Η αδικαιολόγητη αναδημοσίευση εικόνων που δεν μπορεί να αγνοηθεί. Εξηγώντας την παραβίαση των πνευματικών δικαιωμάτων που εξαπλώνεται στα κοινωνικά δίκτυα

Οι φωτογραφίες και οι εικόνες που βρίσκονται στο διαδίκτυο μπορούν εύκολα να κατεβούν ή να αντιγραφούν, γι’ αυτό στα social media και τις ιστοσελίδες συλλογής περιεχομένου οι παράνομες αναδημοσιεύσεις είναι ατελείωτες.

Οι δημιουργοί φωτογραφιών και εικονογραφήσεων, όπως και άλλων έργων, διαθέτουν δικαιώματα όπως το δικαίωμα αντιγραφής και το δικαίωμα διαθεσιμότητας προς αποστολή, και καταρχήν, η αντιγραφή και δημοσίευση από τρίτους χωρίς άδεια αποτελεί παραβίαση του δικαιώματος πνευματικής ιδιοκτησίας. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου ακόμα και αναδημοσιεύσεις που γίνονται με ελαφριά διάθεση οδηγούν σε αξιώσεις για αποζημίωση λόγω παραβίασης των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας.

Εδώ θα αναλύσουμε τους νομικούς κινδύνους της αναδημοσίευσης, παρουσιάζοντας ένα πραγματικό περιστατικό αναδημοσίευσης εικονογραφήσεων χωρίς άδεια.

Η διαφορά μεταξύ «Αναφοράς» και «Αναδημοσίευσης»

Η «Αναφορά» και η «Αναδημοσίευση» αποτελούν και οι δύο πράξεις αντιγραφής ή αναπαραγωγής του έργου κάποιου άλλου.

Ακόμη και αν πρόκειται για το έργο κάποιου άλλου, εφόσον αυτό «συνάδει με τις δίκαιες πρακτικές και πραγματοποιείται εντός των ορίων που δικαιολογούνται για σκοπούς αναφοράς όπως η ενημέρωση, η κριτική, η έρευνα ή άλλοι σκοποί» (Ιαπωνικός Νόμος Πνευματικής Ιδιοκτησίας, Άρθρο 32, Παράγραφος 1), τότε επιτρέπεται η χρήση του δημοσιευμένου έργου κάποιου άλλου μέσω αναφοράς.

Από την άλλη πλευρά, η αναδημοσίευση σημαίνει την αντιγραφή του έργου κάποιου άλλου «πέρα από το επιτρεπτό πλαίσιο» και την τοποθέτησή του σε διαφορετικό μέρος. Διαφέρει από την αναφορά, και γι’ αυτό απαιτείται η άδεια του κατόχου των πνευματικών δικαιωμάτων. Δεν είναι δυνατόν να αντιγράψετε και να αναδημοσιεύσετε ένα έργο χωρίς άδεια, απλώς επειδή «σας αρέσει» ή «θέλετε να το μοιραστείτε με πολλούς».

Σχετικό άρθρο: Σχετικά με περιπτώσεις που η αναφορά θεωρείται παράνομη σύμφωνα με τον «Ιαπωνικό Νόμο Πνευματικής Ιδιοκτησίας» (Ενότητα κειμένου και εικόνας)[ja]

Παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων η αναδημοσίευση;

Εδώ θα αναλύσουμε μια πραγματική περίπτωση αναδημοσίευσης χωρίς άδεια.

Η υπόθεση ξεκίνησε όταν τρία έργα ενός ιλουστρατέρ, τα οποία κατείχαν πνευματικά δικαιώματα, αναδημοσιεύτηκαν στην ιστοσελίδα “Girls VIP Summary” χωρίς άδεια. Το 2018, ο προσφεύγων ισχυρίστηκε ότι αυτή η πράξη αναδημοσίευσης παραβίασε τα πνευματικά δικαιώματα του στα έργα (δικαίωμα διάθεσης στο κοινό, Άρθρο 23, Παράγραφος 1 του Ιαπωνικού Νόμου Πνευματικής Ιδιοκτησίας) και αξίωσε αποζημίωση βάσει της εκτιμώμενης αξίας της ζημιάς όπως ορίζεται στο Άρθρο 114, Παράγραφος 3 του Ιαπωνικού Νόμου Πνευματικής Ιδιοκτησίας. Αυτή είναι η λεγόμενη υπόθεση “αναδημοσίευσης του έργου ‘Wall Slam’ χωρίς άδεια”.

Περίληψη του Συμβάντος Ανεπίτρεπτης Αναδημοσίευσης Εικονογραφήσεων “Kabedon”

Ο ενάγων είχε δημοσιεύσει τις συγκεκριμένες εικονογραφήσεις στο Twitter (το οποίο τώρα ονομάζεται X) και στην ιστοσελίδα που διαχειρίζεται. Οι εικονογραφήσεις απεικόνιζαν τέσσερις σκηνές με τον τίτλο “Ποιο Kabedon σας αρέσει περισσότερο?”; σε κάθε σκηνή, υπήρχε ένας τοίχος στην αριστερή πλευρά, μια γυναίκα δίπλα στον τοίχο και ένας άνδρας απέναντι, με κάθε σκηνή να συνοδεύεται από περιγραφικό κείμενο. Τρία από αυτά τα έργα αναδημοσιεύτηκαν χωρίς άδεια στην ιστοσελίδα που διαχειρίζεται ο κατηγορούμενος.

Ο κατηγορούμενος ισχυρίστηκε ότι ο ενάγων είχε δώσει την άδεια για τη δημοσίευση των εικονογραφήσεων. Ως απόδειξη, ανέφερε ότι ο ενάγων είχε δημοσιεύσει στο Twitter λίγο μετά την αρχική δημοσίευση το σχόλιο: “Εγώ είμαι του τύπου που, αν δεν διαγράψουν το όνομα του δημιουργού, δεν με νοιάζει η αναδημοσίευση… Προχωρήστε, κάντε το όσο θέλετε, γαργαλάει! (Γαχαχα!)”, υποστηρίζοντας ότι, κατά τη στιγμή που ο κατηγορούμενος αναδημοσίευσε τις εικονογραφήσεις, ο ενάγων είχε ήδη δώσει την άδεια σε τρίτους, συμπεριλαμβανομένου του κατηγορούμενου, να δημοσιεύσουν τα έργα του.

Από την πλευρά του, ο ενάγων αντέκρουσε λέγοντας ότι “ο κατηγορούμενος επέλεξε επιλεκτικά και με σκοπιμότητα τα λόγια του ενάγοντος στο Twitter, ενώ ο ενάγων είχε συνεχίσει το σχόλιό του λέγοντας ότι η αφήγηση της αναδημοσίευσης χωρίς άδεια θα οδηγούσε στο να ωφεληθούν άδικα οι παραβάτες, εκφράζοντας έτσι την άποψη ότι δεν επιτρέπει την αναδημοσίευση χωρίς άδεια” και διαφώνησε με την άποψη του κατηγορούμενου.

Απόφαση Δικαστηρίου: Αναγνώριση Παραβίασης Πνευματικών Δικαιωμάτων

Το δικαστήριο αρχικά εξέτασε το σχόλιο του κατηγορούμενου ότι είχε λάβει άδεια για τη δημοσίευση των συγκεκριμένων εικονογραφήσεων. Κατέληξε ότι, λόγω της εκτός συνθέσεως παράθεσης των δηλώσεων, δεν μπορεί να αναγνωρίσει ότι ο ενάγων είχε παραχωρήσει άδεια στον κατηγορούμενο για την ανάρτηση των εικονογραφήσεων στην εν λόγω ιστοσελίδα, και έτσι αναγνώρισε την παραβίαση του δικαιώματος διάθεσης προς το κοινό. Επιπλέον, διαπίστωσε ότι ο κατηγορούμενος ενήργησε είτε εσκεμμένα είτε τουλάχιστον από αμέλεια.

Στη συνέχεια, το δικαστήριο εξέτασε το ποσό της ζημίας που προκλήθηκε από την παραβίαση των πνευματικών δικαιωμάτων και υπολόγισε το ετήσιο τέλος χρήσης για μία εικονογράφηση στα 30.000 γιεν. Επιπρόσθετα, κατέληξε ότι ο κατηγορούμενος είχε δημοσιεύσει τις εικονογραφήσεις στην ιστοσελίδα για περίπου τρία χρόνια. Έτσι, το συνολικό ποσό που οφείλει ο ενάγων για τη χρήση των εικονογραφήσεων ανέρχεται σε 270.000 γιεν (30.000 γιεν ετήσιο τέλος χρήσης × 3 εικονογραφήσεις × 3 χρόνια), συν το κόστος του δικηγόρου 30.000 γιεν, για ένα συνολικό ποσό 300.000 γιεν που ο κατηγορούμενος οφείλει να πληρώσει.

Ο κατηγορούμενος υποστήριξε ότι, σύμφωνα με τους όρους χρήσης του Twitter, επιτρέπεται η ενσωμάτωση των tweets σε άλλες ιστοσελίδες, και αυτό θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη κατά τον υπολογισμό του ποσού της ζημίας. Ωστόσο, το δικαστήριο αποφάσισε ότι, ακόμη και με αυτή την προϋπόθεση, η δημοσίευση του κατηγορούμενου δεν θα μπορούσε να θεωρηθεί νόμιμη, και λαμβάνοντας υπόψη τη φύση της ιστοσελίδας που παράγει έσοδα ανάλογα με τον αριθμό των προβολών, το επιχείρημα του κατηγορούμενου δεν μπορούσε να γίνει δεκτό (Απόφαση του Περιφερειακού Δικαστηρίου του Τόκιο, 7 Ιουνίου του έτους Heisei 30 (2018)).

Επιτρέπει οι όροι χρήσης του X (πρώην Twitter) την αναδημοσίευση;

Στο περιστατικό αυτό, γνωστό ως «περιστατικό του τοίχου», ο ενάγων, ένας εικονογράφος, επικοινώνησε με 14 ιστότοπους που αναδημοσίευσαν το έργο του χωρίς άδεια, και από αυτούς οι 6 ανταποκρίθηκαν άμεσα στο αίτημα για αποζημίωση. Έτσι, ο ενάγων ανέθεσε σε δικηγόρο την υπόθεση για τους υπόλοιπους 8 ιστότοπους. Ακολούθησε η αποστολή επίσημων εγγράφων στους διαχειριστές κάθε ιστότοπου και συνήφθησαν διακανονισμοί με άλλους 4, αλλά οι ιστότοποι «VIPPER速報», «ガールズVIPまとめ», «腹痛い速報まとねた», και «ニュースちゃんねる» δεν αντέδρασαν, οδηγώντας την υπόθεση στα δικαστήρια.

Εκτός από το παραπάνω περιστατικό, και στην αγωγή κατά του «ニュースちゃんねる», οι κατηγορούμενοι υποστήριξαν ότι, αφού ο ενάγων δημοσίευσε τις εικόνες στο Twitter (τώρα X), είχε επιτρέψει βάσει των όρων χρήσης του Twitter σε τρίτους να δημοσιεύσουν τα έργα χωρίς να του καταβάλλουν αμοιβή, ισχυριζόμενοι ότι δεν παραβίασαν τα πνευματικά δικαιώματα του ενάγοντος.

Πράγματι, οι όροι χρήσης του Twitter περιλαμβάνουν ορισμένες επιφυλάξεις σχετικά με τα πνευματικά δικαιώματα των χρηστών:

• Οι χρήστες διατηρούν τα δικαιώματα σε όλο το περιεχόμενο που ανεβάζουν ή εμφανίζουν μέσω της υπηρεσίας.
• Με την ανάρτηση περιεχομένου στην υπηρεσία, οι χρήστες παραχωρούν στην εταιρεία μια παγκόσμια, μη αποκλειστική άδεια χρήσης, αντιγραφής, αναπαραγωγής, επεξεργασίας, τροποποίησης, δημοσίευσης, μετάδοσης, εμφάνισης και διανομής του περιεχομένου σε όλα τα μέσα και μεθόδους διανομής.
• Οι χρήστες συμφωνούν ότι αυτή η άδεια περιλαμβάνει το δικαίωμα της εταιρείας να παρέχει, να προωθεί και να βελτιώνει την υπηρεσία και να κάνει το περιεχόμενο διαθέσιμο σε άλλα μέσα ή υπηρεσίες, υπό τον όρο ότι αυτά τηρούν τους όρους χρήσης της εταιρείας.
• Η εταιρεία και άλλες επιχειρήσεις, οργανισμοί ή άτομα μπορούν να χρησιμοποιήσουν το περιεχόμενο χωρίς να πληρώσουν αμοιβή στον χρήστη, ο οποίος συμφωνεί ότι η χρήση της υπηρεσίας αποτελεί επαρκή αντάλλαγμα για την παραχώρηση των δικαιωμάτων στο περιεχόμενο και τα σχετικά δικαιώματα.

(Απόσπασμα από τους Όρους Χρήσης Υπηρεσίας X[ja])

Βάσει αυτών, οι κατηγορούμενοι υποστήριξαν ότι ο ενάγων είχε ήδη επιτρέψει την αναδημοσίευση των εικόνων σε άλλα μέσα χωρίς αμοιβή, αφού τις δημοσίευσε στο Twitter. Έτσι, ισχυρίστηκαν ότι η ανάρτηση των εικόνων στον ιστότοπό τους έγινε με την άδεια του ενάγοντος.

Από την πλευρά του, ο ενάγων αντέκρουσε ότι, παρόλο που είχε παραχωρήσει στο Twitter μια άδεια χρήσης βάσει των όρων χρήσης για την επαναχρησιμοποίηση των εικόνων υπό ορισμένους όρους, αυτό δεν σήμαινε ότι επέτρεπε την αναδημοσίευση χωρίς άδεια. Με άλλα λόγια, οι τρίτοι που επιθυμούν να επαναχρησιμοποιήσουν τις εικόνες πρέπει να τηρούν τους όρους χρήσης του Twitter, και μόνο εάν πληρούνται αυτοί οι όροι, τότε θα έχουν λάβει νόμιμη άδεια επαναχρησιμοποίησης από την εταιρεία. Ο ενάγων υποστήριξε ότι οι κατηγορούμενοι δεν είχαν τηρήσει αυτούς τους όρους.

Το δικαστήριο απάντησε σε αυτό λέγοντας,

Σύμφωνα με τους όρους της εταιρείας Twitter, οι όροι αυτοί, αφού έχουν επικυρωθεί ως έχουν, προϋποθέτουν ότι η Twitter μπορεί να παρέχει περιεχόμενο σε τρίτους για συγκεκριμένο σκοπό, υπό τον όρο ότι οι τρίτοι θα συμμορφώνονται με τις συνθήκες χρήσης περιεχομένου της Twitter, και ότι αυτοί οι τρίτοι μπορούν να χρησιμοποιήσουν το εν λόγω περιεχόμενο. Ωστόσο, ο κατηγορούμενος δεν έχει παρουσιάσει συγκεκριμένα επιχειρήματα ή αποδείξεις ότι η Twitter παρείχε τις συγκεκριμένες εικόνες στον κατηγορούμενο βάσει των ανωτέρω όρων. Επομένως, δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό ότι ο ενάγων είχε δώσει άδεια στον κατηγορούμενο να δημοσιεύσει τις εικόνες στον εν λόγω ιστότοπο βάσει των εν λόγω όρων, και έτσι οι ισχυρισμοί του κατηγορούμενου δεν μπορούν να γίνουν δεκτοί.

Απόφαση του Περιφερειακού Δικαστηρίου του Τόκιο, 13 Σεπτεμβρίου του έτους Heisei 30 (2018)

Επιπλέον, σε αυτήν την ξεχωριστή δίκη, το δικαστήριο διέταξε τον κατηγορούμενο να πληρώσει στον ενάγοντα το συνολικό ποσό των 270.000 γιεν (30.000 γιεν ανά έτος χρήσης επί τρία έργα επί τρία έτη) για τη χρήση των εικόνων, καθώς και τα δικηγορικά έξοδα ύψους 30.000 γιεν, για ένα συνολικό ποσό 300.000 γιεν.

Συνοπτικά: Για παραβιάσεις πνευματικών δικαιωμάτων στο διαδίκτυο, συμβουλευτείτε έναν δικηγόρο

Η αναδημοσίευση χωρίς άδεια είναι μια πρακτική που συμβαίνει συχνά, ελαφρά τη καρδία και σχεδόν καθημερινά σε κοινωνικά δίκτυα όπως το X (πρώην Twitter). Ωστόσο, αυτή η πράξη ενέχει υψηλό κίνδυνο να θεωρηθεί παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων, κάτι που είναι επικίνδυνο. Σε αυτό το άρθρο, εξηγούμε τους νομικούς κινδύνους αυτής της πράξης, βασιζόμενοι σε πραγματικά παραδείγματα από δικαστικές αποφάσεις.

Όπως και με τις παραθέσεις, έτσι και με τις αναδημοσιεύσεις, πρέπει να προχωράτε με προσοχή και σύμφωνα με τον Νόμο περί Πνευματικής Ιδιοκτησίας.

Επιπλέον, δεν είναι μόνο στο X, αλλά πολλοί χρήστες χρησιμοποιούν υπηρεσίες χωρίς να έχουν διαβάσει τους όρους χρήσης. Αν και οι όροι χρήσης μπορεί να φαίνονται δυσνόητοι και μακροσκελείς, συνιστούμε να τους διαβάσετε προσεκτικά.

Το περιεχόμενο που έχει αναδημοσιευθεί χωρίς άδεια μπορεί να οδηγήσει όχι μόνο σε αξιώσεις για αποζημίωση ζημιών, όπως εξηγήσαμε εδώ, αλλά και σε αιτήματα για διαγραφή. Για περισσότερες λεπτομέρειες, δείτε το σχετικό άρθρο που έχουμε ετοιμάσει.

Σχετικό άρθρο: Αιτήματα διαγραφής λόγω συκοφαντικής δυσφήμισης ή παραβίασης πνευματικών δικαιωμάτων σε ‘συνοπτικούς ιστότοπους'[ja]

Οδηγίες για τα Μέτρα από το Δικηγορικό μας Γραφείο

Το Δικηγορικό Γραφείο Monolith είναι ένα γραφείο με πλούσια εμπειρία στον τομέα της πληροφορικής, και ειδικότερα στο δίκαιο του διαδικτύου και της νομοθεσίας. Τα ζητήματα πνευματικής ιδιοκτησίας απαιτούν ιδιαίτερα εξειδικευμένες κρίσεις. Το γραφείο μας αναλαμβάνει την κατάρτιση και αναθεώρηση συμβάσεων για διάφορα θέματα, εξυπηρετώντας πελάτες από εισηγμένες εταιρείες μέχρι επιχειρήσεις νεοσύστατες. Εάν αντιμετωπίζετε προβλήματα σχετικά με πνευματικά δικαιώματα, παρακαλούμε ανατρέξτε στο παρακάτω άρθρο.

Τομείς εξειδίκευσης του Δικηγορικού Γραφείου Monolith: Νομικές Υπηρεσίες IT & Πνευματικής Ιδιοκτησίας για διάφορες επιχειρήσεις[ja]