ότι τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το διαμέρισμα είχε εξαιρετική ηχομόνωση, επέμενε σε υπερβολικές εξετάσεις από τον κατασκευαστή, την Kumagai Gumi, για ένα πρόβλημα που ήταν στο επίπεδο του θορύβου από ροχαλητό και παρά τα αυτά έκανε μονομερείς και άδικες απαιτήσεις, όπως χειρουργική επέμβαση στη μύτη, στους κατοίκους του πάνω ορόφου, προκαλώντας τους αίσθημα ανασφάλειας (Πρώτο μέρος της δυσφήμισης).

Επιπλέον, το άρθρο ανέφερε ότι η Kumagai Gumi προέβη σε αντιμετώπιση που δεν θα ήταν συνήθης, λόγω του γεγονότος ότι ο ενάγων χρησιμοποίησε τη θέση του ως Διευθυντής Κοινωνικών Υποθέσεων του NHK για να ασκήσει πίεση στην εταιρεία για ένα προσωπικό ζήτημα μέσω του Υπουργείου Κατασκευών, κάτι που αποτελεί κατάχρηση εξουσίας (Δεύτερο μέρος της δυσφήμισης). Το άρθρο περιελάμβανε το πραγματικό όνομα του ενάγοντα και δημοσίευσε μια φωτογραφία του σε πλήρη ανάστημα φορώντας κοστούμι, καταλαμβάνοντας περίπου το μισό από μια σελίδα.

Το δικαστήριο κατέληξε ότι τα δύο μέρη του άρθρου μείωναν την κοινωνική εκτίμηση του ενάγοντα, αλλά και τα δύο αφορούσαν σε γεγονότα που σχετίζονται με το δημόσιο συμφέρον και ότι το άρθρο δημοσιεύτηκε με τον αποκλειστικό σκοπό της προαγωγής του δημοσίου συμφέροντος, αναφέροντας τα γεγονότα της κατάχρησης εξουσίας από τον ενάγοντα.

Στη συνέχεια, εξέτασε την αλήθεια και την καταλληλότητα των γεγονότων και κατέληξε ότι τα σημαντικά μέρη του άρθρου δεν ήταν αληθινά και ότι δεν υπήρχαν επαρκείς λόγοι για να πιστεύει κανείς ότι ήταν αληθινά.

Επίσης, αποφάσισε ότι η παρανομία των απόψεων και των σχολίων δεν αποκλείεται και αναγνώρισε τη συκοφαντική δυσφήμιση, διατάσσοντας τον κατηγορούμενο να πληρώσει αποζημίωση 5 εκατομμυρίων γιεν για ηθική βλάβη και 500 χιλιάδες γιεν για δικηγορικά έξοδα, συνολικά 5,5 εκατομμύρια γιεν.

Από την άλλη πλευρά, όσον αφορά το δικαίωμα πορτραίτου, το δικαστήριο αξιολόγησε τον τρόπο λήψης της φωτογραφίας ως εξής και δεν αναγνώρισε παραβίαση:

Όπως έχει ήδη αναφερθεί, το άρθρο αφορά σε γεγονότα που σχετίζονται με το δημόσιο συμφέρον και δημοσιεύτηκε με τον αποκλειστικό σκοπό της προαγωγής του δημοσίου συμφέροντος, και η φωτογραφία αποτελεί μέρος αυτού του άρθρου, παίζοντας ρόλο στην αποτελεσματική μετάδοση του περιεχομένου του.

Επιπλέον, η φωτογραφία δείχνει τον ενάγοντα ντυμένο με κοστούμι σε πλήρη ανάστημα, και αυτή καθαυτή δεν προκαλεί στον ενάγοντα ιδιαίτερη ντροπή, σύγχυση ή άλλη δυσφορία, ενώ ο τόπος και ο τρόπος λήψης της φωτογραφίας, που έγινε ενώ ο ενάγων έβγαινε από την είσοδο του διαμερίσματός του και τραβήχτηκε από τον δρόμο, δεν θεωρείται κοινωνικά ακατάλληλος.

Περιφερειακό Δικαστήριο του Τόκιο, 6 Δεκεμβρίου 2001 (2001)

Κατά συνέπεια, το δικαστήριο δεν αναγνώρισε την παραβίαση του δικαιώματος πορτραίτου ως παράνομη πράξη.

Όταν μια φωτογραφία αποτελεί μέρος ενός άρθρου που αφορά σε γεγονότα σχετικά με το δημόσιο συμφέρον και δημοσιεύεται με τον αποκλειστικό σκοπό της προαγωγής του δημοσίου συμφέροντος, και δεν προκαλεί ιδιαίτερη ντροπή, σύγχυση ή άλλη δυσφορία, και η λήψη της φωτογραφίας γίνεται σε μέρος με υψηλή δημόσια προσβασιμότητα, όπως ένας δρόμος, τότε είναι πιθανό να μην αναγνωριστεί παραβίαση του δικαιώματος πορτραίτου.

https://monolith.law/reputation/cases-not-infringe-portrait-rights[ja]

Περίπτωση που δεν αναγνωρίστηκε παραβίαση του δικαιώματος πορτραίτου μέσω βίντεο

Στην υπόθεση αυτή, οι κατηγορούμενοι, μέλη της διαχειριστικής ενώσεως ενός κτιρίου διαμερισμάτων, κατέγραψαν σε βίντεο τους εκτελεστικούς διευθυντές της εταιρείας κατασκευών που είχε αναλάβει τις κατασκευαστικές εργασίες του κτιρίου και ανήρτησαν το βίντεο στο YouTube.

Το βίντεο αυτό κατέγραφε τους ενάγοντες καθώς παρουσίαζαν τις συγγνώμες τους και άλλες σχετικές με τις εργασίες δηλώσεις σε μια συνέλευση των κατοίκων, από την αρχή της συνάντησης, και το βίντεο ήταν διαθέσιμο στο διαδίκτυο για προβολή από τους κατοίκους του κτιρίου.

Οι ενάγοντες ζήτησαν αποζημίωση για την καταγραφή και δημοσίευση του βίντεο στο διαδίκτυο, ισχυριζόμενοι ότι παραβιάζει το δικαίωμα πορτραίτου τους και αποτελεί παράνομη πράξη. Ζήτησαν επίσης την αφαίρεση του βίντεο από το YouTube, τη διαγραφή του βίντεο από τις υπηρεσίες cloud και την καταστροφή των σχετικών δεδομένων.

Οι ενάγοντες υποστήριξαν ότι, καθώς το βίντεο περιείχε εικόνες των προσώπων τους, η καταγραφή και δημοσίευση παραβίαζε το δικαίωμα πορτραίτου τους.

Από την άλλη πλευρά, οι κατηγορούμενοι υποστήριξαν ότι το βίντεο κατέγραφε μια σκηνή συγγνώμης από μια εταιρεία ως νομικό πρόσωπο και ότι οι εμφανιζόμενοι στο βίντεο ήταν εκπρόσωποι της εταιρείας κατασκευών με τους αντίστοιχους τίτλους τους. Έτσι, ισχυρίστηκαν ότι δεν υπήρξε παραβίαση του δικαιώματος πορτραίτου των εναγόντων ως ατόμων.

Ωστόσο, το δικαστήριο αναγνώρισε ότι το βίντεο κατέγραφε τα πρόσωπα των εναγόντων και δημοσιεύτηκε στο διαδίκτυο με τρόπο που τα έκανε αναγνωρίσιμα, και έτσι η καταγραφή και δημοσίευση θα μπορούσε να θέσει θέμα παραβίασης του δικαιώματος πορτραίτου τους.

Παρ’ όλα αυτά, το δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, δεδομένου του περιεχομένου, του σκοπού και του τόπου διεξαγωγής της συνέλευσης, καθώς και της συμμετοχής και της θέσης των εναγόντων, τον τρόπο και τον σκοπό της καταγραφής και την αναγκαιότητά της, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι η καταγραφή υπερέβη τα όρια της κοινωνικής ανοχής και προκάλεσε παραβίαση των προσωπικών δικαιωμάτων των εναγόντων.

Λαμβάνοντας υπόψη το περιεχόμενο της συνέλευσης, τον σκοπό και τον τόπο διεξαγωγής της, τη συμμετοχή και τη θέση των εναγόντων, τον τρόπο και τον σκοπό της καταγραφής και την αναγκαιότητά της, δεν είναι δυνατόν να κριθεί ότι η καταγραφή παραβίασε τα όρια της κοινωνικής ανοχής και προκάλεσε παραβίαση των προσωπικών δικαιωμάτων των εναγόντων.

Απόφαση του Δικαστηρίου του Τόκιο (Τόκυο Τσιχό Σαϊμπανσό) της 19ης Δεκεμβρίου 2019

Κατά συνέπεια, το δικαστήριο δεν αναγνώρισε παραβίαση του δικαιώματος πορτραίτου και απέρριψε την αίτηση των εναγόντων.

Το δικαστήριο επίσης αξιολόγησε την καταγραφή του βίντεο, λέγοντας ότι η καταγραφή ξεκίνησε από την αρχή της συνέλευσης και οι ενάγοντες δεν εξέφρασαν καμία αντίρρηση, αλλά αντίθετα συμμετείχαν στην έναρξη της συνέλευσης. Επιπλέον, η καταγραφή εστίασε στην αλληλεπίδραση μεταξύ της εταιρείας κατασκευών και των κατοίκων, περιορίστηκε στα απαραίτητα όρια για την επίτευξη του σκοπού της και επεξεργάστηκε με τρόπο που έκανε σαφή τον σκοπό και την πρόθεση της δημοσίευσης.

Αν λάβουμε υπόψη την κοινωνική θέση του ατόμου που καταγράφηκε, το περιεχόμενο της δραστηριότητας του ατόμου που καταγράφηκε, τον τόπο της καταγραφής, τον σκοπό της καταγραφής, τον τρόπο της καταγραφής και την αναγκαιότητα της καταγραφής, μπορεί να υπάρξουν περιπτώσεις όπου δεν αναγνωρίζεται παραβίαση του δικαιώματος πορτραίτου.

https://monolith.law/reputation/infringement-portrait-rights-and-privacy-rights-on-youtube[ja]

Συνοπτικά

Δεν είναι απαραίτητο ότι η δημοσίευση φωτογραφιών ή βίντεο στα οποία εμφανίζεστε συνιστά πάντα παραβίαση του δικαιώματος στην εικόνα.

Η κρίση για παραβίαση του δικαιώματος στην εικόνα μπορεί συχνά να είναι περίπλοκη, επομένως συμβουλευτείτε έναν έμπειρο δικηγόρο.