Μπορούν οι Συμβάσεις Εντολής ή Ανάθεσης Έργου να Υποαναθέτονται; Εξηγώντας με παράδειγμα την Ανάπτυξη Συστημάτων

Στον χώρο ανάπτυξης συστημάτων, είναι συχνό φαινόμενο οι ανάδοχοι που έχουν αναλάβει την ανάπτυξη να αναθέτουν εκ νέου το έργο σε άλλους εργολάβους.

Η επαναλαμβανόμενη ανάθεση έχει οφέλη, όπως η δυνατότητα πλήρους αξιοποίησης των ικανοτήτων εργολάβων με υψηλού επιπέδου τεχνογνωσία, προς όφελος των χρηστών που παραγγέλνουν τα συστήματα. Ωστόσο, η επαναλαμβανόμενη ανάθεση μπορεί επίσης να οδηγήσει σε περίπλοκες διαφορές που εμπλέκουν τους εργολάβους της επαναλαμβανόμενης ανάθεσης.

Σε αυτό το άρθρο, θα αναλύσουμε την εφαρμογή της επαναλαμβανόμενης ανάθεσης, διαχωρίζοντας την σε συμβάσεις εντολής και συμβάσεις ανάθεσης έργου.

Τι είναι η Σύμβαση Ανάπτυξης Συστημάτων

Στις συμβάσεις ανάθεσης ανάπτυξης συστημάτων (SES συμβάσεις), κατά κανόνα χρησιμοποιούνται δύο είδη συμβάσεων: οι συμβάσεις εργολαβίας και οι συμβάσεις παρεμφερούς εντολής.

Στην περίπτωση της σύμβασης εργολαβίας, υπάρχει η δέσμευση για την ολοκλήρωση του συστήματος ως παραδοτέου εντός προθεσμίας. Αντίθετα, στη σύμβαση παρεμφερούς εντολής, δεν αποτελεί υποχρέωση η ολοκλήρωση του συστήματος, αλλά υπόσχεται ο προμηθευτής να παρέχει τεχνικές συμβουλές και υποστήριξη κατά τη διάρκεια της εκτέλεσης εργασιών όπως ο ορισμός των απαιτήσεων από τον χρήστη.

Η ανάπτυξη συστημάτων περιλαμβάνει διάφορα στάδια και απαιτείται η επιλογή της κατάλληλης σύμβασης ανάλογα με το περιεχόμενο της εργασίας σε κάθε στάδιο.

Για αυτόν τον λόγο, είναι συνηθισμένη η πρακτική να συνάπτεται μια βασική σύμβαση που περιλαμβάνει όρους κοινούς για όλα τα στάδια, και στη συνέχεια να συνάπτονται επιμέρους συμβάσεις που ανταποκρίνονται στα χαρακτηριστικά κάθε σταδίου.

Για μια πιο λεπτομερή εξήγηση των διαφορών μεταξύ των συμβάσεων εργολαβίας και των συμβάσεων παρεμφερούς εντολής στην ανάπτυξη συστημάτων, δείτε το παρακάτω άρθρο.

Σχετικό Άρθρο: Διακρίσεις και Διαφορές μεταξύ Συμβάσεων Εργολαβίας και Παρεμφερούς Εντολής στην Ανάπτυξη Συστημάτων[ja]

Η νομική σημασία της επαναπροκήρυξης ανάθεσης στην ανάπτυξη συστημάτων

Η επαναπροκήρυξη ανάθεσης στην ανάπτυξη συστημάτων μπορεί να εμπλέξει πολλούς συμμετέχοντες, αυξάνοντας την πιθανότητα πιο περίπλοκων διαφορών.

Στην ανάπτυξη συστημάτων, συχνά παρατηρούνται περιπτώσεις όπου η επικοινωνία μεταξύ χρήστη και προμηθευτή αποτυγχάνει, προκαλώντας στασιμότητα στην πρόοδο του έργου ή ανακαλύπτονται προβλήματα στα εγκατεστημένα προγράμματα μετά την παράδοση, οδηγώντας σε διαφορές.

Όταν δεν υπάρχει επαναπροκήρυξη ανάθεσης, τέτοια ζητήματα περιορίζονται στη σχέση μεταξύ χρήστη και προμηθευτή.

Από την άλλη πλευρά, όταν γίνεται επαναπροκήρυξη ανάθεσης, ο ανάδοχος της επαναπροκήρυξης εμπλέκεται επίσης σε προβλήματα που αφορούν την ανάπτυξη συστημάτων, κάνοντας την κατανόηση των δικαιωμάτων και των υποχρεώσεων πιο περίπλοκη.

Για παράδειγμα, αν προκύψουν προβλήματα στο σύστημα μετά την ολοκλήρωση του έργου, το ζήτημα του ποιος θα φέρει την τελική ευθύνη γίνεται ένα θέμα μεταξύ τριών μερών.

Επιπλέον, αν η επαναπροκήρυξη ανάθεσης απαγορεύεται από την αρχή, ο προμηθευτής που προχώρησε σε αυτή χωρίς άδεια μπορεί να αντιμετωπίσει ξεχωριστές συμβατικές ευθύνες.

Γι’ αυτό, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε αρχικά, ανάλογα με τον τύπο της σύμβασης, εάν επιτρέπεται η χρήση της επαναπροκήρυξης ανάθεσης ή όχι.

Στο παρακάτω άρθρο, εξηγούμε συγκεκριμένα τα προβλήματα που σχετίζονται με την ανάπτυξη συστημάτων. Παρακαλούμε δείτε το επίσης.

Σχετικό άρθρο: Τι σημαίνει νομικά η “κατάρρευση” ενός έργου ανάπτυξης συστημάτων[ja]

Αρχή της Απαγόρευσης Επαναπροσλήψεων στη Σύμβαση Εντολής

Καταρχάς, όταν αναλαμβάνετε την ανάπτυξη συστημάτων μέσω μιας σύμβασης εντολής, η επαναπρόσληψη απαγορεύεται καταρχήν.

Αυτό συμβαίνει επειδή η φύση της εντολής βασίζεται στην εμπιστοσύνη προς τον πρόσωπο που έχει λάβει την εντολή, και η χρήση άλλων εργολάβων για την εκτέλεση της ανατεθείσας εργασίας χωρίς άδεια, θα αποτελούσε προδοσία της εμπιστοσύνης.

Επομένως, η επαναπρόσληψη χωρίς τη συγκατάθεση του χρήστη και με αυθαίρετο τρόπο, μπορεί από μόνη της να οδηγήσει σε ζητήματα μη εκπλήρωσης των υποχρεώσεων.

Στις συμβάσεις ανάθεσης εργασίας, η αναθεση εργασιών σε τρίτους είναι καταρχήν δυνατή

Στη συνέχεια, όταν αναλάβετε την ανάπτυξη ενός συστήματος μέσω σύμβασης ανάθεσης εργασίας, η αναθεση εργασιών σε τρίτους (υπεργολαβία) είναι καταρχήν ελεύθερη.

Η σύμβαση ανάθεσης εργασίας έχει ως στόχο την “ολοκλήρωση της εργασίας”, έτσι αρκεί η ανάπτυξη του ανατεθέντος συστήματος να ολοκληρωθεί, και δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα στο να αναθέσετε την ανάπτυξη σε άλλους εργολάβους.

Ωστόσο, αν η ανάπτυξη του συστήματος δεν ολοκληρωθεί εντός της προθεσμίας, ακόμη και αν έχετε αναθέσει την εργασία σε άλλους εργολάβους, ο αρχικός εργολάβος φέρει την άμεση ευθύνη για την μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων απέναντι στον πελάτη.

Στα παρακάτω άρθρα, εξηγούμε αναλυτικά τα σημεία προσοχής κατά τη σύναψη συμβάσεων ανάθεσης εργασίας σχετικά με την ανάπτυξη συστημάτων. Παρακαλούμε δείτε τα επίσης.

Σχετικό άρθρο: Τι σημαίνει η ολοκλήρωση της εργασίας σε συμβάσεις ανάθεσης εργασίας για την ανάπτυξη συστημάτων[ja]

Σχετικό άρθρο: Σημεία προσοχής κατά τη σύναψη συμβάσεων ανάθεσης εργασίας για την ανάπτυξη συστημάτων[ja]

Σημαντικές δικαστικές αποφάσεις σχετικά με συμβάσεις ανάθεσης εργασίας και υπεργολαβίες

Η δικαστική απόφαση που παρουσιάζουμε εδώ αφορά μια περίπτωση ανάπτυξης συστήματος, όπου ο εργολάβος είχε ξεκινήσει την εργασία πριν από την επίσημη σύναψη συμβάσεως, αλλά στη συνέχεια ο πελάτης αρνήθηκε να συνάψει τη σύμβαση, οδηγώντας σε διαφωνία.

Σε αυτή την περίπτωση, ο εργολάβος απαίτησε αποζημίωση για τις ζημιές που υπέστη λόγω της μονομερούς αλλαγής στάσης του πελάτη.

Στην απόφαση αυτή, το ζήτημα που τέθηκε υπό διαμάχη ήταν αν οι πληρωμές προς τους υπεργολάβους που είχαν αναλάβει την εργασία πριν από την επίσημη σύναψη της σύμβασης θα μπορούσαν να συμπεριληφθούν στην αποζημίωση για ζημιές.

Τελικά, το δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι πληρωμές προς τους υπεργολάβους περιλαμβάνονται στο πεδίο της αποζημίωσης για ζημιές.

Ο ενάγων, για την κατασκευή του εν λόγω συστήματος, είχε προχωρήσει στην ανάπτυξη ενός συστήματος διαχείρισης αποστολής και λήψης δεδομένων ιατρικών εξετάσεων (σύστημα συνεργασίας πύλης ιατρικών εξετάσεων και σύστημα συλλογής δεδομένων ιατρικών εξετάσεων) με την X, η οποία διέθετε τεχνογνωσία και εμπειρία στην ανάπτυξη παρόμοιων συστημάτων, με την προϋπόθεση ότι θα συναφθεί σύμβαση ανάθεσης εργασίας μετά την επίσημη σύναψη της σύμβασης…

Από την άλλη πλευρά, ο καθ’ υπόθεση εναγόμενος ισχυρίζεται ότι δεν είχε εγκρίνει τις εργασίες που εκτέλεσε η X ως υπεργολάβος… Ωστόσο… δεν υπήρχε απαγόρευση για τον ενάγοντα να χρησιμοποιήσει υπεργολάβους για την κατασκευή του εν λόγω συστήματος, έτσι το αν ο εναγόμενος είχε εγκρίνει την X ως υπεργολάβο είναι ασχετο με το αν οι πληρωμές προς την X αποτελούν ζημιά για τον ενάγοντα

Δικαστήριο Τόκιο, 16 Απριλίου 2012 (Heisei 24)

Έτσι, η απόφαση εξηγεί ότι, εφόσον η φύση της σύμβασης είναι ανάθεση εργασίας, η αναθεση εργασιών σε τρίτους (υπεργολαβία) είναι καταρχήν ελεύθερη και δεν απαιτείται η συγκατάθεση του πελάτη.

Ωστόσο, αν η απαγόρευση της αναθεσης εργασιών σε τρίτους είχε συμφωνηθεί εκ των προτέρων, τότε η χρήση υπεργολαβιών δεν θα ήταν αποδεκτή, ακόμη και σε μια σύμβαση ανάθεσης εργασίας.

Για το ζήτημα του αν μπορείτε να απαιτήσετε χρήματα από τον πελάτη για εργασίες που έχουν εκτελεστεί πριν από τη σύναψη μιας σύμβασης ανάπτυξης συστήματος, έχουμε αναλύσει λεπτομερώς το θέμα στα παρακάτω άρθρα. Παρακαλούμε δείτε τα επίσης.

Σχετικό άρθρο: Μπορεί μια σύμβαση ανάπτυξης συστήματος να ισχύσει χωρίς έγγραφο;[ja]

Σημεία προσοχής κατά την απόφαση για την επιτρεπτότητα υπερανάθεσης

Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, καταρχήν, η απόφαση για την επιτρεπτότητα υπερανάθεσης διαφέρει ανάλογα με το αν πρόκειται για εντολή ή για σύμβαση ανάθεσης εργασίας. Στη συνέχεια, θα αναφερθούμε σε κάποια σημεία που απαιτούν προσοχή.

Στη σύμβαση ανάθεσης εργασίας, η ελεύθερη υπερανάθεση δεν είναι δυνατή εάν υπάρχει ειδική ρήτρα

Στη σύμβαση ανάθεσης εργασίας, καταρχήν είναι δυνατή η ελεύθερη υπερανάθεση.

Ωστόσο, οι χρήστες μπορεί να επιθυμούν να απαγορεύσουν την υπερανάθεση για να αποφύγουν διαφορές που μπορεί να προκύψουν από αυτήν.

Επιπλέον, δεν είναι ασυνήθιστο για τους χρήστες να θέλουν να επιτρέπουν την υπερανάθεση μόνο σε αξιόπιστους εργολάβους, ειδικά όταν παρέχουν εμπιστευτικές ή προσωπικές πληροφορίες για την ανάπτυξη συστημάτων.

Για αυτόν τον λόγο, οι χρήστες μπορεί να θεσπίσουν ειδικές ρήτρες που απαγορεύουν την υπερανάθεση χωρίς προηγούμενη έγκριση, προκειμένου να αποφύγουν την αυθαίρετη υπερανάθεση.

Με τη θέσπιση τέτοιων ρητρών, οι χρήστες μπορούν να απαγορεύσουν καταρχήν την υπερανάθεση ή να ελέγχουν τους υπεραναθέτες εκ των προτέρων.

Επομένως, αν υπάρχουν τέτοιες ειδικές ρήτρες, δεν είναι δυνατή η ελεύθερη υπερανάθεση χωρίς τη συγκατάθεση του χρήστη, ακόμα και σε περίπτωση σύμβασης ανάθεσης εργασίας.

Στη σύμβαση υποεντολής, η υπερανάθεση είναι δυνατή εάν ο χρήστης συγκατατεθεί

Στη σύμβαση υποεντολής, καταρχήν δεν είναι δυνατή η υπερανάθεση.

Παρ’ όλα αυτά, μια κατάλληλη υπερανάθεση μπορεί να οδηγήσει σε ομαλή και πλήρη ανάπτυξη συστημάτων. Έτσι, σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα, εάν ο χρήστης εγκρίνει την υπερανάθεση, τότε είναι δυνατή ακόμα και σε περίπτωση σύμβασης υποεντολής.

Ως εκ τούτου, ακόμα και αν έχει συναφθεί σύμβαση υποεντολής, είναι δυνατή η υπερανάθεση εφόσον ο χρήστης κατανοήσει τη σημασία της και δώσει την έγκρισή του.

Προσοχή στον Νόμο για τους Υπεργολάβους

Ο Νόμος για τους Υπεργολάβους (Ιαπωνικός ~Νόμος για την Πρόληψη της Καθυστέρησης στις Πληρωμές στους Υπεργολάβους) αποσκοπεί στην εξισορρόπηση των εμπορικών σχέσεων μεταξύ των αναθετόντων εργασίες και των υπεργολάβων, όπου συχνά υπάρχει μεγάλη ανισότητα στη διαπραγματευτική δύναμη, και στην προστασία των συμφερόντων των υπεργολάβων.

Ακόμη και στην ανάπτυξη συστημάτων, οι συναλλαγές όπου ο αναθέτων εργασίες αναθέτει εκ νέου την ανάπτυξη σε έναν υπεργολάβο μπορεί να υπόκεινται στην εφαρμογή του Νόμου για τους Υπεργολάβους.

Σε περίπτωση που εφαρμόζεται ο Νόμος για τους Υπεργολάβους, ο αναθέτων εργασίες έχει ορισμένες υποχρεώσεις, όπως η δημιουργία και διατήρηση εγγράφων, καθώς και απαγορεύσεις όπως η άρνηση παραλαβής ή η επιστροφή των αγαθών.

Σε περίπτωση παράβασης αυτών των υποχρεώσεων ή απαγορεύσεων, μπορεί να επιβληθούν πρόστιμα ή να γίνουν συστάσεις.

Σημειώστε ότι ο Νόμος για τους Υπεργολάβους εφαρμόζεται κατά βάση στις σχέσεις μεταξύ του αναθέτοντα και του υπεργολάβου, και όχι στις συναλλαγές μεταξύ του χρήστη και του αναθέτοντα.

Ωστόσο, εάν ο χρήστης διαθέτει την ικανότητα ανάπτυξης συστημάτων και παράγει συστήματα για εσωτερική χρήση, τότε ο Νόμος για τους Υπεργολάβους μπορεί να εφαρμοστεί στις συναλλαγές όπου ο χρήστης αναθέτει την ανάπτυξη συστημάτων σε άλλους επιχειρηματίες, και γι’ αυτό απαιτείται προσοχή.

Για τον Νόμο για τους Υπεργολάβους, μπορείτε να βρείτε περισσότερες λεπτομέρειες στο παρακάτω άρθρο. Παρακαλούμε δείτε το επίσης.

Σχετικό άρθρο: Εξήγηση της εφαρμογής του Νόμου για τους Υπεργολάβους στην ανάπτυξη συστημάτων και των ποινών για παραβάσεις[ja]

Προσοχή στην Παραποίηση Συμβάσεων Εργολαβίας

Η “παραποίηση συμβάσεων εργολαβίας” αναφέρεται σε περιπτώσεις όπου, παρόλο που η σύμβαση προβλέπει μια σχέση εργολαβίας ή εντολής, ο αναθέτων εξακολουθεί να δίνει οδηγίες και να επιβάλλει την εργασία στους εργαζόμενους του αναδόχου, κάτι που στην πραγματικότητα αποτελεί παροχή εργασίας μέσω αποστολής εργαζομένων.

Για παράδειγμα, ακόμα και αν η σύμβαση χαρακτηρίζεται ως εργολαβία, αν ο πελάτης που έχει αναθέσει την εργασία δίνει οδηγίες σχετικά με τον τρόπο εκτέλεσης της εργασίας στους εργαζόμενους του προμηθευτή ή διαχειρίζεται τις ώρες άφιξης και αναχώρησής τους, τότε αυτό αντιστοιχεί σε “παραποίηση συμβάσεων εργολαβίας”.

Επιπλέον, ο Νόμος για την Επαγγελματική Σταθερότητα απαγορεύει καταρχήν τη χρήση εργαζομένων που διαχειρίζεται κάποιος υπό τις οδηγίες και την επίβλεψη τρίτου, χαρακτηρίζοντάς το ως “παροχή εργαζομένων”.

Ωστόσο, οι εργολάβοι που έχουν λάβει άδεια βάσει του Νόμου για την Αποστολή Εργαζομένων (Japanese Worker Dispatch Law) επιτρέπεται να αποστέλλουν εργαζομένους ως “αποστολή εργαζομένων”, κάτι που αποτελεί ειδική περίπτωση.

Στην περίπτωση της “παραποίησης συμβάσεων εργολαβίας”, ο προμηθευτής δεν έχει λάβει άδεια ως εργολάβος αποστολής εργαζομένων, αλλά απλώς έχει αναλάβει μια εντολή ανάπτυξης από τον πελάτη.

Παρ’ όλα αυτά, η χρήση των εργαζομένων που απασχολεί ο προμηθευτής υπό τις οδηγίες και την επίβλεψη του πελάτη, όχι μόνο αποτελεί πράξη “παροχής εργαζομένων”, αλλά επίσης συνιστά πράξη “αποστολής εργαζομένων” χωρίς άδεια.

Επομένως, αυτό συνιστά παράβαση και των δύο νόμων, του Νόμου για την Αποστολή Εργαζομένων και του Νόμου για την Επαγγελματική Σταθερότητα, και μπορεί να οδηγήσει σε ποινή φυλάκισης ή πρόστιμο.

Ως εκ τούτου, οι προμηθευτές πρέπει να διασφαλίσουν ότι δεν θα κριθούν υπεύθυνοι για “παραποίηση συμβάσεων εργολαβίας”, διαχειριζόμενοι και επιβλέποντας τους δικούς τους εργαζομένους.

Στο παρακάτω άρθρο παρέχεται πιο αναλυτική εξήγηση σχετικά με την “παραποίηση συμβάσεων εργολαβίας”. Παρακαλούμε δείτε το επίσης.

Σχετικό άρθρο: Κριτήρια και μέθοδοι αντιμετώπισης της παραποίησης συμβάσεων εργολαβίας στον κλάδο της πληροφορικής[ja]

Συνοπτικά: Αν αντιμετωπίζετε προβλήματα με την υπο-ανάθεση, συμβουλευτείτε έναν δικηγόρο

Στο παρόν άρθρο, παρουσιάσαμε κυρίως αν είναι δυνατή η υπο-ανάθεση ανάλογα με τον τύπο της σύμβασης ανάπτυξης συστημάτων.

Για την ανάπτυξη συστημάτων, είναι σημαντικό οι χρήστες και οι προμηθευτές να διατηρούν στενή επικοινωνία και να προχωρούν το έργο βάσει μιας αμοιβαίας σχέσης εμπιστοσύνης.

Γι’ αυτό, ανεξάρτητα από τον τύπο της σύμβασης που θα επιλέξετε, είναι σημαντικό να επιβεβαιώσετε εκ των προτέρων με τον χρήστη και τον προμηθευτή τη δυνατότητα υπο-ανάθεσης, και ανάλογα με την περίπτωση, να θεσπίσετε ειδικές ρήτρες.

Στην ανάπτυξη συστημάτων, υπάρχει το ρίσκο να προκύψουν πολύπλοκα νομικά ζητήματα. Για να μειώσετε αυτό το ρίσκο, συνιστούμε να συμβουλευτείτε έναν ειδικευμένο δικηγόρο όταν αναθέτετε ή αναλαμβάνετε μια ανάθεση ανάπτυξης συστημάτων.