MONOLITH LAW OFFICE+81-3-6262-3248Καθημερινές 10:00-18:00 JST [English Only]

MONOLITH LAW MAGAZINE

General Corporate

Ο νομικός πλαίσιο των διαδικασιών οικονομικής κατάστασης σύμφωνα με το ιαπωνικό εταιρικό δίκαιο

General Corporate

Ο νομικός πλαίσιο των διαδικασιών οικονομικής κατάστασης σύμφωνα με το ιαπωνικό εταιρικό δίκαιο

Όταν μια ιαπωνική ανώνυμη εταιρεία διεξάγει επιχειρηματικές δραστηριότητες, η “οικονομική κατάσταση” που πραγματοποιείται μετά το τέλος κάθε οικονομικού έτους δεν είναι απλώς μια λογιστική εργασία. Πρόκειται για μια σειρά νομικών διαδικασιών που καθορίζονται αυστηρά από τον Ιαπωνικό Εταιρικό Νόμο. Αυτή η διαδικασία αποτελεί τον πυρήνα της εταιρικής διακυβέρνησης, με στόχο την ακριβή κατανόηση της κατάστασης των περιουσιακών στοιχείων και των κερδών και ζημιών της εταιρείας, διασφαλίζοντας τη διαφάνεια της διοίκησης προς τους μετόχους και τους πιστωτές. Σε αυτό το άρθρο, θα εξηγήσουμε συστηματικά τη συνολική εικόνα των νομικών διαδικασιών που σχετίζονται με την οικονομική κατάσταση, βασιζόμενοι σε συγκεκριμένα άρθρα του Ιαπωνικού Εταιρικού Νόμου. Συγκεκριμένα, θα ακολουθήσουμε τη ροή από την υποχρέωση σύνταξης οικονομικών καταστάσεων, τον έλεγχο από τους ελεγκτές και τους λογιστικούς ελεγκτές, την έγκριση από το διοικητικό συμβούλιο και τη γενική συνέλευση των μετόχων, μέχρι την τελική αποκάλυψη πληροφοριών στους ενδιαφερόμενους. Η σωστή κατανόηση και συμμόρφωση με τις νομικές απαιτήσεις σε κάθε ένα από αυτά τα στάδια είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της συμμόρφωσης της εταιρείας και τη μείωση του νομικού κινδύνου για τα άτομα του διοικητικού συμβουλίου.

Συνολική Εικόνα των Διαδικασιών Οικονομικού Απολογισμού στην Ιαπωνία

Οι διαδικασίες οικονομικού απολογισμού που ορίζει ο Ιαπωνικός Εταιρικός Νόμος ολοκληρώνονται με τη λήξη της τακτικής γενικής συνέλευσης των μετόχων, η οποία συνήθως πραγματοποιείται εντός τριών μηνών από το τέλος του οικονομικού έτους (λογιστική περίοδος). Αυτή η ετήσια σειρά διαδικασιών αποτελείται από τέσσερα κύρια νομικά στάδια.

  1. Σύνταξη: Κάθε ανώνυμη εταιρεία πρέπει να συντάσσει έγγραφα που δείχνουν την οικονομική της κατάσταση και τα αποτελέσματα της διαχείρισης για κάθε οικονομικό έτος. Αυτή είναι μια βασική υποχρέωση που ορίζεται στο άρθρο 435 του Ιαπωνικού Εταιρικού Νόμου.
  2. Έλεγχος: Τα συνταχθέντα έγγραφα ελέγχονται από ελεγκτικά όργανα, όπως οι ελεγκτές ή οι λογιστικοί ελεγκτές, ανάλογα με τη δομή της εταιρείας. Αυτή η διαδικασία ελέγχου είναι σημαντική για τη διασφάλιση της αξιοπιστίας των εγγράφων και βασίζεται στο άρθρο 436 του Ιαπωνικού Εταιρικού Νόμου.
  3. Έγκριση: Τα έγγραφα που έχουν ελεγχθεί εγκρίνονται πρώτα από το διοικητικό συμβούλιο και στη συνέχεια λαμβάνουν την τελική έγκριση από τους μετόχους στην τακτική γενική συνέλευση ή αναφέρονται στους μετόχους. Αυτή η διαδικασία έγκρισης ρυθμίζεται από τα άρθρα 436 και 438 του Ιαπωνικού Εταιρικού Νόμου.
  4. Δημοσιοποίηση: Τα οικονομικά αποτελέσματα που επικυρώνονται στη γενική συνέλευση των μετόχων δημοσιοποιούνται με τον τρόπο που ορίζει ο νόμος και διατίθενται για επιθεώρηση από μετόχους και πιστωτές στην έδρα της εταιρείας. Αυτή είναι μια υποχρέωση που βασίζεται στα άρθρα 440 και 442 του Ιαπωνικού Εταιρικού Νόμου.

Η καθημερινή καταγραφή συναλλαγών στα βιβλία και η διενέργεια λογιστικών εγγραφών για τον οικονομικό απολογισμό αποτελούν προϋπόθεση για την εκπλήρωση αυτών των νομικών διαδικασιών. Ωστόσο, το παρόν άρθρο επικεντρώνεται στις ίδιες τις νομικές διαδικασίες που απαιτεί ο Εταιρικός Νόμος της Ιαπωνίας, και όχι στις συγκεκριμένες μεθόδους λογιστικής επεξεργασίας.

Υποχρεωτικά Έγγραφα Οικονομικών Καταστάσεων

Το άρθρο 435, παράγραφος 2 του Ιαπωνικού Εταιρικού Δικαίου (Japanese Corporate Law) υποχρεώνει τις ανώνυμες εταιρείες να συντάσσουν έγγραφα που αφορούν συγκεκριμένους υπολογισμούς για κάθε οικονομικό έτος, καθώς και επιχειρηματικές αναφορές και τα συνοδευτικά τους παραρτήματα. Αυτά τα έγγραφα, γνωστά συλλογικά ως “Έγγραφα Οικονομικών Καταστάσεων”, αποτελούν τη βάση για την παρουσίαση της οικονομικής κατάστασης και της επιχειρηματικής πραγματικότητας της εταιρείας στους ενδιαφερόμενους.

Σύμφωνα με το νόμο, τα έγγραφα που απαιτείται να συνταχθούν είναι τα εξής:

Οικονομικές Καταστάσεις

Σύμφωνα με το άρθρο 59, παράγραφος 1 των Ιαπωνικών Κανονισμών Εταιρικών Υπολογισμών (Japanese Company Accounting Regulations), ορίζονται ότι αποτελούνται από τα εξής τέσσερα έγγραφα:

  • Ισολογισμός: Έγγραφο που δείχνει την κατάσταση των περιουσιακών στοιχείων, των υποχρεώσεων και των καθαρών περιουσιακών στοιχείων της εταιρείας κατά την τελευταία ημέρα του οικονομικού έτους, αποκαλύπτοντας την οικονομική κατάσταση.
  • Κατάσταση Αποτελεσμάτων: Έγγραφο που συγκρίνει τα έσοδα και τα έξοδα ενός οικονομικού έτους, δείχνοντας το κέρδος ή τη ζημία, αποκαλύπτοντας την επιχειρηματική απόδοση.
  • Κατάσταση Μεταβολών Καθαρής Θέσης Μετόχων: Έγγραφο που δείχνει πώς μεταβλήθηκε το τμήμα των καθαρών περιουσιακών στοιχείων του ισολογισμού κατά τη διάρκεια ενός οικονομικού έτους.
  • Ατομική Σημείωση: Έγγραφο που περιλαμβάνει σημαντικές λογιστικές πολιτικές και σημειώσεις για τη συμπλήρωση του περιεχομένου των παραπάνω οικονομικών καταστάσεων.

Επιχειρηματική Αναφορά

Ενώ οι οικονομικές καταστάσεις παρέχουν κυρίως οικονομικές πληροφορίες, η επιχειρηματική αναφορά είναι μια έκθεση που εξηγεί σημαντικά θέματα σχετικά με την τρέχουσα κατάσταση της εταιρείας, όπως το περιεχόμενο των επιχειρήσεων, η κατάσταση των διευθυντών και η κατάσταση των μετοχών.

Συνοδευτικά Παραρτήματα

Έγγραφα που παρέχουν πιο λεπτομερείς πληροφορίες για σημαντικά θέματα που συμπληρώνουν το περιεχόμενο των οικονομικών καταστάσεων και της επιχειρηματικής αναφοράς.

Αν και το Ιαπωνικό Εταιρικό Δίκαιο δεν καθορίζει σαφώς τον υπεύθυνο για τη σύνταξη αυτών των εγγράφων, γενικά θεωρείται ότι την ευθύνη φέρει ο αντιπρόσωπος διευθυντής που είναι υπεύθυνος για την εκτέλεση των εργασιών της εταιρείας.

Έλεγχος των Οικονομικών Καταστάσεων στην Ιαπωνία

Το Άρθρο 436 του Ιαπωνικού Εταιρικού Δικαίου ορίζει ότι οι συνταχθείσες οικονομικές καταστάσεις πρέπει να υποβληθούν σε έλεγχο από τους ελεγκτές ή τους ορκωτούς λογιστές πριν εγκριθούν από το διοικητικό συμβούλιο ή τη γενική συνέλευση των μετόχων. Αυτή η διαδικασία ελέγχου είναι εξαιρετικά σημαντική, καθώς επαληθεύει την ορθότητα των εγγράφων από μια ανεξάρτητη από τη διοίκηση οπτική. Το Ιαπωνικό Εταιρικό Δίκαιο προβλέπει δύο τύπους ελεγκτικών οργάνων ανάλογα με το μέγεθος και τη μορφή της εταιρείας.

Ελεγκτές

Οι ελεγκτές αποτελούν εσωτερικό όργανο της εταιρείας και η κύρια αρμοδιότητά τους είναι να ελέγχουν αν η εκτέλεση των καθηκόντων των διευθυντών συμμορφώνεται με τους νόμους και το καταστατικό. Κατά τη διαδικασία κλεισίματος των λογαριασμών, διενεργούν έλεγχο από την άποψη της “νομιμότητας”, ειδικά για το αν η επιχειρηματική έκθεση και τα συνοδευτικά έγγραφα παρουσιάζουν σωστά την κατάσταση της εταιρείας.

Ορκωτοί Λογιστές

Από την άλλη πλευρά, οι ορκωτοί λογιστές πρέπει να είναι πιστοποιημένοι λογιστές ή ελεγκτικές εταιρείες και είναι εξωτερικοί ειδικοί ανεξάρτητοι από την εταιρεία. Η τοποθέτησή τους είναι υποχρεωτική σε μεγάλες εταιρείες (ανώνυμες εταιρείες με κεφάλαιο 5 δισεκατομμυρίων γιεν ή περισσότερο ή συνολικό χρέος 200 δισεκατομμυρίων γιεν ή περισσότερο). Η αρμοδιότητά τους επικεντρώνεται στον έλεγχο της “ορθότητας” των οικονομικών καταστάσεων και των συνοδευτικών εγγράφων σύμφωνα με επαγγελματικά λογιστικά πρότυπα.

Σχέση των Δύο Ελεγκτικών Οργάνων

Οι δύο αυτοί έλεγχοι δεν είναι επαναλαμβανόμενοι, αλλά διαδραματίζουν συμπληρωματικούς ρόλους. Ενώ οι ελεγκτές επιβλέπουν τη νομιμότητα της γενικής εκτέλεσης των καθηκόντων των διευθυντών, οι ορκωτοί λογιστές επαληθεύουν την αξιοπιστία των αριθμητικών στοιχείων των οικονομικών καταστάσεων από επαγγελματική άποψη. Αυτό το διπλό σύστημα ελέγχου αποτελεί ένα από τα σημαντικά χαρακτηριστικά της ιαπωνικής εταιρικής διακυβέρνησης. Μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου, οι ελεγκτές και οι ορκωτοί λογιστές συντάσσουν έκθεση ελέγχου (για τους ορκωτούς λογιστές, έκθεση λογιστικού ελέγχου) που περιλαμβάνει τα αποτελέσματα και τις απόψεις τους και την κοινοποιούν στους διευθυντές. Αυτή η έκθεση ελέγχου αποτελεί προϋπόθεση για την επόμενη διαδικασία έγκρισης.

Έγκριση από το Διοικητικό Συμβούλιο και τη Γενική Συνέλευση των Μετόχων στην Ιαπωνία

Τα οικονομικά έγγραφα που έχουν ελεγχθεί, επιβεβαιώνονται ως επίσημος ισολογισμός της εταιρείας μέσω μιας διαδικασίας έγκρισης δύο σταδίων από το Διοικητικό Συμβούλιο και τη Γενική Συνέλευση των Μετόχων.

Αρχικά, οι διευθυντές που λαμβάνουν την έκθεση ελέγχου πρέπει να υποβάλουν τα οικονομικά έγγραφα στο Διοικητικό Συμβούλιο για έγκριση. Αυτή είναι μια απαίτηση που καθορίζεται στο άρθρο 436, παράγραφος 3 του Ιαπωνικού Εταιρικού Δικαίου (2005).

Μετά την έγκριση από το Διοικητικό Συμβούλιο, οι διευθυντές υποβάλλουν ή παρέχουν τα εγκεκριμένα οικονομικά έγγραφα στην τακτική Γενική Συνέλευση των Μετόχων (άρθρο 438, παράγραφος 1 του Ιαπωνικού Εταιρικού Δικαίου). Η διαδικασία εδώ χωρίζεται σε δύο μοτίβα: την αρχή και την εξαίρεση.

Κατά κανόνα, σύμφωνα με το άρθρο 438, παράγραφος 2 του Ιαπωνικού Εταιρικού Δικαίου, τα οικονομικά έγγραφα πρέπει να λάβουν έγκριση από τη Γενική Συνέλευση των Μετόχων. Όσον αφορά την επιχειρηματική έκθεση, αρκεί να αναφερθεί το περιεχόμενό της στη Γενική Συνέλευση των Μετόχων.

Ωστόσο, για εταιρείες που έχουν εγκαταστήσει ελεγκτή λογαριασμών, το άρθρο 439 του Ιαπωνικού Εταιρικού Δικαίου προβλέπει μια σημαντική εξαίρεση. Εάν πληρούνται όλες οι παρακάτω προϋποθέσεις, δεν απαιτείται έγκριση από τη Γενική Συνέλευση των Μετόχων για τα οικονομικά έγγραφα, και αρκεί μόνο η αναφορά από τους διευθυντές.

  1. Η έκθεση ελέγχου του ελεγκτή λογαριασμών είναι μια ανεπιφύλακτη γνώμη.
  2. Στην έκθεση ελέγχου του ελεγκτή (ή του συμβουλίου ελεγκτών), δεν υπάρχει γνώμη που να θεωρεί τη μέθοδο ή το αποτέλεσμα του ελέγχου του ελεγκτή λογαριασμών ως μη αποδεκτό.

Αυτή η εξαίρεση δείχνει την μεγάλη εμπιστοσύνη που το Ιαπωνικό Εταιρικό Δίκαιο τοποθετεί στην “εγγύηση” από ανεξάρτητους εξωτερικούς ειδικούς, όπως οι ελεγκτές λογαριασμών. Όταν πραγματοποιείται υψηλής ποιότητας εξωτερικός έλεγχος και διασφαλίζεται η ορθότητα των οικονομικών καταστάσεων, η νομοθετική πρόθεση είναι να παραλειφθούν οι περίπλοκες διαδικασίες έγκρισης στη Γενική Συνέλευση των Μετόχων και να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα της εταιρικής διακυβέρνησης.

Η “ανεπιφύλακτη γνώμη” αναφέρεται σε έναν τύπο γνώμης που εκφράζεται από τον ελεγκτή λογαριασμών. Υπάρχουν κυρίως τέσσερις τύποι ελεγκτικών γνωμών, και το περιεχόμενό τους συνδέεται άμεσα με την αξιοπιστία της εταιρείας.

  • Ανεπιφύλακτη γνώμη: Η καλύτερη αξιολόγηση, εκφράζεται όταν οι οικονομικές καταστάσεις θεωρούνται ότι παρουσιάζονται ορθά σε όλα τα σημαντικά σημεία.
  • Γνώμη με επιφυλάξεις: Εκφράζεται όταν υπάρχουν ορισμένα ακατάλληλα θέματα, αλλά η επίδρασή τους είναι περιορισμένη και η συνολική ορθότητα δεν επηρεάζεται.
  • Αρνητική γνώμη: Εκφράζεται όταν οι οικονομικές καταστάσεις δεν παρουσιάζονται ορθά συνολικά και υπάρχει σημαντική παραπλανητική παρουσίαση.
  • Αδυναμία έκφρασης γνώμης: Εκφράζεται όταν δεν είναι δυνατή η εκτέλεση σημαντικών ελεγκτικών διαδικασιών και δεν έχουν αποκτηθεί επαρκή αποδεικτικά στοιχεία για την έκφραση γνώμης.

Ο παρακάτω πίνακας συνοψίζει τη σχέση μεταξύ της αρχής και της εξαίρεσης.

ΣτοιχείοΚανονική διαδικασίαΕξαιρετική διαδικασία (ειδική διάταξη)
Νομική βάσηΆρθρο 438, παράγραφος 2 του Ιαπωνικού Εταιρικού ΔικαίουΆρθρο 439 του Ιαπωνικού Εταιρικού Δικαίου
Εταιρείες που αφοράΌλες οι ανώνυμες εταιρείεςΕταιρείες με ελεγκτή λογαριασμών
Απαιτούμενη ελεγκτική γνώμηΚαμία ειδική πρόβλεψηΑνεπιφύλακτη γνώμη του ελεγκτή λογαριασμών και καμία αντίρρηση από τον ελεγκτή
Διαδικασία στη Γενική Συνέλευση των ΜετόχωνΑπαιτείται έγκριση των οικονομικών εγγράφωνΑρκεί μόνο η αναφορά του περιεχομένου των οικονομικών εγγράφων
Νομικό αποτέλεσμαΗ έγκριση των μετόχων επιβεβαιώνει τον ισολογισμόΗ έγκριση του Διοικητικού Συμβουλίου επιβεβαιώνει τον ισολογισμό

Αποκάλυψη Πληροφοριών στους Ενδιαφερόμενους

Τα οικονομικά αποτελέσματα που εγκρίνονται ή αναφέρονται στη γενική συνέλευση των μετόχων δεν παραμένουν εσωτερικά στην εταιρεία. Ο Ιαπωνικός Εταιρικός Νόμος καθορίζει δύο κύριες υποχρεώσεις αποκάλυψης πληροφοριών για την προστασία των ενδιαφερόμενων μερών, όπως οι μέτοχοι και οι πιστωτές.

Διατήρηση και Επισκόπηση

Το άρθρο 442 του Ιαπωνικού Εταιρικού Νόμου υποχρεώνει τις ανώνυμες εταιρείες να διατηρούν τα οριστικά οικονομικά έγγραφα, τις επιχειρηματικές αναφορές και τις εκθέσεις ελέγχου στο κεντρικό τους γραφείο για πέντε χρόνια πριν από την τακτική γενική συνέλευση των μετόχων. Οι μέτοχοι και οι πιστωτές μπορούν να ζητήσουν την επισκόπηση αυτών των εγγράφων ή την παροχή αντιγράφων κατά τις ώρες λειτουργίας της εταιρείας.

Αυτό το δικαίωμα επισκόπησης δεν περιορίζεται απλώς στη διασφάλιση τυπικής διαφάνειας. Αποτελεί ένα ενεργό εργαλείο για την προστασία των δικαιωμάτων των ενδιαφερόμενων μερών. Για παράδειγμα, οι πιστωτές μπορούν να χρησιμοποιήσουν αυτό το δικαίωμα για να ερευνήσουν την οικονομική κατάσταση των συνεργατών τους και να σχεδιάσουν στρατηγικές ανάκτησης χρεών. Για τους μετόχους, είναι ένα σημαντικό μέσο για την παρακολούθηση της εκτέλεσης των καθηκόντων της διοίκησης και τη διερεύνηση σε περίπτωση υποψίας ατασθαλιών.

Σημαντικό είναι ότι οι μέτοχοι και οι πιστωτές δεν χρειάζεται να αιτιολογήσουν το αίτημα επισκόπησης των οικονομικών εγγράφων. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με το αίτημα επισκόπησης των λογιστικών βιβλίων, το οποίο απαιτεί δικαιολογημένο λόγο, όπως η έρευνα για την άσκηση δικαιωμάτων. Εάν η εταιρεία αρνηθεί αδικαιολόγητα αυτό το αίτημα επισκόπησης, οι διευθυντές μπορεί να αντιμετωπίσουν πρόστιμο έως 1 εκατομμύριο γιεν σύμφωνα με το άρθρο 976, παράγραφος 4 του Ιαπωνικού Εταιρικού Νόμου.

Δημοσίευση Οικονομικών Αποτελεσμάτων

Μια άλλη υποχρέωση αποκάλυψης είναι η δημοσίευση των οικονομικών αποτελεσμάτων. Το άρθρο 440 του Ιαπωνικού Εταιρικού Νόμου απαιτεί από τις ανώνυμες εταιρείες να δημοσιεύουν τον ισολογισμό (και την κατάσταση αποτελεσμάτων για μεγάλες εταιρείες) χωρίς καθυστέρηση μετά τη λήξη της τακτικής γενικής συνέλευσης των μετόχων. Η δημοσίευση σημαίνει την ευρεία κοινοποίηση των πληροφοριών.

Η εταιρεία μπορεί να καθορίσει τη μέθοδο δημοσίευσης μέσω του καταστατικού της, επιλέγοντας μία από τις παρακάτω μεθόδους:

  1. Επίσημη Εφημερίδα: Είναι το επίσημο έντυπο που εκδίδεται από την Ιαπωνική Κυβέρνηση. Το κόστος δημοσίευσης είναι σχετικά χαμηλό και αρκεί η δημοσίευση της “περίληψης” του ισολογισμού.
  2. Ημερήσια Εφημερίδα: Είναι εφημερίδα που δημοσιεύει θέματα επικαιρότητας. Όπως και στην επίσημη εφημερίδα, αρκεί η δημοσίευση της “περίληψης”, αλλά το κόστος είναι πολύ υψηλό.
  3. Ηλεκτρονική Δημοσίευση: Είναι η δημοσίευση στην ιστοσελίδα της εταιρείας. Το κόστος μπορεί να είναι χαμηλό, αλλά απαιτείται η πλήρης δημοσίευση και η διατήρηση των πληροφοριών για πέντε χρόνια μετά τη λήξη της τακτικής γενικής συνέλευσης των μετόχων.

Εάν παραλειφθεί η δημοσίευση των οικονομικών αποτελεσμάτων, οι διευθυντές μπορεί να αντιμετωπίσουν πρόστιμο έως 1 εκατομμύριο γιεν σύμφωνα με το άρθρο 976, παράγραφος 2 του Ιαπωνικού Εταιρικού Νόμου.

Τα χαρακτηριστικά κάθε μεθόδου δημοσίευσης παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα:

ΣτοιχείοΕπίσημη ΕφημερίδαΗμερήσια ΕφημερίδαΗλεκτρονική Δημοσίευση
Περιεχόμενο ΔημοσίευσηςΠερίληψηΠερίληψηΠλήρης Δημοσίευση
Διάρκεια ΔημοσίευσηςΟλοκληρώνεται με μία δημοσίευσηΟλοκληρώνεται με μία δημοσίευσηΣυνεχής για 5 χρόνια
Εκτιμώμενο ΚόστοςΧαμηλό (περίπου μερικές δεκάδες χιλιάδες γιεν)Υψηλό (άνω των δεκάδων χιλιάδων γιεν)Χαμηλό (ενδεχομένως δωρεάν αν γίνει στην ιστοσελίδα της εταιρείας)
Κύρια ΠλεονεκτήματαΧαμηλό κόστος, απλή διαδικασίαΥψηλή αναγνωρισιμότηταΧαμηλό κόστος, μεγάλη ποσότητα πληροφοριών
Κύρια ΜειονεκτήματαΧαμηλή αναγνωρισιμότηταΠολύ υψηλό κόστοςΠλήρης αποκάλυψη, υποχρέωση συνεχούς δημοσίευσης για 5 χρόνια

Νομικές Συνέπειες Παραβίασης Διαδικασιών: Διδάγματα από την Αντιπροσωπευτική Δίκη Μετόχων της Τράπεζας Daiwa στην Ιαπωνία

Όταν παραβιάζονται οι διατάξεις του Ιαπωνικού Εταιρικού Δικαίου σχετικά με τις διαδικασίες οικονομικών καταστάσεων, οι διευθυντές αντιμετωπίζουν διοικητικές κυρώσεις, όπως πρόστιμα. Ωστόσο, οι νομικές συνέπειες δεν περιορίζονται μόνο σε αυτό. Εάν οι διαδικαστικές ατέλειες αποτελούν ένδειξη πιο σοβαρών διοικητικών προβλημάτων, οι διευθυντές ενδέχεται να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο να θεωρηθούν προσωπικά υπεύθυνοι για τεράστιες αποζημιώσεις.

Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της διδασκαλίας είναι η απόφαση του Περιφερειακού Δικαστηρίου της Οσάκα στις 20 Σεπτεμβρίου 2000 (Χέισέι 12) σχετικά με την αντιπροσωπευτική δίκη μετόχων της Τράπεζας Daiwa. Σε αυτή την υπόθεση, ένας υπάλληλος του υποκαταστήματος της Τράπεζας Daiwa (τότε) στη Νέα Υόρκη προκάλεσε απώλειες ύψους περίπου 11 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέσω εξωλογιστικών συναλλαγών. Το πρόβλημα επιδεινώθηκε όταν η διοίκηση, αφού αντιλήφθηκε το γεγονός, απέτυχε να το αναφέρει στις αμερικανικές χρηματοοικονομικές αρχές και προχώρησε σε συστηματική συγκάλυψη. Ως αποτέλεσμα, η Τράπεζα Daiwa διώχθηκε ποινικά στις Ηνωμένες Πολιτείες, της επιβλήθηκε πρόστιμο 3,4 δισεκατομμυρίων δολαρίων και διατάχθηκε να αποχωρήσει από την αμερικανική αγορά.

Η απόφαση που εξέδωσε το δικαστήριο σε αυτή την υπόθεση ήταν πρωτοποριακή στην ιστορία της ιαπωνικής εταιρικής διακυβέρνησης. Η απόφαση κατέστησε σαφές ότι οι διευθυντές έχουν την υποχρέωση, ως μέρος του καθήκοντος επιμέλειας ενός καλού διαχειριστή (善管注意義務), να διαχειρίζονται τους εσωτερικούς κινδύνους και να διασφαλίζουν τη συμμόρφωση με τους νόμους μέσω της δημιουργίας και λειτουργίας ενός συστήματος εσωτερικού ελέγχου.

Η σειρά των διαδικασιών οικονομικών καταστάσεων που αναλύθηκαν σε αυτό το άρθρο, δηλαδή η κατάρτιση κατάλληλων οικονομικών εγγράφων, ο ανεξάρτητος έλεγχος και η αυστηρή διαδικασία έγκρισης από το διοικητικό συμβούλιο, αποτελούν τον πυρήνα αυτού του συστήματος εσωτερικού ελέγχου. Οι διευθυντές της Τράπεζας Daiwa όχι μόνο απέτυχαν να δημιουργήσουν ένα σύστημα εσωτερικού ελέγχου για την πρόληψη και ανίχνευση παράνομων συναλλαγών, αλλά και παραβίασαν αποφασιστικά το καθήκον τους μέσω της παράνομης συγκάλυψης μετά την αποκάλυψη του προβλήματος. Το αποτέλεσμα δεν ήταν απλώς πρόστιμα, αλλά μια εξαιρετικά αυστηρή απόφαση που διέταξε τους διευθυντές να πληρώσουν αποζημιώσεις άνω των 8 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Αυτή η νομολογία δείχνει ότι οι διαδικασίες οικονομικών καταστάσεων δεν είναι απλώς γραφειοκρατικές εργασίες. Αποτελούν κριτήριο για να κριθεί αν οι διευθυντές διοικούν σωστά την εταιρεία. Μικρές διαδικαστικές ατέλειες μπορούν να αποτελέσουν απόδειξη παραβίασης του καθήκοντος επιμέλειας ενός καλού διαχειριστή, οδηγώντας σε καταστροφική προσωπική ευθύνη.

Σύνοψη

Η διαδικασία οικονομικού απολογισμού που καθορίζεται από τον Ιαπωνικό Εταιρικό Νόμο (Japanese Corporate Law) είναι ένα λεπτομερώς σχεδιασμένο νομικό πλαίσιο που διασφαλίζει την οικονομική υγεία και τη διαφάνεια της διοίκησης των επιχειρήσεων, από τη σύνταξη των οικονομικών καταστάσεων έως τον έλεγχο, την έγκριση και τη δημοσιοποίηση. Αυτή αποτελεί υποχρέωση που πρέπει να τηρείται από όλες τις ανώνυμες εταιρείες και είναι ένα αναπόσπαστο στοιχείο του συστήματος εσωτερικού ελέγχου των επιχειρήσεων. Η πιστή εκτέλεση κάθε διαδικασίας σύμφωνα με τη νομοθεσία αποτελεί τη βάση για την απόκτηση εμπιστοσύνης από τους μετόχους, τους πιστωτές και τους συνεργάτες, υποστηρίζοντας τη βιώσιμη ανάπτυξη της επιχείρησης. Όπως δείχνει το παράδειγμα της Τράπεζας Yamato, η συμμόρφωση με αυτή τη διαδικασία είναι επίσης η ελάχιστη γραμμή άμυνας για τους διευθυντές να αποφύγουν τις νομικές τους ευθύνες και να προστατευθούν από σοβαρούς επιχειρηματικούς κινδύνους.

Η δικηγορική εταιρεία Monolith διαθέτει πλούσια εμπειρία στην παροχή υπηρεσιών σχετικών με τον Ιαπωνικό Εταιρικό Νόμο, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών οικονομικού απολογισμού που αναλύονται σε αυτό το άρθρο, σε πολλούς πελάτες εντός Ιαπωνίας. Στην εταιρεία μας, υπάρχουν αρκετοί δικηγόροι με ξένες άδειες που μιλούν αγγλικά, οι οποίοι μπορούν να παρέχουν ολοκληρωμένη υποστήριξη από εξειδικευμένη άποψη, ώστε οι πελάτες που δραστηριοποιούνται διεθνώς να συμμορφώνονται με τους περίπλοκους ιαπωνικούς κανονισμούς και να διαχειρίζονται κατάλληλα τους νομικούς κινδύνους. Εάν χρειάζεστε υποστήριξη για την ανάπτυξη συστήματος συμμόρφωσης με τις διαδικασίες οικονομικού απολογισμού ή συμβουλές σχετικά με τις νομικές υποχρεώσεις των διευθυντών, μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας.

Managing Attorney: Toki Kawase

The Editor in Chief: Managing Attorney: Toki Kawase

An expert in IT-related legal affairs in Japan who established MONOLITH LAW OFFICE and serves as its managing attorney. Formerly an IT engineer, he has been involved in the management of IT companies. Served as legal counsel to more than 100 companies, ranging from top-tier organizations to seed-stage Startups.

Επιστροφή στην κορυφή