Αντιμετώπιση του Διαδικτυακού Εκφοβισμού και Σχετικών Θεμάτων: Δίκη για Μέτρα Προστασίας Από Φήμες Όταν Τα Θύματα Είναι Ανήλικοι

Στη δυσφήμιση και τον συκοφαντικό λόγο στο διαδίκτυο, υπάρχουν περιπτώσεις όπου η «παρενόχληση» από τον πραγματικό κόσμο μεταφέρεται και στο διαδίκτυο, με αποτέλεσμα να γίνονται θύματα και ανήλικοι. Σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι δυνατόν να κινηθεί δικαστική διαδικασία με τον ανήλικο ως ενάγοντα.

Εδώ θα εξετάσουμε πώς αντιμετωπίζονται οι υποθέσεις στο δικαστήριο όταν ο ενάγων είναι ανήλικος σε περιπτώσεις δυσφήμισης στο διαδίκτυο.

Για την περίπτωση όπου ο δράστης και όχι το θύμα είναι ανήλικος, μπορείτε να βρείτε μια λεπτομερή ανάλυση στο παρακάτω άρθρο.

https://monolith.law/reputation/minors-responsibility-law[ja]

Περίπτωση Δημοσίευσης Άρθρου που Παραβιάζει το Δικαίωμα στην Τιμή από Μαθητή Γυμνασίου

Περίληψη της Υπόθεσης

Στο παραπάνω αναφερόμενο άρθρο παρουσιάζεται η περίπτωση όπου μια μαθήτρια Γ’ Γυμνασίου, η οποία φοιτούσε σε διαφορετικό σχολείο από τον κατηγορούμενο αλλά παρακολουθούσαν το ίδιο φροντιστήριο Αγγλικών, ζήτησε αποζημίωση για παράνομη πράξη λόγω ζημίας που υπέστη από ένα άρθρο που δημοσιεύτηκε σε ανώνυμο διαδικτυακό φόρουμ από τον κατηγορούμενο, ισχυριζόμενη ότι παραβιάστηκε η τιμή της.

Η Εξέλιξη της Δίκης από την Πλευρά του Θύματος

Ο κατηγορούμενος, παρόλο που φοιτούσε σε διαφορετικό γυμνάσιο και δεν είχε ποτέ άμεση συνομιλία με την προσφεύγουσα, συμμετείχε σε μια συζήτηση στο φροντιστήριο όπου προτάθηκε να γράψουν σχόλια και να δημοσιεύσουν αναρτήσεις στο ιστολόγιο της προσφεύγουσας ως μορφή πειράγματος. Το άρθρο που δημοσίευσε ανέφερε το όνομα και το γυμνάσιο της προσφεύγουσας, υποστηρίζοντας ότι είναι ένα άτομο με αδύναμη σεξουαλική ηθική που θα είχε σεξουαλικές σχέσεις με οποιονδήποτε.

Το δικαστήριο αναγνώρισε ότι η δημοσίευση στο διαδικτυακό φόρουμ, που ήταν προσβάσιμη από απροσδιόριστο και πολυάριθμο κοινό, και η οποία ειδικά ανέφερε το όνομα και το σχολείο της προσφεύγουσας, υπονομεύει την κοινωνική της εκτίμηση και συνεπώς αποτελεί παραβίαση του δικαιώματος στην τιμή.

Η Απόφαση του Δικαστηρίου και το Ζήτημα της Ηλικίας

Σχετικά με την ηλικία των μερών, το δικαστήριο ανέφερε ότι «και οι δύο ήταν μαθητές γυμνασίου και, εξαιτίας αυτού, η ακριβής κατανόηση της κατάστασης και των συναισθημάτων τους είναι δύσκολη», αλλά δεν έκανε ειδική αναφορά σε αύξηση ή μείωση της αποζημίωσης λόγω ηλικίας. Το δικαστήριο επέβαλε στον κατηγορούμενο να πληρώσει αποζημίωση 500.000 γιεν για ηθική βλάβη, 200.000 γιεν για έξοδα έρευνας και 70.000 γιεν για δικηγορικά έξοδα, συνολικά 770.000 γιεν. (Απόφαση του Περιφερειακού Δικαστηρίου του Τόκιο, 20 Δεκεμβρίου 2012)

Περίπτωση Δημοσίευσης Άρθρου που Παραβιάζει τα Δικαιώματα Ιδιωτικότητας Ενός Μαθητή Δημοτικού

Περίληψη της Υπόθεσης

Στο φόρουμ 2channel αναρτήθηκε μια συζήτηση με τίτλο “Υπόθεση Βιασμού από Δάσκαλο στο Δημοτικό Σχολείο της Πόλης Inagi, Περιστατικό Βιασμού Κοριτσιού”, όπου άρχισαν να δημοσιεύονται σχόλια σχετικά με έναν μαθητή που φοιτούσε σε αυτό το σχολείο. Στα σχόλια αναφέρθηκε το όνομα ενός μαθητή που πήγαινε στο σχολείο α και ήταν αναπληρωματικός αρχηγός σε ένα εκτός σχολείου ποδοσφαιρικό κλαμπ, και δημοσιεύτηκε η φράση “Η διεύθυνση του Χ είναι εδώ; Το τρένο Plarail Nozomi στο διαμέρισμα b, σειρά ○○”, χρησιμοποιώντας μια έκφραση που θυμίζει το όνομα ενός τρένου για να αποκαλύψει το όνομα και τον αριθμό του διαμερίσματος όπου ζούσε ο μαθητής, παραβιάζοντας τα δικαιώματα ιδιωτικότητας του. Επιπλέον, με φράσεις όπως “Μαμάκιας Χ”, “Αναπληρωματικός αλλά και αρχηγός”, “Ο Χ είναι ανεπαρκής”, παραβιάστηκαν τα δικαιώματα της τιμής του, και έτσι ο μαθητής της πέμπτης δημοτικού ζήτησε από τον πάροχο διαδικτύου να αποκαλύψει τα στοιχεία του ατόμου που έκανε την ανάρτηση.

https://monolith.law/reputation/2ch-harmful-rumor-comment[ja]

Η Εξέλιξη της Δίκης από την Πλευρά του Θύματος

Το δικαστήριο αναγνώρισε ότι “το συμφέρον κάποιου να μην αποκαλύπτονται αδικαιολόγητα προσωπικά στοιχεία όπως το όνομα και η διεύθυνση αποτελεί προσωπικό συμφέρον που πρέπει να προστατεύεται από τον νόμο περί παράνομων πράξεων” και κατέληξε ότι ήταν αρκετά εφικτό για τους χρήστες του διαδικτύου που διάβαζαν τα συγκεκριμένα άρθρα να εντοπίσουν συγκεκριμένα το σχολείο και την κατοικία του μηνυτή, και ότι δεν υπήρχε κανένας έγκυρος λόγος για τη δημοσίευση αυτών των πληροφοριών στο συγκεκριμένο φόρουμ, αναγνωρίζοντας έτσι την παραβίαση της ιδιωτικότητας.

Ο κατηγορούμενος πάροχος διαδικτύου υποστήριξε ότι “από τη γενική διάταξη και την έκφραση των άρθρων, οι αναγνώστες θα είχαν την εντύπωση ότι οι δημοσιεύσεις από τον ανήλικο (μαθητή δημοτικού) ήταν αβάσιμες και αρνητικές περιγραφές ενός συμμαθητή τους και ότι δεν ήταν αρκετά παράνομες ώστε να συνιστούν παράνομη πράξη”, αλλά το δικαστήριο αποφάσισε ότι τα άρθρα παραβίαζαν σαφώς τα προσωπικά δικαιώματα ιδιωτικότητας του μηνυτή και ότι ο μηνυτής είχε το δικαίωμα να ασκήσει αγωγή για αποζημίωση βάσει παράνομης πράξης εναντίον του ατόμου που έκανε την ανάρτηση, επιβάλλοντας στον πάροχο διαδικτύου την αποκάλυψη των στοιχείων του ατόμου που έκανε την ανάρτηση. (Απόφαση του Δικαστηρίου του Τόκιο, 18 Δεκεμβρίου 2015)

Το δικαστήριο αναγνώρισε την ανάρτηση ως παράνομη πράξη, και όχι απλώς ως αρνητική περιγραφή από έναν ανήλικο μαθητή δημοτικού.

Από την άλλη πλευρά, για παράδειγμα, η φράση “Μαμάκιας Χ” περιείχε μια αρνητική έκφραση (“μαμάκιας”), αλλά το δικαστήριο κατέληξε ότι δεν υπήρχε συγκεκριμένη βάση που να δείχνει ότι ο μηνυτής είχε μια υπερβολική αγάπη για τη μητέρα του και έλλειψη αυτοαποφασιστικότητας, και έτσι δεν αναγνώρισε τη μείωση της κοινωνικής εκτίμησης του μηνυτή και δεν δέχτηκε την κατηγορία για συκοφαντική δυσφήμιση.

Στην περίπτωση ενός μαθητή γυμνασίου που δημοσιεύτηκε το όνομά του ως θύμα εκφοβισμού

Περίληψη της υπόθεσης

Υπήρξε περίπτωση όπου ένας μαθητής γυμνασίου, θύμα ενός ευρέως δημοσιευμένου περιστατικού εκφοβισμού, είδε το πραγματικό του όνομα να δημοσιεύεται σε ένα νήμα του 2chan με τίτλο “Περιστατικό εκφοβισμού στο Δημοτικό Σχολείο a της πόλης Kawaguchi, τμήμα b”. Ο μαθητής αυτός απαίτησε την αποκάλυψη των στοιχείων του αποστολέα από τον πάροχο διαδικτύου, καταγγέλλοντας παραβίαση του δικαιώματος στην ιδιωτικότητα λόγω της δημοσίευσης του ονόματός του και του γεγονότος ότι έπεσε θύμα εκφοβισμού.

Η εξέλιξη της δίκης από την πλευρά του θύματος

Ο ενάγων, αφού εισήλθε στο Δημοτικό Σχολείο a της πόλης Kawaguchi και έγινε μέλος του τμήματος b, άρχισε να υφίσταται εκφοβισμό από άλλα μέλη μέσω των κοινωνικών δικτύων και να δέχεται σωματική τιμωρία από τον σύμβουλο του τμήματος, με αποτέλεσμα να μην μπορεί πλέον να παρακολουθεί το σχολείο.

Περίπου έναν μήνα αφότου η εφημερίδα άρχισε να αναφέρει τον εκφοβισμό, τη σωματική τιμωρία και την απουσία από το σχολείο, στο 2chan δημιουργήθηκε ένα νήμα για την υπόθεση, όπου μετά την αναφορά του κειμένου της εφημερίδας, δημοσιεύτηκαν πολλά άρθρα από ανώνυμους ή ψευδώνυμους συντάκτες. Σε ένα από αυτά τα άρθρα αναφερόταν: “Δεν μιλάτε καθόλου για το ότι ο κύριος ○○ ξεκίνησε την κόντρα. Πώς μπορείτε να λέτε τόσο εμφανώς ψεύτικες ιστορίες με τόση άνεση; Είστε ο γονιός του;” Ωστόσο, ο “κύριος ○○” στο άρθρο μπορούσε εύκολα να ταυτιστεί από τους συμμαθητές του ενάγοντος ως ο ίδιος ο ενάγων.

Ο ενάγων υποστήριξε ότι το γεγονός ότι ήταν θύμα εκφοβισμού δεν είχε αναφερθεί στις ειδήσεις και ότι, βάσει της ευαισθησίας ενός μέσου ατόμου, δεν θα επιθυμούσε τη δημοσιοποίηση αυτού του γεγονότος, το οποίο δεν ήταν ακόμα γνωστό στο κοινό, και έτσι θα έπρεπε να προστατεύεται ως ιδιωτικότητα. Πράγματι, οι πληροφορίες ότι κάποιος είναι θύμα εκφοβισμού, αν και δεν είναι τόσο ευαίσθητες όσο οι πληροφορίες για ασθένειες, μπορούν να θεωρηθούν σχεδόν εξίσου ευαίσθητες προσωπικές πληροφορίες.

Το δικαστήριο αποφάσισε ότι το γεγονός ότι κάποιος έχει υποστεί εκφοβισμό είναι ένα προσωπικό γεγονός που ο ίδιος δεν θα ήθελε να γίνει γνωστό αδιακρίτως, καθώς μπορεί εύκολα να οδηγήσει σε προκαταλήψεις ή συκοφαντίες, και ως εκ τούτου αποτελεί ένα γεγονός που ανήκει στην ιδιωτικότητα και πρέπει να προστατεύεται νομικά. Η πράξη του δημοσιογράφου που αποκάλυψε το γεγονός ότι ο ενάγων υπέστη εκφοβισμό μέσω της δημοσίευσης των άρθρων αυτών, δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι έγινε με τη συγκατάθεση του ενάγοντος ή ότι βρίσκεται εντός των ορίων της ανοχής, ούτε ότι υπερισχύουν άλλα νομικά αγαθά, και έτσι αποφάσισε ότι η πράξη αυτή αποτελεί σαφή παραβίαση της ιδιωτικότητας του ενάγοντος και διέταξε τον πάροχο διαδικτύου να αποκαλύψει τα στοιχεία του δημοσιογράφου. (Απόφαση του Δικαστηρίου του Τόκιο, 10 Δεκεμβρίου 2018)

Οι περιπτώσεις εκφοβισμού συχνά οδηγούν στον εντοπισμό τόσο των θυτών όσο και των θυμάτων από “ειδικές ομάδες”, και τα θύματα γίνονται συχνά αντικείμενο συκοφαντικών επιθέσεων, αλλά είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν ως παραβιάσεις του δικαιώματος στην ιδιωτικότητα.

https://monolith.law/reputation/personal-information-and-privacy-violation[ja]

Περίπτωση παραβίασης του δικαιώματος πορτραίτου ενός δίχρονου παιδιού λόγω ανάρτησης στο Twitter

Στο Twitter δημοσιεύτηκε ένα ψευδές άρθρο με περιεχόμενο ότι “παρά την αντίθεσή μου και το γεγονός ότι το εγγόνι μου έκλαιγε θέλοντας να επιστρέψει σπίτι, η νύφη μου πήρε το εγγόνι σε διαδήλωση κατά του νομοσχεδίου ασφάλειας και το εγγόνι πέθανε από θερμοπληξία”, συνοδευόμενο από φωτογραφία του προσφεύγοντος που υπήρχε ήδη στον ιστό. Κατατέθηκε αίτηση για αποκάλυψη πληροφοριών του αποστολέα με προσφεύγοντα ένα δίχρονο παιδί.

Η εξέλιξη της δίκης από την πλευρά του θύματος

Ο κατηγορούμενος ισχυρίστηκε ότι η δημοσίευση της εικόνας στο άρθρο δεν παραβίαζε το δικαίωμα πορτραίτου του προσφεύγοντος, καθώς η εικόνα ήταν ήδη δημόσια διαθέσιμη στον ιστό. Ωστόσο, το δικαστήριο αποφάσισε ότι η χρήση του πορτραίτου, το οποίο αποτελεί έκφραση της προσωπικότητας και είναι στενά συνδεδεμένο με την ανθρώπινη προσωπικότητα, πρέπει να εξαρτάται από τη θέληση του φωτογραφιζόμενου. Το γεγονός ότι η εικόνα ήταν διαθέσιμη στον ιστό δεν σημαίνει ότι μπορεί να δημοσιευτεί απεριόριστα ή ότι ο φωτογραφιζόμενος είχε συναινέσει σε αυτό ολοκληρωτικά ή υπονοούμενα. Έτσι, το δικαστήριο αναγνώρισε την παραβίαση του δικαιώματος πορτραίτου και διέταξε τον πάροχο να αποκαλύψει τις πληροφορίες του αποστολέα. (Δικαστήριο Νιιγκάτα, απόφαση 30 Σεπτεμβρίου 2016)

Στην απόφαση αναφέρεται ότι ο κατηγορούμενος ισχυρίστηκε πως το άρθρο δεν είχε ως σκοπό να μειώσει την κοινωνική αξιολόγηση του προσφεύγοντος, και επομένως η δημοσίευση της εικόνας δεν παραβίαζε το δικαίωμα πορτραίτου του. Ωστόσο, το δικαίωμα πορτραίτου προστατεύει από την ανεπιθύμητη φωτογράφιση και δημοσίευση της εικόνας ή της μορφής κάποιου, και η μείωση της κοινωνικής αξιολόγησης δεν σχετίζεται άμεσα με την παραβίαση του δικαιώματος πορτραίτου. Η απόφαση δεν αναφέρεται ειδικά στο γεγονός ότι ο προσφεύγων ήταν δύο ετών.

Επιπλέον, ο πατέρας του παιδιού και ο δικηγόρος που τον εκπροσωπούσε πραγματοποίησαν συνέντευξη τύπου στις 23 Φεβρουαρίου 2017 στην πόλη Νιιγκάτα, όπου ανακοίνωσαν ότι είχαν εντοπίσει τον άνδρα που έκανε την ανάρτηση και είχαν καταλήξει σε συμβιβασμό. Σύμφωνα με τις ανακοινώσεις, ο 50χρονος άνδρας που ανήρτησε την ψευδή φωτογραφία έγραψε μια επιστολή συγγνώμης προς τον πατέρα, και αν και το ποσό δεν έχει ανακοινωθεί, κατέβαλε αποζημίωση και έξοδα έρευνας.

Συνοπτικά

Όταν το θύμα παραβίασης δικαιωμάτων είναι ανήλικο, είναι δυνατόν να κινηθεί δικαστική διαδικασία με τον ανήλικο ως ενάγοντα.

Σε επίπεδο πρακτικής εφαρμογής, σε τέτοιες περιπτώσεις, η εντολή για την προσφυγή στη δικαιοσύνη πρέπει να φέρει την υπογραφή και τη σφραγίδα του ανήλικου θύματος ως εντολέα και των γονέων του ως νόμιμων εκπροσώπων και κηδεμόνων.

Όταν ένα ανήλικο παιδί πέσει θύμα, οι κηδεμόνες του πρέπει να αντιδράσουν άμεσα. Συμβουλευτείτε έναν έμπειρο δικηγόρο για να αποκαταστήσετε τα δικαιώματα του παιδιού σας.