Τι απαιτείται για τη δημιουργία της ζημίας της κοινωνικής φήμης; Εξηγεί ένας δικηγόρος

Όταν μιλάμε για την τιμή στο πλαίσιο της συκοφαντικής δυσφήμισης, αναφερόμαστε στην εξωτερική τιμή, δηλαδή στην αξιολόγηση που δίνει η κοινωνία σε ένα άτομο. Επομένως, η πράξη της δυσφήμισης σημαίνει τη μείωση της κοινωνικής αξιολόγησης ενός ατόμου, και αυτό ισχύει τόσο στο ποινικό όσο και στο αστικό δίκαιο.

Με άλλα λόγια, ακόμη και αν το θύμα νιώθει ότι “δεν είναι δίκαιο να λέγονται αυτά” ή ακόμη και αν αυτά που λέγονται δεν είναι αλήθεια, η βασική προϋπόθεση είναι ότι “το να λέγονται αυτά μειώνει την κοινωνική αξιολόγηση του θύματος”. Εάν αυτό δεν αναγνωρίζεται, τότε δεν μπορεί να υπάρξει δυσφήμιση.

Αυτό είναι ένα θέμα που συχνά ανακύπτει στις δικαστικές διαμάχες για δυσφήμιση. Για παράδειγμα, τι θα συνέβαινε αν γραφόταν για έναν επιχειρηματία ότι “οδηγεί ένα ακριβό ξένο αυτοκίνητο”; Στην πραγματικότητα, αυτός ο επιχειρηματίας μπορεί να είναι τύπος που εξοικονομεί χρήματα και να οδηγεί ένα εγχώριο αυτοκίνητο, και να βρίσκει ανεπιθύμητο το να λέγεται ότι “οδηγεί ένα ακριβό ξένο αυτοκίνητο”, που επιπλέον δεν είναι καν αλήθεια. Ωστόσο, ακόμη και αν αυτό ισχύει, το ερώτημα παραμένει: μήπως το να λέγεται ότι “οδηγεί ένα ακριβό ξένο αυτοκίνητο” μειώνει την “κοινωνική αξιολόγηση”; Εάν κριθεί ότι αυτό δεν μειώνει την κοινωνική αξιολόγηση, τότε δεν μπορεί να υπάρξει δυσφήμιση.

Τι είναι η έννοια της “Μείωσης της Κοινωνικής Εκτίμησης”

Στον Ποινικό Κώδικα, το έγκλημα της συκοφαντικής δυσφήμισης θεωρείται “έγκλημα αφηρημένου κινδύνου”. Αυτό σημαίνει ότι δεν απαιτείται πραγματική μείωση της κοινωνικής εκτίμησης ενός ατόμου ή η πρόκληση συγκεκριμένου κινδύνου για αυτό. Δηλαδή, για παράδειγμα, αν κάποιος λέει “εκείνος ο άνθρωπος είναι συνήθης δράστης σεξουαλικής παρενόχλησης”, δεν χρειάζεται να πραγματοποιηθεί συνέντευξη με γνωστούς του τύπου “Έχετε μειώσει την εκτίμησή σας για αυτόν αφού ακούσατε ότι διαπράττει σεξουαλική παρενόχληση;”. Αρκεί η διαπίστωση ότι “γενικά, όταν λέγεται ότι κάποιος διαπράττει σεξουαλική παρενόχληση, υπάρχει ο κίνδυνος μείωσης της εκτίμησης”, επειδή η κοινωνική εκτίμηση είναι αόρατη και είναι δύσκολο να αποδειχθεί πραγματική μείωση της κοινωνικής εκτίμησης.

Στον Αστικό Κώδικα επίσης, δεν απαιτείται η πραγματική μείωση της κοινωνικής εκτίμησης ενός ατόμου, αλλά αρκεί η πρόκληση του κινδύνου για αυτό. Ποια είναι λοιπόν τα πραγματικά κριτήρια για να κριθεί ότι “μειώθηκε η κοινωνική εκτίμηση” κάποιου; Ας εξετάσουμε τυπικά παραδείγματα που θεωρούνται ως “μείωση της κοινωνικής εκτίμησης” μέσα από την παρακολούθηση πολιτικών δικαστηρίων.

Περιπτώσεις όπου η δυσφήμιση μειώνει την κοινωνική αξιολόγηση λόγω κατηγοριών για εγκληματική συμπεριφορά

Η αναφορά στο ότι κάποιος έχει διαπράξει εγκληματική πράξη, εκτός αν πρόκειται για ένα πολύ ελαφρύ αδίκημα, συνήθως θεωρείται δυσφήμιση που μειώνει την κοινωνική αξιολόγηση.

Τον Φεβρουάριο του 1978 (Σόουα 53), μια γυναίκα συνελήφθη από το αστυνομικό τμήμα της Αομόρι για υποψία εμπρησμού σε ένα ξενοδοχείο με ιαματικές πηγές και κατηγορήθηκε από την εισαγγελία της Αομόρι για το ίδιο αδίκημα, αλλά τον Ιούλιο του 1985 (Σόουα 60) αθωώθηκε οριστικά. Σχετικά με αυτήν τη γυναίκα, ένας δημοσιογράφος του περιοδικού “Σούκαν Γκένταϊ” δήλωσε ότι “προσωπικά, εξακολουθώ να τη θεωρώ τη δράστη” και ότι “δεν είναι απλώς μια απλή πολίτης. Είναι χειρότερη από την οργανωμένη εγκληματικότητα”, και αυτές οι δηλώσεις δημοσιεύτηκαν. Το δικαστήριο της Αομόρι, στις 16 Φεβρουαρίου 1993 (Χέισει 5), διέταξε τον τότε διευθυντή του τμήματος εγκλημάτων του αστυνομικού τμήματος της Αομόρι να πληρώσει αποζημίωση 500.000 γιεν για συκοφαντική δυσφήμιση. Στην απόφαση αναφέρεται ότι “οι δηλώσεις αυτές οδηγούν τον κοινό να υποθέσει ότι η ενάγουσα, παρά την αθώωσή της, μπορεί να έχει διαπράξει εγκλήματα εμπρησμού και απάτης, και είναι σαφές ότι αυτές οι δηλώσεις προσβάλλουν την τιμή της” και ότι “οι άρθρα αυτά, λαμβάνοντας υπόψη το συνολικό περιεχόμενο και τον τρόπο παρουσίασης, είναι προϊόν προσωπικών συναισθημάτων του κατηγορούμενου και υπογραμμίζουν την κακία της ενάγουσας, υπονοώντας ότι είναι χειρότερη από την οργανωμένη εγκληματικότητα, και δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι έγιναν με σκοπό το δημόσιο συμφέρον”.

Μια παρόμοια περίπτωση αφορά δηλώσεις που έγιναν στο ηλεκτρονικό φόρουμ “Γκένταϊ Σισόσο Φόραμ” της υπηρεσίας πληροφορικής Νιφτέι Σάρβ, οι οποίες θεωρήθηκαν δυσφημιστικές.

Το Ανώτατο Δικαστήριο του Τόκιο, στις 5 Σεπτεμβρίου 2001 (Χέισει 13), αν και αναγνώρισε ότι “αν κάποιο μέλος του φόρουμ δεχόταν κριτική ή αντίλογο, θα μπορούσε να απαντήσει άμεσα ή ακόμα και να το αγνοήσει”, κατέληξε ότι δηλώσεις όπως “έκανε βρεφοκτονία για οικονομικούς λόγους” και “υπάρχουν έντονες υποψίες ότι παραβίασε τον νόμο εισόδου και εξόδου των ΗΠΑ. Αυτό είναι πλήρης εγκληματίας” ήταν δυσφημιστικές και μείωναν την κοινωνική αξιολόγηση, διατάσσοντας την πληρωμή 500.000 γιεν. Το δικαστήριο σχολίασε ότι “οι δηλώσεις αυτές δεν έχουν καμία ουσιαστική βάση και δεν αποτελούν αντίλογο στις θέσεις του εναγόμενου, αλλά απλώς τον βρίζουν χυδαία για πράξεις που θεωρούνται εγκληματικές, και τέτοιες δηλώσεις δεν μπορούν να επιτρέπονται στο όνομα της ελευθερίας του λόγου”.

Είναι απαράδεκτο να κατηγορεί κανείς ελαφρά τη καρδία άλλους ως εγκληματίες χωρίς να έχει σοβαρούς λόγους να πιστεύει στην αλήθεια των γεγονότων. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη δυσφήμιση και τα κριτήρια για την εγκυρότητά της, μπορείτε να ανατρέξετε στο παρακάτω άρθρο στον ιστότοπό μας.

https://monolith.law/reputation/defamation[ja]

Περιπτώσεις όπου η αναφορά σε διαζύγιο ή εξωσυζυγική σχέση οδήγησε σε συκοφαντική μείωση της κοινωνικής εκτίμησης

Η αναφορά σε διαζύγιο δεν οδηγεί απαραίτητα σε άμεση μείωση της κοινωνικής εκτίμησης των εμπλεκομένων στη σύγχρονη εποχή, όπου τα διαζύγια είναι συχνό φαινόμενο. Ωστόσο, η αναφορά σε εξωσυζυγική σχέση συνεχίζει να λαμβάνει αρνητική κοινωνική και ηθική κρίση, ειδικά όταν αφορά μια μητέρα με μικρά παιδιά, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε σαφή μείωση της κοινωνικής της εκτίμησης.

Στις 24 Δεκεμβρίου 2013 (Έτος Heisei 25), η ηθοποιός Κοϊκε Εϊκο και η εταιρεία της κατέθεσαν αγωγή για αποζημίωση κατά της εφημερίδας Σπορτς Χότσι, ισχυριζόμενοι ότι η αναφορά σε “κρίση διαζυγίου” προκάλεσε ζημιά στην τιμή τους και εμπόδισε την επαγγελματική τους δραστηριότητα.

Το Πρωτοδικείο του Τόκιο αναγνώρισε ότι, παρά το γεγονός ότι η αναφορά σε διαζύγιο δεν μειώνει απαραίτητα την κοινωνική εκτίμηση των εμπλεκομένων στη σύγχρονη εποχή, η Κοϊκε διατηρούσε υψηλή αποδοχή ως ηθοποιός και ταλέντο που διατηρούσε μια ευτυχισμένη σχέση με τον σύζυγό της, και ότι η δημοσίευση των άρθρων προκάλεσε αλλαγές στις επαγγελματικές της ευκαιρίες και στο περιεχόμενο της δουλειάς της. Κατά συνέπεια, διέταξε την εφημερίδα να καταβάλει στην Κοϊκε αποζημίωση 2.2 εκατομμυρίων γιεν και στην εταιρεία της 1.1 εκατομμύριο γιεν.

Υπήρξε επίσης περίπτωση όπου η ηθοποιός Χιροσουέ Ριόκο κατηγόρησε την εφημερίδα Γυναίκες Σέβεν και τον εκδότη της, την εκδοτική εταιρεία Σόγκακουκάν, για συκοφαντική δυσφήμιση, λόγω αναφορών ότι βρισκόταν σε εξωσυζυγική σχέση ενώ ήταν υπό διαζύγιο και ζούσε χωριστά από τον σύζυγό της.

Στις 9 Δεκεμβρίου 2008 (Έτος Heisei 20), το Εφετείο του Τόκιο αναγνώρισε ότι τα άρθρα έδιναν την εντύπωση στους αναγνώστες ότι η Χιροσουέ είχε ανανεώσει τη σχέση της με έναν άνδρα με τον οποίο είχε συνδεθεί στο παρελθόν, ενώ βρισκόταν σε διαδικασία διαζυγίου, και ότι αυτό επηρέασε αρνητικά την κοινωνική της εκτίμηση ως σύζυγος και μητέρα, καθώς και την επαγγελματική της φήμη ως ηθοποιός. Το δικαστήριο διέταξε την Σόγκακουκάν να καταβάλει αποζημίωση 2.3 εκατομμυρίων γιεν.

Περιπτώσεις όπου η δυσφήμιση ενός επαγγελματία οδήγησε σε μείωση της κοινωνικής του αναγνώρισης

Σε άλλο άρθρο του ιστότοπού μας, αναφέραμε την περίπτωση της κυρίας Μαρί Κοτάνι, συγγραφέως του βιβλίου “Η Παναγία του Ευαγγελίου”, η οποία διεκδίκησε αποζημίωση για ηθική βλάβη επειδή σε μια στήλη του βιβλίου “Αλτερνατιβ Καλτσούρα Ιαπωνική Έκδοση” αναφερόταν ότι το ψευδώνυμο της ανήκε στον σύζυγό της, δημιουργώντας την παρανόηση ότι ο σύζυγός της έγραψε το “Η Παναγία του Ευαγγελίου”, και έτσι η τιμή της υπέστη ζημία. Η κυρία Κοτάνι κατέθεσε αγωγή κατά του συγγραφέα της στήλης, του εκδότη και της εκδοτικής εταιρείας Media Works, καθώς και της εταιρείας που διανομής του βιβλίου, Shufu no Tomo Sha.

Το Περιφερειακό Δικαστήριο του Τόκιο, στις 25 Δεκεμβρίου 2001 (Heisei 13), αποφάσισε ότι η περιγραφή του κατηγορούμενου «αποτελεί ουσιαστική άρνηση της κοινωνικής αναγνώρισης της ενάγουσας κυρίας Κοτάνι, η οποία έχει γράψει κριτικές φεμινιστικής και επιστημονικής φαντασίας υπό το ψευδώνυμο “Μαρί Κοτάνι”, έχει κερδίσει βραβεία όπως το Ιαπωνικό Βραβείο Μετάφρασης στην κατηγορία Ιδεών και το Ιαπωνικό Βραβείο Επιστημονικής Φαντασίας, και έχει συμμετάσχει ενεργά σε διαλέξεις, ομιλίες, συζητήσεις και συνέδρια», και διέταξε την καταβολή αποζημίωσης ύψους 3.300.000 γιεν.

Σε μια δίκη για συκοφαντική δυσφήμιση που αφορούσε ένα άρθρο του περιοδικού “Shukan Gendai”, το οποίο ανέφερε υποψίες για στημένους αγώνες στο ιαπωνικό πάλη sumo, το Ανώτατο Δικαστήριο, στις 21 Οκτωβρίου 2010 (Heisei 22), απέρριψε την έφεση τόσο της εκδοτικής εταιρείας Kodansha όσο και του ανεξάρτητου δημοσιογράφου που έγραψε το άρθρο. Η απόφαση του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου, του Εφετείου του Τόκιο, που αναγνώρισε τη συκοφαντική δυσφήμιση και διέταξε την καταβολή συνολικά 44.000.000 γιεν σε αποζημιώσεις και τη δημοσίευση διαφήμισης ανάκλησης στο περιοδικό, έγινε οριστική. Το δευτεροβάθμιο δικαστήριο δήλωσε ότι η κοινωνική αναγνώριση του πρώην Yokozuna Asashoryu και της Συνομοσπονδίας Sumo, η οποία φέρεται να γνώριζε τις πράξεις χωρίς να παρέμβει, μειώθηκε σαφώς, και παρά το γεγονός ότι «το ρεπορτάζ ήταν εξαιρετικά ανεπαρκές, η φύση της πράξης της συκοφαντικής δυσφήμισης ήταν κακόβουλη».

Είναι φυσικό να αντιμετωπίζονται με αυστηρότητα τέτοιου είδους περιπτώσεις δυσφήμισης που υπονομεύουν θεμελιωδώς την εμπιστοσύνη που έχει κτίσει ένας επαγγελματίας.

Περιπτώσεις μείωσης της κοινωνικής εκτίμησης λόγω δυσφήμισης στο Διαδίκτυο

Υπήρξε περίπτωση όπου ένας αναπληρωτής καθηγητής πανεπιστημίου απαίτησε αποζημίωση για ηθική βλάβη, καθώς έγινε αντικείμενο δυσφήμισης από φοιτητές του ίδιου πανεπιστημίου στο διαδικτυακό φόρουμ “2channel”, όπου αναρτήθηκαν ανώνυμα σχόλια όπως “φαίνεται να διασκεδάζεις παρενοχλώντας” και “δεν μπορείς να διατηρήσεις την ψυχική σου ισορροπία χωρίς να ασκείς εξουσιαστική ή σεξουαλική παρενόχληση”.

Το Δικαστήριο της Γιοκοχάμα στις 24 Απριλίου 2014 (Heisei 26) αναγνώρισε ότι αυτές οι εκφράσεις “αποκαλύπτουν ότι ο ενάγων, ως αναπληρωτής καθηγητής του πανεπιστημίου, διέπραξε πράξεις παρενόχλησης και ότι τα συγκεκριμένα άρθρα δημιουργούν την εντύπωση στον μέσο αναγνώστη ότι ο ενάγων έχει έλλειψη προσόντων ή ικανοτήτων ως αναπληρωτής καθηγητής, μειώνοντας την κοινωνική του εκτίμηση. Κατά συνέπεια, η πράξη του εναγομένου να αναρτήσει τέτοια σχόλια αποτελεί παράνομη πράξη δυσφήμισης”. Το δικαστήριο επιδίκασε στον ενάγοντα αποζημίωση 1 εκατομμυρίου γιεν για ηθική βλάβη και περίπου 700 χιλιάδες γιεν για τα έξοδα έρευνας του δράστη, συνολικά περίπου 1,8 εκατομμύρια γιεν.

Ένας άνδρας που έγινε αντικείμενο δυσφήμισης στο “Yahoo! Πίνακας Ανακοινώσεων” και το άρθρο του αναδημοσιεύτηκε ανώνυμα στο “2channel”, κατέθεσε αγωγή κατά του παρόχου διαδικτύου για να αποκαλυφθούν τα στοιχεία του ατόμου που το αναδημοσίευσε. Το Ανώτατο Δικαστήριο του Τόκιο στις 6 Σεπτεμβρίου 2013 (Heisei 25) δήλωσε ότι “η αναδημοσίευση διέδωσε την πληροφορία και μείωσε περαιτέρω την κοινωνική εκτίμηση” και ότι “η ανώνυμη και μονόπλευρη αναδημοσίευση χωρίς συγκεκριμένη βάση δεν έχει δημόσιο συμφέρον και αποτελεί δυσφήμιση”, εντέλλοντας την αποκάλυψη των στοιχείων του αναδημοσιευτή. Ήταν η πρώτη φορά που εκδόθηκε απόφαση ότι η απλή αναδημοσίευση στο Διαδίκτυο μπορεί να αποτελέσει δυσφήμιση.

Εάν “η απλή αναδημοσίευση αποτελεί δυσφήμιση”, τότε αναρτήσεις στο Twitter ή σε άλλα κοινωνικά δίκτυα, καθώς και οι ιστοσελίδες συλλογής περιεχομένου, μπορεί επίσης να εμπλακούν σε περιπτώσεις δυσφήμισης. Είναι επικίνδυνο να αντιγράφετε και να αναδημοσιεύετε περιεχόμενο ελαφρά τη καρδία ή για πλάκα.

Για τη δυσφήμιση στο Twitter και σε άλλα κοινωνικά δίκτυα, μπορείτε να βρείτε λεπτομερή ανάλυση στα παρακάτω άρθρα του ιστότοπού μας.

https://monolith.law/reputation/spoofing-portrait-infringement-on-twitter[ja]

https://monolith.law/reputation/measures-against-defamation-on-facebook[ja]

Συνοπτικά

Συχνά είναι δύσκολο να κριθεί αν αναγνωρίζεται ότι “μειώθηκε η κοινωνική αξιολόγηση”. Συμβουλευτείτε έναν έμπειρο δικηγόρο. Μπορείτε επίσης να λάβετε λεπτομερείς εξηγήσεις για τις προοπτικές της δίκης και τις διαδικασίες.

https://monolith.law/reputation/calculation-method-of-compensation-for-damages[ja]

https://monolith.law/reputation/compensation-for-defamation-damages[ja]

Εάν επιθυμείτε να μάθετε το περιεχόμενο αυτού του άρθρου μέσω βίντεο, παρακαλούμε δείτε το βίντεο στο YouTube κανάλι του γραφείου μας.