Μπορεί να θεωρηθεί παραβίαση του απορρήτου αν δημοσιευτούν στο διαδίκτυο πληροφορίες για την υγεία σας;

Στο κείμενο της απόφασης της υπόθεσης 『Μετά το Γλέντι』, το Πρωτοδικείο του Τόκιο (28 Σεπτεμβρίου 1964) αναγνώρισε το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα ως «νομική εγγύηση ή δικαίωμα να μην αποκαλύπτεται ανεξέλεγκτα η προσωπική ζωή». Αυτό αποτελεί το πρώτο δικαστικό παράδειγμα που αναγνώρισε το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα. Το Πρωτοδικείο του Τόκιο στην απόφαση αυτή καθόρισε τέσσερις προϋποθέσεις για την παραβίαση του δικαιώματος στην ιδιωτικότητα:

1. Να αφορά γεγονότα της προσωπικής ζωής ή θέματα που ενδέχεται να εκληφθούν ως τέτοια.
2. Να είναι θέματα που, βάσει της αντίληψης του μέσου ανθρώπου και τοποθετούμενοι στη θέση του ενδιαφερόμενου, δεν θα επιθυμούσε κανείς να δημοσιοποιηθούν.
3. Να αφορά θέματα που δεν είναι ακόμη γνωστά στο ευρύ κοινό.
4. Η δημοσιοποίηση να έχει προκαλέσει στον ενδιαφερόμενο πραγματική δυσφορία ή ανησυχία.

Οι πληροφορίες σχετικά με την ασθένεια ενός ατόμου αποτελούν πληροφορίες που αφορούν την ιδιωτικότητα και είναι εξαιρετικά ευαίσθητες. Εφόσον πληρούνται όλες οι παραπάνω προϋποθέσεις, και ιδιαίτερα η τέταρτη που αναφέρει ότι «η δημοσιοποίηση έχει προκαλέσει στον ενδιαφερόμενο πραγματική δυσφορία ή ανησυχία», η αποκάλυψη ή χρήση πληροφοριών σχετικά με την ασθένεια κάποιου χωρίς τη συγκατάθεσή του μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά νομικά προβλήματα.

https://monolith.law/reputation/privacy-invasion[ja]

Στην περίπτωση ενός ιστολογίου αγώνα κατά του καρκίνου

Όπως έχουμε αναφέρει και σε άλλο άρθρο του ιστότοπού μας, υπήρξε περίπτωση όπου μια γυναίκα που διαχειριζόταν ανώνυμα ένα ιστολόγιο με τις εμπειρίες της από τη μάχη με τον νεανικό καρκίνο του μαστού, κατέληξε να καταγγείλει τον κατηγορούμενο για δημοσίευση που την ταυτοποίησε με όνομα, ηλικία και το σχολείο όπου εργαζόταν, αποκαλύπτοντας στο κοινό ότι είχε προσβληθεί από νεανικό καρκίνο του μαστού και παραβιάζοντας έτσι την ιδιωτικότητά της.

https://monolith.law/reputation/scope-of-privacyinfringement[ja]

Το Περιφερειακό Δικαστήριο του Τόκιο τον Ιούνιο του 2014 (Heisei 26), δήλωσε ότι «η δημοσίευση από τον κατηγορούμενο ήταν απερίσκεπτη και κακόβουλη», και «λαμβάνοντας υπόψη ότι οι πληροφορίες ιδιωτικότητας, μόλις διαρρεύσουν στο διαδίκτυο, είναι σχεδόν αδύνατο να διαγραφούν εντελώς, το αποτέλεσμα των ενεργειών του κατηγορούμενου είναι αναμφίβολα σοβαρό», και έτσι αναγνώρισε την παραβίαση του δικαιώματος στην ιδιωτικότητα, διατάσσοντας τον κατηγορούμενο να πληρώσει αποζημίωση ύψους 1.200.000 γιεν και δικαστικά έξοδα 120.000 γιεν, συνολικού ποσού 1.320.000 γιεν.

Περίπτωση Απόλυσης λόγω Μόλυνσης από HIV

Υπάρχει περίπτωση όπου η αποκάλυψη πληροφοριών για ασθένεια λόγω μόλυνσης από HIV χωρίς τη συγκατάθεση του ατόμου, έχει κριθεί ως παραβίαση του απορρήτου.

Ο Α σύναψε συμβόλαιο απασχόλησης με την εταιρεία X Α.Ε., το οποίο περιελάμβανε την αποστολή του στην τοπική θυγατρική της εταιρείας, Y Α.Ε., στην Ταϊλάνδη. Αμέσως μετά την άφιξή του, και κατόπιν εντολής της Y Α.Ε., ο Α υποβλήθηκε σε ιατρική εξέταση σε τοπικό νοσοκομείο για την απόκτηση θεώρησης εργασίας, όπου ο γιατρός χωρίς την άδεια του Α διενήργησε τεστ αντισωμάτων HIV και ενημέρωσε τον B, διευθύνοντα σύμβουλο της Y Α.Ε., για το θετικό αποτέλεσμα. Ο B ενημέρωσε την X Α.Ε., η οποία έδωσε εντολή στον Α να επιστρέψει στην πατρίδα του, και κατά την επιστροφή του, ο διευθύνων σύμβουλος της X Α.Ε. τον ενημέρωσε για τη μόλυνσή του από HIV και τον απέλυσε με βάση αυτό το γεγονός.
Σε αντίδραση, ο Α κατέθεσε αγωγή κατά της X Α.Ε. για άκυρη απόλυση, επιβεβαίωση της θέσης του, και κατά της Y Α.Ε. ή του B για παραβίαση του απορρήτου του, ζητώντας δικαστική προστασία.

Το Πρωτοδικείο του Τόκιο αναγνώρισε ότι «ακόμη και ο εργοδότης δεν επιτρέπεται να παραβιάζει το απόρρητο του εργαζομένου και, αντίστοιχα, όταν έχει αποκτήσει πληροφορίες που αφορούν το απόρρητο του εργαζομένου, οφείλει να τις διατηρήσει και δεν επιτρέπεται να τις διαρρεύσει απρόσεκτα σε τρίτους, καθώς αυτό θα αποτελούσε παραβίαση του δικαιώματος στο απόρρητο και θα ήταν παράνομο», και κατέληξε ότι η ενημέρωση της X Α.Ε. από τον B και η ειδοποίηση του Α από τον διευθύνοντα σύμβουλο της X Α.Ε. ήταν,

παραβίαση του απορρήτου, καθώς οι πληροφορίες σχετικά με την προσωπική υγεία ανήκουν στο απόρρητο του ατόμου και, ειδικά οι πληροφορίες για τη μόλυνση από HIV που ήταν αντικείμενο διαφωνίας στην παρούσα υπόθεση, λαμβάνοντας υπόψη τις κοινωνικές προκαταλήψεις και τις διακρίσεις εναντίον των ατόμων με HIV, θα έπρεπε να θεωρηθούν ως πληροφορίες με ιδιαίτερα υψηλό βαθμό εμπιστευτικότητας. Οποιοσδήποτε αποκτά αυτές τις πληροφορίες δεν επιτρέπεται να τις διαρρεύσει απρόσεκτα σε τρίτους, και η απρόσεκτη διαρροή σε τρίτους θα συνιστούσε παραβίαση του δικαιώματος στο απόρρητο.

Πρωτοδικείο του Τόκιο, απόφαση της 30ης Μαρτίου 1995 (Heisei 7)

Και έτσι, διέταξε την επιβεβαίωση της θέσης του Α, την αποζημίωση για την αναγκαστική ανεργία και την καταβολή αποζημίωσης ύψους 3 εκατομμυρίων γιεν από την X Α.Ε. και άλλα 3 εκατομμύρια γιεν από την Y Α.Ε. και τον B.

Σε περίπτωση μη πρόσληψης λόγω ηπατίτιδας Β

Υπάρχουν περιπτώσεις όπου η χρήση των αποτελεσμάτων του ελέγχου για τον ιό της ηπατίτιδας Β χωρίς τη συγκατάθεση του υποψηφίου έχει κριθεί ως παραβίαση του απορρήτου.

Όταν ο υποψήφιος Α, που αναμενόταν να αποφοιτήσει από το πανεπιστήμιο, πέρασε τις εξετάσεις πρόσληψης σε έναν χρηματοπιστωτικό οργανισμό και υποβλήθηκε σε ιατρική εξέταση, έλαβε εντολή από την εταιρεία να κάνει αιματολογική εξέταση. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης, διαπιστώθηκε ότι ήταν θετικός στον ιό της ηπατίτιδας Β. Ωστόσο, ο Α δεν ενημερώθηκε για το αποτέλεσμα και υποβλήθηκε σε περαιτέρω λεπτομερείς εξετάσεις, όπου διαπιστώθηκε ότι είχε χρόνια ενεργό ηπατίτιδα και τελικά δεν προσλήφθηκε. Ο Α κατέθεσε αγωγή κατά του χρηματοπιστωτικού οργανισμού, ισχυριζόμενος ότι τα δικαιώματα του απορρήτου παραβιάστηκαν επειδή οι εξετάσεις για τον ιό και οι λεπτομερείς εξετάσεις έγιναν χωρίς την εξήγηση και τη συγκατάθεσή του.

Το Πρωτοδικείο του Τόκιο δήλωσε:

Το έτος Heisei 9 (1997), υπήρχαν κοινωνικές παρανοήσεις και προκαταλήψεις σχετικά με τους τρόπους μετάδοσης του ιού της ηπατίτιδας Β και τη σχέση του με την εργασιακή ικανότητα, και ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της αναζήτησης εργασίας ή της απασχόλησης, οι μολυσμένοι αντιμετωπίζονταν εσφαλμένα. Σε αυτό το πλαίσιο, το γεγονός ότι κάποιος είναι φορέας του ιού της ηπατίτιδας Β και έχει τον ιό στο αίμα του είναι πληροφορία που δεν θα ήθελε να γνωρίζουν άλλοι άνθρωποι χωρίς τη συγκατάθεσή του, και επομένως το δικαίωμα να μην αποκαλυφθεί αυτή η πληροφορία χωρίς τη συγκατάθεση του πρέπει να προστατεύεται ως δικαίωμα στο απόρρητο.

Πρωτοδικείο του Τόκιο, απόφαση 20 Ιουνίου 2003

Και έτσι, αναγνώρισε ότι η διενέργεια των εξετάσεων για τον ιό και οι λεπτομερείς εξετάσεις χωρίς την εξήγηση και τη συγκατάθεση του Α αποτελούσαν παραβίαση του δικαιώματος στο απόρρητο και επιδίκασε αποζημίωση ύψους 1.500.000 γιεν.

Αποδείχθηκε ότι η μόλυνση από τον ιό της ηπατίτιδας Β αποτελεί ιδιωτικό θέμα και ότι η διενέργεια αιματολογικών εξετάσεων και λεπτομερών εξετάσεων κατά την πρόσληψη είναι παράνομη, εκτός εάν υπάρχει ανάγκη για αυτές, εξηγηθεί στους υποψηφίους ο σκοπός και η αναγκαιότητα τους και ληφθεί η συγκατάθεσή τους.

Περιπτώσεις Περιορισμού Εργασίας λόγω Λοίμωξης από HIV

Μια νοσοκόμα που εργαζόταν σε νοσοκομείο, διαγνώστηκε θετική στον ιό HIV μετά από αιματολογική εξέταση σε πανεπιστημιακό νοσοκομείο. Οι γιατροί και το προσωπικό του νοσοκομείου όπου εργαζόταν, μοιράστηκαν αυτή την πληροφορία με άλλους συναδέλφους χωρίς τη συγκατάθεση της νοσοκόμας, πράξη που αποτελεί παράνομη εισβολή στο απόρρητο και παραβίαση της ιδιωτικότητας. Επιπλέον, το νοσοκομείο που επέβαλε περιορισμούς στην εργασία της λόγω της λοίμωξης από HIV, παραβίασε το δικαίωμα της να εργάζεται, και για αυτό το λόγο η νοσοκόμα απαίτησε αποζημίωση για τις ζημιές που υπέστη.

Το Δικαστήριο της Φουκουόκα αναγνώρισε ότι,

“Οι πληροφορίες αυτές, σε ένα περιβάλλον όπου οι προκαταλήψεις και οι διακρίσεις κατά των ατόμων με HIV ακόμα υπάρχουν, θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικές από την άποψη της προστασίας της ιδιωτικότητας. Οι πληροφορίες αυτές διαρρέονται σε ανθρώπους που βρίσκονται σε θέσεις ευθύνης στον χώρο εργασίας της προσφεύγουσας, συμπεριλαμβανομένων των ανωτέρων της, και η προσφεύγουσα θα ήθελε ιδιαίτερα να κρατήσει αυτές τις πληροφορίες μυστικές για τη συνέχιση της εργασίας της. Η διαρροή αυτών των πληροφοριών προκάλεσε στην προσφεύγουσα τουλάχιστον ψυχικό πόνο στη συνέχιση της εργασίας της στο εν λόγω νοσοκομείο, καθώς και ψυχικό πόνο λόγω των περιορισμών στην εργασία που επιβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της συνάντησης.”

Απόφαση Δικαστηρίου Φουκουόκα, 8 Αυγούστου 2014 (Heisei 26)

και αποφάσισε να αναγνωρίσει την παραβίαση της ιδιωτικότητας, επιδικάζοντας αποζημίωση 2 εκατομμυρίων γιεν.

Τα αναφερόμενα περιστατικά μετάδοσης του HIV από ιατρικό προσωπικό σε ασθενείς ήταν παγκοσμίως ελάχιστα, ακόμα και τότε, και στην περίπτωση των νοσοκόμων υπήρχε μόνο ένα περιστατικό. Δεν αναγνωρίστηκε ότι υπήρχε σημαντικός κίνδυνος μετάδοσης σε άλλους ασθενείς, και είχε ήδη διαπιστωθεί ότι η πλειοψηφία των ιατρικών πράξεων μπορούσε να γίνει χωρίς κίνδυνο μετάδοσης του ιού, εφόσον λαμβάνονταν κατάλληλα προληπτικά μέτρα. Επιπλέον, όσον αφορά τους περιορισμούς στην εργασία, το δικαστήριο δήλωσε ότι “ο εργαζόμενος έχει τόσο το δικαίωμα όσο και την υποχρέωση να εργάζεται βάσει της σύμβασης εργασίας” και ότι “η απουσία του εργαζομένου από την εργασία πρέπει να βασίζεται στην ελεύθερη βούλησή του, και ο εργοδότης δεν πρέπει να εμποδίζει αυτό, ούτε να υποχρεώνει τον εργαζόμενο να απουσιάζει από την εργασία, καθώς αυτό αποτελεί παράνομη πράξη.”

Στην περίπτωση ενός ηλικιωμένου πολιτιστικού διανοούμενου με άνοια

Υπήρξε περίπτωση όπου ένας άνδρας σκηνοθέτης ηλικίας 90 ετών και η οικογένειά του μήνυσαν μια βοηθό και την εταιρεία επισκεπτών βοηθών για παραβίαση της ιδιωτικότητας και συκοφαντική δυσφήμιση, επειδή η βοηθός παρουσίασε στο ιστολόγιό της την κατάσταση φροντίδας τους, περιγράφοντας τον σκηνοθέτη να περιπλανιέται μέσα στο σπίτι και άλλα.

Η εταιρεία επισκεπτών βοηθών απέστειλε τη βοηθό στο σπίτι του σκηνοθέτη από τον Μάιο έως τον Ιούνιο του 2013 (Έτος Χεισέι 25), και η βοηθός τον Ιούνιο του ίδιου έτους ανήρτησε στο ιστολόγιό της το πραγματικό όνομα του άνδρα, περιγράφοντας λεπτομερώς την κατάσταση φροντίδας του, όπως το γεγονός ότι δεν μπορούσε να βουρτσίσει μόνος του τα δόντια του και περιπλανιόταν μέσα στο σπίτι, και σχολίασε με ειρωνεία ότι «ο κάποτε διάσημος ΧΧΧ πλέον πάσχει από άνοια, και η κάποτε αξιοπρέπεια και δόξα του έχουν εξαφανιστεί». Η βοηθός απολύθηκε μετά από μόλις τρεις αποστολές με τη δικαιολογία ότι «δεν μπορούσαν να της εμπιστευτούν τη φροντίδα», αλλά αφού ένας αναγνώστης είδε το ιστολόγιο, ενημέρωσε την τοπική αυτοδιοίκηση της περιοχής όπου βρισκόταν η εταιρεία, η οποία ζήτησε από την εταιρεία να λάβει μέτρα. Η εταιρεία, που είχε ήδη απολύσει την βοηθό για «μη συμμόρφωση με τις οδηγίες» και δεν γνώριζε την ύπαρξη του ιστολογίου, έσπευσε να διατάξει την βοηθό να διαγράψει τις αναρτήσεις, αλλά μια εβδομάδα αργότερα, η βοηθός ενημέρωσε το ιστολόγιο και πρόσθεσε περισσότερα απαξιωτικά σχόλια.

Ο σκηνοθέτης και η οικογένειά του κατηγόρησαν την βοηθό ότι «δημοσίευσε πληροφορίες για την κατάσταση της υγείας και την οικιακή ζωή που θα μπορούσε να γνωρίζει μόνο μέσω της εργασίας της ως βοηθός, προσθέτοντας φανταστικά στοιχεία και δημοσιεύοντας τα σε απροσδιόριστο αριθμό ανθρώπων για να κερδίσει δημοσιότητα και να επιδείξει τον εαυτό της, παραβιάζοντας την ιδιωτικότητα και βλάπτοντας την τιμή», και την εταιρεία για «παραβίαση της υποχρέωσης να μην επιτρέπει στους υπαλλήλους της να διαρρέουν μυστικά», ζητώντας αποζημίωση για τις ζημιές.

Το Πρωτοδικείο του Τόκιο αναγνώρισε την παραβίαση της ιδιωτικότητας, λέγοντας:

Το άρθρο του Ιουνίου αποκάλυψε ότι ο ενάγων πάσχει από άνοια, δεν μπορεί να εκτελέσει μόνος του τις καθημερινές δραστηριότητες όπως το βούρτσισμα των δοντιών ή το ντύσιμο, δεν καταλαβαίνει τον λόγο που πρέπει να πάρει φάρμακα, και περπατάει γύρω στο δωμάτιο, αποκαλύπτοντας την καθημερινή ζωή του ενάγοντα στο σπίτι του, που πάσχει από άνοια. Το περιεχόμενο αυτό αφορά γεγονότα της ιδιωτικής ζωής του ενάγοντα ή γεγονότα που μπορεί να εκληφθούν ως τέτοια, και με βάση την αντίληψη του μέσου ανθρώπου, τέτοια θέματα θα έπρεπε να παραμείνουν εμπιστευτικά και να μην επιθυμούνται να δημοσιευτούν.

Πρωτοδικείο του Τόκιο, απόφαση 4 Σεπτεμβρίου 2015 (Έτος Χεισέι 27)

Επιπλέον, αναγνώρισε τη συκοφαντική δυσφήμιση, λέγοντας ότι «η δημοσίευση των άρθρων του Ιουνίου και του Σεπτεμβρίου αποκάλυψε την ιδιωτικότητα του ενάγοντα και μείωσε την κοινωνική του αξιολόγηση, προκαλώντας του ψυχικό πόνο (κάτι που δεν αναιρείται ακόμη και αν ο ενάγων είναι ενήλικας υπό επιτροπεία)», και διέταξε την βοηθό να πληρώσει 1.500.000 γιεν.

https://monolith.law/reputation/defamation-and-decline-in-social-reputation[ja]

Όσον αφορά την εταιρεία επισκεπτών βοηθών, το δικαστήριο δήλωσε ότι η εταιρεία έχει την ευθύνη να καθοδηγεί και να εποπτεύει επαρκώς τους υπαλλήλους της κατά την επιλογή και την επίβλεψή τους, ώστε να μην παραβιάζεται η ιδιωτικότητα ή η τιμή των χρηστών, και επειδή η εταιρεία δεν προσέφερε καμία προσοχή σε αυτό το θέμα σχετικά με την βοηθό, φέρει την ευθύνη για παραβίαση της σύμβασης και διέταξε την εταιρεία να πληρώσει 1.000.000 γιεν για το άρθρο του Ιουνίου και 300.000 γιεν για το άρθρο του Σεπτεμβρίου, συνολικά 1.300.000 γιεν.

https://monolith.law/reputation/defamation[ja]

Συνοπτικά

Οι πληροφορίες για ασθένειες είναι πολύ ευαίσθητες και μπορεί να προκαλέσουν ζημιές που δεν περιορίζονται μόνο σε ψυχική αγωνία, αλλά επίσης να οδηγήσουν σε απόρριψη πρόσληψης ή περιορισμούς στην εργασία, προκαλώντας έτσι σημαντικές ζημιές. Γι’ αυτό το λόγο, τα ποσά των αποζημιώσεων για την ηθική βλάβη τείνουν να είναι υψηλά. Εάν οι πληροφορίες σχετικά με την ασθένειά σας δημοσιευτούν ή χρησιμοποιηθούν, παρακαλούμε επικοινωνήστε άμεσα μαζί μας για συμβουλές.