Οι δικηγόροι εξηγούν τα οφέλη των ευρεσιτεχνιών και της απόκτησης δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας

Όταν ακούμε για ευρεσιτεχνίες ή δικαιώματα ευρεσιτεχνίας, συχνά φανταζόμαστε κάτι μεγάλης κλίμακας, όπως τα μπλε φωτεινά διόδια, αλλά στην πραγματικότητα, οι περισσότερες εγγεγραμμένες ευρεσιτεχνίες (περίπου 195.000 καταχωρήσεις το έτος 2018) αφορούν σε «μικρές» εφευρέσεις.

Σε μια περίπτωση όπου η δεύτερη στην κατάταξη της βιομηχανίας Echigo Seika, κατηγόρησε την πρώτη στην κατάταξη Sato Shokuhin Kogyo (Ιαπωνική Σατού Τρόφιμα) για παραβίαση του δικαιώματος ευρεσιτεχνίας της και ζήτησε τη διακοπή της παραγωγής και των πωλήσεων καθώς και αποζημίωση, η ευρεσιτεχνία που είχε κατοχυρώσει η Echigo Seika αφορούσε σε μια μέθοδο «ελέγχου της ρωγμής στην επιφάνεια του κομμένου μοτσι όταν αυτό φουσκώνει κατά το ψήσιμο, μέσω της δημιουργίας μακρόστενων (οριζόντιων) κοψιμάτων στις πλευρές του» (Απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου Ιδιοκτησίας της 7ης Σεπτεμβρίου 2011).

Ακόμη και οι ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων που δημιουργούν τεχνολογίες ή προγράμματα μπορούν να αποκτήσουν δικαιώματα ευρεσιτεχνίας, εφόσον πληρούν τις νομικές προϋποθέσεις. Τι ακριβώς είναι όμως μια ευρεσιτεχνία και ποια οφέλη προσφέρει η απόκτηση ενός δικαιώματος ευρεσιτεχνίας;

Σκοπός του Συστήματος Ευρεσιτεχνίας

Το σύστημα ευρεσιτεχνίας παρέχει στον εφευρέτη (ή στους διαδόχους του) το δικαίωμα της ευρεσιτεχνίας, το οποίο επιτρέπει την αποκλειστική εκμετάλλευση της εφεύρεσης για έναν καθορισμένο χρόνο, ως αντάλλαγμα για τη δημοσίευση της εφεύρεσης. Αυτό το σύστημα παρέχεται από το κράτος με σκοπό να συμβάλλει στην ανάπτυξη της βιομηχανίας.

Άρθρο 1 του Νόμου περί Ευρεσιτεχνιών (Σκοπός)

Ο παρών νόμος έχει ως σκοπό να προωθήσει την προστασία και την εκμετάλλευση των εφευρέσεων, ενθαρρύνοντας έτσι τις εφευρέσεις και συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της βιομηχανίας.

Έτσι, ο σκοπός του συστήματος ευρεσιτεχνίας είναι να προωθήσει την προστασία και την εκμετάλλευση των εφευρέσεων. Αλλά τι ακριβώς σημαίνει ο όρος “εφεύρεση”;

Τι είναι η Εφεύρεση

Στο Άρθρο 2 του Ιαπωνικού Νόμου Πατεντών (特許法), ο όρος “εφεύρεση” ορίζεται ως εξής:

Άρθρο 2 του Ιαπωνικού Νόμου Πατεντών (定義)

Σε αυτόν τον νόμο, ο όρος “εφεύρεση” αναφέρεται σε μια δημιουργία τεχνικής σκέψης που χρησιμοποιεί τους φυσικούς νόμους και είναι υψηλού επιπέδου.

Με άλλα λόγια, μια εφεύρεση σύμφωνα με τον Ιαπωνικό Νόμο Πατεντών πρέπει να ικανοποιεί τέσσερις βασικές προϋποθέσεις:

• Να χρησιμοποιεί τους φυσικούς νόμους
• Να αποτελεί τεχνική σκέψη
• Να είναι δημιουργική
• Να είναι υψηλού επιπέδου

Θα προχωρήσουμε στην εξήγηση αυτών των προϋποθέσεων.

Η Χρήση των Φυσικών Νόμων

Οι φυσικοί νόμοι αναφέρονται στις αρχές που έχουν φυσική, φυσικοχημική και βιολογική νομοτέλεια, οι οποίες ανακαλύπτονται εμπειρικά στον φυσικό κόσμο και δεν περιλαμβάνουν ανθρωπογενείς νόμους όπως είναι οι ιδέες για τη διαχείριση περιουσιακών στοιχείων. Επιπλέον, επειδή αναφερόμαστε στην «χρήση των φυσικών νόμων», η «ανακάλυψη» των ίδιων των φυσικών νόμων, όπως η θεωρία της σχετικότητας του Αϊνστάιν, δεν αποτελεί εφεύρεση. Επίσης, τα όσα αντιβαίνουν στους φυσικούς νόμους δεν θεωρούνται εφευρέσεις. Για παράδειγμα, μια «εφεύρεση» που ισχυρίζεται ότι «αποδεικνύει πως ο νόμος διατήρησης της ενέργειας δεν είναι φυσικός νόμος και καταρρίπτει τον νόμο του Τοριτσέλι, προσφέροντας το πρώτο μηχανισμό αιώνιας κίνησης τύπου Ι στην ιστορία της ανθρωπότητας», δεν θεωρήθηκε εφεύρεση, καθώς «ο νόμος διατήρησης της ενέργειας είναι ένας παγκόσμιος νόμος της σύγχρονης επιστήμης και τεχνολογίας και έχει γίνει κοινή γνώση» (Απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου του Τόκιο, 27 Μαρτίου 2002).

Σημειώνεται ότι οι απαιτήσεις για την «χρήση των φυσικών νόμων» και για την «τεχνική σκέψη» είναι συχνά δύσκολο να διακριθούν στην πράξη, και θεωρείται αποδεκτό να εξετάζονται αυτές οι απαιτήσεις από κοινού ως προϋποθέσεις για μια εφεύρεση.

Η Τεχνική Σκέψη

Η εφεύρεση θεωρείται ως μια “τεχνική ιδέα” που αναγνωρίζει την αιτιώδη σχέση μεταξύ της “τεχνικής διάρθρωσης και του τεχνικού αποτελέσματος”, δηλαδή, ότι μπορεί να προκύψει ένα συγκεκριμένο τεχνικό αποτέλεσμα εάν χρησιμοποιηθεί μια συγκεκριμένη τεχνική μέθοδος (τεχνική διάρθρωση). Ως προϋποθέσεις, απαιτείται η “απαίτηση επαναληψιμότητας”, δηλαδή ότι ένα άτομο με κανονικές γνώσεις στον συγκεκριμένο τεχνικό τομέα μπορεί να επαναλάβει την εφαρμογή και να επιτύχει το επιδιωκόμενο τεχνικό αποτέλεσμα, καθώς και η “απαίτηση συγκεκριμένης και αντικειμενικής διάρθρωσης”, που σημαίνει ότι η τεχνική διάρθρωση πρέπει να έχει αντικειμενικότητα και έναν ορισμένο βαθμό συγκεκριμένης μορφής.

Ο ενάγων που υπέβαλε αίτηση για πατέντα για μια εφεύρεση με την ονομασία “Διαδραστικό Δίκτυο Οδοντιατρικής Θεραπείας” αντιμετώπισε απόρριψη από το Πατενταρχείο και, διαφωνώντας, ζήτησε επανεξέταση. Ωστόσο, δέχθηκε απόφαση από το Πατενταρχείο ότι η αίτηση δεν ικανοποιούσε τις προϋποθέσεις, και στη συνέχεια προσέφυγε στο δικαστήριο ζητώντας την ακύρωση αυτής της απόφασης. Το Ανώτατο Δικαστήριο Ιδιοκτησίας (Intellectual Property High Court) αναγνώρισε την εφεύρεση ως “δημιουργία μιας τεχνικής ιδέας που χρησιμοποιεί φυσικούς νόμους”, καθώς μπορούσε να κατανοηθεί ότι παρέχει τεχνικά μέσα για την υποστήριξη της οδοντιατρικής θεραπείας, λειτουργώντας με βάση τον υπολογιστή και εξοπλισμένη με “δικτυακό διακομιστή με βάση δεδομένων”, “δίκτυο επικοινωνίας”, “υπολογιστή εγκατεστημένο σε οδοντιατρικό ιατρείο” και “συσκευή ικανή για εμφάνιση και επεξεργασία εικόνων” (Απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου Ιδιοκτησίας, 24 Ιουνίου 2008).

Η Έννοια της Δημιουργίας

Αυτό που απλώς ανακαλύπτει κάτι που ήδη υπάρχει δεν θεωρείται «απλή ανακάλυψη» και όχι «δημιουργία», και γι’ αυτό δεν μπορεί να ονομαστεί εφεύρεση. Η δημιουργία σημαίνει την καινούργια δημιουργία κάτι μέσω ανθρώπινης παρέμβασης, επομένως μια εφεύρεση πρέπει να είναι κάτι που έχει δημιουργηθεί νέο από τον εφευρέτη.

Ωστόσο, όταν ανακαλύπτεται η χρησιμότητα ενός χημικού συστατικού ή ενός μικροοργανισμού που έχει απομονωθεί τεχνητά από φυσικά υλικά, στην Ιαπωνία, το χημικό συστατικό αντιμετωπίζεται ως δημιουργία και εμπίπτει στην κατηγορία της «εφεύρεσης». Επιπλέον, οι εφευρέσεις χρήσης θεωρούνται ως «εφευρέσεις που βασίζονται στην ανακάλυψη ενός άγνωστου χαρακτηριστικού ενός γνωστού υλικού και στην ανακάλυψη ότι αυτό το χαρακτηριστικό καθιστά το υλικό κατάλληλο για νέες χρήσεις», και θεωρούνται ως δημιουργίες.

Η Ανάγκη για Υψηλό Επίπεδο

Στο Άρθρο 2, Παράγραφος 1 του Νόμου για τα Χρήσιμα Μοντέλα (Japanese Utility Model Law), ορίζεται ο όρος “κατασκευή” ως “η δημιουργία τεχνικής ιδέας που χρησιμοποιεί τους φυσικούς νόμους”, ωστόσο η φράση “υψηλού επιπέδου” που περιλαμβάνεται στον ορισμό της εφεύρεσης χρησιμοποιείται για να διακρίνει την “κατασκευή” από την εφεύρεση και για να διαχωρίσει τα δικαιώματα που παρέχονται από το πατέντο από αυτά του χρήσιμου μοντέλου.

Το σύστημα του χρήσιμου μοντέλου προστατεύει επίσης τις “κατασκευές”, δηλαδή τη δημιουργία τεχνικών ιδεών που χρησιμοποιούν τους φυσικούς νόμους (Άρθρο 2 του Νόμου για τα Χρήσιμα Μοντέλα), τα οποία είναι ουσιαστικά τα ίδια με τα πατέντα. Ωστόσο, προστατεύει μόνο τις κατασκευές που αφορούν “το σχήμα, τη δομή ή τον συνδυασμό ενός αντικειμένου” (Άρθρο 3 του Νόμου για τα Χρήσιμα Μοντέλα). Επομένως, δεν καλύπτει τις μεθόδους και δεν απαιτείται η κατασκευή να είναι υψηλού επιπέδου, όπως στην περίπτωση των πατέντων.

Στο σύστημα του χρήσιμου μοντέλου, δεν διεξάγεται εξέταση του περιεχομένου της αίτησης ως προς την ουσία της, αλλά καταχωρίζονται αυτές που πληρούν ορισμένες βασικές απαιτήσεις. Έτσι, το σύστημα αυτό παρέχει προστασία για τις λεγόμενες μικροεφευρέσεις με ταχύτερο και απλούστερο τρόπο σε σύγκριση με το σύστημα των πατέντων.

Απαιτήσεις Ευρεσιτεχνίας Εφευρέσεων

Το δικαίωμα ευρεσιτεχνίας, όπως και τα δικαιώματα χρήσιμων μοντέλων, σχεδίων και εμπορικών σημάτων, προκύπτει με την υποβολή αίτησης στην Εθνική Υπηρεσία Ευρεσιτεχνιών, τη διεξαγωγή ελέγχου και την εγγραφή της.

Για να ευρεσιτεχνηθεί μια εφεύρεση που έχει κατατεθεί, πρέπει να πληροί τις ακόλουθες απαιτήσεις:

• Να είναι βιομηχανικά εφαρμόσιμη (Άρθρο 29, Παράγραφος 1, Εδάφιο του Ιαπωνικού Νόμου Ευρεσιτεχνιών)
• Να είναι νέα εφεύρεση (Άρθρο 29, Παράγραφος 1 του Ιαπωνικού Νόμου Ευρεσιτεχνιών)
• Να έχει καινοτομικότητα (Άρθρο 29, Παράγραφος 2 του Ιαπωνικού Νόμου Ευρεσιτεχνιών)
• Να είναι προηγούμενη αίτηση (Άρθρο 39 του Ιαπωνικού Νόμου Ευρεσιτεχνιών)

Επιπλέον, εφευρέσεις που ενδέχεται να βλάψουν τη δημόσια τάξη, τα ήθη ή τη δημόσια υγεία θεωρούνται μη ευρεσιτεχνήσιμες (Άρθρο 32 του Ιαπωνικού Νόμου Ευρεσιτεχνιών).

Διαθέσιμο για Βιομηχανική Χρήση

Το σύστημα των ευρεσιτεχνιών στοχεύει στην ανάπτυξη της βιομηχανίας (Άρθρο 1 του Νόμου περί Ευρεσιτεχνιών), επομένως εφευρέσεις που δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν βιομηχανικά δεν χρειάζεται να προστατεύονται με ευρεσιτεχνία και δεν μπορούν να λάβουν μία.

Άρθρο 29 του Νόμου περί Ευρεσιτεχνιών

Όποιος έχει κάνει μια εφεύρεση που μπορεί να χρησιμοποιηθεί βιομηχανικά, (συνέχεια παραλείπεται), μπορεί να λάβει ευρεσιτεχνία για αυτή την εφεύρεση.

Ο όρος “βιομηχανία” στον Νόμο περί Ευρεσιτεχνιών ερμηνεύεται ευρέως και περιλαμβάνει όχι μόνο την κατασκευαστική βιομηχανία, αλλά και την εξορυκτική, τη γεωργία, την αλιεία, τις μεταφορές, τις τηλεπικοινωνίες και άλλες. Επιπλέον, εφευρέσεις που σχετίζονται με τον επιχειρηματικό τομέα κατατίθενται για ευρεσιτεχνία σε μια ευρεία γκάμα βιομηχανικών τομέων, συμπεριλαμβανομένων του χρηματοοικονομικού, του ασφαλιστικού και του διαφημιστικού τομέα, καθώς και άλλων βιομηχανιών.

Από την άλλη πλευρά, εφευρέσεις που χρησιμοποιούνται μόνο για ακαδημαϊκούς ή πειραματικούς σκοπούς, ή εφευρέσεις που δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν εμπορικά, δεν πληρούν αυτό το κριτήριο. Επίσης, εφευρέσεις που δεν είναι πρακτικά εφαρμόσιμες (για παράδειγμα, μια μέθοδος για την κάλυψη ολόκληρης της επιφάνειας της γης με UV προστατευτικό γυαλί για να αποτρέψει την αύξηση των υπεριωδών ακτίνων) δεν έχουν βιομηχανική χρησιμότητα. Επιπλέον, εφευρέσεις που αφορούν την χειρουργική επέμβαση, θεραπεία ή διάγνωση ανθρώπων δεν θεωρούνται βιομηχανικά χρήσιμες και για αυτό το λόγο δεν μπορούν να λάβουν ευρεσιτεχνία.

Πρόκειται για ένα νέο εφεύρεμα

Ακόμη και αν ο εφευρέτης πιστεύει ότι η εφεύρεσή του αποτελεί νέα τεχνολογία, εάν το εφεύρεμα είναι ίδιο με υπάρχουσα τεχνολογία, τότε σύμφωνα με τον σκοπό του Νόμου Πατεντών (Japanese Patent Law) που είναι η συνεισφορά στην ανάπτυξη της βιομηχανίας, δεν πρέπει να χορηγηθεί δικαίωμα πατέντας.

Άρθρο 29, Παράγραφος 1 του Νόμου Πατεντών

Όποιος έχει κάνει μια εφεύρεση που μπορεί να χρησιμοποιηθεί βιομηχανικά, μπορεί να λάβει πατέντα για την εφεύρεσή του, εκτός από τις ακόλουθες εφευρέσεις:

ι. Εφευρέσεις που ήταν δημόσια γνωστές στην Ιαπωνία ή στο εξωτερικό πριν από την υποβολή της αίτησης πατέντας

ιι. Εφευρέσεις που έχουν δημόσια εφαρμοστεί στην Ιαπωνία ή στο εξωτερικό πριν από την υποβολή της αίτησης πατέντας

ιιι. Εφευρέσεις που έχουν περιγραφεί σε δημοσιευμένα έντυπα που διανεμήθηκαν στην Ιαπωνία ή στο εξωτερικό, ή έχουν γίνει διαθέσιμες στο κοινό μέσω τηλεπικοινωνιακών δικτύων πριν από την υποβολή της αίτησης πατέντας

Η έννοια της “δημόσια γνωστής εφεύρεσης” (κοινή γνώση) σημαίνει μια εφεύρεση των οποίων τα στοιχεία είναι γνωστά σε απροσδιόριστο αριθμό ατόμων χωρίς να είναι μυστικά. Ακόμη και αν πολλοί υπόχρεοι σε εχεμύθεια γνωρίζουν την εφεύρεση, αυτό δεν ισοδυναμεί με κοινή γνώση, αλλά όταν κάποιος χωρίς υποχρέωση εχεμύθειας την μάθει, ακόμη και αν είναι μόνο ένα άτομο, τότε θεωρείται κοινή γνώση. Η πρόθεση του εφευρέτη ή του αιτούντος να κρατήσει την εφεύρεση μυστική δεν είναι σημαντική.

Η “δημόσια εφαρμοσμένη εφεύρεση” (δημόσια χρήση) σημαίνει μια εφεύρεση που έχει εφαρμοστεί σε συνθήκες όπου τα στοιχεία της είναι δημόσια γνωστά ή υπάρχει πιθανότητα να γίνουν δημόσια γνωστά. Για παράδειγμα, αυτό μπορεί να συμβεί όταν σε ένα εργοστάσιο επιτρέπεται σε απροσδιόριστο αριθμό ατόμων να παρακολουθήσουν τη διαδικασία παραγωγής ενός προϊόντος.

Το “δημοσιευμένο έντυπο” αναφέρεται σε έγγραφα, σχέδια ή άλλα μέσα μετάδοσης πληροφοριών που έχουν αναπαραχθεί με σκοπό τη διάθεσή τους στο κοινό. Η “διάθεση” σημαίνει ότι τα έντυπα τοποθετούνται σε κατάσταση που να είναι προσβάσιμα σε απροσδιόριστο αριθμό ατόμων, και δεν απαιτείται η πραγματική πράξη κάποιου να τα έχει δει.

Επιπλέον, η “εφεύρεση που έχει γίνει διαθέσιμη στο κοινό μέσω τηλεπικοινωνιακών δικτύων” αναφέρεται γενικά στο διαδίκτυο και η “διαθεσιμότητα στο κοινό” σημαίνει ότι τα στοιχεία της εφεύρεσης είναι προσβάσιμα σε απροσδιόριστο αριθμό ατόμων, χωρίς να απαιτείται η πραγματική πράξη κάποιου να έχει πρόσβαση σε αυτά.

Η Προοδευτικότητα

Σύμφωνα με τον σκοπό του Νόμου περί Ευρεσιτεχνιών, ο οποίος αποσκοπεί στην ανάπτυξη της βιομηχανίας, η παροχή του αποκλειστικού δικαιώματος της ευρεσιτεχνίας σε εφευρέσεις που ένας κανονικός τεχνικός θα μπορούσε εύκολα να κάνει, δεν μόνο δεν συμβάλλει στην τεχνολογική πρόοδο αλλά αντίθετα την εμποδίζει. Ο σκοπός του άρθρου 29, παράγραφος 2 του Νόμου περί Ευρεσιτεχνιών είναι να αποκλείσει τέτοιες εφευρέσεις από την παροχή ευρεσιτεχνίας.

Άρθρο 29, παράγραφος 2 του Νόμου περί Ευρεσιτεχνιών

Όταν ένας κανονικός τεχνικός στον τομέα της τεχνολογίας που ανήκει η εφεύρεση, με την γνώση που είχε πριν από την ευρεσιτεχνιακή αίτηση, θα μπορούσε εύκολα να κάνει την εφεύρεση βασισμένος στις εφευρέσεις που αναφέρονται στην προηγούμενη παράγραφο, τότε για την εφεύρεση αυτή δεν μπορεί να χορηγηθεί ευρεσιτεχνία, ανεξάρτητα από τις διατάξεις της ίδιας παραγράφου.

Η προοδευτικότητα είναι ένα εξαιρετικά σημαντικό κριτήριο για το αν μια εφεύρεση μπορεί να λάβει ευρεσιτεχνία ή όχι και γι’ αυτό η κρίση της είναι δύσκολη, γίνεται συχνά το κύριο ζήτημα διαφωνίας στις ευρεσιτεχνιακές διαμάχες.

Η μέθοδος αξιολόγησης της προοδευτικότητας, σύμφωνα με το άρθρο 26 των κριτηρίων εξέτασης της Πατενταρχίας, πραγματοποιείται σε στάδια: «Αναγνώριση της εφεύρεσης της αίτησης», «Αναγνώριση της εφεύρεσης αναφοράς και άλλων αναφερόμενων εφευρέσεων», «Σύγκριση», και «Λογική επιχειρηματολογία (αξιολόγηση των διαφορών)».

Η Αρχή της Προτεραιότητας

Το δικαίωμα της πατέντας έχει αποκλειστικό χαρακτήρα, επομένως για κάθε εφεύρεση χορηγείται μόνο μία πατέντα (αρχή της μίας εφεύρεσης ανά πατέντα, αρχή της αποφυγής επικαλυπτόμενων πατεντών). Σε περίπτωση που υποβληθούν δύο ή περισσότερες αιτήσεις για την ίδια εφεύρεση, η απόφαση για το ποια αίτηση θα λάβει την πατέντα βασίζεται στην αρχή της προτεραιότητας.

Άρθρο 39 του Νόμου περί Πατεντών (Η Αρχή της Προτεραιότητας)

Όταν υπάρχουν δύο ή περισσότερες αιτήσεις πατέντας για την ίδια εφεύρεση σε διαφορετικές ημερομηνίες, μόνο ο πρώτος αιτών μπορεί να λάβει πατέντα για αυτήν την εφεύρεση.

Σε περίπτωση που υποβληθούν δύο ή περισσότερες αιτήσεις για την ίδια εφεύρεση, υπάρχουν δύο αρχές για το ποια αίτηση πρέπει να λάβει την πατέντα: η αρχή της προτεραιότητας της εφεύρεσης, η οποία χορηγεί την πατέντα στον πρώτο εφευρέτη, και η αρχή της προτεραιότητας της αίτησης, η οποία χορηγεί την πατέντα στον πρώτο αιτών ανεξάρτητα από την χρονική σειρά της εφεύρεσης. Στην Ιαπωνία, έχει υιοθετηθεί η αρχή της προτεραιότητας της αίτησης.

Συγκεκριμένα, ο Ιαπωνικός Νόμος περί Πατεντών ορίζει τα εξής:

• Όταν υπάρχουν δύο ή περισσότερες αιτήσεις πατέντας για την ίδια εφεύρεση σε διαφορετικές ημερομηνίες, μόνο ο πρώτος αιτών μπορεί να λάβει πατέντα για αυτήν την εφεύρεση. (Άρθρο 39, παράγραφος 1 του Ιαπωνικού Νόμου περί Πατεντών)
• Όταν υπάρχουν δύο ή περισσότερες αιτήσεις πατέντας για την ίδια εφεύρεση στην ίδια ημερομηνία, μόνο ένας αιτών που έχει καθοριστεί μέσω συμφωνίας μεταξύ των αιτούντων μπορεί να λάβει πατέντα για αυτήν την εφεύρεση. (Ίδιο άρθρο, παράγραφος 2)
• Όταν η εφεύρεση είναι ίδια με μια κατασκευή που αφορά μια αίτηση για κατοχύρωση χρήσιμου μοντέλου, τότε αντιμετωπίζεται με τον ίδιο τρόπο όπως αναφέρεται παραπάνω. (Ίδιο άρθρο, παράγραφοι 3 και 4)

Ποια είναι τα οφέλη από την απόκτηση ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας;

Τα δικαιώματα που προκύπτουν από την κατοχή ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας μπορούν να προσφέρουν στις επιχειρήσεις και τα άτομα που τα κατέχουν τα ακόλουθα τρία οφέλη στην επιχειρηματική τους δραστηριότητα.

Μπορείτε να αποκλείσετε νομικά τα προϊόντα αντιγραφής από άλλες εταιρείες

Ο Νόμος Περί Απαγόρευσης Μονοπωλίων απαγορεύει «την ιδιωτική μονοπώληση, τους αδίκως περιοριστικούς όρους συναλλαγών και τις άδικες μεθόδους συναλλαγών, προλαμβάνει την υπερβολική συγκέντρωση επιχειρηματικής εξουσίας, και εξαλείφει τους άδικους περιορισμούς στην παραγωγή, τις πωλήσεις, τις τιμές, την τεχνολογία και άλλες αδίκως περιοριστικές πρακτικές στην επιχειρηματική δραστηριότητα, με σκοπό την προώθηση του δίκαιου και ελεύθερου ανταγωνισμού, την ενθάρρυνση της δημιουργικότητας των επιχειρηματιών, την ενίσχυση της επιχειρηματικής δραστηριότητας, την αύξηση της απασχόλησης και του εθνικού πραγματικού εισοδήματος, και την εξασφάλιση των συμφερόντων των καταναλωτών, καθώς και την προώθηση μιας δημοκρατικής και υγιούς ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας» (Άρθρο 1 του Νόμου Περί Απαγόρευσης Μονοπωλίων), ωστόσο, στο Άρθρο 21 (Άσκηση Δικαιωμάτων Πνευματικής Ιδιοκτησίας) αναφέρεται ότι «οι διατάξεις αυτού του νόμου δεν εφαρμόζονται σε πράξεις που αναγνωρίζονται ως άσκηση δικαιωμάτων βάσει του Νόμου Περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας, του Νόμου Περί Ευρεσιτεχνιών, του Νόμου Περί Χρήσιμων Μοντέλων, του Νόμου Περί Σχεδίων ή του Νόμου Περί Σήματος».

Με άλλα λόγια, η εξαίρεση της αποκλειστικότητας των ευρεσιτεχνιών από την εφαρμογή του Νόμου Περί Απαγόρευσης Μονοπωλίων επιτρέπει στους κατόχους των ευρεσιτεχνιών να μονοπωλούν τις εφευρέσεις τους.

Όταν ένα προϊόν που είναι αποτέλεσμα τεχνολογικής ανάπτυξης κυκλοφορεί στην αγορά, η τεχνολογία του γίνεται γνωστή και εκτίθεται στην απειλή των αντιγράφων από άλλες εταιρείες. Ωστόσο, αν έχετε αποκτήσει τα δικαιώματα ευρεσιτεχνίας του προϊόντος, μπορείτε να αποκλείσετε την πώληση των αντιγράφων από άλλες εταιρείες με τη χρήση νομικής εξουσίας.

Οι κάτοχοι ευρεσιτεχνιών μπορούν να κινήσουν δικαστικές διαδικασίες για απαγόρευση (Άρθρο 100 του Νόμου Περί Ευρεσιτεχνιών) ή αξίωση αποζημίωσης για ζημιές (Άρθρο 709 του Αστικού Κώδικα) σε περίπτωση παραβίασης των δικαιωμάτων τους.

Η αγωγή για απαγόρευση απευθύνεται κατά των προσώπων που παραβιάζουν ή ενδέχεται να παραβιάσουν τα δικαιώματα ευρεσιτεχνίας κάποιου, ζητώντας τη διακοπή ή την πρόληψη της παραβίασης. Εάν η αγωγή για απαγόρευση γίνει δεκτή, το πρόσωπο εναντίον του οποίου έχει κινηθεί η διαδικασία θα πρέπει να σταματήσει την παραγωγή των αντιγράφων, αλλά μπορεί επίσης να απαιτήσει την καταστροφή των αντιγράφων και την απομάκρυνση των εγκαταστάσεων παραγωγής τους.

Η αγωγή για αποζημίωση απευθύνεται κατά των προσώπων που προκάλεσαν ζημιά στον κάτοχο της ευρεσιτεχνίας λόγω παραβίασης των δικαιωμάτων του, ζητώντας αποζημίωση για τη ζημιά. Εάν η αγωγή για αποζημίωση γίνει δεκτή, το πρόσωπο που παρήγαγε ή πούλησε τα αντίγραφα θα πρέπει να καταβάλει στον κάτοχο της ευρεσιτεχνίας ένα ποσό αντίστοιχο με τη ζημιά που υπέστη.

Αυτό αποτρέπει τους μη κατόχους της ευρεσιτεχνίας από το να προχωρήσουν στην πώληση αντιγράφων, αναλαμβάνοντας τον κίνδυνο να κινηθεί εναντίον τους δικαστική διαδικασία για παραβίαση των δικαιωμάτων ευρεσιτεχνίας.

Εξασφάλιση εσόδων από αδειοδότηση

Ακόμη και αν η απόκτηση ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας σας επιτρέπει να μονοπωλήσετε μια εφεύρεση, δεν είναι πάντα απαραίτητο να το κάνετε. Όσοι αποκτούν διπλώματα ευρεσιτεχνίας μπορούν να συνάψουν συμβάσεις με άλλους επιχειρηματίες λέγοντας, «Χρησιμοποιήστε την εφεύρεσή μου και πληρώστε μου για αυτό». Αυτό είναι το λεγόμενο «συμβόλαιο αδειοδότησης», και για τους επιχειρηματίες με περιορισμένα κεφάλαια, μπορεί να είναι πιο λογικό να συνάψουν συμβόλαια αδειοδότησης με μεγάλες εταιρείες και να λάβουν ένα μέρος των κερδών, αντί να προχωρήσουν σε δική τους παραγωγή. Έτσι, δεν χρειάζεται να αναλάβουν μόνοι τους το κόστος παραγωγής και διάθεσης προϊόντων που ενσωματώνουν την ευρεσιτεχνία, μειώνοντας τον κίνδυνο σε περίπτωση που τα προϊόντα δεν γίνουν αποδεκτά από την αγορά.

Ο Νόμος περί Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας (Japanese Patent Law) αναγνωρίζει το δικαίωμα σε άτομα εκτός του κατόχου της ευρεσιτεχνίας να εφαρμόζουν την εφεύρεση επαγγελματικά, το οποίο αποκαλείται δικαίωμα εκμετάλλευσης. Το δικαίωμα εκμετάλλευσης διακρίνεται σε αποκλειστικό δικαίωμα εκμετάλλευσης (άρθρο 77 του Νόμου περί Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας) και σε κοινό δικαίωμα εκμετάλλευσης (άρθρο 78 του Νόμου περί Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας).

Στα συμβόλαια αδειοδότησης διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας, ο κάτοχος της ευρεσιτεχνίας αποκαλείται δότης αδείας, ενώ ο συμβαλλόμενος αποκαλείται λήπτης αδείας. Τα συμβόλαια αδειοδότησης διακρίνονται σε συμβόλαια αποκλειστικής αδειοδότησης και συμβόλαια κοινής αδειοδότησης. Το συμβόλαιο αποκλειστικής αδειοδότησης επιτρέπει μόνο στον λήπτη αδείας να εφαρμόζει την ευρεσιτεχνία, αποκλείοντας ακόμα και τον δότη αδείας από την εφαρμογή της. Αντίθετα, το συμβόλαιο κοινής αδειοδότησης επιτρέπει και στους δύο, δότη και λήπτη αδείας, να εφαρμόζουν την ευρεσιτεχνία.

Σε κάθε μορφή συμβολαίου, οι όροι όπως η γεωγραφική περιοχή εφαρμογής της ευρεσιτεχνίας, η διάρκεια εφαρμογής και ο τρόπος πληρωμής των δικαιωμάτων (royalties) μπορούν να καθοριστούν ελεύθερα βάσει της συμφωνίας των δύο μερών.

Χρήσιμο για το Μάρκετινγκ

Στον Ιαπωνικό Νόμο Πατεντών (特許法), υπάρχει η διάταξη που αναφέρει ότι «ο κάτοχος της πατέντας, ο αποκλειστικός ή ο κοινός χρήστης της πρέπει να καταβάλλει προσπάθεια, σύμφωνα με τον κανονισμό του Υπουργείου Οικονομίας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, να προσθέτει σήμανση πατέντας στο προϊόν που αφορά η πατέντα ή στη συσκευασία του» (Άρθρο 187 του Ιαπωνικού Νόμου Πατεντών).

Αν και αυτή η σήμανση πατέντας δεν είναι υποχρεωτική, αλλά μόνο κάτι που πρέπει να επιδιώκεται, πολλές εταιρείες που πωλούν προϊόντα με εξασφαλισμένη πατέντα προβαίνουν ενεργά σε τέτοιες ενδείξεις, όπως «Πατέντα Εξασφαλισμένη» ή «Πατέντα Αριθμός ΧΧΧ». Η προσθήκη σήμανσης πατέντας σε ένα προϊόν μπορεί να δημιουργήσει την εντύπωση στον πελάτη ότι το προϊόν βασίζεται σε υψηλή τεχνολογική εμπειρία και να τονώσει την αγοραστική του διάθεση. Επιπλέον, μπορεί να λειτουργήσει ως μέσο προβολής της τεχνολογικής ικανότητας της εταιρείας προς τα έξω, αλλά και να δημιουργήσει την εικόνα μιας αξιόπιστης εταιρείας που κατορθώνει να εξασφαλίσει πατέντες. Ακόμη και η αναφορά «Υπό Αίτηση Πατέντας» μπορεί να βελτιώσει την εικόνα της εταιρείας και να είναι χρήσιμη για το μάρκετινγκ.

Συνοπτικά

Η έκδοση ενός διπλώματος ευρεσιτεχνίας δεν είναι αυτομάτως εγγυημένη με την υποβολή της αίτησης, και συχνά μπορεί να απορριφθεί για διάφορους λόγους.

Σε τέτοιες περιπτώσεις, ο αιτών λαμβάνει από την Πατενταρχή ένα έγγραφο με τους λόγους απόρριψης, το οποίο περιγράφει τους λόγους για τους οποίους η ευρεσιτεχνία δεν μπορεί να εγκριθεί. Ο αιτών έχει τη δυνατότητα να αντικρούσει μέσω γραπτών εγγράφων, αλλά είναι απαραίτητο να ελέγξει εκ των προτέρων και ενδελεχώς, μαζί με έναν έμπειρο δικηγόρο, εάν πληρούνται όλες οι απαιτήσεις.