Opeenvolgende overlast in roterende sushi-restaurants, wat is de wettelijke verantwoordelijkheid bij het opzettelijk likken van serviesgoed en dergelijke?

Er was een tijd dat video’s en foto’s van werknemers die in koelkasten in convenience stores klommen of producten aten en dronken zonder toestemming, verspreid werden op sociale media. Dit leidde tot de identificatie van de betreffende winkels en zelfs tot boycotacties, een fenomeen dat bekend staat als ‘parttime terrorisme’. Hoewel er nog steeds incidenteel gevallen van ‘parttime terrorisme’ zijn, is er tegenwoordig veel discussie over schade aan goederen en uitrusting veroorzaakt door winkelbezoekers.

Welke juridische verantwoordelijkheid ontstaat er door overlast veroorzaakt door klanten? In dit artikel zullen we dit uitleggen aan de hand van het voorbeeld van de verspreiding van video’s van grappen met producten en apparatuur in een ronddraaiend sushirestaurant.

Overlast in roterende sushirestaurants neemt toe

In januari 2023 werden er op sociale media opeenvolgend video’s gepubliceerd van klanten die overlast veroorzaakten in roterende sushirestaurants.

In de roterende sushiketen ‘Sushiro’ werd een video verspreid waarin een jonge man speeksel van zijn vinger op de rondgaande sushi smeert en de sojasausfles en ongebruikte theekopjes op tafel likt en terugzet.

Ook in de vestigingen van de roterende sushiketen ‘Hama Sushi’, beheerd door Zensho Holdings, zijn video’s op sociale media verspreid waarin sommige klanten zonder toestemming wasabi op de sushi leggen, wat tot verspreiding en kritiek heeft geleid. Er zijn ook andere incidenten, zoals het zonder toestemming nemen van sushi van iemand anders zonder het bord te nemen, die tot verontwaardiging hebben geleid.

De winkels die deze schade ernstig nemen, hebben de situatie laten escaleren tot het indienen van een schaderapport bij de politie.

Referentie artikel: Speeksel op sushi, gelikte theekopjes terugzetten… Overlast video’s ook bij Sushiro, overleg met politie (Sankei Newspaper Article)[ja]

Volgens rapporten zijn er bedrijven die hebben aangegeven zowel strafrechtelijke als civielrechtelijke verantwoordelijkheid na te streven, en de toekomstige ontwikkelingen worden nauwlettend in de gaten gehouden.

De mogelijke strafrechtelijke verantwoordelijkheid voor overlast in een ronddraaiend sushirestaurant

Er worden video’s verspreid van verschillende vormen van overlast in ronddraaiende sushirestaurants, en deze overlast kan leiden tot strafrechtelijke verantwoordelijkheid. In dit artikel zullen we, met verwijzing naar de berichtgeving op het moment van schrijven, de misdrijven bespreken die mogelijk van toepassing kunnen zijn.

Zelfs zonder fysieke vernietiging kan er sprake zijn van vandalisme

Er kan sprake zijn van vandalisme als iemand spuugt op de ronddraaiende sushi, de sojasausfles of theekopjes die voor andere klanten zijn neergezet likt en deze vervolgens terugzet.

Volgens jurisprudentie en algemene opvattingen wordt onder ‘vandalisme’ elke handeling verstaan die de bruikbaarheid van eigendommen schaadt. Met andere woorden, fysieke vernietiging van eigendommen is niet noodzakelijk. Bijvoorbeeld, in jurisprudentie wordt gesteld dat het plassen in serviesgoed ook de bruikbaarheid van het object schaadt, waardoor het misdrijf van vandalisme van toepassing is (Grote Rechtbank, 16 april 1909 (Meiji 42), Criminal Record 15, p. 452).

Dus, afhankelijk van de specifieke omstandigheden, kan het spugen op ronddraaiende sushi, het likken van de sojasausfles of theekopjes die voor andere klanten zijn neergezet en deze vervolgens terugzetten, ook leiden tot het misdrijf van vandalisme (Artikel 261 van het Japanse Wetboek van Strafrecht).

Er kan sprake zijn van obstructie van zaken door bedrog

Daarnaast kan het spugen op de ronddraaiende sushi ook leiden tot het misdrijf van obstructie van zaken.

Obstructie van zaken is van toepassing wanneer zaken worden belemmerd door het verspreiden van valse geruchten, bedrog of intimidatie (Artikelen 233 en 234 van het Japanse Wetboek van Strafrecht).

‘Bedrog’ in deze context betekent het misleiden van mensen of het profiteren van hun misverstanden of onwetendheid. Stel bijvoorbeeld dat iemand in een sushirestaurant spuugt op de sushi, de sojasausfles of theekopjes likt en deze vervolgens terugzet, en dit vervolgens op sociale media plaatst. Zelfs als het betreffende sushirestaurant uitstekende hygiëne- en veiligheidsnormen hanteert, zullen de kijkers die dit zien, ten onrechte denken dat er hygiëneproblemen zijn en aarzelen om in het restaurant te eten.

Zelfs als het niet op sociale media wordt gepost, zal het restaurant, als gevolg van dergelijk gedrag, vermoeden dat andere sojasausflessen en dergelijke ook besmet zijn. Als gevolg hiervan moeten ze mogelijk alle sojasausflessen en dergelijke wassen of, in sommige gevallen, weggooien. Met andere woorden, door het gedrag van slechts één persoon, kan het nodig zijn om de hygiëne van het hele restaurant te herzien. Daarom kan er sprake zijn van het misdrijf van obstructie van zaken door bedrog.

Let op, het misdrijf van obstructie van zaken kan van toepassing zijn, zelfs als er geen daadwerkelijk crimineel resultaat is opgetreden, zolang de handeling de mogelijkheid heeft om een crimineel resultaat te veroorzaken (abstract gevaarlijk misdrijf). Met andere woorden, zelfs als het niet kan worden bewezen dat kijkers van sociale media als gevolg van het gedrag van de dader hebben besloten niet naar het sushirestaurant te gaan, of dat het restaurant daadwerkelijk sojasausflessen en theekopjes heeft moeten wassen of weggooien, kan er nog steeds sprake zijn van het misdrijf van obstructie van zaken.

Er kan sprake zijn van smaad

Als iemand een video post waarin hij spuugt op sushi, zal een onbepaald aantal mensen te weten komen dat er in dat restaurant mogelijk onhygiënische sushi wordt geserveerd aan klanten. Als iemand dergelijke feiten, die de reputatie van het restaurant schaden, op sociale media plaatst, kan er sprake zijn van smaad (Artikel 230, lid 1, van het Japanse Wetboek van Strafrecht).

Voor meer informatie over de voorwaarden voor smaad, zie het volgende artikel.

Referentieartikel: Wat zijn de voorwaarden om een aanklacht wegens smaad in te dienen? Uitleg over de vereisten en de gemiddelde schadevergoeding[ja]

In het geval dat de dader minderjarig is

Zelfs als de dader minderjarig is, dat wil zeggen onder de 18, is het misdrijf van toepassing. Echter, als de dader jonger is dan 14, is het misdrijf niet van toepassing (Artikel 41 van het Japanse Wetboek van Strafrecht).

Als een persoon onder de 20 een misdrijf pleegt, is de Jeugdwet van toepassing en wordt de behandeling van de dader in principe bepaald door de familierechtbank.

Burgerlijke aansprakelijkheid voor overlast in een sushi-restaurant

Laten we het nu hebben over de burgerlijke kant van de zaak. Welke verantwoordelijkheid kunnen de klant die de overlast veroorzaakte en zijn of haar ouders dragen?

De verantwoordelijkheid van de klant die de overlast veroorzaakte

De overlast veroorzaakt door een klant is een onrechtmatige daad. Als hierdoor schade aan de winkel ontstaat, is het vanzelfsprekend dat de dader aansprakelijk is voor schadevergoeding op basis van onrechtmatige daad (Artikel 709 van het Japanse Burgerlijk Wetboek).

Echter, als de dader door onvolwassenheid of geestelijke handicap niet in staat is om verantwoordelijkheid te dragen, is hij of zij niet aansprakelijk voor schadevergoeding. Deze “verantwoordelijkheid” verwijst naar het vermogen om het goed of fout van zijn of haar eigen acties te beoordelen. Hoewel het moeilijk is om een vaste leeftijdsgrens te stellen voor het ontbreken van verantwoordelijkheid door onvolwassenheid, wordt algemeen aangenomen dat personen met het intellect van een 12-jarige, ongeveer de leeftijd waarop men de basisschool afrondt, verantwoordelijkheid kunnen dragen.

Zijn ouders verantwoordelijk voor de overlast van minderjarigen?

Wat betreft de aansprakelijkheid van ouders, afhankelijk van de aan- of afwezigheid van “verantwoordelijkheid”, zal een van de volgende twee artikelen als basis worden gebruikt om dit na te gaan.

Als de persoon die de overlast veroorzaakte een jong kind is dat geen verantwoordelijkheid kan dragen, kan het slachtoffer de ouders aansprakelijk stellen voor schadevergoeding op grond van het feit dat zij hun toezichthoudende plicht hebben geschonden (Artikel 714, lid 1, van het Japanse Burgerlijk Wetboek). In dit geval wordt gezegd dat het relatief gemakkelijk is om de ouders (de toezichthouders) aansprakelijk te stellen voor schadevergoeding.

Dit komt omdat de bewijslast voor dit toezichtsfalen niet bij het slachtoffer ligt, maar bij de toezichthouder. De toezichthouder, in dit geval de ouders, moet bewijzen dat zij hun toezichthoudende plicht niet hebben verzaakt, wat in de praktijk vrij moeilijk is (de “toezichthoudende plicht” wordt hier breed geïnterpreteerd als een “alomvattende toezichthoudende plicht om gevolgen te voorkomen”).

Aan de andere kant, als de persoon die de overlast veroorzaakte bijvoorbeeld een middelbare scholier is en wordt geacht verantwoordelijkheid te kunnen dragen, kunnen de ouders van de dader niet aansprakelijk worden gesteld op basis van artikel 714 van het Japanse Burgerlijk Wetboek. In dit geval heeft de dader natuurlijk een verplichting tot schadevergoeding, maar het is over het algemeen moeilijk voor middelbare scholieren om voldoende middelen te hebben om schadevergoeding te betalen, dus het is moeilijk om daadwerkelijke betaling te verwachten.

Daarom kan het slachtoffer overwegen om de ouders aansprakelijk te stellen voor schadevergoeding op basis van artikel 709 van het Japanse Burgerlijk Wetboek, op grond van het feit dat zij hun toezichthoudende plicht hebben geschonden. Echter, in tegenstelling tot het geval onder artikel 714, is het in de praktijk uiterst moeilijk voor het slachtoffer om het toezichtsfalen van de ouders te bewijzen, waardoor het moeilijk wordt om de ouders aansprakelijk te stellen op basis van artikel 709. Dit komt omdat het bewijs hiervoor de aanwezigheid van concrete feiten vereist die het toezichtsfalen van de ouders onderbouwen, en ook het bewijs van een causaal verband tussen het resultaat dat is ontstaan door het toezichtsfalen, waardoor de drempel zeer hoog is.

In het geval van dit Sushiro-incident, is het op het moment van schrijven niet duidelijk wat de feiten zijn, maar als de ouders van de dader aanwezig waren bij de overlast van hun kind, kan er sprake zijn van een gezamenlijke onrechtmatige daad en kan er mogelijk aansprakelijkheid worden nagestreefd. Aan de andere kant, als de ouders niet aanwezig waren, tenzij er omstandigheden zijn zoals dat het kind van de dader in het verleden herhaaldelijk delinquent gedrag heeft vertoond of een geschiedenis van begeleiding heeft, zal het moeilijk zijn om de ouders aansprakelijk te stellen voor schadevergoeding op grond van het feit dat zij hun toezichthoudende plicht hebben geschonden.

Hoe wordt de schadevergoeding bepaald?

Als gevolg van reputatieschade veroorzaakt door berichten op sociale media, kan de winkel gedwongen worden om de bedrijfsvoering te staken, waardoor zij inkomsten verliezen tijdens die periode en aanzienlijke kosten moeten maken om het vertrouwen te herstellen. Deze kosten zijn directe schade veroorzaakt door de overlast en de daaropvolgende berichten, zoals video’s, dus het is waarschijnlijk dat een verzoek om vergoeding van deze kosten zal worden erkend.

In dit Sushiro-incident wordt gemeld dat de daling van de totale marktwaarde van het bedrijf als gevolg van reputatieschade oploopt tot 17 miljard yen. Inclusief dergelijke verliezen, hoe ver een verzoek om schadevergoeding zal worden erkend, hangt af van hoe ver de rechtbank bereid is om het causale verband tussen de overlast en de daaropvolgende berichten en de schade te erkennen.

Echter, het is niet realistisch om te verwachten dat een individuele dader een enorm verlies zal betalen. In 2013 was er een geval waarin een parttime werknemer die in een vaatwasser klom, zogenaamde “parttime terrorisme”, de winkel failliet liet gaan en de dader aanklaagde voor 13,85 miljoen yen aan schadevergoeding. Echter, in dit geval eindigde de zaak met een schikking waarbij de poster slechts 2 miljoen yen aan de winkel betaalde.

In dit Sushiro-incident neemt de winkel een vastberaden houding aan tegenover de dader, en het zal interessant zijn om te zien of zij de verantwoordelijkheid van de dader zullen nastreven zonder zich neer te leggen.

Zijn gebruikers die bijdragen aan de verspreiding van berichten ook wettelijk verantwoordelijk?

Om degenen die de berichten hebben verspreid verantwoordelijk te houden, moet je, als de verspreiding van de berichten door een anoniem account is gedaan, een procedure genaamd een verzoek om openbaarmaking van de zenderinformatie doorlopen om de poster te identificeren en vervolgens een schadevergoeding eisen op basis van onrechtmatige daad.

Dit incident heeft veel aandacht getrokken en heeft veel discussie veroorzaakt, en veel mensen hebben hun mening geuit op sociale media en dergelijke. Afhankelijk van de inhoud van deze berichten, kan de winkel de bovengenoemde procedure volgen en de verantwoordelijkheid van elke poster nastreven. Voor meer informatie over het verzoek om openbaarmaking van de zenderinformatie, zie het onderstaande artikel.

Gerelateerd artikel: Wat is een verzoek om openbaarmaking van de zenderinformatie? Een advocaat legt uit hoe het werkt en waar je op moet letten[ja]

Samenvatting: Neem contact op met een advocaat voor reputatieschadebeheer

In dit artikel hebben we de wettelijke verantwoordelijkheden uitgelegd die de dader zowel civielrechtelijk als strafrechtelijk draagt door hinderlijk gedrag en de bijbehorende berichtgeving, een onderwerp dat tegenwoordig veel aandacht krijgt. Omdat bedrijven aanzienlijke schade kunnen lijden als gevolg van reputatieschade veroorzaakt door dergelijke berichten, is het belangrijk om snel juridische maatregelen te nemen. Als u problemen heeft met reputatieschadebeheer, neem dan contact op met een advocaat.

Informatie over de maatregelen van ons kantoor

Monolith Juridisch Adviesbureau is een advocatenkantoor met uitgebreide ervaring in IT, met name internet en recht. In recente jaren kan het negeren van informatie over reputatieschade en laster die zich op het internet verspreidt, ernstige schade veroorzaken. Ons kantoor biedt oplossingen voor reputatieschade en brandbeheer. Details worden beschreven in het onderstaande artikel.

Behandelgebieden van Monolith Juridisch Adviesbureau: Reputatieschadebeheer[ja]