Είναι η δημοσίευση 'πέθανε' μια πράξη δυσφήμισης; Εξηγώντας δύο δικαστικές αποφάσεις που αμφισβητήθηκαν

Εάν κάποιος σας προσβάλλει λέγοντας “πέθανε”, είναι φυσικό να αισθάνεστε άσχημα. Εάν αυτό το είδος της προσβολής επαναλαμβάνεται στο διαδίκτυο, είναι φυσικό να θέλετε να κάνετε κάτι για αυτό.

Τότε, η δημοσίευση που προσβάλλει κάποιον λέγοντας “πέθανε” θα θεωρηθεί ποινικό αδίκημα; Και αν ναι, ποιο ακριβώς είναι το αδίκημα που την καλύπτει;

Περίπτωση όπου ένας επιχειρηματίας δέχθηκε 13 αναρτήσεις με το μήνυμα «πέθανε» μέσα σε έναν μήνα

Στο φόρουμ 2channel, ένας επιχειρηματίας δέχθηκε 13 αναρτήσεις μέσα σε περίπου έναν μήνα με μηνύματα όπως «πέθανε», «πέθανε άμεσα», «πέθανε γρήγορα», και ζήτησε αποζημίωση για τη ζημιά που υπέστη.

Τα τέσσερα εγκλήματα που ισχυρίστηκε το θύμα

Ο προσφεύγων ισχυρίστηκε πρώτα ότι οι αναρτήσεις με το μήνυμα «πέθανε» δείχνουν έντονη δολοφονική πρόθεση εναντίον του και περιέχουν τουλάχιστον απειλητικό περιεχόμενο, παραβιάζοντας τα προσωπικά του δικαιώματα και αποτελούν αδίκημα απειλής.

Επιπλέον, το να λες σε κάποιον «πέθανε» δεν είναι απλώς μια βρισιά, αλλά μια έκφραση που απορρίπτει την πλήρη προσωπικότητα του ατόμου και τον χαρακτηρίζει ως «άνθρωπο που δεν αξίζει να ζει», προσβάλλοντας την αίσθηση της τιμής του προσφεύγοντος και παραβιάζοντας τα προσωπικά του δικαιώματα, αποτελώντας έτσι αδίκημα προσβολής.

Επιπρόσθετα, οι αναρτήσεις προκαλούν την παρανόηση στους αναγνώστες ότι ο προσφεύγων είναι κάποιος που έχει δεχθεί έντονη δολοφονική πρόθεση ή έχει κάνει κάτι τρομερό σε κάποιον άλλο, μειώνοντας την κοινωνική του αξιολόγηση και αποτελώντας συκοφαντική δυσφήμιση.

Όσον αφορά την παραβίαση των δικαιωμάτων της εταιρείας που διευθύνει ο προσφεύγων, ισχυρίστηκε ότι οι αναρτήσεις προκαλούν την παρανόηση ότι «η εταιρεία αντιμετωπίζει ασυνήθιστα προβλήματα, γι’ αυτό και ο διευθύνων σύμβουλος γράφεται συνεχώς ‘πέθανε’ από πελάτες», μειώνοντας την κοινωνική αξιολόγηση της εταιρείας και παραβιάζοντας τα δικαιώματα της προσωπικότητας, περιλαμβανομένης της τιμής και της φήμης, αποτελώντας έτσι αδίκημα δυσφήμισης.

Επειδή οι αναρτήσεις δείχνουν έντονη δολοφονική πρόθεση, υπάρχει ο φόβος ότι θα μπορούσαν να εκτελεστούν κάποια στιγμή, προκαλώντας δισταγμό στους πελάτες να επισκεφθούν το κατάστημα και οδηγώντας σε απώλεια εμπορικών ευκαιριών, αποτελώντας έτσι αδίκημα παρεμπόδισης εργασίας. Επιπλέον, η ανάγκη ενίσχυσης της ασφάλειας και η προειδοποίηση για να μην γίνει το κατάστημα σκηνή εκτέλεσης δολοφονίας, αποτελεί επίσης παρεμπόδιση εργασίας και παραβίαση του δικαιώματος στην επιχείρηση.

Η απόφαση του δικαστηρίου ήταν «μόνο για το αδίκημα προσβολής» με πληρωμή 300.000 γιεν

Το δικαστήριο αρχικά για το αδίκημα απειλής αποφάσισε ότι:

• Η χρήση της έκφρασης «πέθανε» δεν συνεπάγεται τη χρήση φράσεων όπως «θα σε σκοτώσω»
• Η έκφραση «πέθανε» δεν προαναγγέλλει κάποια συγκεκριμένη πράξη δολοφονίας ως προς τον χρόνο, τον τόπο ή τον τρόπο
• Οι αναρτήσεις έγιναν μόνο στον ιστότοπο 2channel και δεν απεστάλησαν απευθείας στον προσφεύγοντα ή στην εταιρεία του μέσω επιστολής ή email

για αυτούς τους λόγους, το δικαστήριο δεν αναγνώρισε ότι οι αναρτήσεις δείχνουν δολοφονική πρόθεση εναντίον του προσφεύγοντα.

Επίσης, για το αδίκημα δυσφήμισης, που «συντελείται όταν κάποιος δημοσίως αναφέρει γεγονότα που καταστρέφουν την τιμή κάποιου ανεξάρτητα από το αν τα γεγονότα είναι αληθινά ή όχι» (Άρθρο 230 του Ποινικού Κώδικα), το δικαστήριο δεν αναγνώρισε ότι οι αναρτήσεις αναφέρουν συγκεκριμένα γεγονότα σχετικά με τον προσφεύγοντα ή υπονοούν κάποιο συγκεκριμένο γεγονός σχετικά με αυτόν.

Από την άλλη πλευρά, το δικαστήριο θεώρησε ότι οι αναρτήσεις, που επαναλήφθηκαν 13 φορές μέσα σε έναν μήνα με την προσδοκία ότι ο προσφεύγων θα τις δει, προκαλούν έναν βαθμό φόβου και προσβάλλουν την αίσθηση της τιμής του, συνιστώντας παράνομη πράξη και αναγνώρισε την ύπαρξη του αδικήματος προσβολής.

Όσον αφορά την παραβίαση των δικαιωμάτων της εταιρείας, το δικαστήριο δεν θεώρησε ότι οι αναρτήσεις δημιουργούν αμέσως την εντύπωση ότι «η εταιρεία αντιμετωπίζει ασυνήθιστα προβλήματα», και έτσι δεν αναγνώρισε το αδίκημα δυσφήμισης.

Επιπλέον, το δικαστήριο δεν αναγνώρισε ότι οι αναρτήσεις δείχνουν δολοφονική πρόθεση ή ότι παρεμποδίζουν την εργασία της εταιρείας του προσφεύγοντα.

Το δικαστήριο διέταξε τον κατηγορούμενο να πληρώσει στον προσφεύγοντα αποζημίωση 300.000 γιεν για ηθική βλάβη και 30.000 γιεν για δικηγορικά έξοδα, συνολικά 330.000 γιεν.

Αναρτήσεις που περιέχουν τη φράση «πέθανε» μπορεί να μην αντιστοιχούν σε αδίκημα δυσφήμισης ή απειλής, αλλά μπορεί να αποτελούν αδίκημα προσβολής.

https://monolith.law/reputation/malicious-slander-defamation-of-character-precedent[ja]

Περίπτωση επίμονης δημοσίευσης μηνυμάτων όπως «Πέθανε» και «Αυτοκτόνησε»

Τι συμβαίνει όταν κάποιος δέχεται επανειλημμένα μηνύματα όπως «Πέθανε» σε πολλαπλά κοινωνικά δίκτυα, σαν να ήταν κατάρα;

Υπάρχει περίπτωση όπου μια γυναίκα που εργαζόταν ως οικοδέσποινα σε ένα κλαμπ με το ψευδώνυμο «A» και αργότερα μετακόμισε σε ένα άλλο κλαμπ, ισχυρίστηκε ότι «η τιμή και η ιδιωτικότητά της παραβιάστηκαν μέσω συκοφαντικών δημοσιεύσεων μέσω email και διαδικτύου, και η φήμη της ως οικοδέσποινας καταστράφηκε». Κατέθεσε τις ακόλουθες αιτήσεις εναντίον του κατηγορούμενου:

• Αίτηση προληπτικής απαγόρευσης δημοσίευσης προσωπικών δεδομένων μέσω τηλεπικοινωνιακών δικτύων, που θα μπορούσαν να προβληθούν από απροσδιόριστο αριθμό ατόμων ※Αίτηση απαγόρευσης παραβίασης των προσωπικών δικαιωμάτων (δικαιώματα στην τιμή ή τη φήμη, δικαιώματα στην ιδιωτικότητα, δικαιώματα στην ψυχική ηρεμία)
• Αίτηση για αποζημίωση βάσει παράνομης πράξης

Σχετικά με τις ενέργειες του κατηγορούμενου

Η ενάγουσα, που εργαζόταν ως οικοδέσποινα στο κλαμπ με το ψευδώνυμο «A», αποφάσισε να διακόψει κάθε επικοινωνία και αλληλεπίδραση με τον κατηγορούμενο, πελάτη του προηγούμενου κλαμπ, μετά τη μετακίνησή της σε άλλο κλαμπ. Ο κατηγορούμενος, που δεν έλαβε καλά την απόφαση αυτή, άρχισε να της στέλνει επανειλημμένα emails με απειλές όπως «Αυτοκτόνησε».

Επιπλέον, ανακάλυψε το νέο κλαμπ όπου εργαζόταν και άρχισε να δημοσιεύει σε συζητήσεις σε διαδικτυακά φόρουμ μηνύματα όπως:

• «Πέθανε A γριά! Αν πεθάνεις σε τροχαίο αύριο!!!!»
• «Η A πρέπει να πεθάνει! Πέθανε γρήγορα! Πέθανε οπωσδήποτε γρήγορα!! Είσαι μια γριά που μπορεί μόνο να δουλέψει σε καμπαρέ, οπότε πέθανε γρήγορα!»

Δημοσίευσε επίσης το όνομα, τον αριθμό κινητού τηλεφώνου και άλλα προσωπικά δεδομένα της ενάγουσας χωρίς άδεια, καθώς και φωτογραφίες της, ενώ δημοσίευσε άρθρα που την παρουσίαζαν ως δράστη εγκληματικών πράξεων.

Καθώς ο κατηγορούμενος άρχισε να επισκέπτεται και το νέο κλαμπ, η ενάγουσα συμβουλεύτηκε δικηγόρο και απέστειλε στον κατηγορούμενο επιστολή με επικυρωμένο περιεχόμενο, ζητώντας του να σταματήσει αυτές τις ενέργειες και προειδοποιώντας ότι δεν θα διστάσει να προχωρήσει σε νομικές ενέργειες εάν συνεχίσει την παρενόχληση.

Ωστόσο, ο κατηγορούμενος συνέχισε τις απειλές και δημοσίευσε το περιεχόμενο της επιστολής στο διαδικτυακό φόρουμ, λέγοντας:

• «Αν έχεις χρόνο να ανησυχείς, καλύτερα αυτοκτόνησε!»
• «Παίρνεις 50.000 γιεν για 3 ώρες εργασίας την ημέρα και κάνεις απάτες με το πρόσχημα του έρωτα, τι δικηγόρος και μπούρδες! Πέθανε!»
• «Είναι η αληθινή μου επιθυμία να πεθάνεις! Πέθανε τώρα, πέθανε σήμερα, πέθανε αύριο. Πέθανε κάθε μέρα!»

Συνέχισε τη συκοφαντία με αδιάλειπτο τρόπο και ακόμη δημιούργησε μια σελίδα στο Facebook προσποιούμενος την ενάγουσα, δημοσιεύοντας πολλές φωτογραφίες της και άρθρα που έβλαπταν την τιμή και τη φήμη της, επαναλαμβάνοντας τα «Πέθανε» και «Αυτοκτόνησε».

Η απόφαση του δικαστηρίου για «αποζημίωση 1.000.000 γιεν»

Η άποψη του δικαστηρίου ήταν η εξής:

Οι ενέργειες του κατηγορούμενου ήταν επίμονες και ανώμαλες, σε βαθμό αποτρόπαιο. Το να επαναλαμβάνει σαν κατάρα τα «Πέθανε» και «Αυτοκτόνησε», αποτελεί από μόνο του μια προσβλητική έκφραση που υπονοεί ότι το άτομο δεν αξίζει να ζει (συντομογραφία) Οι ενέργειες αυτές του κατηγορούμενου, όχι μόνο καταστρέφουν τη φήμη της ενάγουσας ως οικοδέσποινα, αλλά παραβιάζουν επίσης την τιμή και την ιδιωτικότητά της, προκαλώντας της σύγχυση και δυσφορία, και είναι αρκετά για να την τρομοκρατήσουν, αποτελώντας παράνομη πράξη.

Δικαστήριο του Τόκιο, απόφαση της 25ης Αυγούστου 2016 (2016年8月25日判決)

Το δικαστήριο αναγνώρισε τη συκοφαντία, την παραβίαση της ιδιωτικότητας και την καταστροφή της φήμης, και επέδωσε αποζημίωση 1.000.000 γιεν (το πλήρες ποσό της αίτησης), και επιπλέον, κρίνοντας ότι υπάρχει υψηλή πιθανότητα ο κατηγορούμενος να συνεχίσει να παραβιάζει την τιμή και την ιδιωτικότητα της ενάγουσας, διέταξε προληπτική απαγόρευση τέτοιων παραβιάσεων, εγκρίνοντας όλες τις αιτήσεις της.

Έτσι, όταν συνδυάζονται πολλοί παράγοντες, όπως σε αυτή την περίπτωση, υπάρχει πιθανότητα να αναγνωριστεί η συκοφαντία, όχι μόνο ως προσβλητική έκφραση, αλλά και ως καταστροφή της φήμης. Επιπλέον, η προληπτική απαγόρευση σε περιπτώσεις συκοφαντίας συνήθως απαιτεί αυστηρές προϋποθέσεις λόγω της σχέσης της με την ελευθερία της έκφρασης, αλλά σε περιπτώσεις όπως αυτή, όπου η «επίμονη και ανώμαλη» συκοφαντία και οι απειλές επαναλαμβάνονται και είναι προφανές ότι θα συνεχιστούν, μπορεί να αναγνωριστεί.

https://monolith.law/reputation/defamation[ja]

Συνοπτικά

Εάν η δημοσίευση που περιέχει την προσβολή “πέθανε” μπορεί να θεωρηθεί ποινικό αδίκημα και, αν ναι, ποιο αδίκημα θα ήταν αυτό, εξαρτάται από την κρίση του συνόλου της δημοσίευσης. Αυτή η κρίση μπορεί να είναι περίπλοκη και απαιτεί κάποια εμπειρία και τεχνογνωσία στη διατήρηση των αποδείξεων, γι’ αυτό συνιστάται η συμβουλή με έναν ειδικό δικηγόρο.